เรื่องของอักษรกระดองเต่า เจี๋ยกู่เหวิน 甲骨文

เชื่อว่าคนเรียนภาษาจีนเกือบจะทุกคนจะต้องรู้จักสิ่งที่เรียกว่า “เจี๋ยกู่เหวิน” 甲骨文 หรืออักษรบนกระดองเต่าบ้างไม่มากก้อน้อย แต่ถ้าไม่ได้เรียนในสาขาวิชานิรุกติศาสตร์ philology หรือที่ภาษาจีนเรียกว่าเหวินจื้อเสวีย 文字学 เราก็คงจะไม่อภิเชษฐ์กับสิ่งนี้สักเท่าไหร่นัก สาเหตุหลักก็เพราะอ่านไม่ออก สมัยที่ผู้เขียนเรียนระดับบัณฑิตศึกษาอยู่ที่เซี่ยงไฮ้ ได้มีโอกาสไปเยี่ยมชมพิพิธภัณฑ์ประจำเมือง Shanghai Museum (上海博物馆)ซึ่งถึงแม้จะไม่มีของที่เป็นไฮไลต์เด่นดังระดับพิพิธภัณฑ์กรุงปักกิ่งหรือพิพิธภัณฑ์มณฑลส่านซีก็ตาม หากแต่ก็ได้เจอแผ่นกระดองเต่านี้ที่ซุกซ่อนอยู่ในมุมหนึ่งภายในพิพิธภัณฑ์ ซึ่งจากภาพจะเห็นว่าหลงเหลือเพียงส่วนปลายจากทั้งแผ่นกระดอง อีกทั้งยังทำให้ทราบด้วยว่าที่เรียกว่ากระดองเต่านั้น แท้จริงแล้วสลักอักษรไว้ส่วนท้องของเต่าต่างหาก

เรื่องของอักษรกระดองเต่า เจี๋ยกู่เหวิน 甲骨文
เรื่องของอักษรกระดองเต่า เจี๋ยกู่เหวิน 甲骨文

ปกิณกะจากลั่วเสินฟู่ 《洛神赋》 บทกวีรักต้องห้ามระหว่างมนุษย์กับเทพธิดา

เนื่องด้วยวันแห่งความรักของชาวจีน หรือที่รู้จักกันในชื่อ ชีซี (七夕) คำ่คืนวันที่ 7 เดือน 7 ในปี 2566 นี้ ตรงกับคำ่วันนี้ (22 สิงหาคม 2566) พอดี นอกจากเรื่องราวของสาวทอผ้ากับหนุ่มเลี้ยงวัว (牛郎织女) อันเป็นเรื่องราวความรักต้องห้ามระหว่างมนุษย์เดินดินกับเทพธิดาผู้สูงศักดิ์แล้ว ผู้เขียนก็นึกถึงบทกวีที่มีเนื้อหาคล้ายคลึงกันนี้อีกบทขึ้นมา 《洛神赋》ลั่วเสินฟู่ บทกวีรักต้องห้ามระหว่างมนุษย์กับเทพธิดา จากปลายพู่กันของเฉาจื๋อ (曹植) หรือโจสิดแห่งสามก๊ก อาจมีนักอ่านบางท่านยังไม่ทราบว่า โจโฉ โจผีและโจสิด สามพ่อลูกตระกูลโจแห่งวุยก๊ก (魏国) นี้ นอกจากจะเป็นนักปกครองผู้ลือชื่อแล้ว ในวงการวรรณคดี สามพ่อลูกนี้ก็ยังได้สมญานามว่า "เจี้ยนอันซานจื่อ" (建安三子) สามเมธีแห่งรัชศกเจี้ยนอันด้วยเช่นกัน

ปกิณกะจากลั่วเสินฟู่ 《洛神赋》 บทกวีรักต้องห้ามระหว่างมนุษย์กับเทพธิดา
ปกิณกะจากลั่วเสินฟู่ 《洛神赋》 บทกวีรักต้องห้ามระหว่างมนุษย์กับเทพธิดา

บทคัดสรรว่าด้วยเกร็ดชีวิตและข้อคิดให้กำลังใจจากหนังสือ “สารภาพรักด้วยชีวิต”

ในโลกปัจจุบันนี้ที่หลายคนต้องเผชิญกับความสูญเสียจากอุบัติเหตุ โรคร้าย หรือแม้แต่โรคระบาดและภัยธรรมชาติ บาดแผลที่หลงเหลือในจิตใจของแต่ละคนก็แตกต่างกันไป “สารภาพรักด้วยชีวิต” (人间告白) ผลงานจากปลายปากกาของจินอวี๋เจี้ยง (金鱼酱) นักเขียนชาวจีนที่บอกเล่าประสบการณ์จากการสูญเสียสามีที่รักไปด้วยมะเร็งร้าย ในปีที่แล้วผู้เขียนได้มีโอกาสถ่ายทอดบันทึกเล่มนี้เป็นผลงานฉบับแปลภาษาไทยออกมาสู่สายตาของนักอ่านชาวไทย ในนามปากกา “วนิดา ลิขิตมงคลสุข” กับสำนักพิมพ์สยามอินเตอร์บุ๊คส์ (Siam Inter Book) ด้วยเพราะนี่เป็นหนังสือที่ให้กำลังใจกับผู้คนที่จมอยู่ในความทุกข์ และยังกล่าวเตือนผู้ที่กำลังหลงระเริงอยู่ในความสุข ด้วยหวังให้ทุกคนหวงแหนและทะนุถนอมเวลาในปัจจุบันของเราไว้ จึงอยากคัดข้อความบางส่วนที่ผู้แปลประทับใจมาแบ่งปันกับผู้อ่านทุกท่าน

บทคัดสรรว่าด้วยเกร็ดชีวิตและข้อคิดให้กำลังใจจากหนังสือ “สารภาพรักด้วยชีวิต”
บทคัดสรรว่าด้วยเกร็ดชีวิตและข้อคิดให้กำลังใจจากหนังสือ “สารภาพรักด้วยชีวิต”

ข้อสังเกตจากปัญหาในการแปลไทย-จีนโดยสังเขป

1. การแปลชื่อบุคคล หรือชื่อเฉพาะจากไทยมาจีน หากชื่อนั้น ๆ มีการแปลอย่างเป็นทางการอันเป็นที่ยอมรับและเข้าใจกันในวงกว้างอยู่แล้วให้ใช้ชื่อนั้น ๆ (专用名词) ตัวอย่างเช่น “นายธนินท์ เจียรวนนท์” เป็นชาวไทยเชื้อสายจีน อีกทั้งยังเป็นบุคคลที่มีชื่อเสียง ชื่อภาษาจีนคือ “谢国民” ก็ควรแปลว่า “谢国民先生” ไม่ควรใช้วิธีการแปลทับศัพท์ ในจุดนี้ผู้แปลจึงควรมีความตระหนักรู้ที่จะต้องตรวจสอบข้อมูลในการแปลอยู่เสมอ แต่หากไม่มี ก็ต้องใช้วิธี 音译 ซึ่งมีข้อพึงระวังคือ อักษรที่ถอดเสียงได้ เมื่อนำมาเรียงต่อกันแล้ว ต้องไม่มีความหมายที่แปลกประหลาด อีกทั้งยังควรตรวจสอบว่าชื่อบุคคลนั้น ๆ เป็นเพศชายหรือหญิงด้วย…

ข้อสังเกตจากปัญหาในการแปลไทย-จีนโดยสังเขป
ข้อสังเกตจากปัญหาในการแปลไทย-จีนโดยสังเขป

วีรบุรุษรำพัน

หลายวันก่อนผู้เขียนเปิดภาพยนตร์เรื่อง White Vengeance《鴻門宴傳奇》ดูใหม่อีกรอบ…และต้องขอบอกเลยว่า ในบรรดาภาพยนตร์จีนอิงประวัติศาสตร์ทั้งหลายที่สร้างกันอยู่ทุกวันนี้ หนึ่งในภาพลักษณ์ของพระเอกอันมีลักษณะแบบวีรบุรุษที่มักจะมีพระเอกระดับแนวหน้ามารับบทอยู่เป็นประจำนั้น จะต้องมีฉู่ป้าหวังหรือฌ้อปาอ๋อง(楚霸王)หรือเซี่ยงอวี่(項羽)แห่งรัฐฉู่ผู้นี้ติดโผอยู่แน่นอน เนื้อหาหลักของภาพยนตร์ที่สร้างอิงประวัติศาสตร์ในช่วงนี้คือการรบขับเคี่ยวชิงความเป็นใหญ่เหนือดินแดนตงง้วน (中原) ระหว่างฉู่ (楚)และฮั่น(漢) ส่วนเนื้อหารองก็หนีไม่พ้นโศกนาฎกรรมความรักของพระนางที่คนรุ่นหลังยังคงซาบซึ้งกันได้จากลำนำแห่งไกเซี่ย《垓下歌》บทกวีนิพนธ์จากฌ้อปาอ๋องในวาระสุดท้ายของชีวิตที่ตำบลไกเซี่ย (垓下)ปัจจุบันอยู่ทางทิศตะวันตกของมณฑลอานฮุย ก่อนที่จะฝ่าวงล้อมทหารฮั่นไปถึงฝั่งแม่น้ำอูเจียง (烏江)อันเป็นสถานที่ปลิดชีวิตตนเอง

วีรบุรุษรำพัน
วีรบุรุษรำพัน