Wanneer is het gelukt?
De lat hoog leggen, dat dacht ik toen ik Henk Jan Beltman van Tony Chocolonely interviewde voor Purpose People. De lat hoog leggen, omdat als je hem laag legt je erover zal struikelen. Hoeveel mensen hebben namelijk ideeën die in de uitvoering sneuvelen. Leuk bedacht, maar er is veel uithoudingsvermogen nodig om ze waar te maken. En tanden. Tanden die je erin zet.
Henk Jan is dan ook een terriër, lijkt me. Ik had iemand tegenover me die niet loslaat. ‘Waarom’, vroeg ik hem dan ook? ‘Zodat ik mezelf in de spiegel kan aankijken’, antwoordde hij. Een streber denk je misschien, maar nee, Henk Jan is voorbij het idee van een streber. Het is iemand die diep van binnen weet dat hij dit moet doen. Ik moest denken aan het beeld van een krijger. Een ‘warrior’ op z’n Engels. Maar krijgers hebben wonden.
Wat is de wond van Henk Jan vroeg ik me af? Zo’n wond die wel verbonden is, maar nooit helemaal zal helen. Zo’n wond die je op bepaalde dagen laat voelen. Voort laat jagen. Het moet lukken. Zodat ik mezelf in de spiegel kan aankijken.
Het is die gedrevenheid die hem heeft geholpen om van Tony’s Chocolonely een bijzonder merk te maken. Niet zomaar chocolade, maar chocolade met een verhaal. Een betekenis. De nummer 1 van Nederland worden met chocolade die de wereld kan veranderen.
Maar dat is niet de wond van Henk Jan. Ook niet waarom hij op een dag in de spiegel kan kijken en tevreden kan zijn. De wond is of het helemaal gelukt is. Want Tony’s Chocolonely heeft de missie om slaafvrije chocolade te maken. En zover is het niet. De missie is nog niet volbracht.
De wereld is ongelijk verdeeld. Dat thema moet gewoon op tafel. Dat moet bespreekbaar zijn.
En daarmee zit Henk Jan Beltman — net als bijvoorbeeld Bas van Abel van Fairphone zichtbaar maakte in een uitzending van Tegenlicht — in een kramp, een spagaat; wordt de wond zo gevoeld. Bij Bas van Abel werd dat pijnlijk duidelijk toen een medewerker in China niet meer verder met hem wilde omdat er teveel water bij de wijn werd gedaan in het proces naar een echte ‘fair’ phone. Henk Jan Beltman kent zijn eigen antagonist, namelijk de grondlegger van Tony’s — Teun van de Keuken.
Teun krabt aan wonden, hardhandig soms, en laat Henkjan weten dat een succesvol merk niet betekent dat je er veel van verkoopt. De missie is een slaafvrije reep chocolade maken. Met alle pijn en moeite die dat kost, want met de wereld van chocolade maken is veel mis. En met mis bedoel ik mensonterend.
Tony’s Chocolonely wil dat veranderen. Henk Jan Beltman die ik tegenover me zag in het interview gaat dat ook doen. Dat gaat hem veel kosten — en heeft dat al gedaan. En ik kon alleen maar denken: ‘Waar kan ik je bij helpen?’
Ron van Es — Work and Purpose
