Konuşurken Duyamazsın

Bir yazılım mühendisinin sahip olduğu kuvvetli alışkanlıkları nelerdir? ChatGTP’ye sorulacak güzel bir soru oldu sanki 😊. Hiç kuşkusuz ki problem çözme becerisi alışkanlıklar listesinde her zaman ilk üçte yer alır. Karmaşık problemlerle uğraşmak en büyük tutkularımızdan biri, ürettiğimiz çözümlerdeki tatmin duygusunun ise tarifi zor. Peki bu özelliğimiz hem kişisel hem de kariyer gelişimimizde nasıl bir zayıflık yaratabilir?

Sizin için önemli olduğunu düşündüğünüz bir konuyu anlatırken karşınızdaki kişinin sizi dinlemediğini (tümüyle) fark ettiğiniz anlar oldu mu? Dinlendiğiniz halde doğru anlaşılmadığınız o anlar, aslında söylemek istediğinizden tamamen farklı anlaşıldığınız zamanlar… Doğru anlaşılabilmek her bireyin en temel beklentilerinden biridir. Gün içerisinde onlarca kişiyle iletişim köprüleri kurarız. Bunlardan kaçı sağlam ve kusursuz kurulur? Özellikle yazılım takımlarındaki diğer tüm teknik zorluklara iletişim problemleri de eklendiğinde çatışmalara fazlaca maruz kalabilirsiniz. Süregelen ve çözülemeyen çatışmalar ise psikolojik güvenliği oluşturamadığınız çalışma ortamları doğurur. Yazılım mühendisi gibi problem çözmeyi seven kişilerin geliştirdiği bu kaslar aslında aktif dinleme konusundaki hareket esnekliğini zaman zaman kaybetmesine sebep oluyor. Dili konuşmasa da zihin anlattıklarınıza yeterince odaklanmakta zorluk çekebilir. Anlatılanların içerisinden sürekli kendi çözmesi gereken problemler ararlar. Bir süre sonra sizi duymayarak sadece kendi söyleyeceklerini zihninde şekillendirmeye uğraşacaktır. Elbette buna iten bazı sebeplerimiz var.

• Konuşma, dinleme ve düşünme arasındaki hız farkı. Dinlediklerinin arasındaki boşlukları zihin düşüncelerle doldurmaya çalışır,
• Benlik duygusu yani ego her dinlediği şeyde “bende biliyorum, benim de bu konu hakkında bir deneyimim var” diye tüm zihni tarar ve örnekler bulmaya çalışır,
• Kişiye ya da anlatılan konuyla ilgili eski ve yanlış öğrenmeler ya da önyargılar dinlemenin önüne bloklar koyabilir.

“Teknik alandaki bilgi ve deneyimlerimiz yeterli olmuyor mu? Neden iletişim yetkinliklerimizi geliştirmemiz gerekiyor?” soruları gelebilir. Herkes için cevapları ya da faydaları farklı olabilir. İletişim tekniklerinde etkili konuşmak 1x ise etkili dinleyebilmenin 10x önemli olduğunu düşünenlerden biriyim. Yazılım takımlarımız hem kendi içerisinde hem de farklı takımlarla defalarca farklı konularda iletişim kazaları yaşayabilir. Aktif dinleme yeteneklerinizi geliştirmek bu kazaları en aza indirecektir. Bununla birlikte doğru anlaşılmanın sağladığı güven ile takımlar arasındaki akış hızlanacaktır.

Hangi yöntemler ile aktif dinlemeyi geliştirebilirsiniz?

• Odaklanma: Konsantrasyonunuz tamamen dinlediğiniz kişide olsun. Bunun için çaba harcayın. Uzaktan çalışmanın getirdiği zorluğu aşmak için mutlaka kamera açarak görüşmeler yapmaya özen gösterin. Sesleri görüntüdeki jest ve mimiklerle destekleyerek anlamayı kolaylaştırabilirsiniz.
• Göz Kontağı: Dikkat dağıtan unsurlardan uzaklaşmanızı sağlar.
• Dinlediğini Göster: Kendi jest ve mimiklerini ya da bazen onay cümlelerini ileterek konuşan kişi kendisinde kaldığını anlayabilir ve iletişim köprüsünün aktif olduğunu hissedebilir.
• Egonuzu Susturun: Zor da olsa kendinizden vazgeçmeyi ve karşınızdaki kişide kalmaya özen gösterin.
• Paraphrasing: Doğru anladığınızı teyit etmek için zihninizde oluşan anlamı kendi yorumunuzla iletmeye çalışın. Yanlış anlaşılmaları düzeltilmesini sağlayacaktır. Açık uçlu sorularınızla da anlamı derinleştirmeye çalışabilirsiniz.

Kendinizi merkeze aldığınızı ve etrafınızda bir iletişim ağı oluşturduğunuzu düşünebilirsiniz. Sizler için iletişim kurduğunuz kişileri ve iletişim sıklığınızı düşünerek bu ağın neresinde kimler yer alıyor bir şema çıkarabilirsiniz. Bu farkındalık ile iletişimlerinizi gözden geçirmeniz size katkı sağlar umarım. Farklı sesleri, fikirleri duymaya ve öğrenmeye olan motivasyonumuz her zaman yüksek olsun. 💫