N-Tier Architecture

Katmanlı Mimari

Katmanlı mimari, bir yazılım sistemini mantıksal katmanlara ayıran bir yazılım geliştirme yöntemidir. Her katman, belirli bir işlevden sorumludur ve diğer katmanlarla kontrollü bir şekilde etkileşime girer. Bu yaklaşım, karmaşık sistemleri daha küçük, daha yönetilebilir parçalara bölerek daha kolay geliştirilmesini, test edilmesini ve sürdürülmesini sağlar.

Katmanlı mimarinin temel katmanları şunlardır:

• Sunum Katmanı: Kullanıcıyla etkileşime girer ve veri giriş ve çıkışını işler.
• İş Katmanı: İş mantığını ve kuralları içerir. Verileri işler ve sunum katmanına gönderir.
• Veri Katmanı: Veriye erişimi ve yönetimini sağlar. Veritabanları, dosyalar veya diğer veri kaynaklarıyla etkileşime girer.

Bu temel katmanlara ek olarak, karmaşık sistemlerde ek katmanlar da eklenebilir. Örneğin, bir kimlik doğrulama katmanı veya bir önbelleğe alma katmanı eklenebilir.

Katmanlı Mimari Nasıl Kullanılır?

Katmanlı mimariyi kullanmak için şu adımları izleyebilirsiniz:

1. Sisteminizi mantıksal katmanlara ayırın. Her katmanın sorumluluklarını açıkça tanımlayın.
2. Katmanlar arasında etkileşimleri tanımlayın. Katmanlar nasıl iletişim kuracak ve veri nasıl paylaşılacak?
3. Her katman için bir programlama dili ve çerçevesi seçin. Farklı katmanlar için farklı teknolojiler kullanabilirsiniz.
4. Katmanları ayrı modüller veya bileşenler olarak geliştirin. Bu, her katmanın bağımsız olarak test edilmesini ve sürdürülmesini kolaylaştırır.
5. Katmanlar arasında iyi bir soyutlama sağlayın. Bir katmandaki değişiklikler diğer katmanları etkilememelidir.

Katmanlı Mimari Kullanırken Dikkat Edilmesi Gerekenler:

• Aşırı katmanlaşmadan kaçının. Çok fazla katman eklemek, sistemin karmaşıklığını ve yönetilebilirliğini artırabilir.
• Katmanlar arasında sıkı bağımlılıklardan kaçının. Bir katmandaki bir değişiklik diğer katmanlarda büyük değişikliklere neden olmamalıdır.
• Katman arayüzlerini iyi tasarlayın. Katmanlar arasındaki iletişimi kolaylaştırmalıdırlar.
• Katmanları test edin. Her katmanı bağımsız olarak test edin ve katmanlar arasındaki entegrasyonu test edin.

Katmanlı Mimarinin Avantajları:

• Daha iyi modülerlik ve yeniden kullanılabilirlik: Katmanlar bağımsız modüller olarak geliştirilebilir ve yeniden kullanılabilir.
• Daha iyi bakım ve destek: Her katman ayrı ayrı test edilebilir ve sürdürülebilir.
• Daha fazla esneklik: Gelecekteki değişikliklere uyum sağlamak daha kolaydır.
• Daha az hatalı kod: Katmanlar arasındaki iyi soyutlama, hataların yayılmasını önlemeye yardımcı olur.

Katmanlı Mimarinin Dezavantajları:

• Artan karmaşıklık: Katmanlı mimari, basit bir monolitik mimariden daha karmaşık olabilir.
• Performans kaybı: Katmanlar arasındaki iletişim ek yük oluşturabilir.
• Daha fazla geliştirme çabası: Katmanlı bir mimariyi tasarlamak ve geliştirmek, monolitik bir mimariden daha fazla çaba gerektirir.

Katmanlı Mimari Kullanım Alanları:

• Büyük ölçekli web uygulamaları: E-ticaret siteleri, sosyal medya platformları ve bankacılık sistemleri gibi.
• Kurumsal uygulamalar: Müşteri ilişkileri yönetimi (CRM) sistemleri, tedarik zinciri yönetimi (SCM) sistemleri ve insan kaynakları (HR) sistemleri gibi.
• Çok platformlu uygulamalar: Masaüstü, web ve mobil cihazlarda çalışan uygulamalar gibi.

1. Sunum Katmanı

• Tanımı: Kullanıcıyla etkileşime girer ve veri giriş ve çıkışını işler.
• Sorumlulukları:
• Kullanıcı arayüzünü (UI) oluşturmak ve yönetmek.
• Kullanıcıdan veri almak ve işlemek.
• Verileri kullanıcıya sunmak.
• Kullanılan Teknolojiler:
• Web geliştirme dilleri (HTML, CSS, JavaScript)
• Masaüstü uygulama çerçeveleri (WPF, WinForms)
• Mobil uygulama çerçeveleri (Android SDK, iOS SDK)

2. İş Katmanı

• Tanımı: İş mantığını ve kuralları içerir. Verileri işler ve sunum katmanına gönderir.
• Sorumlulukları:
• İş kurallarını ve mantığını uygulamak.
• Verileri doğrulamak ve işlemek.
• Sunum katmanına veri sağlamak.
• Kullanılan Teknolojiler:
• Programlama dilleri (Java, C#, Python)
• İş mantığı çerçeveleri (Spring, .NET Core)

3. Veri Katmanı

• Tanımı: Veriye erişimi ve yönetimini sağlar. Veritabanları, dosyalar veya diğer veri kaynaklarıyla etkileşime girer.
• Sorumlulukları:
• Verileri depolamak ve almak.
• Verileri işlemek ve sorgulamak.
• İş katmanına veri sağlamak.
• Kullanılan Teknolojiler:
• Veritabanı yönetim sistemleri (MySQL, PostgreSQL, Oracle)
• Veri erişim katmanları

Katmanlar Arasındaki Etkileşim

Katmanlar, genellikle arayüzler aracılığıyla birbirleriyle etkileşime girer. Bu arayüzler, bir katmanın diğer katmanlara sunacağı işlevleri ve veriyi tanımlar. Katmanlar arasındaki etkileşim genellikle aşağıdaki şekilde gerçekleşir:

1. Kullanıcı, sunum katmanına bir istekte bulunur.
2. Sunum katmanı, iş katmanına bir istekte bulunur.
3. İş katmanı, veri katmanına bir istekte bulunur.
4. Veri katmanı, veriyi işler ve iş katmanına geri döner.
5. İş katmanı, veriyi sunum katmanına geri döner.
6. Sunum katmanı, veriyi kullanıcıya sunar.