Vietnam Savaşı
- Vietnam’ın Coğrafi Konumu
Vietnam Güneydoğu Asya’da yer alır. Çin Hindi Yarımadası’nın doğusunda yer alan Vietnam’ın başkenti Hanoi’dir. Vietnam, kuzeyinde Çin ile batısında ise Laos ve Kamboçya ile komşudur.
2.Vietnam’ın İkiye Ayrılması
Fransa Cumhurbaşkanlığı yapmış olan, sonrasında kendisinin hazırladığı darbeyle kendi imparatorluğunu ilan eden III. Napolyon amcası Napolyon Bonapart gibi büyük ve etkili bir imparator olmak istedi. Kendine yeni bir sömürge bulmayı hedefleyen III. Napolyon tek çareyi Asya topraklarında buldu. Asya’daki toprakları daha kolay ele geçirebileceğini, daha çok söz sahibi olacağını düşündü.
Vietnam 1885 yılında Fransız sömürgesi olmuştu. Halkın mallarına el koyuluyordu. Halk bu durumdan oldukça rahatsızdı. Çeşitli isyanlar yaptılar. Fransa Vietnam’ı sömürmeye devam ediyordu lakin Japonların 2. Dünya Savaşı’na katılmasıyla dengeler değişti. Japonya Vietnam’ı ele geçirdi. Vietnamlılar Fransız baskısından kurtuldukları için mutlulardı ancak onları daha kötü günler bekliyordu. Japonlar neredeyse halkın tüm mallarına el koymuştu. Halk kötü günler yaşıyordu.Japonya yenileceğini anladığı için halkı kışkırtmaya ve silahlandırmaya başladı. Ülke Bao Dai’ye yani Vietnam İmparatoruna bırakılmıştı. Ama halk yine memnun değildi. Bao Dai Fransa yanlısı, Fransızları çok seven biriydi. Halk Bao Dai’yi başında istemedi. Bao Dai’de daha fazla bu isyanlara dayanamayarak ülkeden ayrıldı. Fransa tekrardan bir sömürge akımı oluşturmak istedi ama halkın bağımsızlık protestoları yapması işi zorlaştırdı. Buna bağlı olarak 1946 yılında Fransa ve Fransa yanlısı Vietnamlılarla bağımsızlık isteyen Vietnamlılar arasında bir savaş başladı. Bu çetin savaş Vietnam’ın Kuzey ve Güney olarak ikiye ayrılmasıyla son buldu.
3.Savaşın Başlaması
Kuzey Vietnam da komünist, Güney Vietnam’da ise antikomünist rejim hakimdi. Amerika ve Rusya o sıralarda Soğuk Savaş’ın içindeydi. İki süper güç olan Amerika ve Rusya’nın savaşında Rusya daha avantajlı gözüküyordu. Amerika komünist rejimlerin Asya’da hâkim olmasından dolayı Güney Vietnam’a askeri birlik gönderimi yaptı. Halkı kışkırttı ve silahlandırdı. Amerika’nın o dönemki başkanı John F. Kennedy’de ölmeden önce ülkeye yüzlerce Amerikan birliği göndermişti. Ama halk ABD’yi sevmediği için çeşitli ayaklanmalar yaptılar. Amerika’ya karşı olan Güneyliler Vietkong adı verilen bir direniş yaptılar. Bu ABD için tehlikeliydi. Vietkongların ilerlemesi ve varlıklarını devam ettirebilmesi için erzak yardımına ihtiyaç vardı. Bunu da Kuzey Vietnam, Çin ve Sovyetler Birliği’nin desteğiyle Sevkiyat Yolu aracılığı ile gerçekleştiriyorlardı.
Amerika ülkeyi taramaya başladı bu sırada kuzeyden güneye aynı şekilde güneyden kuzeye bir göç akımı hakimdi. O sırada ülkeyi Ngo Dinh Diem yönetmeye başladı. Diem halktan kendini soğutacak her türlü şeyi yapıyordu. Halkın malına el koyuyordu. Aynı zamanda kendisi Katolik olduğu için Katoliklere ayrıcalıklar yapıyordu. Bu olayların üstüne ABD’den aldığı desteği de kaybetti ve ardından suikasta uğradı. ABD ülkede artık eskisi kadar aktif değildi. Kuzeylilerle savaşmak yerine sadece birlik gönderiyordu. Amerikan askerler Vietnamlı askerleri oldukça donanımlı gördüler. Ülkenin coğrafi yapısına hâkim olan bu askerler oldukça avantajlıydı. Vietkongları yenemeyen ABD katliamlar yapmaya başladı. Bunlardan biri de 1968 yılında yapılan My Lai Katliamı’ydı.
3.1. My Lai Katliamı
Haziran ayında Kuzey Vietnam’da bulunan My Lai köyü Amerikan askerleri tarafından kuşatılmıştı. Amerikan Teğmen William Calley komutasındaki Amerikan piyade bölüğü köyde Vietkongların olduğu istihbaratını aldıkları gibi köyde aramalara başlamışlardı. Ama aramalara rağmen bir tane bile Vietkong bulamadılar. Şaşkınlığa uğrayan piyade bölüğü yine Teğmen komutasında hıncını halktan, sivillerden, almaya başlamıştı. Halkın evlerini ateşe verdiler, işkence yaptılar, zorunlu sorguya çektiler ve köydeki kadınlara tecavüz ettiler. Halk çok zor durumdaydı ama onlar durmadan halka eziyet etmeye devam ediyorlardı.
Savaş ve katliamların gün geçtikçe Amerika basınına yansıması Amerika’yı kötü etkilemişti. Kamuoyu savaş karşıtı protestolar yapıyordu. Herkes barış istiyordu. Bu olaylardan sonra 1975’te savaş sona erdi. Vietnam birleşti. Savaş sonucunda Soğuk Savaş yumuşama dönemine girdi.
4.Savaşta Vietnam Basını
Savaş sırasında Vietnam Hükümeti radyoları propaganda aracı olarak kullanıyordu. Hanoi Hannah’ın yaptığı radyo yayınları Amerikalı askerleri hedef alıyordu. Bu radyo yayınlarının yapılmasındaki en önemli sebep ABD’nin savaşa devam etmemesinin amaçlanmasıydı. Aynı zamanda bu radyo yayınları Amerikalı askerlerin psikolojilerini de hedef alıyordu. Hannah korku içerikli mesajlar vererek Amerikan askerlerinin savaşı bırakması ve aynı zamanda kendi ülkesine güveni kaybetmelerini sağlamak istiyordu. Gerçekleştirilen radyo yayınlarında aynı zamanda savaş karşıtı insanların röportajlarına da yer veriliyordu. ABD askerlerini duygusal açıdan etkilemek için savaş karşıtı müzikler de yayınlanıyordu. Bu yayınlar tam 8 yıl devam etti.
