DAO’ların Oluşumu ve İşletilmesinde Karşı Karşıya Kalan Yasal Konular: Bölüm V

“Merkeziyetsiz Otonom Organizasyonların (DAO) Oluşumu ve İşletilmesinde Karşı Karşıya Kalan Yasal Konular” adlı çevirinin ilk bölümüne buradan, ikinci bölümüne buradan, üçüncü bölümüne buradan, dördüncü bölümüne buradan ulaşabilirsiniz.

DAO’lar Kooperatif veya Dernekler Olarak Düzenlenebilir mi?

Kripto sektörünün federal düzeyde düzenlenmesiyle ilgili kargaşa göz önüne alındığında, DAO’ları düzenlemek için başka bir yasal alternatif olabilir. Kooperatif birliklerinin kalbindeki ilkeler, hepsi olmasa da birçok DAO’nun özünde yer alıyor. İlk olarak 1844'te belirlenen Rochdale İlkeleri, kooperatiflerin işleyişi için DAO’lara uygulanabilecek bir dizi ilkedir. Hedeflerin kısa bir analizi, DAO’ların, özellikle de üyeleri tarafından yönetilen, bu yüzden de üyeleri arasında daha fazla etkileşim bulunan DAO’ların sadece algoritmalar ile yönetilen DAO’lardan daha kolayca yapılandırılabileceğini göstermektedir. DAO’lar ve kooperatif birlikleri arasındaki ilkelerin ortaklığını göstermek için, 1995'de yayınlanan Uluslararası Kooperatif birliği ilkeler listesi mükemmel bir analitik yapı sağlar:

1. Gönüllü ve açık üyelik (DAO’lar da olduğu gibi)

• Ayrımcılıkla mücadele (Dijital kimlik esas olarak ayrımcılık yapma yeteneğini ortadan kaldırır)
• Motivasyonlar ve Ödüller (Bu motivasyonların ve ödüllerin tümü her kooperatif veya DAO için gerekli değildir ve farklı motivasyonlar ve ödüller mevcut olabilir)
• Finansal
• Yaşam Kalitesi (topluma veya topluluğa hizmet)
• Karşılığını Verme (gönüllülük)
• Fedakarlık (başkalarına fayda sağlamak)
• Görev Duygusu (topluluk, kişisel nedenler ve toplumsal hedefler rol oynayabilir)
• Kariyer Deneyimi (gönüllülük, eğitim ve ilgili faaliyetler)

2. Demokratik Üye Kontrolü (DAO’lara üyelik genellikle üyelerin uyguladığı proje seçimi ve başarısının kontrolü ile hazine’ye adil katkılar gerektirir)

3. Üyelerin Ekonomik Katılımı (bu, DAO akıllı sözleşmeleri ve proje çalışmaları için gereklidir)

• Üye Tazminatına İlişkin Sınırlamalar ve Artan Bütçenin Uygun Kullanımı (DAO’lar hiyerarşik değildir ve tüm finansal teşvikler akıllı sözleşmelerin ve Kuruluş Sözleşmesinin işleyişinde şeffaftır)
• Üyeler, katılım için abone olunan sermaye üzerinden sınırlı tazminat alırlar
• Artan bütçe kuruluşa ve projelerine yeniden yatırılabilir
• Üyeler temettü veya diğer tazminatların ödenip ödenmeyeceğini belirler
• Üyeler, tam olarak kooperatiflerin tasarladığı gibi, DAO’nun projelerine oy verir

4. Özerklik ve Bağımsızlık (Bu ilkeler DAO’ların özüdür.)

5. Eğitim, Öğretim ve Bilgilendirme (DAO’LAR bu tür bir hizmeti sağlayabilir, ancak bu tür faaliyetlerin Kuruluş veya İşletme Sözleşmesi Maddelerinde belirtilmesi gereklidir)

6. Kooperatifler Arası işbirliği (DAO’lar makalede daha önce açıklandığı gibi kolayca birlikte çalışırlar)

7. Topluluğa özgü İktisadi Teşebbüsler (Kuruluş veya İşletme Sözleşmesi Maddelerinde öngörülmedikçe, bu ilke DAO’lara özgü değildir).

Kooperatiflerin genel prensipleri ile yakın prensiplere sahip olduğu göz önüne alındığında, düzenleyici kurum ve yasama organlarının, sosyal ve toplumsal fayda sağlayan, doğası gereği demokratik ve özerk olan DAO’ların oluşumunu kolaylaştıran yasa ve düzenleyici mekanizmalar çıkarmaları gerekir.

DAO’ların Çalışması Nasıl Sağlanır?

“İnternete özgü kuruluşlar olan DAO’ların geleneksel kuruluşlara göre birçok avantajı var. DOA’ların önemli bir avantajı, tarafların birbirine güven duymasına gerek olmamasıdır. Geleneksel bir organizasyon, arkasındaki insanlara — özellikle yatırımcılar adına — çok fazla güvenmeyi gerektirse de, DAO’larda yalnızca koda güvenilmesi gerekir. Bu koda güvenmek, kod herkese açık olduğundan ve işletilmeden önce kapsamlı bir şekilde test edilebildiğinden daha kolaydır. Bir DAO’nun başlatıldıktan sonra gerçekleştirdiği her eylem topluluk tarafından onaylanmalı ve tamamen şeffaf ve doğrulanabilir olmalıdır. Böyle bir organizasyonun hiyerarşik bir yapısı yoktur. Bununla birlikte, paydaşlar tarafından kendi yerel tokeni aracılığıyla kontrol edilirken görevleri yerine getirebilir ve büyüyebilir. Hiyerarşinin olmaması, herhangi bir paydaşın tüm grubun üzerinde düşüneceği ve geliştireceği yenilikçi bir fikir ortaya koyabileceği anlamına gelir. İç anlaşmazlıklar genellikle akıllı sözleşmedeki önceden yazılmış kurallara uygun olarak oylama sistemi aracılığıyla kolayca çözülür. Yatırımcıların fonları bir araya getirmelerine izin vererek, DAO’lar onlara erken aşamadaki girişimlere ve merkezi olmayan projelere yatırım yapma şansı verirken, riski veya bunlardan çıkabilecek herhangi bir kârı paylaşırlar.”

“DAO’lar, principal-agent [işveren-işçi] ikilemini topluluk yönetişimi yoluyla çözüyor. Paydaşlar bir DAO’ya katılmaya zorlanamazlar ve bunu ancak onları yönetecek kuralları anladıktan sonra (kendi tercihleri ile) yaparlar. Kendi adına hareket eden herhangi bir kişiye güvenmeleri gerekmez, bunun yerine teşvikleri uyumlu bir grubun parçası olarak çalışırlar. Token sahiplerinin çıkarları, bir DAO’nun doğası gereği onları kötü niyetli olmamaya teşvik ettiği için aynı çizgidedir. Ağda bir payları olduğu için, başarılı olduğunu görmek isteyeceklerdir. Buna karşı hareket etmek kendi çıkarlarına karşı hareket etmek olur.”

Özetle, DAO’lar, üyeler tarafından ortak tutulan ve DAO’nun işleyişinin altında yatan akıllı sözleşmelerde şeffaf bir şekilde görüntülenen hedeflere ulaşmak için işbirlikçi, demokratik ve tarafsız bir temelde örgütler oluşturmak için doğal olarak evrimsel bir araç sağlarlar. Bazı DAO’lar hedefledikleri yatırım faaliyetlerin nedeni ile SEC ve CFTC tarafından denetlenmek zorunda iken, birçoğunun hedefleri kendilerini, üyelerin organizasyonu hiyerarşik olmayan bir şekilde yönettiği, kâr veya temettü paylaşımının adil ve demokratik bir şekilde yapıldığı kooperatif birlikleri olarak düzenlenmelerine izin verecektir.

Yazarlar

James R. Holbein, Braumiller Hukuk Grubu PLLC’nin Danışmanıdır. Uluslararası ticaret ve gümrük hukuku alanında çalışmalar yapmakta ve yeni dijital teknolojilerin tedarik zincirlerini yeniden şekillendirme ve finansal hizmetlere erişimi iyileştirme potansiyelini araştıran çeşitli makaleler yazmıştır.

Justin Holbein, 2014 yılından bu yana blokzincir alanında birçok seviyede aktif olarak çalışıyor. Veri analitiği, Python programlama sertifikalarına sahiptir ve aktif olarak akıllı sözleşmeler ve Web3 Dapps oluşturmaktadır. Ethereum merkezli merkezi olmayan birkaç DAO’nun aktif bir katılımcısıdır. Analize çalışmalarına katkı yapar ve DeFi ve DAO alanında koordinasyon sorunlarına çözümler geliştirmek için akıllı sözleşmeler kullanır.

“Legal Issues Confronting Formation and Operation of a Decentralized Autonomous Organization (DAO)” adlı bu yazı Layka DAO çeviri ekibi tarafından sizler için Türkçe’ye çevrilmiştir.

Layka DAO, içlerinden gelen merak ve sorumluluk hissi ile, kendilerini ve toplumu geleceğin DAO teknolojilerine hazırlamak için bir araya gelmiş bireylerden oluşan merkeziyetsiz bir topluluktur. Topluluğun her bir üyesi, istediği takdirde kendi tercih edeceği ekiplere katılarak, bu ve bunun gibi kaynakların sizlere ulaşmasına istediği miktarda katkı sağlayabilir.

Sizleri de bu gururun bir parçası olarak görmekten mutluluk duyarız.

Çevirenler: kaya.uluer#9133
Editörler: yusuferenyldz#3549 ve feyzalp#1268