Hulpverlening en diagnostisering eetstoornissen
Door Sophie Golbach en Wouter Merjenburgh. Verrijking op het interview met Chris.
Eén van de grootste misvattingen over eetstoornissen, is dat het vooral een vrouwenziekte is. Niets is minder waar.
Stichting HumanConcern is een organisatie die hulp biedt aan mensen met eetstoornissen, specifiek onder jongeren. Volgens onderzoek van hen lijdt naar schatting 10% van de bevolking aan een eetstoornis, waarvan 5 tot 10% man is. Een hoger percentage van de vrouwen lijdt aan de eetstoornissen anorexia en boulimia, maar de eetbuistoornis is ongeveer gelijk tussen mannen en vrouwen.
Uit onderzoek van studenten van de Hogeschool Arnhem en Nijmegen in opdracht van Stichting HumanConcern en anorexiajongens.nl blijkt dat een kwart van de mannelijke middelbare scholieren symptomen van eetstoornissen vertoont. 13% van hen telt calorieën en 2% gebruikt laxeermiddelen.
Gebaseerd op de bovenstaande percentages zou je bijna denken dat een eetstoornis een ‘vrouwenziekte’ is. Jongens en mannen met een eetstoornis hebben dit gevoel ook, en dat is de reden waarom zij een eetstoornis veel minder makkelijk herkennen bij zichzelf. Tegelijkertijd hebben jongens en mannen de neiging om zich, nog meer dan vrouwen, te schamen voor hun eetstoornis. Er gaan veel negatieve gedachten gepaard met hun eetstoornis, bijvoorbeeld dat je geen echte man meer zou zijn als je een eetstoornis hebt, en dat het iets voor meisjes is. De term ‘manorexia’, wat gebruikt wordt voor een man met een eetstoornis in plaats van gewoon anorexia, versterkt dit gevoel. Dat is het taboe waar jongens en mannen met een eetstoornis vaak last van hebben. Ze hebben het gevoel dat ze niet begrepen zullen worden.
Ook door hulpverleners worden eetstoornissen nog altijd gezien als iets wat alleen vrouwen kunnen hebben. Zij denken niet snel aan mannen bij deze ziekte.
In het artikel “Mannen met anorexia vaak te laat geholpen” van RTL Nieuws zegt Sociologe Sarah Lips, die in het verleden onderzoek deed naar mannen met anorexia, dat de klassieke symptomen die artsen gebruiken om de diagnose te bepalen, vaak meer gericht zijn op vrouwen. Een voorbeeld van die symptomen is of de vrouw nog menstrueert. Om een jongen of man te diagnosticeren met een eetstoornis, zou dus een andere lijst met symptomen nodig zijn.
Ook zegt Lips dat er een verschil is in hoe mannen en vrouwen compenseren in wat ze eten. Volgens haar gaan mannen vaak extreem veel bewegen, terwijl vrouwen eerder laxeermiddelen gebruiken. Vaak valt dat excessieve sporten minder op, waardoor het langer kan duren voordat artsen aan een eetstoornis denken en er een diagnose komt, aldus Lips.
Door de lijst met symptomen die vooral op vrouwen gericht zijn, zien artsen de symptomen bij mannen vaak aan voor een andere ziekte, en geven hen een verkeerde verwijzing, of verkeerde medicijnen. Hierdoor duurt het lang voordat de juiste diagnose wordt gesteld. Ook duurt het lang voordat mannen met een eetstoornis zelf erkennen dat ze een probleem hebben, en om hulp vragen.
De laatste tijd krijgen eetstoornissen bij mannen echter meer aandacht, volgens het artikel “Eetstoornissen bij mannen” van Atma. Dit komt nu een beetje meer uit de taboesfeer. Er is voor hulpverleners en behandelcentra volgens hen nog geen gerichte aanpak speciaal voor mannen. Maar de website anorexiajongens.nl komt met een lijstje met belangrijke symptomen, lichamelijke en psychische gevolgen en tips voor goede, positieve hulpverlening, waarmee hulpverleners de ziekte ook bij jongens kunnen herkennen, en hen kunnen helpen.
Voorbeelden van deze symptomen zijn onder andere dat hij dagelijks eetmomenten ontwijkt, veel sporten, en in paniek raken als hij zijn eet- en beweegschema niet kan volgen. Lichamelijke gevolgen
waaraan een eetstoornis ook herkend kan worden, zijn onder andere de lichaamstemperatuur die daalt, de conditie van het haar dat slechter wordt en zelfs kan uitvallen, en een dalende bloeddruk. Tips die anorexiajongens.nl worden gegeven kunnen onder andere zijn om te werken aan een positief zelfbeeld van de cliënt, hem te begeleiden bij het verkrijgen van een gezond eetpatroon, en consequent en strikt te zijn. Positieve aandacht, zoals de cliënt duidelijke waardering geven en dingen benoemen die hij goed kan, kan ook altijd helpen.
Vind hier de link naar de website met symptomen en tips.
Ten slotte zijn er ook genoeg dingen die familie en vrienden in de omgeving van jongens en mannen met een eetstoornis kunnen doen om hen te helpen. Ga bijvoorbeeld voorzichtig met hen om, het is al heel wat dat ze hun verhaal willen delen. Zorg dat ze zich op hun gemak voelen, als ze dat doen. Ook is het belangrijk om respect te hebben, en de jongens en mannen in hun waarde te laten. Let bijvoorbeeld goed op met wat je zegt. En laat deze jongens en mannen zien dat ze niet de enige zijn met deze ziekte, want daardoor zal het taboe ook langzaam verdwijnen.
Dus totdat de hulpverlening met een meer gerichte aanpak komt voor deze jongens en mannen, let goed op de dingen die je zelf kan doen om hen te helpen.
