Een muisstille zaal tijdens het vrijheidscollege van Lale Gül
ARNHEM- De Gelderse Vrijheidsdagen zijn donderdagavond van start gegaan. Met het vrijheidscollege van Lale Gül, schrijfster van het boek ‘Ik ga leven’, wordt deze periode afgetrapt in Rozet te Arnhem.
Natte voeten
De regen komt met bakken uit de hemel vallen. Een eindje verderop, net boven een aantal gebouwen, slaat de bliksem. De regenachtige donderdagavond trekt genoeg mensen om de Arnhemse straten op te gaan. Een man die zijn hond uitlaat trekt snel zijn capuchon over zijn hoofd, een koppel probeert de paraplu in bedwang te houden en anderen rennen snel over het zebrapad opzoek naar een schuilplek.
Op de vloer van Rozet zijn natte afdrukken van schoenen te zien. De ruime hal straalt warmte uit door de houtkleurige elementen. Het is onduidelijk waar het college gegeven wordt. “Op de vijfde verdieping”, wordt er gezegd door de vrouw achter de balie. Schoenen maken piepende geluiden als ze de trappen betreden. De trappen rijken tot aan het plafond en er lijkt geen einde aan te komen. De muffe geur van oude boeken komt je tegemoet, maar dit slaat al snel om in de geur van koffie. Bij de laatste traptreden van de derde verdieping is de koffiebar te vinden. Studenten en werkende mensen vertoeven daar nog even met wat lekkers. Hun wenkbrauwen gefronst en hun mond staat in een strakke lijn. Sommigen zitten met de handen gevouwen om een mok koffie. “Als het droog is vertrekken we snel naar huis”, zegt een kleine studente met kort blond haar tegen haar vriendin.
Het volgen van de natte voetsporen leidt naar de laatste klim. Een vriendelijke vrouw staat bovenaan de trap te wachten. Door haar opgewekte gezicht, stralende ogen en enthousiaste houding wekt ze het idee dat ze er zin in heeft. Ze kan het inschrijfnummer niet vinden. “Je mag gewoon naar binnen hoor. Ik geloof je. Ik wil gewoon heel graag dat eentje naast je naam neerzetten”, zegt ze en begint te grinniken.
Warmte
Door de openstaande glazen deuren is de collegezaal te zien. Alle trappen die je daarvoor bent opgelopen, loop je nu weer naar beneden. De smalle zaal bestaat aan de linkerkant uit grijs gekleurde banken. De zachte stof laat je iets in de bank zakken. De zaal wordt door de lampen geel verlicht en het interieur wordt gedecoreerd door planten langs de houten wand en vloer. De vloer wordt opgenomen door twee comfortabele fauteuils met daartussen een klein tafeltje die wordt gevuld door twee glazen en een kan met water. De katheder, een tafel waarachter Lale Gül haar college houdt, staat op een stuk bruin karton. Dit om de licht gekleurde houten vloer niet te beschadigen. De eerste drie rijen zijn bezet. De opkomst lijkt vijf minuten voor het college niet groot te zijn. “Dit blijkt alles te zijn”, zegt de vrouw van de organisatie tegen een man als ze samen de trap af lopen.
Vrijheid
Last minute stroomt de zaal helemaal vol. Het lijkt alsof iedereen tot het laatste moment gewacht heeft om te komen. Het publiek is gevarieerd op leeftijd, geslacht en etniciteit. De lampen dimmen en moderator Evelien Bosch, met een felroze broekpak aan, staat op en neemt het woord. “Wat fijn dat jullie er allemaal zijn. Het is een lekkere volle bak. Jullie niet alleen. Welkom ook de mensen thuis die aan het kijken zijn.” Bosch heeft al eerder vrijheidscollege gegeven en ze vindt het heel belangrijk om over vrijheid te praten.
“Ik ben benieuwd naar de mensen in de zaal: wat is vrijheid voor jullie? Roep maar even!”, vraagt de moderator. Het getik van de regen is licht te horen als het akelig stil blijft. “Kom op iemand!”, zegt ze gefrustreerd en begint te lachen. Heel voorzichtig beginnen er een aantal mensen in de zaal te roepen.
Hoe erg de regen ook tekeergaat buiten, zo stil is het in de zaal als Lale Gül opstaat om haar college te geven. Kort galmt het applaus door de zaal. Gül maakt tijdens het college weinig oogcontact met het publiek. Haar handen zijn voor haar op de katheder over elkaar geslagen of in elkaar gevouwen. Hierdoor zijn haar blauw gelakte nagels te zien. Soms struikelt ze even over haar woorden en krijgt ze een lichte roze blos op haar wangen. Niemand lijkt zich eraan te storen en iedereen hangt nog steeds aan haar lippen. Door de mbo docent voorin de zaal, die het boek van Lale Gül heeft besproken met zijn klas, wordt er vaak geknikt of bedenkelijk gekeken. De stille ruimte wordt overstemd met applaus nadat Gül haar laatste woorden uitspreekt van haar college.
“Ik word door veel mensen gezien als een vrijheidsstrijder. Men vindt mij moedig, dapper, onbevreesd, krachtig en zegt dat ik lef heb. De reden dat ze dat zeggen is omdat ik een moeilijk pad heb moeten bewandelen, dat ik zelf heb moeten aanleggen en betegelen. Om er vervolgens op te lopen ervoor te zorgen dat anderen naar mij er ook op kunnen lopen.”
Statige voetstappen
Na het verhaal van Gül is er tijd voor vragen. De vrijheidsspreker zet het glas water aan haar lippen en neemt plaats op de fauteuil. Gül haar indrukwekkende verhaal en achtergrond lijkt zeker indruk te maken, maar stuit ook op discussiepunten al lijkt ze dit niet erg te vinden. Zelfverzekerd blijft ze zitten en geeft ze haar antwoorden. Bij de laatste vraag heeft ze al drie keer haar glas met water opnieuw ingeschonken. De tijd vliegt voorbij. “Oh, het is alweer bijna tijd. Nog een laatste vraag”, zegt moderator Bosch. Dan bedenkt ze zich. “Ohja, jij hier vooraan. Jij wilde nog wat vragen toch?” Na de vraag van de jongvolwassene is Bosch duidelijk verbaasd. Haar wenkbrauwen schieten omhoog en ze zegt: “Ik dacht dat je ging vragen of ze het boek wil signeren!”.
Om kwart voor negen, het einde van het startcollege van de vrijheid, staat er een hele rij mensen die het boek, die ze van thuis mee hebben genomen, wil laten signeren. Niemand loopt gelijk de houten trappen op de zaal uit richting de verlaten koffiebar. De lampen gaan uit, maar zelfs dan verlaten nog niet alle toeschouwers de zaal. Kletsend blijven ze zitten. Na een kleine vijftien minuten loopt de menigte, eerst de trap op en daarna alle treden weer naar beneden. Er is geen spoor meer te vinden van de natte voetstappen en het piepende geluid is niet meer te horen. Iedereen maakt zich klaar om weer de regen in te lopen en op de volgende plek hun voetsporen achter te laten.
Written by Joyce
