İnsanlık yaratılmadan önce, Yunan tanrıları ve tanrıçaları altın çağın tanrı(ça)ları Titan ve Titanides adı verilen ırka karşı büyük bir savaş kazandı. Savaşın sonunda Titanların çoğu öldürülmüş veya Tartarus’un ebedi cehennemine atılmıştı. Ancak ismi ön görü anlamına gelen Titan Prometheus savaşın sonunun ne olacağının bilinciyle kardeşi Epimetheus’u Olimposluların tarafında savaşmaya ikna etti. Teşekkür olarak Zeus, kardeşleri tüm canlıları yaratmakla görevlendirdi.
Epimetheus tanrıların ve tanrıçaların hediyelerini canlılara dağıtacaktı. Bazılarına uçmayı verdi; bazılarına zıplamayı; bazılarına suda hareket etme yeteneğini, ya da çimenler arasında hızla koşmayı. Canavarlara göz alıcı pullar, yumuşak kürk ve keskin pençeler verdi. Prometheus ise ilk insanlara çamurdan şekil verdi. Onlara tanrı(ça)ların görüntüsünü verdi ama Zeus onlara ölümlü kalmayı ve Olimpos Dağı’nda yaşayanlara aşağıdan tapmayı emretti. Zeus insanları boyun eğen, doğa şartlarına karşı savunmasız, korunmak için tanrı(ça)lara bağlı olan yaratıklar olarak gördü. Ancak Prometheus, bu basit yaratıkları daha büyük bir amaçla canlandırdı.
Zeus ona nasıl kurban vereceğini karar vermesini istediğinde, hilekâr Prometheus insanların avantajlarına kullanabilecekleri bir numara tasarladı.
Bir boğayı öldürdü ve onu Zeus’a sunmak için ikiye böldü. Bir tarafta, sulu eti hayvanın çirkin midesinin altında sakladı. Diğer tarafta, kalın bir yağ tabakasının altına kemikleri sakladı. Zeus kendisi için en uygun gözüken porsiyonu seçtiğinde, Prometheus’un dalaveresinden dolayı çok öfkelendi. Burnundan soluyan Zeus, dünyada ateşin kullanılmasını yasakladı. Ne yemek pişirmek ne de başka bir amaç için. Ama Prometheus yaratılmışların ateşten mahrum kaldıklarını görmeyi reddetti. Bu yüzden Athena ve Hephaistos’un yerinden ateş çalmak için Olimpos Dağı’na tırmandı. Oyuk bir rezene sapının içine ateşi sakladı ve insanlara getirdi. Bu onlara doğayı kendi yararlarına kullanma ve nihayet doğaya egemen olma gücünü verdi. Ateş sayesinde insanlar besinleri ve ısıyı kullanıp kendilerine bakabilirlerdi. Ama ayrıca silahlar üretebilir ve savaşlar başlatabilirlerdi. Prometheus’un alevleri uygarlığın hızla gelişmesinde katalizatör oldu. Zeus aşağıya, bu manzaraya baktığında neler olup bittiğini anladı.
Prometheus bir kez daha onun onurunu yaralamış ve otoritesini bozmuştu. Gözü dönen Zeus, acımasız bir ceza uyguladı. Prometheus, sonsuza kadar bir kayalığa zincirlenecekti. Her gün, karaciğerini parçalamak üzere bir akbaba onu ziyaret edecek ve her gün karaciğeri yeniden saldırılmak üzere tekrar eski hâline dönecekti. Prometheus, daimi bir acıya maruz kalmasına rağmen, asla yaptığı isyankâr hareketine dair bir pişmanlık duymamıştı. Zulüme karşı gösterdiği direnç onu mitolojide sevilen bir figüre dönüştürdü. Ayrıca meraklı ve ele avuca sığmayan kişiliği, bilgisi ve insanlara sağladığı gelişmeler ve getirdiği güç ile hatırlandı.
Prometheus, yeteneği sayesinde Zeus’un tiranlığının içinde olduğu tehlikeyi biliyordu. Bu gizeme göre, Thetis’in doğacak çocuğu babasından daha önemli olacaktı. En güzel Nereid Thetis’i arzulayan Zeus için bu bilgi Prometheus’un cezasının bitirilmesine değerdi. Bu yüzden bu bilgi karşılığında kartalı öldürmesi için Herakles’i kayalığa göndererek Prometheus’un acısına son verdi.
Tüm bunlardan sonra Prometheus sanata sık sık konu edinilen bir figür hâline geldi. Aeschylus’un “Prometheus Bound” oyununda tasvir edilen titan insanların koruyuculuğunu yaptı; insanlara sanat ve bilimin araçlarını verdi. Percy Bysshe Shelley’in “Prometheus Unbound” adlı lirik oyununda, yazar Prometheus’u bilgi ve empati yaymaya devam eden romantik bir kahraman olarak hayal etti. Mary Shelley, Prometheus’u daha ders verici bir figür olarak kafasında canlandırmış ve kendi romanına “Frankenstein: Modern Prometheus” adını verdi. Bu, doğal düzenin bozulmasının zararlarını akla getiriyor ve bugünün bilim ve teknolojisini de kapsayan ahlaki meselelere bağlı kalıyor. Bir kahraman, isyancı ya da düzenbaz olarak, Prometheus bizim doğanın güçlerini ele geçirme potansiyelimizin sembolü. Ve son olarak, bize dünyayı harekete geçirmede bireysel eylemlerin potansiyelini hatırlatıyor.
