Yazılımcı Sözlüğü
Bu yazıda yazılım kavramlarından bahsedeceğim. Genel olarak bütün yazılım kavramlarının bir yazıda bulunması umarım katkıda bulunur… Bu yazıyı derlerken bende bir çok yeni kavram öğrendim…
#
404
Web sunucularında istenen dosya bulunamadığında “HTTP 404 — Dosya bulunamıyor” hata iletisi döndürülür. Sunucu ile bağlantının kurulamadığı “Sunucu bulunamadı” veya benzer hata mesajları ile karıştırılmamalıdır.
A
Active Directory
Active Directory, Microsoft ağlarında kullanılan dizin hizmetidir. Bu veritabanı, kullanıcılar, bilgisayarlar, mekanlar, yazıcılar gibi organizasyonun tüm bilgilerini saklar.
Assembly Language
Bir bilgisayarda tüm işlemleri işlemci gerçekleştirir ve işlemcinin de, makine dili denen kendine has bir dili vardır. İşlemci yalnızca bu dili anlar ve bu dili kullanarak anlaşırsınız.
API
Uygulama programlama arayüzü, bir yazılımın başka bir yazılımda tanımlanmış işlevlerini kullanabilmesi için oluşturulmuş bir tanım bütünüdür.
Örnek: https://developer.twitter.com/en/docs/api-reference-index
Application
Bilgisayar uygulaması, bilgisayarların çeşitli işlerde kullanılmasını sağlayan, belirli bir bilgisayar mimarisi için uygulama geliştirme dilleri aracılığı ile hazırlanan yazılımdır. Uygulamalar sadece bilgisayarların anlam verebildiği ikili komut yığınlardan oluşur.
Örnek: Microsoft Office uygulaması
Array
Dizi bilgisayar bilimlerinde dizinle erişilen bir veri öbeği oluşturmak için kullanılan bir veri yapısıdır.
Algorithm
Algoritma, belli bir problemi çözmek veya belirli bir amaca ulaşmak için tasarlanan yol. Matematikte ve bilgisayar biliminde bir işi yapmak için tanımlanan, bir başlangıç durumundan başladığında, açıkça belirlenmiş bir son durumunda sonlanan, sonlu işlemler kümesidir.
Attribute
Nitelik, bir nesnenin, öğenin veya dosyanın bir özelliğini tanımlar. Ayrıca, bunun belirli bir örneği için belirli bir değeri belirtebilir veya belirleyebilir. Vikipedi
B
Back End
Backend, bir yazılımda kullanıcıların görmediği kısımların tümü ve ana sistemdir.
Örnek: Bir ekrandan üye kayıt formu doldurdunuz, Backend ile veritabanına veri kayıt edilir.
Batch Process
Bilgisayarlı toplu işlem, “son kullanıcı etkileşimi olmadan çalışabilen veya kaynakların izin verdiği şekilde çalışacak şekilde zamanlanan işlerin” çalıştırılmasıdır.
Bash
Bash, Unix ve benzeri işletim sistemleri için yazılmış komut satırı kabuğu ve bu kabuğun betik dilidir. GNU Tasarısı’nın parçasıdır ve birçok GNU/Linux dağıtımında ön tanımlı kabuk olarak gelir. İsmi “Bourne-again shell” kelimelerinin kısaltılmasıyla oluşmuştur.
Browser
Web tarayıcısı veya ağ tarayıcısı kullanıcıların World Wide Web üzerinde bulunan bilgi kaynaklarını edinmeye ve görüntülemeye yarayan yazılımların genel adıdır. WWW üzerindeki bilgi kaynakları web sayfası, resim, video veya başka bir içerik türü olabilir.
BSoD
Mavi ekran, ya da BSoD Microsoft Windows’un bir şekilde üstesinden gelemediği sorunlarda kilitlenip ekrana getirdiği, üzerine birçok esprinin yapıldığı hata ekranı.
Bug
Bug, mana olarak böcek demektir. Sosyal hayatta türemiş kökeninde doğal olarak kullanılır. Daha çok kullandığı alan programlamadır. Böceğin ufak yapısı ve delik oyuk benzeri yerlere çabuk, görünmeden girmesi üzerine bu terim bilgisayar alanında kullanılmıştır.
C
C/C++
Bell Laboratuvarlarından Bjarne Stroustrup tarafından 1979 yılından itibaren geliştirilmeye başlanmış, C’yi kapsayan ve çok paradigmalı, yaygın olarak kullanılan, genel amaçlı bir programlama dilidir.
Cache
Önbellek, verileri depolayan bir donanım veya yazılım bileşenidir; böylece bu veriler için gelecekteki isteklerin daha hızlı bir şekilde yerine getirilebilir; Bir önbellekte depolanan veriler daha önceki bir hesaplamanın sonucu veya başka bir yerde depolanan verilerin bir kopyası olabilir.
Class
Sınıf, nesne yönelimli programlama dillerinde nesnelerin özelliklerini, davranışlarını ve başlangıç durumlarını tanımlamak için kullanılan şablonlara verilen addır. Bir sınıftan türetilmiş bir nesne ise o sınıfın örneği olarak tanımlanır. Sınıflar genelde şahıs, yer ya da bir nesnenin ismini temsil ederler.
Command Line Interface(CLI)
Komut satırı, bir bilgisayar kullanıcısının, belli metinleri girerek, bilgisayarla iletişime geçmesini sağlar. Komut satırı arayüzleri; konsol, kabuk, terminal veya uçbirim diye de adlandırılır.
CMS
İçerik Yönetim Sistemi katılımcı teknikler ile belge ya da benzeri içeriklerin yaratılmasına ve düzenlenmesine yardımcı olan yazılım dizgeleridir…
Cookies
Çerez, herhangi bir İnternet sitesi tarafından bilgisayara bırakılan bir tür tanımlama dosyası. Çerez dosyalarında oturum bilgileri ve benzeri veriler saklanır.
Crawl
Arama robotu, Web’i otomatik olarak gezen bir program veya betiktir. Hedef bir adresten başlayarak girdiği sitelerdeki yeni adresleri kendi listesine ekler. Daha sonra, listesindeki adresleri sırayla dolaşmaya ve yeni adresleri listeye eklemeye devam eder.
Örnek: Site kopyalama botu.
CRM
Müşteri ilişkileri yönetimi, bir şirketin mevcut ve potansiyel müşterilerle olan etkileşimini yönetmek için kullanılan bir yaklaşımdır.
CRON
Yazılım yardımcı programı cron, Unix benzeri bilgisayar işletim sistemlerinde zaman tabanlı bir iş zamanlayıcıdır. Yazılım ortamlarını kuran ve bakımını yapan kullanıcılar, işleri belirli zamanlarda, tarihlerde veya aralıklarla periyodik olarak çalışacak şekilde zamanlamak için cron kullanır.
CSS
Cascading Style Sheets, HTML’e ek olarak metin ve format biçimlendirme alanında fazladan olanaklar sunan bir Web teknolojisidir.
Class
Sınıf, nesne yönelimli programlama dillerinde nesnelerin özelliklerini, davranışlarını ve başlangıç durumlarını tanımlamak için kullanılan şablonlara verilen addır. Bir sınıftan türetilmiş bir nesne ise o sınıfın örneği olarak tanımlanır. Sınıflar genelde şahıs, yer ya da bir nesnenin ismini temsil ederler.
Compile
Bir programlama dilinde yazılmış olan kaynak kodunu başka bir dile çeviren yazılım. Derleyiciye bunu yaptırmaktaki amaç genellikle çalışabilir bir yazılım elde etmektir.
Contextual Menu
Bağlam menüsü ya da pop-up menü, grafiksel kullanıcı arayüzünde bulunan, fare ile sağ tıklama işlemiyle kullanıcı etkileşimi üzerine ortaya çıkan bir menü. Bağlam menüleri, menünün ait olduğu işletim sisteminin veya uygulamanın geçerli durumunda veya bağlamında kullanılabilecek sınırlı sayıda seçenekleri sunar.
C#
Microsoft’un geliştirmiş olduğu yeni nesil programlama dilidir. Yine Microsoft tarafından geliştirilmiş .NET Teknolojisi için geliştirilmiş dillerden biridir. Microsoft tarafından geliştirilmiş olsa da ECMA ve ISO standartları altına alınmıştır.
D
Data Management
Veri yönetimi, önemli veri kaynakları ve yönetim arasında bağlantı kuran yönetimle ilgili tüm ilkeleri içerir.
Data Type
Veri türü, bilgisayar programlamasının tür sisteminde veriyi açıklamak üzere kurulmuştur. İlkel türleri de içeren programlama dillerindeki verinin ortak türleri, tuple’ler, kayıtlar, cebirsel veri türleri, soyut veri türleri, referans türleri, sınıflar ve işlev türleridir.
Debugger
Hata ayıklayıcı, başka programların hatalarını ayıran programdır.
Dashboard
Gösterge tablosu, genellikle belirli bir hedef veya iş süreciyle ilgili temel performans göstergelerinin bir bakışta görüntülerini sunan bir tür grafik kullanıcı arayüzüdür. Diğer kullanımlarda “gösterge tablosu”, “ilerleme raporu” veya “rapor” için başka bir addır.
DBMS
Veri tabanı yönetim sistemi, veri tabanlarını tanımlamak, yaratmak, kullanmak, değiştirmek ve veri tabanı sistemleri ile ilgili her türlü işletimsel gereksinimleri karşılamak için tasarlanmış sistem ve yazılımdır.
Deadlock
Deadlock ya da kilitlenme, iki ya da daha fazla eylemin devam etmek için birbirlerinin bitmesini beklemesi ve sonuçta ikisinin de devam edememesi durumu. Genellikle “yumurta mı tavuk mu önce gelir?” gibi paradokslarda görülür.
DevOps
DevOps, sistem geliştirme yaşam döngüsünü kısaltmayı ve yüksek yazılım kalitesiyle sürekli teslimat sağlamayı amaçlayan yazılım geliştirme ve bilgi teknolojisi işlemlerini birleştiren bir dizi uygulama.
Domain
Alan adı, bir Web sitesinin İnternet’teki adı ve adresidir. Bu adres olmadan bir İnternet kullanıcısı Web sitesine sadece IP adresiyle ulaşabilir.
Design Pattern
Tasarım desenleri, tasarım kalıpları, tasarım örüntüleri veya tasarım şablonları, çok rastlanan, birbirine benzer sorunları çözmek için geliştirilmiş ve işlerliği kanıtlanmış genel çözüm önerileridir.
Deprecated
Birçok alanda, kullanımdan kaldırma, bazı terimlerin, özelliklerin, tasarımların veya uygulamaların kullanımının caydırılmasıdır; Gelecekte bir özelliğin, tasarımın veya uygulamanın tamamen kaldırılacağı veya sonlandırılacağı anlamına da gelebilir.
Donationware
Bağış yazılımı, kullanıcıya tamamen işlevsel sınırsız yazılım sağlayan ve programcıya veya üçüncü taraf bir yararlanıcıya isteğe bağlı bağış ödenmesini isteyen bir lisanslama modelidir.
DLC
İndirilebilir içerik, internet arayıcılığıyla dağıtılan bir dijital medya şeklidir. Video oyunları için indirilebilir içerik oyunun çıkış tarihinden bağımsız olarak piyasaya sürülen ve özellikle oyun için oluşturulmuş bir içeriktir.
E
Encoding
Bilişimde karakter kodlaması kavramı bir çeşit kodlama sistemi kullanılarak kodlanmış karakter gruplarını temsil etmektedir.
Exception
Hata işleme bir bilgisayar programının çalıştığı sırada hata ya da istisnai bir durumla karşılaşması durumunda meydana gelen özel durumda yapılması gereken işlemlerin genel adıdır. Özelleşmiş programlama dili yapıları, kesme gibi donanım işlergeleri ve işletim sistemleri tarafından yerine getirilebilmektedir.
Executable File
Uygulanabilir bir dosya, bilgisayar bilimininde, içeriği bir bilgisayar ile bir program arasında yorumlanmak için ifade edilen bir dosyadır. Sözlük anlamı çalıştırılabilir olmakla beraber bağımsız çalışabilen Windows Application dosya uzantısı uzatılmış halidir.
F
Favicon
Kısayol simgesi, web sitesi simgesi, sekme simgesi, URL simgesi veya yer imi simgesi olarak da bilinen bir favicon, belirli bir web sitesi veya web sayfasıyla ilişkilendirilmiş bir veya daha fazla küçük simge içeren bir dosyadır.
Firewall
Güvenlik duvarı veya ateş duvarı, güvenlik duvarı yazılımı, bir kural kümesi temelinde ağa gelen giden paket trafiğini kontrol eden donanım tabanlı ağ güvenliği sistemidir. Birçok farklı filtreleme özelliği ile bilgisayar ve ağın gelen ve giden paketler olmak üzere İnternet trafiğini kontrol altında tutar.
Framework
Bilgisayar programlamada yazılım iskeleti, yazılım çerçevesi ya da yazılım çatısı, standart fonksiyonların hazır olarak sunulduğu ancak programcı tarafından bu fonksiyonlardan arzu edilen kısımların ek kodlarla istenildiği şekilde güncellenebildiği sistemlerdir
FrontEnd
Arayüz tarafı. HTML, CSS ve JavaScript kullanarak verileri grafiksel bir arayüze dönüştürme uygulamasıdır, böylece kullanıcılar bu verileri görüntüleyebilir ve bunlarla etkileşime girebilir.
FTP
Dosya aktarım iletişim kuralı, bir veri yığınının — ASCII, EBCDIC, ve binary- bir uç aygıttan diğerine iletimi için kullanılmaktadır. Bir dosyayı FTP kullanarak başka bir TCP/IP ağı üzerindeki kullanıcıya yollamak için o ağdaki bilgisayarda geçerli bir kullanıcı ismi ve şifresi gerekmektedir.
Flat File Database
Düz dosya veritabanı, düz dosya adı verilen bir dosyada depolanan bir veritabanıdır. Kayıtlar tek biçimli bir biçim izler ve kayıtlar arasındaki ilişkileri dizinlemek veya tanımak için yapı yoktur. Dosya basit. Düz dosya, düz metin dosyası veya ikili dosya olabilir.
G
GUI
Grafiksel Kullanıcı Arayüzü, bilgisayarlarda işletilen komutlar ve bunların çıktıları yerine simgeler, pencereler, düğmeler ve panellerin tümünü ifade etmek için kullanılan genel addır.
Garbage Collection
Bilgisayar Biliminde garbage collection kaynak yönetiminin özel bir adımıdır. Bilgisayar hafızasının yönetilmesi işleminde kullanılmaktadır. Bilgisayar programları çalışma zamanı sırasında bellek ihtiyacı duyarlar ve ihtiyaç duyulmayan hafıza alanları programlar tarafından işletim sistemine iade edilir.
Grep
Normal ifadeyle eşleşen satırlar için düz metin veri kümelerini aramak için kullanılan bir komut satırı yardımcı programıdır
GUID
Evrensel olarak benzersiz bir tanımlayıcı, bilgisayar sistemlerindeki bilgileri tanımlamak için kullanılan 128 bitlik bir sayıdır. Genel olarak benzersiz tanımlayıcı terimi, genellikle Microsoft tarafından oluşturulan yazılımda da kullanılır. Standart yöntemlere göre üretildiğinde, UUID’ler pratik amaçlıdır.
H
Hash
Hash fonksiyonu, değişken uzunluklu veri kümelerini, sabit uzunluklu veri kümelerine haritalayan algoritma veya alt programdır. Örneğin, bir kişinin ismi değişken uzunlukta ise, tekil tam sayı olarak hash’lenebilir.
HTML
Hiper Metin İşaretleme Dili web sayfalarını oluşturmak için kullanılan standart metin işaretleme dilidir. Dilin son sürümü HTML5'tir. HTML, bir programlama dili olarak tanımlanamaz. Zira HTML kodlarıyla kendi başına çalışan bir program yazılamaz.
Hypervisor
Bir hiper yönetici veya sanal makine monitörü, sanal makineleri oluşturan ve çalıştıran bilgisayar yazılımı, bellenim veya donanımdır. Bir hipervizörün bir veya daha fazla sanal makineyi çalıştırdığı bir bilgisayara ana makine adı verilir ve her sanal makineye konuk makinesi adı verilir.
Heuristic
Sezgisel bir teknik veya sezgisel bir yöntem, problem çözme veya kendini keşfetme için, optimal, mükemmel veya rasyonel olduğu garanti edilmeyen, ancak yine de kısa, kısa vadeli bir hedefe ulaşmak için yeterli olan pratik bir yöntem kullanan herhangi bir yaklaşımdır.
High-Level Language
Bilgisayar biliminde, üst düzey bir programlama dili, bilgisayarın ayrıntılarından güçlü soyutlamaya sahip bir programlama dilidir.
Horizontal Market Software
Bilgisayar yazılımında, yatay pazar yazılımı, çok çeşitli endüstrilerde yararlı olan uygulama yazılımıdır. Bu, az sayıda sektörle sınırlı bir kullanışlılığa sahip olan dikey pazar yazılımının tersidir. Yatay pazar yazılımı “verimlilik yazılımı” olarak da bilinir.
I
Interpreter
Yorumlayıcı, yazılımı kısım kısım ele alarak doğrudan çalıştırır. Yorumlayıcılar standart bir çalıştırılabilir kod üretmezler. Yorumlama işlemi aşama aşama yapılmadığı için genellikle ilk hatanın bulunduğu yerde programın çalışması kesilir.
Iteration
İterasyon, tekerrür, tekrarlama, yineleme ve mükerrer icrâ, ardışık işlem anlamlarına gelen iterasyon, programlamada kod blokları yazılırken dizi elemanlarının teker teker yazılması yerine çeşitli döngüler kullanarak yazılmasıdır.
J
Java
Sun Microsystems mühendislerinden James Gosling tarafından geliştirilmeye başlanmış açık kodlu, nesneye yönelik, zeminden bağımsız, yüksek verimli, çok işlevli, yüksek seviye, adım adım işletilen bir dildir.
JDBC
Java Database Connectivity, Java programlama dilinde yazılmış uygulamaların veritabanı ile etkileşime girmesini sağlayan bir uygulama programlama arayüzüdür. JDBC ile hemen hemen tüm ilişkisel veri tabanı yönetim sistemlerine SQL sorgusu gönderilebilmektedir.
JDK
JDK, Java uygulamaları geliştirmek ve yürütmek için kullanılan bir yazılım geliştirme ortamıdır. Java Runtime Environment (JRE), yorumlayıcı / yükleyici (interpreter/loader)(Java), compiler (derleyici)(javac), arşivleyici (jar), doküman oluşturucu (Javadoc) ve Java geliştirmede ihtiyaç duyulan diğer araçları içerir.
JDK, yalnızca Java geliştiricileri tarafından kullanılır.
JRE (Java Runtime Environment)
JRE, bir Java uygulamasını yürütmek için minimum gereksinimleri sağlar; Java Sanal Makinesi (JVM), çekirdek sınıfları ve destekleyici dosyaları içerir.
JRE, java programını yalnızca makinenize çalışma ortamı sağlayan bir kurulum paketidir.
JVM (Java Virtual Machine)
Java Sanal makinesi, hem JDK hem de JRE’nin çok önemli bir parçasıdır, çünkü her ikisinde de bulunur. JRE veya JDK kullanarak çalıştırdığınız herhangi bir Java programı JVM’e girer. JVM, java programını satır satır yürütmekten sorumludur, dolayısıyla yorumlayıcı olarak da bilinir. JVM sanal olarak adlandırılır çünkü temel işletim sistemine ve makine donanımına bağlı olmayan bir arabirim sağlar.
K
KDE
KDE Unix ve Unix benzeri işletim sistemleri için geliştirilmiş bir masaüstü ortamıdır. Trolltech’ in QT kütüphanesi ve kendine ait KDE kütüphaneleri kullanılarak geliştirilen KDE, GNU/Linux, Solaris, BSD’ ler
L
Lua
Lua, ağırlıklı olarak gömülü sistemler ve istemciler için tasarlanmış hafif paralel bir programlama dilidir. Lua, ANSI C’de yazılmış olduğu için çapraz platform destekli bir dildir ve nispeten basit bir C API’sine sahiptir.
Low-Level Language
Bilgisayar Biliminde düşük seviyeli programlama komut kümesinde hiç soyutlama imkânı vermeyen ya da az bir soyutlama sağlayan programlama dili anlamına gelir. Buradaki “düşük” kelimesi programlama diliyle makine dili arasında bulunmayan ya da az bulunan bir soyutlama imkânını temsil eder.
Logic Error
Bilgisayar programlamasında, bir mantık hatası, programın yanlış çalışmasına neden olan, ancak anormal olarak sona ermemesine neden olan bir hatadır. Bir mantık hatası istenmeyen veya istenmeyen çıktılar veya başka davranışlar üretir, ancak bu şekilde hemen tanınmayabilir.
Linux
Linux; bilgisayar işletim sistemlerinin en temel parçası olan çekirdek yazılımlarından bir tanesidir. GNU Genel Kamu Lisansı ile sunulan ve Linux Vakfı çatısı altında geliştirilen bir özgür yazılım projesidir. Linux ismi ilk geliştiricisi olan Linus Torvalds tarafından 1991 yılında verilmiştir.
M
Meta Tag
Meta eklentisi; bir HTML biçimiyle yazılmış sayfanın içinde yer alan, sıklıkla arama motorlarının, ilgili internet sitesini doğru biçimde sınıflandırmasını sağlayan, yanı sıra tarayıcıya çeşitli yönergeleri uygulatan tanımlama ipuçlarıdır.
Machine Language
Makine dili mikroişlemci ya da mikrodenetleyici gibi komut işleme yeteneğine sahip entegrelerin işleyebilecekleri, yapısına göre değişebilen ama genellikle her biri 8 adet 0–1'den ibaret komutlardan oluşan dile verilen addır.
Memory Leak
Bellek sızıntısı; bir bilgisayar yazılımının bellek harcarken kullandığı belleği işletim sistemine geri veremediği durumdur.
Middleware
İşletim sistemi tarafından sunulanların ötesinde yazılım uygulamalarına hizmet sağlayan bilgisayar yazılımıdır.
Multithreading
Çoklu kullanım özelliğine sahip bilgisayarlar birden fazla iş parçacığını donanım desteği sayesinde çalıştırabilir. Çoklu işlem yapabilen sistemlerden gelişen bu yöntem tek bir çekirdeğin kaynaklarını paylaşmak zorundadır.
Multitasking
Çoklu görev, belirli bir süre boyunca birden fazla görevin aynı anda gerçekleştirilmesidir. Yeni görevler, zaten başlamış olanları bitirmelerini beklemek yerine bitirmeden kesebilir.
MySQL
MySQL, altı milyondan fazla sistemde yüklü bulunan çoklu iş parçacıklı, çok kullanıcılı, hızlı ve sağlam bir veri tabanı yönetim sistemidir. UNIX, OS/2 ve Windows platformları için ücretsiz dağıtılmakla birlikte ticari lisans kullanmak isteyenler için de ücretli bir lisans seçeneği de mevcuttur.
MVC
Model-View-Controller, yazılım mühendisliğinde kullanılan bir “mimari desen”dir. Kullanıcıya yüklü miktarda verinin sunulduğu karmaşık uygulamalarda veri ve gösterimin soyutlanması esasına dayanır.
N
Navigation
Bir web sitesinde veya herhangi bir uygulamada bölümler arası geçiş için oluşturulan menü vb… alanlar.
O
Object
Programlama dizisinde nesne-yöneli programlamada, nesne, basit yapılı blok programları olarak kullanılan, işletim zamanı verilerinin saklanması için oluşturulmuş özel birimidir.
ODBC
Open Database Connectivity, veritabanı yönetim sistemlerine erişmek için standart bir yazılım arayüzü sağlar. ODB, ODBC’nin genişletilmiş modelidir. ODBC’de veri tabanına istemci olarak erişim mümkünken ODB kullanıldığında bağlantının her zaman local′de görülmesi sağlanır.
OLE
Microsoft tarafından geliştirilen, belgelere ve diğer nesnelere gömmeye ve bu nesnelere bağlanmaya izin veren tescilli bir teknolojidir. Geliştiriciler için, özel kullanıcı arabirimi öğelerini geliştirmenin ve kullanmanın bir yolu olan OLE Kontrol Uzantısı’nı getirdi.
OOP
Nesne yönelimli programlama, Her işlevin nesneler olarak soyutlandığı bir programlama yaklaşımıdır. NYP destekleyen programlama dilleri yüksek seviye diller olarak adlandırılır. 1960'lı yılların sonuna doğru ortaya çıkan bu yaklaşım, o dönemin yazılım dünyasında beliren bir bunalımın sonucudur.
Open Source
Açık kaynaklı yazılım, kaynak kodunun, telif hakkı sahibinin kullanıcılara yazılımı çalışma, değiştirme ve herhangi bir amaç için dağıtma hakkı verdiği bir lisans kapsamında yayınlandığı bir tür bilgisayar yazılımıdır. Açık kaynaklı yazılım ortak bir şekilde geliştirilebilir.
OpenGL
Gelişmiş donanım desteğini kullanarak hem iki hem de üç boyutlu grafikleri ekrana çizmek için kullanılan ücretsiz bir grafik uygulama geliştirme arabirimidir. Windows, Linux, MacOS ve Solaris gibi birçok işletim sisteminde yaygın olarak ve Playstation 3 başta olmak üzere bazı oyun konsollarınca desteklenir.
OOP
Nesne yönelimli programlama, özetle bir bilgisayar programlama yaklaşımıdır. Günümüzde pek çok çağdaş programlama dili tarafından desteklenmektedir. 1960'lı yılların sonuna doğru ortaya çıkan bu yaklaşım, o dönemin yazılım dünyasında beliren bir bunalımın sonucudur.
Open Firmware
Açık Ürün Yazılımı veya Sun Microsystems’daki OpenBoot, daha önce Elektrik ve Elektronik Mühendisleri Enstitüsü tarafından onaylanan bir bilgisayar ürün yazılımı sisteminin arabirimlerini tanımlayan bir standarttır.
OCR
Optik Karakter Tanıma ya da kısaca OKT, bilgisayar ortamında bulunmayan yazılı dokümanların özel tarayıcılar veya normal olarak taranmış resimlerinin FineReader ve OmniPage gibi bazı özel programlar arayıcılığıyla bilgisayar ortamına düzenlenebilecek sayısal halde aktarılmasıdır.
P
Parameter
Parametre belirli bir sistemi tanımlamak veya sınıflandırmak için yardımcı olabilecek herhangi bir özellik. Parametre, sistemi tanımlarken veya performansını, durumunu değerlendirirken yararlı veya kritik olan bir sistem unsurudur.
PascalCase(CamelCase)
İfadenin ortasındaki her kelime veya kısaltma, arada boşluk veya noktalama işareti olmadan büyük bir harfle başlayacak şekilde ifadeler yazma pratiğidir. Yaygın örnekler arasında “iPhone” ve “eBay” sayılabilir.
Perl
Bir dil bilimci olup NASA’da sistem yöneticisi olarak çalışan Larry Wall tarafından geliştirilmiş bir programlama dilidir.
Plain Text
Düz metin, yalnızca okunabilir malzemenin karakterlerini temsil eden, ancak grafiksel gösterimini veya diğer nesnelerini temsil etmeyen veriler için gevşek bir terimdir.
Plug-in
Plug-in, kendi başına çalışabilen bir program için, genellikle çok özel bir alanda duyulan gereklilik üzerine geliştirilen, programa yeni özellikler ekleyen yazılımdır. Plug-inler ana programdan bağımsız çalışamaz. Uygulamalar çok çeşitli nedenlerden dolayı plug-inlere destek verirler.
Proprietary Software
Sahipli yazılım, özel mülk yazılım ya da mülk yazılım, yazılımın yayımcısının veya bir diğer kişinin fikrî mülkiyet hakkını — çoğunlukla kaynak kodun telif hakkını fakat bazen de patent haklarını — kendi elinde tuttuğu bilgisayar yazılımıdır.
Pseudocode
Sözde kod, bilgisayar bilimleri alanında algoritmalar ve programlar oluşturulurken ve aktarılırken kullanılan, günlük konuşma diline benzer ve belli bir programlama dilinin detaylarından uzak anlatımlardır.
Python
Python, nesne yönelimli, yorumlamalı, birimsel ve etkileşimli yüksek seviyeli bir programlama dilidir. Girintilere dayalı basit sözdizimi, dilin öğrenilmesini ve akılda kalmasını kolaylaştırır.
R
Raw Data
Birincil veri olarak da bilinen ham veriler, bir kaynaktan toplanan verilerdir. İncelemeler bağlamında ham veriler ham puan olarak tanımlanabilir.
Remote Desktop
Bir bilgisayarın masaüstü ortamının ayrı bir istemci aygıtında görüntülenirken tek bir sistemde uzaktan çalıştırılmasını sağlayan bir yazılım veya işletim sistemi özelliğini ifade eder.
RDBMS
İlişkisel veri tabanı yönetim sistemi, verilerin tablolarda satır ve sütunlar hâlinde tutulduğu ve yüksek bir veri tutarlılığına sahip veri depolama sistemidir. İlişkisel veri tabanını çeşitli tablolar arasında organize edilmiş verilerden oluşan veri tabanı olarak açıklanabilir.
Registry
Microsoft Windows işletim sistemi ve kayıt defterini kullanmayı tercih eden uygulamalar için düşük seviye ayarları saklayan hiyerarşik bir rehber hizmeti veritabanıdır.
Repository
Bir yazılım deposu veya kısaca “repo”, yazılım paketleri için bir depolama alanıdır. Çoğu zaman meta veriler yanı sıra içindekiler tablosu saklanır. Depolar grup paketleri.
RPC
Uzak yordam çağrısı, bir diğer adres uzayı üzerinde programcı açıkça bu uzaktan etkileşim detayları kodlama olmadan çalıştırmak için bir alt yordam veya prosedürü sağlayan bilgisayar programına izin veren süreçler arası iletişim teknolojisidir.
Ruby
Ruby, nesneye yönelik, dinamik, reflektif ve esnek bir programlama dilidir. Ruby dili, Yukihiro Matsumoto tarafından Japonya’da tasarlanmaya ve geliştirilmeye başlanmıştır.
Runtime Error
Bilgisayar biliminde, çalışma zamanı, çalışma süresi veya yürütme süresi CPU’nun makine kodunu yürüttüğü zamandır. Bir programın yaşam döngüsünün son aşamasıdır.
S
SaaS
Hizmet olarak yazılım kullanıcılara internet üzerinden bulut tabanlı uygulamalara erişim ve kullanım olanağı sağlayan, merkezi olarak barındırılan, aboneliğe bağlı bir lisanslama ve dağıtım modeli olarak tanımlanmaktadır. E-posta servisleri, elektronik takvim ve çeşitli ofis uygulamaları yaygın kullanım alanlarıdır.
Sandbox
çalışan programları ayırmak için bir güvenlik mekanizmasıdır. Genellikle test edilmemiş veya güvenilmeyen program ya da kod çalıştırmak için, muhtemelen doğrulanmamış ya da güvenilir olmayan üçüncü kişiler, tedarikçiler, kullanıcılar veya web sitelerinden, ana makine veya işletim sistemi zarar riski olmadan kullanılır. Bir sandbox genellikle çalıştırmak için misafir programları, disk ve bellek üzerinde çizik alanı gibi kaynaklarının sıkı kontrol sağlar. Ana sistem denetimini yapmak ya da giriş aygıtları okuma ağ erişim yeteneği genellikle izin verilmeyen veya çok sınırlıdır.
Script
Betik dili, betik yorumlamak için yazılmış özel çalışma-zamanı sistemlerinin yorumlayabileceği programlama dilleridir.
Source Code
Kaynak kodu, herhangi bir yazılımın işlenip makine diline çevrilmeden önce insanların okuyup üzerinde çalışabildiği programlama diliyle yazılmış halidir.
SDS
Yazılım tanımlı depolama, temel donanımdan bağımsız olarak veri depolama ilkesine dayalı sağlama ve veri depolama yönetimi için bilgisayar veri depolama yazılımı için bir pazarlama terimidir.
SDLC
Sistem mühendisliği, bilgi sistemleri ve yazılım mühendisliğinde, uygulama geliştirme yaşam döngüsü olarak da adlandırılan sistem geliştirme yaşam döngüsü, bir bilgi sisteminin planlanması, oluşturulması, test edilmesi ve dağıtılması için bir süreçtir.
Semaphore
Bilgisayar biliminde bir semafor, çok görevli bir işletim sistemi gibi eşzamanlı bir sistemde birden çok işlemle ortak bir kaynağa erişimi kontrol etmek için kullanılan değişken veya soyut bir veri türüdür. Bir semafor basitçe bir değişkendir.
SDK
Yazılım geliştirme kiti belli bir yazılım paketi, yazılım çatısı, donanım platformu, bilgisayar sistemi, oyun konsolu, işletim sistemi veya bunlara benzer bir platform için uygulama üretmeyi sağlayan yazılım geliştirme araçlarından oluşan yazılımdır.
Service Pack
Bir hizmet paketi, tek bir yüklenebilir paket biçiminde sunulan bir yazılım programına yönelik güncellemeler, düzeltmeler veya geliştirmeler topluluğundan oluşur.
Shell
Unix ve benzeri sistemlerde sistem yönetimini sağlayan komutlar ve bu komutları işlemeye yarayan kontrol mekanizmalarının bulunduğu programlama şeklidir.
SMB
Bilgisayar ağlarında, bir sürümü Ortak İnternet Dosya Sistemi olarak da bilinen Sunucu İleti Bloğu, ağdaki düğümler arasında dosyalara, yazıcılara ve seri bağlantı noktalarına paylaşılan erişim sağlayan bir ağ iletişim protokolüdür. Ayrıca, kimliği doğrulanmış süreçler arası iletişim mekanizması sağlar.
Snippet
Snippet, yeniden kullanılabilir kaynak kodu, makine kodu veya metnin küçük bir bölgesi için bir programlama terimidir. Normalde, bunlar daha büyük programlama modüllerine dahil etmek için resmi olarak tanımlanmış operasyon birimleridir.
SRE- Site Reliability Engineering
Site Güvenilirlik Mühendisliği, yazılım mühendisliğinin özelliklerini içeren ve bunları altyapı ve operasyon problemlerine uygulayan bir disiplindir. Ana hedefler ölçeklenebilir ve son derece güvenilir yazılım sistemleri oluşturmaktır.
Syntax Error
Bilgisayar biliminde, bir sözdizimi hatası, derleme zamanında yazılması amaçlanan bir karakter veya belirteç dizisinin söz dizimindeki bir hatadır. Bir program, tüm sözdizimi hataları düzeltilene kadar derlenmez.
SQL
Verileri yönetmek ve tasarlamak için kullanılan bir veritabanı yönetim sistemidir. SQL, kendisi bir programlama dili olmamasına rağmen birçok kişi tarafından programlama dili olarak bilinir. SQL herhangi bir veri tabanı ortamında kullanılan bir alt dildir. SQL ile yalnızca veri tabanı üzerinde işlem yapılabilir.
T
Toolchain
Toolchain, bilgisayar yazılımı dilinde Araç Zinciri, bir ürün oluşturmak için kullanılan programlama araçlarının setidir. Araçlar bir zincir içerisinde kullanılabilir, böylece her bir aracın çıktısı bir sonrakinin girdisi olmuş olur
U
Unix
UNIX türevi işletim sistemleri çok işlemcili çok pahalı makinalardan, tek işlemcili basit ve çok ucuz ev bilgisayarlarına kadar pek çok cihaz üzerinde çalışabilen esnek ve sağlamlığı çok değişik koşullarda test edilmiş sistemlerdir.
UWP
Evrensel Windows Platformu Microsoft tarafından oluşturulmuş ve ilk olarak Windows 10'da tanıtılan, platforma özgü bir uygulama mimarisidir.
V
Version Control
Revizyon kontrolü veya kaynak kontrolü olarak da bilinen yazılım yapılandırma yönetiminin, sürüm kontrolünün bir bileşeni, belgeler, bilgisayar programları, büyük web siteleri ve diğer bilgi koleksiyonlarındaki değişikliklerin yönetimidir.
Vertical Market Software
Dikey pazar yazılımı, fark edilebilir bir dikey pazarda herhangi bir işletmenin ihtiyaçlarını karşılamayı amaçlamaktadır. Yatay pazar yazılımı çok çeşitli endüstriler için yararlı olabilirken, dikey pazar yazılımı belirli bir endüstrinin ihtiyaçları için geliştirilir ve özelleştirilir.
Virtualization
Sanallaştırma bilgisayar kaynaklarının kullanıcılardan soyutlanması işlemine verilen isimdir. Bunu yapmak için kullanılan metodlar bilgisayar kaynaklarının paylaştırılmasını veya birleştirilmesini sağlar. Sanallaştırmanın ilk hedefi kullanıcıya bir soyutlama tabakası sunarak kullanıcıyı kaynaklardan soyutlamak.
Virtual Machine
Sanal makine, bilgisayar biliminde programları gerçek bir bilgisayar sistemindeki gibi çalıştıran mekanizmaların yazılım uyarlamasıdır. Sanal Makine, işletim sistemi ile bilgisayar platformu arasında bir sanal ortam yaratır ve bu sanal ortam üzerinde yazılımların çalıştırabilmesine imkân verir.
Visual Basic
Microsoft tarafından, Basic programlama dili üzerinde geliştirilmiş, olay yönlendirmeli, üst seviye, nesne tabanlı ve görsel bir programlama dilidir. Öğrenilmesi de kullanılması da oldukça kolaydır. Çok kısa sürede değerleri 100'lerce doları aşabilen programlar oluşturabilirsiniz.
W
Winsock
Bilgi işlemde, daha sonra Winsock olarak kısaltılan Windows Sockets API’si, Windows ağ yazılımının özellikle TCP / IP olmak üzere ağ hizmetlerine nasıl erişmesi gerektiğini tanımlayan teknik bir özelliktir. Windows TCP / IP istemci uygulaması ile temel TCP / IP protokol yığını arasında standart bir arabirim tanımlar.
Wrapper Funciton
Sarıcı işlevi, ana amacı ikinci bir alt yordamı veya ek bir hesaplama olmaksızın çok az hesaplama içeren veya hiç olmayan bir sistem çağrısını çağırmak olan bir yazılım kitaplığındaki veya bilgisayar programındaki bir alt yordamdır.
WYSIWYG
İngilizce’de “What You See Is What You Get” teriminin baş harflerinden oluşan bir bilgisayar terimidir. Türkçesi Ne Görüyorsan Onu Alırsın demek olup ekranda görülene çok benzer bir çıktı alınacağı ortamları tanımlar. Kelime, işlemci ve metin düzenleyiciler sınıflandırmasında kullanılmaktadır.
X
XAML
XAML, genişletilebilir uygulama biçimlendirme dili. Microsoft’un uygulama arayüzlerinin oluşturulmasını sağlayan tanımlama dili. XAML, geliştiricilerin XML kullanarak tüm .NET kullanıcı arayüz elemanlarının çizimlerini kontrol edebilmelerini sağlar.
XML
XML, hem insanlar hem bilgi işlem sistemleri tarafından kolayca okunabilecek dokümanlar oluşturmaya yarayan bir işaretleme dilidir. W3C tarafından tanımlanmış bir standarttır. Bu özelliği ile veri saklamanın yanında farklı sistemler arasında veri alışverişi yapmaya yarayan bir ara format görevi de görür.
Q
Query Language
Sorgulama dilleri, bilgisayar dilleri kategorisinde yer alan, veritabanlarında ve bilgi sistemlerinde veri sorgulaması için kullanılan dillerdir.
