WIDZIEĆ PRZYSZŁOŚĆ, KREOWAĆ PRZYSZŁOŚĆ
Przywódca Dubaju, a zarazem premier Zjednoczonych Emiratów Arabskich (ang. The United Arab Emirates), szejk Mohammed Bin Rashid Al Maktoum stwierdził, że kształtowanie przyszłości nie jest już tylko domeną teoretycznych rozważań, ale kluczowym dla kraju czynnikiem konkurencyjności na globalnej arenie. Przyszłość nie jest już dłużej zbudowana na liczbach, ale na klarowności wizji, planowaniu i działaniach nakierowanych na ich wdrożenie.
Jego Wysokość chce, by Dubaj stał się najinteligentniejszym, a co więcej, najszczęśliwszym miastem na Ziemi*, a ostatnia transakcja na papierze ma odbyć się w 2020 roku (zgodnie z Narodową Strategią Blockchain). Dokumentów papierowych po prostu nie będzie. Od tego momentu cała administracja będzie działać wyłącznie cyfrowo zasilana danymi z platformy danych Dubai Pulse. Dubai planuje stać się światowym centrum technologii rozproszonych baz danych.
Szejk podjął bardzo konkretne kroki w kierunku realizacji tego celu. Od 2014 roku poziom zadowolenia użytkowników usług miasta jest mierzony na każdym kroku, a usługi publiczne są przeprojektowywane w kierunku coraz większej wygody i sprawności. Powołane zostały liczne nowe instytucje, takie jak Dubai Future Foundation oraz Museum of the Future, skupione wyłącznie na kreowaniu przyszłości oraz animowaniu ponad-sektorowych partnerstw dla urzeczywistnienia tej ambitnej wizji.
Choć opowiem Ci bajeczkę - czyli jak narracja tworzy podstawy rozwoju
Pociągająca opowieść o przyszłości jest niezbędna, aby przekonać obywateli, że warto zainwestować spore publiczne pieniądze w rozwiązania, które będą istotne dopiero za 5–10 lat. Potrzebna jest także do tego, żeby znaleźć partnerów i przyciągnąć potrzebny kapitał intelektualny i finansowy. Władze miasta położonego na pustyni opowiadają od lat o kraju odważnym i progresywnym, który zrodził się z niemal suchej ziemi w błyskawicznym czasie.
Dodają do tego aspekt bycia jaśniejącym na świecie forum do dyskusji odnośnie przyszłości. Innowatorzy i przedsiębiorcy zyskują w Dubaju platformę do testowania rzeczy niezwykłych. Kolejne aspiracje Dubaju to bycie globalnym wizjonerem i technologicznym liderem — twierdzi Noah Raford, szef futurystów w Dubai Future Foundation — jedynego w swoim rodzaju skrzyżowania biura rozwoju z Disneyem i laboratorium DARPA :)
Aktualny stan gry
Dubaj zamieszkuje dziś 4 miliony obywateli z 180 krajów. Co roku odwiedza go już ponad 20 milionów turystów. To siedziba kilku tysięcy globalnych i lokalnych firm z branży ICT, które Szejk od 1999 roku konsekwentnie przyciągał przez kolejne futurystyczne inicjatywy, takie jak: Dubai Internet City, Media City, Smart City. Która firma nie marzy bowiem, by wziąć udział w przełomowym projekcie, dzięki któremu może zdobyć przewagę konkurencyjną i bezcenny know-how?
Obecna inicjatywa Smart Dubai 2021 jest 5-tą z kolei transformacją miasta w cyfrową rzeczywistość.
Po latach działania na polu nowych technologii ZEA, które liczą zaledwie 47 lat istnienia, zaczynają świecić coraz jaśniej na technologicznej mapie świata. Widać to nawet w kontekście wiodących potęg, takich jak Izrael, USA czy Chiny. Zrywają też z wizerunkiem gospodarki opartej na ropie przeistaczając się w światowy hub transportowy (obecnie lotnisko w Dubaju obsługuje 50 mln połączeń rocznie), handlowy i enklawę dla wymagających konsumentów dóbr luksusowych. Dubaj stał się konkurencyjny wobec miejsc takich jak Nowy Jork czy Hong Kong. Ludzie przyjeżdżają tutaj już nie tylko robić biznes, ale także na zakupy i wydawać pieniądze w tutejszych resortach.
Dubaj nie miał jednak innego wyboru…
Czarne złoto zamienione na bity i bajty?
Oto jesteśmy świadkami śmiałej ucieczki w przyszłość, biorąc pod uwagę nieuniknione wyczerpywanie się wpływów gospodarczych pochodzących z eksportu ropy naftowej.
ZEA chcą do roku 2050 całkowicie zerwać z gospodarką opartą o jej wydobycie. Tak odważna inicjatywa przesterowania gospodarki oraz światowej marki powinna wzbudzić spore zainteresowanie w kraju, który podobnie jak Emiraty potrzebuje inspiracji, by wymyślić siebie na nowo; zwłaszcza w dobie błyskawicznych przemian na gospodarczej mapie świata.
Dubaj nie poprzestaje na tworzeniu scenariusza rozwoju wyłącznie dla siebie. Poza wygenerowaniem zysku dla miasta i podniesieniem własnej konkurencyjności Dubaj ma też ambicję tworzyć instrukcje dla innych, rozwijających się państw na świecie. Rozwija też sieć partnerstw i współpracy z ekspertami i przedsiębiorcami z całego świata.
To m. in. dlatego 21 czerwca 2018 roku gościliśmy w Warszawie doradcę rządowego Smart Dubai, Dr. Sohail Munir’a, który podzielił się z nami radami jak usprawnić działanie instytucji państwowych dzięki nowej technologii takiej jak blockchain.
Czy damy się oświecić światłu znad pustyni?
POWIEW PRZYSZŁOŚCI ZNAD PUSTYNI
Mówi się na temat przyszłości, że ona już jest, tylko nie jest równomiernie rozdysponowana. Zdecydowanie widać, że arabscy szejkowie nie szczędzą środków na to, żeby to z ich kraju przyszłość emanowała na cały świat. Mają świadomość , że świat się zmienia w błyskawicznym tempie. Zdają sobie też sprawę, prymat w testowaniu i implementacji nowych rozwiązań może przełożyć się na zdobycie strategicznej przewagi nad innymi. To dobra inwestycja.
Nie mając tak rozwiniętego zaplecza badawczego do badań podstawowych jak Europa, Chiny czy USA, Emiratczycy odnaleźli swoją przewagę konkurencyjną w mobilności i zwinności organów władzy. Daje ona w pędzącej do przodu rewolucji cyfrowej niezbędną przy szybkim skalowaniu nowych rozwiązań elastyczność legislacyjną. Oferują też udział państwa jako aktywnego innowatora w nowych przedsięwzięciach. Zwłaszcza takich, które są jeszcze w fazie przed-rynkowej i przed prawnym uregulowaniem. Tak było w np. przypadku blockchaina czy Hyperloopa. Państwo może brać na siebie takie ryzyko i przetrzeć szlaki do przyszłości prywatnemu biznesowi. Win-win.
Gdyby tak o tym pomyśleć, to bardzo sprytne.
Jak zafundować sobie lepszą przyszłość?
Rolą powołanej pół-rządowej instytucji “ Dubai Future Foundation” jest integracja i synteza innowacji pomiędzy sektorami państwa. Pełni ona również kierującą rolę w realizacji Dubai Future Agenda. Szuka nowych metod robienia biznesu oraz nowych sposobów myślenia o tym, jak osiągnąć sukces w przyszłości. Kształtuje strategiczne sektory w średnim i długim terminie. Współpracuje przy tym z rządem i prywatnym sektorem. Podchodzi do tego tak, aby dostarczyć wartość nie tylko mieszkańcom Dubaju, ale całemu światu.
O takim centralnym organie państwa patrzącym w przyszłość i koordynującym wdrażanie wizji przyszłości możemy w Polsce na razie jedynie pomarzyć.
Również instytucje, takie jak Smart City Office i Smart City Establishment zostały powołane do tego, żeby poprzez skoordynowanie realizacji strategii Smart City przenieść miasto Dubaj do nowego etapu istnienia.
Pomocne w osiągnięciu tego celu są liczne projekty, m.in. Smart Dubai, Dubai Data, Dubai Pulse.
Wszystkie mają wspierać, dostarczać i promować wydajne, wygodne bezpieczne doświadczenia usługowe dla mieszkańców i gości. To kluczowy składnik sukcesu przyszłości Dubaju.
Główne dokumenty wytyczające przyszłość.
The State of the Future http://www.stateofthefuture.ae/ — niezwykle wizionerski i atrakcyjny wizualnie raport Dubai Future Foundation odsłaniający przyszłość w takich obszarach jak: Edukacja, Energia, Transport, Kosmos, Technologia, Zdrowie na najbliższe 40 lat. Zawiera ponad 112 predykcji 21 światowej sławy ekspertów.
The Dubai Data initiative - prowadzona przez Dubai Data Establishment i Smart Dubai Office, zatwierdzona dekretem Dubai Data Law w 2015 roku inicjatywa otwierania i dzielenia się publicznymi danymi w mieście, zarówno w publicznym, jak i w prywatnym sektorze. Zbudowana dzięki współpracy i współdziałaniu. Ma ona za zadanie pobudzić współpracę międzysektorową. Przeradza się w Dubai Pulse.
Dubai Pulse: to serce przyszłej ekonomii cyfrowej Dubaju. Platforma orkiestrująca i wizualizująca wszystkie publiczne dane, a zarazem jedna z największych na świecie otwartych baz danych umożliwiających tworzenie nowych usług dla mieszkańców. Zawiera zestawy danych przedstawiające niemal wszystkie aspekty życia miasta. Wiele z nich jest prezentowanych w czasie rzeczywistym.
Muzeum przyszłości — inicjatywa przygotowana z okazji spotkania rządu światowego. Zostanie przekształcona do 2019 roku w stałą wystawę wprowadzającą odwiedzających w aspekty przyszłej technologii, takie jak: relacja człowieka z robotami, sztuczna inteligencja, zwiększenie możliwości ludzkiego ciała i umysłu przez technologię. Muzeum przyszłości stawia fundamentalne pytania o świat za kilkadziesiąt lat — w którym m.in. nasze finanse i kariery oddamy pod wpływ rozwiązań opartych o sztuczną inteligencję. Pokazuje przez pryzmat artystycznych instalacji i eksperymentalnych projektów zjawiska, z którymi ludzkość zetknie się w ciągu najbliższych dekad, skłaniając wynalazców do skupienia się na celu wymyślenia jak najlepszej wersji przyszłości dla całej ludzkości.
Muzeum przyszłości jest także inkubatorem idei i innowacyjnym ośrodkiem dla wynalazców i przedsiębiorców. Prowadzone tam są kursy, warsztaty oraz publiczne wystąpienia. Zachęca się do testowania oraz reklamowania w nim nowych, prototypowych wynalazków pochodzących zarówno od startupów, jak i technologicznych gigantów.
The Dubai Future Accelerators — Sztuczna inteligencja, robotyka, badanie genomów, druk 3d, rozproszone łancuchy blockchain, biomimikra i biotechnologia. To tylko niektóre obszary działania tego niezwykłego akceleratora. Skupia się on nie tylko na identyfikacji i rozwoju futurystycznych prototypów i produktów, ale także umożliwia wdrożenie ich w skali całego miasta, czego nie oferują inne programy.
Smart Dubai 2021 — Współtworzony strategiczny roadmap (harmonogram działania) osiągnięcia przez miasto celów cyfrowej transformacji do 2021 roku. Definiuje on cele w trzech osiach wpływu: zadowolenie użytkowników, rozwój ekonomiczny i rezyliencja zasobów i infrastruktury.
Od kiedy została przyjęta strategia “Smart City Dubai”, wszystko koncentruje się wokół wskaźników zadowolenia obywateli z usług publicznych. Taka kompleksowa ocena jest możliwa dzięki specjalnej aplikacji.
Ciekawostkę stanowi technologia kognitywna. Smart Dubai Office planuje, żeby Dubaj stał się pierwszym kognitywnym miastem, w którym sztuczna inteligencja (AI) wbudowana zostanie w usługi rządowe oraz doświadczenia miejskie. Ponad 270 oficjeli zostało przeszkolonych z technologii AI. Stworzone zostało zaplecze badawcze, tzw. “sandbox” do odkrywania jej możliwości.
Smart City w Dubaju
W październiku 2013 roku Szejk Mohammed bin Rashid Al Maktoum ogłosił projekt przekształcenia Dubaju w Smart City. Celem było dostarczenie społeczeństwu doświadczenia wygodnej i niezawodnej administracji.
Rząd ma tu za zadanie nadać ton i tempo całej transformacji; stworzyć warunki do tego, żeby wszystkie jednostki rządowe, inne miasta, biznes i startupy mogły włączyć się w realizację wiodących strategii.
Cała inicjatywa została oparta o 6 filarów, w ramach których zrealizowano ponad 100 smart inicjatyw i 1000 e-usług przy wsparciu 30 departamentów rządowych i partnerów z sektora prywatnego. W tym czasie zadowolenie mieszkańców zwiększyło się o 3%.
Przyjrzyjmy się więc jak wyglądała droga Dubaju do stania się inteligentnym miastem:
2014
- Wprowadzenie Happiness Index
- Przeprowadzenie Benchmarku rozwoju
- Ustalenie Smart City KPI’s
- Zawarcie kluczowych partnerstw
2015
- Stworzenie Roadmapu 1.0
- Strategia i prawo dla otwartych danych
- Inauguracja konkursu dla startupów w kategorii blockchain
2016
- Platforma danych Dubai Pulse (strategia administracji bez papieru)
- Polityki i roadmap do wykorzystania trendu dzielenia się danymi
- Strategia dla sztucznej inteligencji do 2031
2017
- Wprowadzenie “Happiness agenda”
- Transformacyjna agenda Dubai 2021
- Otwarcie kluczowych miejsc spotkań i zarządzania Smart City Office i Smart City Establishment
Dlaczego Dubajczycy liczą na Smart City?
Na pewno bardzo ważny jest aspekt finansowy. Nie ukrywajmy. Dubajczycy nie robią tego dla czystej idei. Podają wprost, że każdy 1 dolar zainwestowany w Smart City to 5,6 dolara oszczędności dla ich rządu.
W cyfryzacji widzą przewagę strategiczną, polegającą choćby na możliwości optymalizacji biznesu i tworzeniu w oparciu o nią nowych usług. Przykładem tego jest m.in. najbardziej ambitna inicjatywa otwarcia i dzielenia się danymi “Dubai Data”. Do 2021 ma ona wygenerować 2.9 miliarda $ do ekonomii Dubaju.
Internet of Things wygeneruje z kolei 4.8 mld $, a blockchain 1.5 mld $.
Tak naprawdę to tylko przekąska w porównaniu do tego, jak powiększyć ekonomię może rozwój sztucznej inteligencji, która ma dodać 182 mld $ do 2035 roku.
Może właśnie dlatego Polski pod obecną władzą “nie stać” na to, żeby inwestować w rozwiązania, które odchudziłyby i uczyniły transparentną administrację…
Do czego Arabowie potrzebują blockchain?
Wg. strategii “Blockchain 2023” ta nowa forma zapisu cyfrowych transakcji może dać oszczędności w większości sektorów państwa, między innymi dzięki zoptymalizowaniu ścieżek realizacji usług administracji. Sprawy związane z narodzinami dziecka będą załatwiane w jednym zamiast w 6 różnych miejscach. To tylko jeden z przykładów. Co więcej w 2021 wszystkie usługi i dane będą na blockchainie, co stworzy tysiące nowych możliwości biznesowych.
Czy jesteśmy w stanie uczyć się od Dubaju?
Biorąc pod uwagę fakt, że doradcy ze Smart Dubaj goszczą na tych samych konferencjach, na których sam Pan Premier Mateusz Morawiecki peroruje chęć unowocześniania i re-industrializacji Polski, moglibyśmy się łudzić, że będzie on podchwytywać dobre wzorce i tworzyć strategiczne sojusze w oparciu o transfer technologii.
Widzimy jednak, że tak nie jest —nadzieje na stworzenie spójnego systemu cyfrowej tożsamości, elektronicznych dokumentów i spójnej platformy krajowej administracji zostały porzucone razem z Panią Anną Streżyńską. Miałki nowy minister cyfryzacji powołany na jej miejsce nie będzie w stanie odtworzyć zaufania społecznego i branżowego do swoich działań.
A co by było, gdyby?
Gdyby jednak ten rząd, albo chociaż jego następcy zechcieli pójść podobną drogą jak Dubaj i zamiast instalować gotowe rozwiązania z zewnątrz zdecydowaliby się wykorzystać potencjał Polski do skoku w przyszłość?Jakie kroki powinni podjąć i jakimi pryncypiami się kierować?
- Rząd musi być akcjonariuszem i aktywnym twórcą przyszłości. Wyjść jej na przeciw bez strachu i oswoić ją. Nie ma gotowych rozwiązań na takie zagadnienia, jak włączanie AI w społeczne życie czy zmiana genomu. Angażując się w szeroki dialog należy zrozumieć te zjawiska i skutecznie je uregulować.
- Patrzeć na konkurencję. Jeśli państwo nie jest w stanie prowadzić kosztownych badań podstawowych, to wciąż może konkurować atrakcyjną legislacją. Lokalizacja z dostępem do potencjalnych rynków, odgrywanie partnerskiej roli w testowaniu nowych rozwiązań oraz skalowaniu ich w oparciu o infrastrukturę miasta i państwa stanowią duży atut państwa w skali globalnej.
- Konieczne jest ustalenie konkretnych, realistycznych, ale i ambitnych terminów, do których zostanie wprowadzona zmiana. Należy stwierdzić: “wszystko będzie działać na blockchainie do 21 marca 2021”, zamiast: “być może uregulujemy czym to jest do 2020 roku, a wdrożymy pierwsze zastosowania jakoś później…, może za 20 lat to będzie działać”.
- Same strategie, polityki i power-pointy już działają! Aby pobudzić ludzką wyobraźnię i znaleźć finansowe zaplecze do realizacji pomysłów należy zacząć od budowy wielkiej i atrakcyjnej wizji. Rozwój przyszłości to opowiadanie historii, która wciąga zarówno krajowych, jak i globalnych graczy.
- Zmianę współtworzy się z sektorem prywatnym i mieszkańcami. Kluczowym wkładem w rozwój przyszłości państwa jest stworzenie otwartych platform danych oraz infrastruktury sieciowej typu cloud. Firmy powinny współtworzyć swoje serwisy w oparciu o otwarte dane i API.
- Miasta i państwa, jeśli chcą uczestniczyć w transformacji, muszą być wyposażone w jednostki foresightowe oraz “piaskownice legislacyjne”. Zanim Dubaj wydrukował budynek w 3D, to z punktu widzenia litery prawa było to nielegalne! Rząd to jedyny gracz, który może eksperymentować i przez namacalne przykłady pomóc zrozumieć mieszkańcom i włodarzom nowe rozwiązania i technologie.
- Ostatnia, ale nie mniej ważna rekomendacja to wyznaczane i ewoluowanie wskaźników najbardziej interesujących mieszkańca, takich jak: łatwość korzystania z usług, oszczędność czasu, oszczędność pieniędzy itd. Należy komunikować je w sposób przejrzysty i obrazowy, tak jak np. dane z Dubaj Pulse.
Dubaj to oczywiście nie jest jedyne miasto, od którego powinniśmy się uczyć. Poza wiodącymi metropoliami, takimi jak Barcelona, Londyn i Wiedeń ambicje stania się wiodącymi ośrodkami rozwoju mają także Moskwa czy Singapur.
Czy to skok do basenu pełnego wody czy betonu?
Pytanie pozostaje otwarte, czy nawet najbardziej wyrafinowana technologia automatyzująca i ułatwiająca społeczne życie w połączeniu z pieniędzmi w największych nawet ilościach jest w stanie zapewnić ludziom szczęście?
Osobiście jestem przekonany, że na poczucie szczęścia przekładają się bardziej takie kwestie jak: dobre relacje z Bogiem i rodziną, poczucie sensu życia, bycia szanowaną jednostką i integralną częścią swojej społeczności (życie wspólnotowe).
W artykule skupiam się wyłącznie na skuteczności z jaką działa miasto, od którego możemy potencjalnie się uczyć oraz na koncepcjach oraz sposobach myślenia i działania, które tą skuteczność zapewniają.
Władze ZEA i Dubaju nie poradziły sobie wciąż z rozwarstwieniem społecznym, a swój wzrost opierają jeszcze na taniej sile roboczej oraz nieodnawialnych źródłach energii.
Co wziąć z wizji przyszłości, jaką oferuje Dubaj?
Wśród stosowanych przez szejków i ich doradców strategii, które przychodzą mi na myśl , na pierwszym miejscu postawiłbym:
1. Szacunek dla klasy społecznej, która doprowadziła do obecnego rozwoju oraz zapewnienie elit, że dalej będą dokładane starania dla utrzymania prymatu rozwoju i stawiane ambitne cele rozwojowe zapewniające społeczeństwu dostatek.
2. Zarysowanie wyraźnej wizji dotykającej ambicji, emocji i duchowości ludzi, stawianie ambitnych, ale łatwych do przekazania celów z konkretnym terminem realizacji i dobranie adekwatnych metod działania do ich realizacji.
3. Spójność przemawiająca ze wszystkich dokumentów strategicznych oraz przygotowanie ich w taki sposób, żeby były zrozumiałe i przyswajalne zarówno przez własnych obywateli, jak i społeczność międzynarodową.
Zgadzam się w 100% z Szejkiem w tym, że przyszłość nie będzie dłużej oparta o wskaźniki i cyfry, czyli myślenie lewopółkulowe, a bardziej o to co, jesteśmy w stanie sobie wyobrazić (czyli prawa — kreatywna półkula). Świat podbija się odważną wizją, która dotrze do tych, którzy faktycznie go kreują. To wiedzą Chińczycy, to wiedzą i Arabowie.
Czy my jako Polacy potrafimy złapać odpowiedni balans?
Smart Cities Polska to pozarządowy think-and-do tank zrzeszający osoby i podmioty działające na rzecz polskich rozwiązań Smart City. Współpracujemy z międzynarodowymi organizacjami, miastami i ekspertami. Wyznaczamy kierunki rozwoju i lobbujemy za nimi w strukturach rządowych.
Załączniki dla bardzo zainteresowanych:
https://www.popsci.com/dubai-science-tech-innovation#page-4 — opis transformacji Dubaju.
http://www.dubaifuture.gov.ae/publications/ —bardzo cenne publikacje!
https://assets.kpmg.com/content/dam/kpmg/pdf/2016/04/Dubai-a-new-paradigm-for-smart-cities-uae.pdf- raport KPMG o rozwoju smart city w UAE.
http://www.dubaifuture.gov.ae/about-dff/ — Strona głównej instytucji koordynującej rozwój innowacji “Dubai Future Foundation”.
https://www.youtube.com/watch?v=vTnP6eJ3seM — Noah Raford Keynote
https://www.youtube.com/watch?v=RqH3dv9qGrU— wypowiedź Sahail Munira o przejściu na blockchain do 2020 roku.
Komplet wiodących dokumentów ZEA i Dubaju:
https://www.dubaiplan2021.ae — ogólny plan rozwoju Dubaju do 2021.
https://www.dubaiplan2021.ae/wp-content/uploads/2016/06/Dubai-Industrial-Strategy-2030.pdf — plan rozwoju przemysłu
https://sdgn.smartdubai.ae/pdf/dubai-blockchain-strategy.pd — Strategia Blockchain
fhttp://fgccc.org/wp-content/uploads/2016/08/UAE_Vision_2021.pdf — wizja rozwoju całych Emiratów, w którą wpisuje się Dubaj.
