Nederland is koning van efficiëntie. Nano is daarbij nodig.

Een van de fundamentele eigenschappen van Nederland die mij altijd gefascineerd heeft is innovatie. Nederland is historisch gezien altijd een voorloper geweest als het aankomt op techniek, economie, technologie, politiek en sociaal gebied. Als Nederlanders zijn wij altijd zoekend naar de beste, meest profiterende en effectieve manieren om onze doelen te bereiken. En één element is daarbij belangrijker dan alle andere: efficiëntie.

De kracht van Nederland zit in efficiëntie

Efficiëntie is dus een van de elementen waar wij als Nederland sterk in staan. Als Nederlanders zijn wij bijvoorbeeld het meest efficiënt in de wereld als het gaat om agrarische voedselproductie, hebben we een van de meest efficiënte spoorwegen van heel Europa als het gaat om transport, en hebben we de meest concurrerende economie van heel Europa. Dit komt allemaal voort uit ons vermogen om efficiënte oplossingen te vinden voor processen. Dus wat houdt efficiëntie nou eigenlijk in?

Efficiëntie is het behalen van een doel, met zo weinig mogelijk verspilling. Dat kan verspilling zijn van energie, tijd, geld… eigenlijk alles wat niet in het uiteindelijke doel terug te zien is. Denk bijvoorbeeld aan het verschil in efficiëntie tussen een gloeilamp en een LED lamp. Om dezelfde hoeveelheid licht te geven, heeft een gloeilamp veel meer energie nodig dan een LED lamp. Dit komt doordat een gloeilamp veel van de energie omzet in warmte, wat niet het doel is van een lamp. Bij een gloeilamp is er dus sprake van sterke energieverspilling.

Laten we naar een voorbeeld kijken waarin digitalisering ons meer efficiëntie heeft gebracht. Denk dan bijvoorbeeld aan de overgang van brievenpost naar e-mail. Zowel brievenpost en e-mail heeft hetzelfde doel: het overdragen van informatie over afstand.

Maar de ene doet dit een stuk efficiënter dan de andere. Bij brievenpost is er namelijk veel sprake van verspilling om hetzelfde doel te behalen. Ten eerste, de verspilling van materiaal. Bij brievenpost is er papier nodig om informatie over te dragen naar een ander. Afhankelijk van de hoeveelheid informatie wordt er meer of minder verspilt. Daarnaast is er tijdverspilling. Afhankelijk van de afstand kan het langer duren voordat de informatie de andere partij bereikt. Ook is er sprake van energieverspilling in verschillende vormen. Een postbode moet de brief afleveren, de brief moet via een bus naar het postkantoor worden gereden of verscheept naar een andere locatie en worden afgeleverd bij de bestemming etc. Dit kost ook weer energie, brandstof, mankracht, geld en meer.

Is dit dan echt verspilling? Dit alles is nodig om de informatie op papier over afstand over te dragen. Nu we e-mail hebben, een efficiëntere manier waarbij hetzelfde doel wordt bereikt met minder verspilling, kunnen we zeggen dat brievenpost voor het overdragen van informatie niet efficiënt is. E-mail kost niet meer of minder energie, geld, tijd en andere middelen afhankelijk van afstand of hoeveelheid informatie. Het is vrijwel kosteloos, kan oneindig veel worden gedaan en komt direct op bestemming aan zonder dat het tijd, energie of geld verspilt.

Dit soort efficiëntie is wat we moeten zoeken om onze doelen te behalen met zo weinig mogelijk verspilling. Dat is wat wij als Nederland doen om voor te blijven lopen. Ik pleit ervoor dat hetzelfde zou moeten worden gedaan met geld, en dat wij als Nederland hier voorlopers in moeten zijn. Net als e-mail bij het versturen van informatie, zou ook het versturen van waarde, binnen Nederland en over de hele wereld, kosteloos moeten zijn in alle vormen. Maakt niet uit over welke afstand of de hoeveelheid. Net als e-mail moet dit direct kunnen, zonder geld te kosten en zonder energie te verspillen.

De inefficiëntie en problemen van het huidige systeem

De eerste stap in het efficiënter maken van geld, is het digitaliseren. Dat hebben we gezien bij het digitaliseren van brievenpost naar e-mail, en zou dus ook moeten kunnen met geld. Want via het internet is er in principe geen sprake van grenzen, alles kan over de hele wereld worden verstuurd zonder veel verlies in tijd en zonder extra kosten.

“Is geld op dit moment niet makkelijk, snel en goedkoop dan? Is dit niet al digitaal net zoals e-mail en dus zeer efficiënt? Wat is de verspilling als ik betaal via iDeal, met een pinpas of een simpele bankoverdracht?”

Dat zijn vragen die misschien bij je opkomen als je denkt over het digitaal versturen van geld. Dit lijkt namelijk al makkelijk, snel en goedkoop, dus efficiënt. Maar dit is achter de schermen echter een veel ingewikkelder verhaal.

Stel, je hebt gezellig een avond met je vrienden gedronken en de volgende dag krijg je een tikkie voor 10 euro.
Net als met het versturen van informatie via brievenpost of e-mail, is hierbij een einddoel dat we voor ogen kunnen houden:

• Waarde versturen van jou naar jouw vriend.

Jij betaalt de tikkie via je online bankieren app naar je vriend. Dit lijkt direct, van jou naar de ander. Alsof hier maar 2 personen bij betrokken zijn, net als een e-mail. Maar je doet dit via de bank. Dat komt omdat met het traditionele systeem, met de euro, digitale transacties alleen via een bank kunnen. De banken zijn hier tussenpersonen. Het is alsof je tegen de bank zou zeggen dat je een e-mail wilt sturen naar je vriend, en wat er in die e-mail moet staan. De bank schrijft vervolgens die e-mail voor jou en stuurt het naar de bank van jouw vriend. Die ontvangt vervolgens de e-mail en leest deze voor aan jouw vriend. Waarom moet dit met geld op deze manier gaan? Maar waarom kan dit niet direct, zoals met email voor informatie, tussen de twee personen, zonder dat hier banken tussen moeten? Dat komt omdat dit met het traditionele systeem, via banken en met de euro, niet aan personen zoals jou en mij wordt vertrouwd en niet veilig kan. Er moeten dus tussenpersonen en bedrijven, net zoals met de brievenpost, worden gebruikt. En dat zorgt voor verspilling, en dus, inefficiëntie.

Daarnaast komt er bij geld sturen via de bank nog veel meer inefficiëntie tevoorschijn. Naast verspilling van energie door tussenpersonen en bedrijven komt hier ook verspilling van geld en tijd bij kijken. Het beveiligen van de infrastructuur tussen en van banken, de personen die hier werken, de gebouwen die hiervoor worden neergezet en nog veel meer.

Bij betalingen via pin in een winkel komt nog meer inefficiënte kijken. Van buitenaf, als klant, merk je hier misschien minder van. Maar als jij een eigen bedrijf hebt zul je dit toch zien. Zo rekent de Kamer van Koophandel uit onderzoek dat een gemiddelde pinbetaling ongeveer 16 cent aan kosten heeft en een gemiddelde cash betaling ongeveer 29 cent. Zo betaalt de winkeleigenaar kosten voor het apparaat waarmee betalingen worden geaccepteerd, en worden er door de bank kosten gerekend voor het accepteren van betalingen. De kosten voor deze betalingen lijk je als klant niet te zien, maar worden allemaal verrekend in de producten die je koopt.

Daarnaast zit er naast kosten andere verspilling in het proces van betaling tussen jou en de bedrijfseigenaar. Zo wordt hier nog een persoon in geplaatst.

Hier komt jouw bank natuurlijk bij kijken, maar ook een transactieverwerker. Die houdt bij wie geld hebben overgemaakt van welke bankrekening naar de bankrekening van de bedrijfseigenaar. Klinkt onnodig, maar dit is nodig voor de verouderde infrastructuur van banken omdat het veel transacties zijn tussen veel verschillende banken, wat allemaal private instellingen zijn. Voor een simpele betaling tussen jou en de bedrijfseigenaar, 2 personen, worden hier 3 tussenpersonen gebruikt. Jouw bank, de transactieverwerker, en de bank van de bedrijfseigenaar.

Daarnaast worden betalingen niet direct van jouw bankrekening naar de bedrijfseigenaar gestuurd. Het lijkt alsof het geld direct verstuurd is, aangezien het van jouw rekening verdwijnt, maar dat betekent nog niet dat het geld direct op de rekening van de bedrijfseigenaar staat. Het geld wordt vaak de volgende werkdag op de rekening van de bedrijfseigenaar gestort. En zelfs dat alleen op werkdagen. In het weekend en op feestdagen duurt dit vaak nog langer.

Je zou kunnen stellen dat hier sprake is van inefficiëntie op dezelfde gebieden als brievenpost. Er is verspilling in de vorm van kosten, tijd, en energie.

Wereldwijde betalingen

We hebben zojuist gekeken naar betalingen met de euro, en vooral binnen Nederland. Maar Nederland is een wereldland. Een land dat, hoewel zo klein, toch een grote economie en grote impact heeft op de wereld. Dit zit diep in onze geschiedenis. Van het eerste bedrijf met aandelen, de VOC, die over de hele wereld handelde en onze cultuur en mensen wereldwijd verspreid heeft, de nederlandse gulden die gebruikt werd als ‘reserve currency’ in Europa in de 17e en 18e eeuw, en de basis heeft gelegd voor de moderne financiële wereld, naar bedrijven zoals Heineken waarmee Nederland zichzelf op de kaart zet. Het succes van Nederland is grotendeels te danken aan onze kracht om met de wereld mee te spelen en voor te lopen op de rest. Wereldwijde handel, meespelen in de globale economie en ons niet laten beperken tot grenzen.

Ook als het aankomt op geld moeten we verder kijken dan onze grenzen. Wereldwijde handel betekent ook wereldwijde waardeoverdracht. Wanneer een land aan de andere kant van de wereld met Nederland handelt, willen wij ook graag dat zo veel mogelijk van de waarde bij ons terecht komt. En andersom. Nederland is een land vol verschillende culturen en veel mensen met familie in het buitenland sturen geld rond de wereld. Dus laten we, ook als het om geld gaat, een stuk uitzoomen.

Op wereldschaal zien we meer en meer inefficiëntie verschijnen als het gaat om geld. Hoewel de digitale wereld van het internet grenzeloos lijkt, is dit bij geld niet het geval. Een euro overmaken naar iemand in de Filipijnen of andersom is vrijwel onmogelijk. De kosten die hiermee gepaard gaan maken dit lastig, er zijn meer tussenpersonen nodig en daarmee komt er nog meer verspilling tevoorschijn. Bijvoorbeeld bij het omwisselen van de valuta. Hier worden vaak aardig hoge kosten aan verbonden, en kan het soms dagen duren voordat het geld bij de ontvanger aankomt. Het kost meer geld, kost meer tijd en kost meer moeite. Nog meer verspilling, nog minder efficiëntie.

Laten we ook niet vergeten dat een groot deel van de wereldbevolking, meer dan 2 miljard mensen, wat telt als ongeveer 30% van de wereldbevolking, geen toegang tot het financiële systeem heeft omdat zij geen toegang tot een bankrekening hebben. Een groot deel van die mensen noemt de kosten een van de redenen dat zij geen bankrekening kunnen hebben. Zij hebben dus geen directe toegang tot het digitale financiële systeem.

Veiligheid en vertrouwen

Als het gaat om de veiligheid, snelheid en kosten van geld via de bank en met de euro, moeten wij erop vertrouwen dat banken alles goed voor elkaar hebben. En dat blijkt soms aardig tegen te vallen. De infrastructuur van banken en betalingen via de bank zijn gebouwd op een oud systeem. Een té oud systeem. Een systeem dat de tijd van betalingen via het internet voorloopt. Hier wordt steeds verder bovenop gebouwd om de moderne, digitale wereld bij te blijven. Maar het probleem zit in de fundering. Net als een gebouw met een zwakke fundering dat op instorten staat, blijft het bankensysteem continu steunpalen tegen het gebouw aan zetten. Totdat dit een keer fout gaat. En dat is al meerdere keren gebeurd, zoals bij de ING in 2013.

Lees in dit artikel meer over de problemen met het huidige systeem van banken en waarom dit vaak fout gaat.

We moeten erop vertrouwen dat banken verstandig en verantwoordelijk met ons geld om gaan. Maar banken hebben niet daadwerkelijk de hoeveelheid geld in hun kluizen liggen die wij aan hun hebben gegeven. Als iedereen besluit toch liever hun geld contant te hebben, is dat niet mogelijk. Dit is al meerdere keren te zien geweest in landen over de hele wereld, zoals Griekenland bijvoorbeeld.

Ook als het aankomt op inflatie moeten wij vertrouwen dat onze overheden, in het geval van Nederland de EU, verstandig omgaat met onze economie en ons geld. En ook dat blijkt lastig. Zo is de jaarlijkse inflatie op dit moment hoger dan het was in de financiële crisis in 2008, namelijk zo’n 4.9%. In de United States is de jaarlijkse inflatie onderhand al opgelopen naar 6.2%, het hoogst sinds 1990.

Een steeds maar stijgende jaarlijkse inflatie kan uiteindelijk uitlopen tot hyperinflatie, wat inhoudt dat je spaargeld net zo goed monopolie speelgeld kan zijn.

Het systeem dat we nu hebben zorgt ervoor dat we moeten vertrouwen op banken, vertrouwen op onze overheid, de Europese Unie en daarnaast overheden van andere landen. Veel mensen, niet alleen in Nederland maar in de hele Europese Unie, beginnen steeds meer het vertrouwen in hun eigen overheid te verliezen.

We zitten dus opgescheept met een verouderd geldsysteem, gebouwd op een verouderde infrastructuur waarbij we moeten vertrouwen dat bedrijven en overheden verantwoordelijk omgaan met het beveiligen en behouden van het systeem waar ons geld op draait. Dit verouderde en op-vertrouwen-gebaseerde systeem is inefficiënt en beperkt aan grenzen. Innovatie is nodig om minder te verspillen en onze nederlandse identiteit als voorlopers in technologie en economie te behouden.

Wat we nodig hebben is geld zonder grenzen, zonder verspilling en zonder te hoeven vertrouwen op overheden en bedrijven.

De oplossing

Dus hoe kunnen wij voorloper zijn als het gaat om geld? Hoe kunnen wij het versturen van waarde net zo efficiënt maken als e-mail en veiliger dan wat we nu hebben, zonder te hoeven vertrouwen op overheden en bedrijven? Hoe zijn wij als Nederlanders weer de voorloper in innovatie op het gebied van technologie en economie, en hoe zorgen we ervoor dat dit nog een positief effect op het milieu heeft ook?

In de laatste jaren zijn er verschillende oplossingen in het publieke beeld gekomen. Nederlanders zijn over het algemeen snel met adoptie van dit soort nieuwe technologie, maar van veel oplossingen hebben we gezien dat deze uiteindelijk teleurstellen. Ze centraliseren over tijd (en dus komt vertrouwen weer in het spel), kosten alsnog geld, energie en verzendingen duren lang, waardoor we uiteindelijk terug bij af zijn. Het proberen te bouwen op deze technologie is alleen maar uitstellen van de problemen. We zoeken een geldnetwerk zonder te hoeven vertrouwen en met zo weinig mogelijk verspilling. Decentralisatie en efficiëntie ingebouwd vanaf de fundering.

Nano

Dit is waar nano in het beeld komt. Nano is een betalingssysteem met de nano valuta. Het is een modern netwerk om grenzeloos digitaal geld te versturen, zonder tussenpersonen, zonder kosten en zonder te hoeven vertrouwen. Laten we hier wat dieper in duiken.

Efficiënt. Het nano netwerk is gemaakt om zo weinig mogelijk te verspillen. Efficiëntie is de essentie van nano. Geld op het nano netwerk wordt namelijk direct van de verzender naar de ontvanger gestuurd, zonder dat hier een bank of transactieverwerker voor nodig is. Vergelijkbaar met het versturen van een e-mail kun je dit zelf doen en kan de ontvanger het direct zelf ontvangen, zonder dat hier een bank voor nodig is. Transacties kosten letterlijk niks, maakt niet uit hoe groot of klein. Transacties zijn volledig en onomkeerbaar in minder dan een seconde en gebruiken slechts 0.000112kWh energie per transactie. Dit betekent geen verspilling van geld, geen verspilling van tijd en geen verspilling van energie. En daarnaast geen tussenpersonen nodig.

Door het lage energieverbruik van nano kan het hele netwerk duizenden transacties per seconde aan met de energietoevoer van slechts 1 windturbine. Dit is zelfs minder energieverbruik dan grote gecentraliseerde transactieverwerkers zoals VISA. In vergelijking, nano gebruikt dus ongeveer 0.000112kWh per transactie, en Visa 0.003.

Als het draait om efficiëntie kijken we hier dus naar vrijwel instant. Transacties duren gemiddeld ongeveer 0,5 seconden. Ook de verspilling van tijd is dus niet aan de orde en aangezien transacties kosteloos zijn, kan iedere waarde verstuurd worden, over iedere afstand, zonder verspilling van geld. Deze efficiëntie is de sleutel tot een effectievere en betere economie.

Nano is grenzeloos

Ook grenzen zijn geen probleem voor nano. Het netwerk kent en ziet namelijk geen grenzen. Nano is overal op de wereld te gebruiken en een transactie tussen jou en je buurman werkt net zo goed als een transactie tussen jou en iemand aan de andere kant van de wereld. Het gaat net zo snel en is net zo goed kosteloos. Voor het ontvangen van een betaling is zelfs niet eens een internet verbinding nodig. De transactie komt gewoon binnen, zelfs als je niet online bent. Om je nano rekening live te zien en nano te versturen zul je echter wel internet verbinding moeten maken.

Het feit dat nano overal gebruikt kan worden, zonder een minimum balans en zonder kosten voor het openen van een nano rekening, betekent dat iedereen op de wereld een nano rekening kan openen. Iedereen heeft hiermee de mogelijkheid om mee te doen aan de digitale financiële wereld en iedereen kan digitaal transacties ontvangen van mensen over de hele wereld. Een mooie manier om dit concept in actie te zien is WeNano. Met WeNano kunnen mensen ‘spots’ maken. Dit zijn locaties met een daarin een bepaalde hoeveelheid nano. Het is een donatie van degene die de spot heeft gemaakt. Vervolgens kunnen andere gebruikers naar deze locaties gaan en een deel van de nano in deze spots ontvangen. Zo kun je bijvoorbeeld door de stad lopen en tijdens een wandeling bij verschillende spots een deel nano ontvangen. Probeer het uit en loop eens door Amsterdam, Rotterdam of Groningen! Ik heb deze steden gevuld met nano spots zodat iedereen het uit kan proberen. Het is compleet gratis, en met een rondje door de stad heb je genoeg nano om een biertje te kopen.

Deze WeNano app is natuurlijk leuk voor ons Nederlanders, maar het is ook mooi voor wereldwijde donaties. Zo kun je dit soort spots dus ook maken in landen zoals Nigeria, Venezuela, India etc. Overal op de wereld. Daarmee kun je dus effectief en vrijwel instant geld doneren, waar dat nodig is, zonder enige transactiekosten te betalen. Geen grenzen, geen frictie!

Goede doelen beginnen ook gebruik te maken van de WeNano app. Zo heeft bijvoorbeeld SOS Children Villages meerdere WeNano donation spots en ook New Story Charity, een goed doel dat huizen bouwt voor mensen zonder onderdak, accepteert donaties in nano via WeNano.

Vertrouwen (of het gebrek daar aan)

“Hoe weet ik dat het nano netwerk veilig is?”

Alles draait op een code die door iedereen kan worden bekeken en gecontroleerd, en die niet te veranderen is tenzij iedereen het ermee eens is. Het netwerk draait namelijk op honderden verschillende computers over de hele wereld. Deze computers verwerken de transacties gratis, binnen een seconde. Zo is het netwerk niet van een bedrijf of een overheid, maar van iedereen. Als iemand probeert de code te veranderen, wordt deze direct beschouwd als verkeerd en kan deze niet meedoen met het netwerk, behalve als de code op die transactieverwerkende computer weer gecorrigeerd is.

Er is dus geen vertrouwen op de overheid of op de banken nodig. Ook staat de hoeveelheid nano hierdoor vast en kan dit niet worden veranderd. Zo is er dus ook geen sprake van inflatie zoals met de euro of dollar, en is ook geen hyperinflatie mogelijk dat bijvoorbeeld recentelijk de economie in Venezuela liet inzakken. Als je denkt dat overheden in Europa veel verstandiger zijn en dat dat hier nooit zou gebeuren, is het misschien schrikwekkend om te bedenken dat dit in Europa nog geen 100 jaar geleden ook gebeurde. Zie bijvoorbeeld Duitsland in de vorige eeuw.

Door dit wereldwijde netwerk van computers, op code gebaseerd, is het vrijwel onmogelijk om het netwerk plat te leggen. Als een van de computers uit valt is dat geen probleem, alle andere computers werken gewoon door. En ook doordat deze computers verspreid zijn over de hele wereld is het onmogelijk om het netwerk te breken als het internet uitvalt, als de stroom uitvalt of als een regering het probeert te verbannen. Dit in tegenstelling tot een bank, dat je zou kunnen zien als 1 grote computer waar 1 bedrijf controle over heeft. En als dat ene bedrijf een probleem heeft, ligt direct het hele netwerk plat.

“Maar waar is het geld dan?”

In een zekere zin is nano te vergelijken met contant geld, maar dan digitaal. Net zoals jij contant geld in je portemonnee hebt zitten, of in een spaarpot, heb je nano in een digitale portemonnee. Dit wordt vaak, zoals in het engels, een ‘wallet’ genoemd. Als je niet kan wachten om het uit te proberen, kun je heel snel deze stappen volgen (binnen 1 minuut heb jij nano!).

1. Ga naar nault.cc (https://nault.cc/)

2. Klik op ‘configure wallet’, klik op ‘new wallet’ en zet een wachtwoord

3. Schrijf je de lijst van 24 woorden, genaamd de ‘secret recovery mnemonic’, ergens op waar alleen jij het kan vinden. (Hiermee kun je altijd toegang krijgen tot je nano. Het is als je bankrekening+pincode dus zorg dat alleen jij deze hebt en niemand anders, en bewaar deze goed en veilig!)

Nu heb jij een nano rekening! Om je eerste nano te ontvangen kun je op receive klikken, je account selecteren en het adres kopiëren. Die ziet er ongeveer zo uit:

nano_3rkpjzy9np7t4zb3t4w6ohecykcrs6dydhxejzs3c9k8u7nuyxidkfaukwi7

Dit adres plak je vervolgens in nano-faucet.org, lost de captcha op en jij hebt je eerste nano! Probeer dit samen met iemand uit en verstuur nano naar elkaar. Je kunt gratis nano versturen, zo vaak als je wilt. Zo zie je pas echt de snelheid.

Prijsfluctuatie

Een reden waarom sommige bedrijfseigenaren minder graag een andere valuta dan de euro accepteren, is omdat de prijs van een nieuwe valuta veel kan schommelen. Dit is een erg logische zorg, maar gelukkig ook een makkelijk te bestrijden probleem. Nano kan namelijk op verschillende manieren direct worden omgezet in euro wanneer het geaccepteerd wordt. Hier zit vaak een klein kostenpercentage aan verbonden, maar zelfs dan is het nog goedkoper dan het accepteren van pinbetalingen. Hiermee is de transactie dus alsnog goedkoper dan met normale pinbetaling, terwijl de prijsschommeling zo bestreden wordt.

Met het direct omwisselen van nano naar euro worden een boel andere voordelen van de nano echter wel teniet gedaan. Want wanneer je weer euro vasthoudt, kom je toch weer de problemen met vertrouwen en inflatie tegen.

Gelukkig lossen de prijsschommelingen zichzelf over tijd op, naarmate meer bedrijven nano accepteren. Hoe meer geaccepteerd en gebruikt de valuta wordt, hoe minder de prijs zal schommelen.

De toekomst

Over de komende jaren zullen steeds meer bedrijven nano gaan accepteren als betaalmiddel, en zal de euro en de nano naast elkaar leven.

Nederland draait op efficiëntie, het zit in onze nationale identiteit en is een van de redenen waarom wij toch sterke spelers zijn op het wereldtoneel. Net als nano is Nederland klein maar sterk door efficiëntie. En dat is waarom nano ons naar een economisch gezonde en groeiende toekomst kan leiden.

Wil jij meer weten over nano? Kijk op https://nano.org/ voor meer informatie. Ook kun je op https://hub.nano.org/ meer plekken vinden waar je nano kunt uitgeven, gebruiken of verkrijgen. Zelf nano accepteren in jouw bedrijf? Neem gerust contact met mij op door een mailtje te sturen naar forest@nano.community