Python’da Operatörler(Operators)

4 min readJun 9, 2024

Operatörler, programlama dillerinde çeşitli işlemleri gerçekleştirmek için kullanılır. Bu yazımızda, aritmetik, karşılaştırma, mantıksal, atama ve bit düzeyinde operatörleri inceleyeceğiz. Python’da bu operatörlerin nasıl kullanıldığını basit ve anlaşılır bir şekilde ele alacağız. Umarım faydalı olur, keyifli okumalar!

1- Aritmetik Operatörler

Matematiksel işlemler yapmak için kullanılır.

a = 10
b = 3

toplam = a + b     # Toplama                =>> 13
fark = a - b       # Çıkarma                =>> 7
carpim = a * b     # Çarpma                 =>> 30
bolum = a / b      # Bölme                  =>> 3,3
mod = a % b        # Mod alma(Kalan Bulma)  =>> 1
us = a ** b        # Üs alma                =>> 1000
tambolum = a // b  # Tam bölme              =>> 3

2- Atama Operatörleri

Değişkenlere değer atamak için kullanılır.

= (Atama)
+= (Toplam ve atama)
-= (Çıkarma ve atama)
*= (Çarpma ve atama)
/= (Bölme ve atama)
%= (Mod alma ve atama)
**= (Üs alma ve atama)
//= (Tam bölme ve atama)

x = 10
print("Başlangıç değeri:", x)

x += 5 # x = x + 5
print("x += 5:", x)

x -= 3 # x = x - 3
print("x -= 3:", x)

x *= 2 # x = x * 2
print("x *= 2:", x)

x /= 4 # x = x / 4
print("x /= 4:", x)

x %= 3 # x = x % 3
print("x %= 3:", x)

x **= 2 # x = x ** 2
print("x **= 2:", x)

x //= 2 # x = x // 2
print("x //= 2:", x)

Not: Tek eşittir(=) → Atama, Çift eşittir(==) →Karşılaştırma

3- Karşılaştırma Operatörleri

İki değeri/değişkeni karşılaştırmak için kullanılır ve sonuç olarak True ya da False üretir.

== (Eşit mi?)
!= (Eşit değil mi?)
> (Büyük mü?)
< (Küçük mü?)
>= (Büyük veya eşit mi?)
<= (Küçük veya eşit mi?)

a = 10
b = 5

print("a == b", a == b) # Eşit mi?             --> False
print("a != b", a != b) # Eşit değil mi?       --> True
print("a > b", a > b)   # Büyük mü?            --> True
print("a < b", a < b)   # Küçük mü?            --> False
print("a >= b", a >= b) # Büyük veya eşit mi?  --> True
print("a <= b", a <= b) # Küçük veya eşit mi?  --> False

4-Mantıksal Operatörler

Bir veya birden fazla True ya da False sonucu üreten mantıksal ifadeleri birleştirmek, sonucunu değerlendirmek için kullanılır.

and: ve (Her koşul doğruysa True)
or: veya (Yalnızca bir koşul doğruysa True)
not: değil (Koşulların tersi. True ise False, False ise True)

a = 5
b = 6

print((a > 2) and (b >= 6))  # True

# mantıksal AND
print(True and True)         # True
print(True and False)        # False

# mantıksal OR
print(True or False)         # True

# mantıksal NOT
print(not True)              # False
print(not False)             # True

5- Bitsel Operatörler

Bit düzeyinde(ikili taban-binary) operatörler, bitler üzerinde işlem yapmak için kullanılır. Genellikle performansın kritik olduğu durumlarda kullanılır.

& (AND — Bitsel Ve)
| (OR — Bitsel Veya)
^ (XOR — Özel Veya )
~ (NOT — Bitsel Değil)
<< (Bitsel Sola Kaydırma)
>> (Bitsel Sağa Kaydırma)

AND Operatörü (&)

İki sayının bitlerini karşılaştırarak her iki bit de 1 ise 1, aksi halde 0 döner.

a = 6  # 0110
b = 3  # 0011
result = a & b  # 0010

print("AND Operatörü Sonucu:", result)  # Çıktı: 2

OR Operatörü ( | )

İki sayının bitlerini karşılaştırarak herhangi bir bit 1 ise 1, her iki bit de 0 ise 0 döner.

a = 6  # 0110
b = 3  # 0011
result = a | b  # 0111

print("OR Operatörü Sonucu:", result)  # Çıktı: 7

XOR Operatörü ( ^ )

İki bit birbirinden farklı olduğunda 1, aynı olduğunda 0 döner.

a = 6  # 0110
b = 3  # 0011
result = a ^ b  # 0101

print("XOR Operatörü Sonucu:", result)  # Çıktı: 5

NOT Operatörü ( ~ )

Tüm bitleri tersine çevirir. Yani, 1'leri 0 ve 0'ları 1 yapar.

a = 6  # 0110
result = ~a  # 1001 (Python'da negatif işaretli -7 olur)

print("NOT Operatörü Sonucu:", result)  # Çıktı: -7

Sol Kaydırma Operatörü ( << )

Bitleri belirli bir sayı kadar sola kaydırır ve sağdan sıfır ekler.

a = 6  # 0110
result = a << 2  # 011000

print("Sol Kaydırma Operatörü Sonucu:", result)  # Çıktı: 24

Sağ Kaydırma Operatörü ( >> )

Bitleri belirli bir sayı kadar sağa kaydırır ve soldan sıfır ekler.

a = 6  # 0110
result = a >> 2  # 0001

print("Sağ Kaydırma Operatörü Sonucu:", result)  # Çıktı: 1

Bu yazıda, Python’da operatörlerin nasıl kullanıldığına dair örnekler verdik. Bir sonraki yazımızda, Python’un karar yapıları ve döngüler konularını ele alacağız. Python programlama dilini daha derinlemesine anlamak için takipte kalın!

Makalenin tüm anlatımı Aleyna Kaya’ya aittir. Kopyalanması ve belirli isim altında kullanılması durumunda LICENCE ihlal edilmiş sayılacaktır.