“Umay Türkeş ve Turgut Günay’ın nikah fotoğrafı”

“MENDEN SONRA ALP OZANLAR SÖYLESÜN, ALNI AÇUK CÖMERTLER ERENLER DİNLESÜN” *

Yetik Ozan / Turgut Günay

1942 yılında Manisa’nın Soma ilçesinde dünyaya geldi. İlkokul yıllarını Aydın’da ortaöğrenimini Rize’de gören Turgut Günay; 1966 yıllarında Ankara Üniversitesi DTCF Türk Dili ve Edebiyatı bölümünden mezun oldu. Çeşitli akademik görevlerde bulunan Turgut Günay’ın şiirleri Töre, Hisar, Türk Edebiyatı gibi dergilerde Yetik Ozan takma adıyla yayımlandı. Turgut Günay, yaşadığı dönemde aşıklık geleneğinin faal olduğu Doğu Anadolu ‘da Firkati mahlasıyla sazlı sözlü atışmalara katıldı.

Yetik Ozan, fikri ve zikriyle Türk geleneği ve kültürüne bağlıydı. Gerek onu yakinen tanıyanların anlattıkları olsun, gerekse yaşamından günümüze bıraktığı izlerle yeri doldurulamaz bir şair olduğu aşikardır. Eserlerindeki samimiyeti ve kendine has üslubu onu tarihte süregelen Türk edebiyatı mirasının önemli simalarından biri haline getirmiştir. Çünkü Yetik Ozan, yazının başlığında geçen ifade gibi alp-ozandı. Dede Korkut’tan bu yana var olan ozan-aşık geleneğin son yıllarda var olan temsilcilerinden biriydi.

Yaşadığı zaman diliminin Türkiye’sinde gün geçtikçe artan kaos ve gerilim ortamında Yetik Ozan, geçirmiş olduğu birtakım buhranlar sonucu henüz çok genç iken, 1978 yılında aramızdan ayrıldı. Ardında bıraktığı onurlu mücadelesini devralan Ülkücü hareketin genç nesilleri olarak Yetik Ozan’ımızı rahmet ve minnetle anıyoruz.

Yazımıza şairimizin bir şiirinden hareketle, Yetik Ozan’ı incelemeye devam ediyoruz.

MENGENE

Bozkurt yeleli al tay,

Gemi azıya al tay,

Önce su iç Aras’tan,

Sonra hedefin Altay.

Men gene,

Ah eylerem men gene,

Kıstırır yüreğimi,

Tutsaklık bir mengene.

Yetik Ozan bu şiirinde, kadim Türk yaşam geleneğinden miras kalan bazı kelimelere anlamlar kazandırarak şiirinde kullanmış. Bozkurt motifi Türklük şuurunu vurgularken yine bozkır yaşamımızın bir parçası olan at-tay kelimesi yapıya dahil olmuştur. Asya Türklüğünün yaşam sahası olan Altay Dağları, Aras Nehri şiirin formunda hatırlatıcı nesneler olarak yer almış. Dizelerde hakim cümle yapısı Türkiye Türkçesi iken “ ah eylerem men gene” dizesi Doğu Türkçesi grubundan Azerbaycan Türkçesi cümle yapısından olup, şiirde kullanılarak hoş bir sada ve uyum yakalamış. Nitekim Yetik Ozan başka şiirlerinde de Azerbaycan Türkçesinin cümle yapısından faydalanmıştır.

Mengene kelimesi lügatte sıkıştırıcı ve bir nesneyi tutmaya yarayan alet anlamına tekabül ediyor. Şiirde tutsaklık ifadesi ve mengene kelimesi ile şair; tam anlamıyla baskı ve zulüm altındaki Türklüğü şiirine konu edinmiş diyebiliriz. Yetik Ozan bu şiirini kaleme aldığı sırada SSCB baskısı altında türlü zulümler gören Türk soydaşlarımız vardı. Bahsetmiş olduğumuz bu şiir, Yetik Ozan’ın nasıl şuurlu bir milliyetçiliğe sahip olduğunun kanıtı gibidir. O dönemde tutsak Türklerin dertleriyle dertlenmek bilmiyoruz kaç kişinin harcı olmuştur.

Ozanımızı daha yakından tanımak isteyenler şu kaynaktan faydalanabilirler:

Yetik Ozan - Bütün Şiirleri ÖTÜKEN NEŞRİYAT

*Dede Korkut Destanlarından alındı.

• Yazı için kaynak alınan site: https://www.kirmizilar.com/tr/index.php/sair/1428-yitik-ozan