Neon Genesis Evangelion

Temel Bilgiler / Ne Nedir?

53 min readJun 18, 2020

Tanıtım:

Neon Genesis Evangelion (1995–1996)
Shin Seiki Evangelion (新世紀エヴァンゲリオン)

Neon Genesis Evangelion Hideaki Anno’nun yönettiği TV Tokyo’da yayınlanan Gainax ve Tatsunoko Production tarafından üretilen Japon meka* anime televizyon dizisidir. 1 sezon ve 26 bölümdür. Ekim 1995 — Mart 1996.

Evangelion, Tokyo-3 şehrinde, dünya çapında yaşanan ikinci çarpmadan (second impact) sonra kuruldu. Kahraman Shinji Ikari, babası ve aynı zamanda operasyonun komutanı olan Gendo Ikari tarafından “Melekler” adlı yabancı varlıklarla mücadelede “Evangelion” adı verilen dev bir biyo-makine meka’yı pilotlaştırmak için örtülü organizasyon Nerv’de işe alınan genç bir çocuk. Dizi, Meleklerin daha fazla felakete neden olmasını engellemeye çalışırken Evangelion pilotlarının ve Nerv üyelerinin deneyimlerini ve duygularını araştırıyor. Bu süreçte, olayların nihai nedenlerini ve insan eyleminin nedenlerini anlamaları istenir.

Dizide, Ölü Deniz Yazmaları, Enok’un Kitabı, Kabala ve Gnostisizm de dahil olmak üzere Yahudi ve Hıristiyan mistik gelenekleri bulunmaktadır. Freud ve Jung’un psikanalitik teorileri ile birlikte Arthur Schopenhauer’ın düşüncelerinin izleri görünür.

Dizinin özellikle 25. ve 26. bölümleri büyük tartışmalara, dizi hakkında teoriler üretilmesine, açımlamalar yapılmasına izin ve imkan tanımıştır.

Dizinin ardılı olan sinema filmleri senaryodaki bazı çelişki gibi görünen veya açıklanmaya muhtaç olayları açıklamak üzere dizi fanatikleri tarafından ciddiyetle takip edilmiştir. Bu filmlerden sonuncusu, aynı zamanda Neon Genesis Evangelion külliyatını tamamlayacak olan film Covid-19 pandemisi ile vizyon tarihi ötelenmiş olsa da, gösteriminin 2020 yılı içerisinde yapılması planlanmaktadır.

Bu külliyat kimilerine göre destan, kimilerine göre ise mitos olarak değerlendirilir. Hakikaten Evangelion evrenini, sağlam köklere dayanan, anlatımını, çağın kullandığı sinema diliyle anlatabilmiş, bir çok ödev barındıran “Evangelion Mitosu” olarak değerlendirmek mümkündür.

Serinin başlangıcı olan dizi;

Neon Genesis Evangelion (1995–1996)
Shin Seiki Evangelion (新世紀エヴァンゲリオン)

Serinin devamı olan filmler;

Neon Genesis Evangelion: Death and Rebirth (Mart 1997)
Shin seiki Evangerion Gekijō-ban: Shi to Shinsei (新世紀エヴァンゲリオン劇場版 DEATH & REBIRTH シト新生)

Neon Genesis Evangelion: The End of Evangelion (Temmuz 1997)
Shin Seiki Evangerion Gekijō-ban: Ea/Magokoro o, Kimi ni (新世紀エヴァンゲリオン劇場版エア/まごころを、君に)

Evangelion: 1.0 You Are (Not) Alone (Eylül 2007)
Evangerion Shin Gekijōban: Jo (ヱヴァンゲリヲン新劇場版: 序)

Evangelion: 2.0 You Can (Not) Advance (Haziran 2009)
Evangerion Shin Gekijōban: Ha (ヱヴァンゲリヲン新劇場版: 破)

Evangelion: 3.0 You Can (Not) Redo (Kasım 2012)
Evangerion Shin Gekijōban: Kyū (ヱヴァンゲリヲン新劇場版：Q)

Evangelion: 3.0+1.0 Thrice Upon a Time (… 2020)
Shin Evangerion Gekijōban (シン・エヴァンゲリオン劇場版𝄇)

Bu yazı dizisinde dizi ve filmlerdeki hikaye, karakterler, mekanlar, oluşumlar ve ilişkiler ve bunların anlamları üzerine yazılarımı paylaşacağım. Uzun bir yazı dizisi olacak zira dizi hakkında Japonca ve İngilizce başta olmak üzere birçok dilde fanların kurduğu internet siteleri bunların yanında büyük forumlarda fan sayfaları, yüzlerce sayfa süren analizler, haritalar, çizimler, teoriler ve tartışmalar bulunmaktadır. Ayrıca 2006–2007 yılları arasında “Evangelion Chronicle” adında 30 cilt ve 1600 sayfadan oluşan ansiklopedi basılmıştır. Dizinin böylelikle kendisi hakkında konuşmaya ne kadar imkan tanıdığını tahayyül edebilirsiniz.

*Meka: (メカ), bilimkurgu veya fantastik/gelecekçi türlerde sıklıkla rastlanan, bir pilot tarafından kontrol edilen, yürüyen araçlardır.

1. BÖLÜM — KARAKTERLER

Üst Ana Karakterler

Shinji Ikari
碇シンジ

Shinji Ikari, Neon Genesis Evangelion’un ana kahramanı ve Evangelion Ünitesi-01'in atanmış pilotudur. Dizideki üç Eva pilotu gibi 14 yaşındadır. Doğum günü 06/06/2001’dir. Evangelion’un hikayesinin çoğu Shinji’nin hem Eva’ya pilot olmak hem de başkalarıyla olan ilişkileriyle ilgili kişisel mücadeleleri etrafında toplamaktadır. Etrafında olan olaylarda kendisine yüklenen sorumluluklar karşısında kaçmak ve kalıp mücadele etmek arasında mücadele verir.

Ölen biyomühendis Yui Ikari ve Nerv Komutanı (eski adı Gehirn Şefi) Gendo Ikari’nin oğludur. Annesinin görünen ölümünden sonra babası tarafından terk edilmiş ve yaklaşmakta olan Melek tehdidine karşı Eva-01'e pilot olmak için Tokyo-3'e çağrılıncaya kadar 11 yıl boyunca “sensei” ile yaşamıştır. Tokyo-3’e geldiğinde Misato Katsuragi ile birlikte yaşamaya başlamıştır.

Rei Ayanami
綾波レイ

Rei Ayanami, Neon Genesis Evangelion’un ana kahramanı ve Evangelion Ünitesi-00'ın atanmış pilotudur. Gendo Ikari’nin ortaya çıkardığı bir ürünüdür(klondur). Rei Ayanami, kısmen Yui Ikari’nin kalıntılarından ve İkinci Melek, Lilith’ten DNA içeriyor. Biyolojik olarak 14 yaşındadır. Okula, Shinji Ikari ile aynı sınıfta devam etmektedir. Kendisini genel karakter olarak, sessiz, durgun, jest mimiklerinde abartı olmayan hareketleri ile tanırız. Rei, insan doğasından kopuk görünen bir şekilde davranır, alışılmadık ve bazen anlaşılmaz bulduğu kendi duygularıyla uğraşmakta zorlanmaktadır. Terminal Dogma’da yedek Rei klonlarıyla dolu büyük bir tank bulunur. Bunlara Ritsuko Akagi tarafından Dummy Plug sistemi için “yedek parça” denir.

Rei’nin yaratılmasının nedeni, Gendo Ikari ve Lilith arasında kontrol edilebilir bir bağlantı kurmaktı. Gendo’nun İnsan Tamamlama Projesini kontrol etmek için Rei’yi kullanma niyeti var gibi görünüyor.

Dizi süresince üç Rei rol alır. Bu Rei’lerin ruh halleri de birbirlerinden farklılık gösterir. Rei 1 (Naoko Akagi tarafından öldürülen ilki), Rei 2 (Shinji’nin ilk bölümde tanıştığı ve Bölüm 23'te kendini yok eden Eva-00'dan ölen) ve Rei 3 (Bölüm 23'ün ikinci yarısından serinin geri kalanına ve Evangelion’un Sonuna kadar görünen).

Asuka Langley Soryu
惣流・アスカ・ラングレー

Asuka Langley Soryu, Neon Genesis Evangelion’un ana kahramanı ve Evangelion Ünitesi-02'nin atanmış pilotudur. 14 yaşındadır. Doğum tarihi; 12/04/2001. Almanyadan Eva pilotu olmak üzere gelmiştir. Tokyo-3’de Misato ve Shinji ile birlikte Misato’nun evinde yaşar. Diğer pilotlarla aynı okula gitmektedir. Karakter olarak kendini ispatlama ve en iyisi olma çabası içerisinde olan hırslı birisidir.

Güzel, ilgi çekici, başkasına ihtiyacının olmadığını ve en iyisi olduğunu belirtmesi, kendisi ile ilgili bir takım psikolojik sorunları anlamamıza yardımcı olur. İleriki bölümlerde ise Asuka’nın annesi ile ilişkisinde bu sorunların kaynağını netleştirmiş oluruz.

Misato Katsuragi
葛城ミサト

Misato Katsuragi Nerv’de bir Kaptan. daha sonra rütbesi Binbaşına yükseltilmiştir. Nerv Genel Merkezinin Taktik Operasyonlar şubesinin komutanlığını yapıyor, Evangelion’ları gerçek savaşta koordine etmekten sorumlu (Misato’nun uzun zamandır arkadaşı Dr. Ritsuko Akagi başkanlığında Bilim Bölümü’nün aksine).

Ölmüş olan Dr.Katsuragi’nin kızı ve keşifinden kurtulan tek kişi, aksi takdirde İkinci Etki’nin sonucu olarak ölmüş olacaktı. Bir yetişkin olarak Misato, Melekler yeniden ortaya çıkmadan kısa bir süre önce Tokyo-3'e transfer edilir. Shinji Ikari’yi ve daha sonra Asuka Langley Soryu’yu evine götürür. Pen Pen adında bir “kaplıca pengueni” vardır.

Gendo Ikari
碇ゲンドウ

Nerv’in Komutanıdır. Aslen Gendo Rokubungi olarak bilinir fakat Yui ile evlendikten sonra aile adını Ikari olarak değiştirdi. Ana karakter Shinji Ikari’nin babasıdır. Seele tarafından Gehirn ve daha sonra Nerv’in başına atandı. Alt komutan Kozo Fuyutsuki ile birlikte Gendo, Tokyo-3'ün Meleklere karşı savunulmasından ve İnsan Tamamlama Projesinin tamamlanmasına yardımcı olmaktan sorumlu. Serinin başında Gendo, Eva-01'e pilot olarak hizmet etmek için oğlunu Tokyo-3'e çağırdı.

Gendo’nun geçmişi gizemli bir şekilde gizlidir, ancak kendisine yaptığı tek referans, yani “nefret etmeye alışkın” olduğu, oldukça karanlık ve mutsuz olduğuna işaret eder.

Kaworu Nagisa
渚カヲル

Tabris (タブリス) adıyla da bilinen Kaworu (渚カヲル), hem 17. Melek hem de Beşinci Çocuk’tur. Melek olarak sınıflandırılsa da, Kaworu, insan vücudunda yaşayan Rei Ayanami’ye benzer. İnsan formuna rağmen, Kaworu açıkça insanlara “Lilin” dediği için kendisini insan olarak görmüyor.

Adem’in son çocuğu Tabris (Kaworu Nagisa), Lilin genlerinin Adem’e kaynaştığı bir deneyin sonucudur.

Dizide Shinji Ikari ile aralarında geçen konuşmalar dizinin ana omurgası üzerindeki kırılma noktasını oluşturur.

Alt Ana Karakterler

Ryoji Kaji
加持リョウジ

Ryoji Kaji; Nerv, Seele ve Japon Hükümeti için çalışan üçlü bir ajandır. O ve Misato Katsuragi üniversitedeyken sevgililerdi. Ayrılmalarından bir süre sonra Kaji, Almanya’da Nerv için çalışmaya başladığında Asuka Langley Soryu’u tanıdı ve onu getirdi. Üçlü ajan olmasına rağmen, kendi gerçeği olduğu, “gerçeği aradığı” söylenir. Tokyo-3’e döndükten sonra Misato’ya bir kez daha birlikte olmaya çalıştı.

İlk bakışta Ryoji Kaji, dostane, alaycı bir tarz ve alaycı bir gülümsemeyle serideki daha dengeli karakterlerden biri gibi görünüyor. Öte yandan, geçmişine dair bilinmeyenler ve ona gizemli bir hava veriyor.

İnsan etkileşimi hakkında karamsar bir yönelimi vardır. Aynı zamanda bireyin harekete geçme kapasitesine de destek olur. Kaji’ye göre, insanlar kendilerini, hatta birbirlerini bile gerçekten anlayamazlar ve insanları tamamen anlamak imkansızdır. Kaji ayrıca, cinsiyetleri arasındaki ilişkiler konusunda olumsuzdur. Kadın ve erkekleri okyanustan daha derin bir nehrin böldüğünü söyler. Bazıları bu inancı insan doğasının doğru bir gözlemi olarak okuyabilmekle birlikte, yine de Kaji’nin genel olarak insan etkileşimi hakkındaki görüşlerine yakıştırmaktadır.

Ritsuko Akagi
赤木リツコ

Ritsuko Akagi, Nerv’in baş bilim adamıdır ve Evaların araştırılması ve geliştirilmesinden ve bunların bakım ve onarımından sorumlu olan Nerv Genel Merkezinin Teknik şubesinin komutanıdır. Kendisinden önce Evangelion projesine başkanlık eden ünlü Gehirn bilim adamı Naoko Akagi’nin kızıdır. Ritsuko, Tokyo-2'deki Misato Katsuragi ve Misato’nun erkek arkadaşı Ryoji Kaji ile tanıştı. Kolejden mezun olduktan sonra Ritsuko, Gehirn’e katıldı ve o zamanlar tamamlanmamış olan Tokyo-3'te doğrudan annesi Naoko’nun altında çalıştı. Birçok yönden, Ritsuko annesinin gölgesinde yaşamaya mecbur kalan bir karakterdir.

Ritsuko daha önce annesiyle birlikte olan Gendo Ikari ile gizlice cinsel ilişkiye girmişti. Aynı adamı “paylaşmaya” ek olarak Ritsuko, Rei Ayanami figürüne karşı yıkıcı davranışlar sergiler. Ritsuko’nun durumunda, bu açıkça Rei’ye kıskançlıktan kaynaklanıyordu. Ekranda nadiren sigara içilmesine rağmen, Ritsuko görünüşe göre bunu oldukça yoğun bir şekilde yapıyor, çünkü genellikle rujuyla işaretlenmiş sigara izmaritleri ile dolu kül tablaları ile görülüyor. Muhtemelen endişeli karakter yapısı bu şekilde ifade ediliyor.

Pen Pen
ペンペン

Pen Pen (Pen²), Misato’nun dairesine aldığı ikinci bir dondurucuda yaşayan sıcak su pengueni olan Misato’nun evcil hayvanıdır. Görünüşe göre bir önceki işinden ayrıldığında onu yanına aldı. Dizinin manga uyarlamasında, Pen Pen’in daha ayrıntılı bir açıklaması yapılır. Manga’da Misato, Shinji’ye, Pen Pen’in eskiden çalıştığı bir araştırma laboratuvarında genetik deneyler yoluyla bir test hayvanı olarak yaratıldığını açıklar. Deney sona erdiğinde, Misato, Pen Pen’in ölmesine razı olmayarak onu yanına aldı.

Dizinin yaratıcısı Hideaki Anno, resmi web sitesinde bir yazıda Pen Pen karakterinin nasıl yaratıldığını ve adlandırıldığını şu şekilde açıklıyor;
“Süper basit adlandırma, ama tekrarının sevimli geldiğini düşündüm. Adı resmen” Pen (“Pen” in kısaltması “penguin”, “Pen²” olarak tekrarlanan) haline geldi. İlk başta isteksizdim, ama maskot karakterine ihtiyacımız olduğunu düşündük, bu yüzden şova bu hayvanı dahil ettik.”

Yan Karakterler

Kozo Fuyutsuki
冬月コウゾウ

Komutan Yardımcısı Kozo Fuyutsuki, Nerv Genel Merkezi ve Gendo Ikari’nin sağ kolu. Nerv Komutan Yardımcısı olarak Fuyutsuki, Gendo iş için uzaktayken sıklıkla üslerin durumlarını kontrol altına alır. Gendo ayrıca belediye meclisi toplantıları, evrak işleri ve benzeri sıradan işleri Fuyutsuki’ye verir.

Toji Suzuhara
鈴原トウジ

Kensuke Aida ile birlikte Shinji Ikari’nin sınıf arkadaşıdır. Tipik liseli öğrenci olarak önümüze çıkar. Erkekliği ön plana çıkaran cinsiyetçi, bayağı ve katılaşmış düşüncelere sahiptir.

Kensuke Aida
相田ケンスケ

Shinji Ikari’nin sınıf arkadaşıdır. Kendisini genellikle elinde, video kamerası ile bir şeyleri kaydederken görürüz. Özellikle önemli olaylar esnasında etrafındakilerden daha coşkuludur ve olaya tanık olmaktan ziyade onu kayıt almayı önemser.

Hikari Horaki
洞木ヒカリ

Karakterlerin eğitim gördüğü okuldaki 2-A sınıfının sınıf başkanıdır. İyimser ve anaç bir karaktere sahiptir. Sınıfın rutin işleri ve sınıf düzeninin sağlanması konusunda titizdir. Ayrıca evde yaptığı yemekleri sınıf arkadaşları ile paylaşmaya isteklidir.

Maya Ibuki
伊吹マヤ

Makerv Hyuga ve Shigeru Aoba ile birlikte Nerv Genel Merkezi’ndeki üç ana bilgisayar teknisyeninden biridir ve doğrudan Dr. Ritsuko Akagi altında hizmet vermektedir. Maya, özellikle üssü kontrol eden Ritsuko’nun asistanı olarak görev yapar. Maya iyimser, neşeli ve sevecen bir genç kadındır. Hassas doğası, daha şiddetli Eva savaşları sırasında gözlerini gizleme veya öğürme eğilimi ile açıkça görünmektedir.

Makoto Hyuga
日向マコト

İlk Teğmen Makoto Hyuga, Maya Ibuki ve Shigeru Aoba ile birlikte Nerv Genel Merkezi’ndeki üç ana bilgisayar teknisyeninden biridir. Misato Katsuragi tarafından güvenilir biri olarak görülür.

Shigeru Aoba
青葉シゲル

İlk Teğmen Shigeru Aoba, Makoto Hyuga ve Maya Ibuki ile birlikte Nerv Genel Merkezi’ndeki üç ana bilgisayar teknisyeninden biridir. Aoba, hevesli bir gitaristtir ve sivil hayatta bir gitar çantası taşıdığı görülmüştür. Nerv Genel Merkezi’nde bile, görev başında değilken hava gitar çaldığı veya gitar dergilerini okuduğu biliniyor.

Yui Ikari
碇ユイ

Shinji Ikari’nin annesi ve Gendo Ikari’nin karısı Yui Ikari, Gehirn’de E Projesi için çalışan parlak bir biyomühendisdi. Buna ek olarak, Seele’nin önde gelen bir üyesinin kızıdır. Lilin formunda nadiren görülmesine rağmen, Yui Ikari serideki daha güçlü varlıklardan biridir. Bir insan olarak görüldüğünde, Yui’nin kibar, iyimser ve anneli olduğu gösterilir. 2004 yılında Eva-01 ile Temas Denemesi sonucunda öldü, ancak ruhu Eva’nın içinde insanlığın varlığının ebedi kanıtı olarak yaşıyor. Öldüğünde vücudu Eva-01’inn çekirdeğine emildi ve LCL’ye döndü. Gendo daha sonra, Yui’nin cesedini yeniden yaratmaya ve ruhunu tekrar düzeltmeye çalışan bir “Kurtarma Operasyonu” yaptı, ancak bu başarısız oldu, bunun yerine ilk Rei Ayanami’nin yaratılmasıyla sonuçlandı. Rei’nin cesedi, orijinal dizide olduğu gibi, Yui’nin orijinal formunun bir kopyasıdır. Gendo’nun Rei’yi bir an için Yui olarak gördüğünde bu teori doğrulanır.

Keel Lorenz
キール・ローレンツ

Başkan Keel Lorenz, Seele örgütünün gizemli lideridir. Seele organizasyonu hakkında çok az şey biliniyor ve aynı zamanda Nerv’in Evangelion projesini doğrudan denetleyen beş kişilik Seele alt grubu olan İnsan Tamamlama Komitesi başkanı olarak görev yapıyor. BM aracılığıyla çalışarak, gizlice dünya hükümetlerinin iplerini çekerek işlev görür.

Naoko Akagi
赤木ナオコ

Naoko Akagi, Ritsuko Akagi’nin annesidir. Gendo Ikari ile Evangelion Projesi’nin oluşturulmasında da büyük rol oynadı. Yui Ikari’nin ölümünden sonra cinsel olarak Gendo Ikari ile ilgiliydi, ancak Gendo’nun Naoko hakkındaki düşüncelerini çocuk Rei’den duyarız. Rei, Gendo’nun Naoko hakkında konuşurken ondan “kocakarı” diye bahsettiğini söylemektedir.

Mari Makinami Illustrious
真希波・マリ・イラストリアス

Mari Makinami Illustrious, Evangelion 2.0: You Can (Not) Advance adlı filmde tanıtılan bir Eva pilotudur. Mari’nin gizemli bir kişiliği olduğu gösterilmiştir. Tüm pilotlardan, pilotluktan gerçekten hoşlandığını itiraf eden tek kişi odur.

Not: Figüran düzeyindeki oyunculara bu sayfada yer verilmesi gereksiz görülmüştür. Cast için IMDB bağlantısı;

Full Cast & Crew

2. BÖLÜM — EVANGELIONLAR (EVA)

Eva üniteleri meleklere karşı dünyayı savunmak için geliştirilen, daha doğrusu ehlileştirilen bir tür savaşçı yaratıklar olarak tanımlanır. İlk bakışta mekanik makinalar olarak düşünülebilir ancak kabuklarının içinde dişliler ve çarklar yoktur. Evaların kendine ait ruhları olduğu teoriler arasındadır. İnsanların pilotluğunda pilotların ruhları ile senkronize olarak beden-ruh bütünlüğü sağlarlar. Bu senkronizasyonun önemine dizinin birçok yerinde değinilmiştir. Pilotlar bir tüp içerisinde evadaki yuvaya yerleştirilirler. Evalar ortalama bina büyüklüğündedir. Kablo ile güç ünitesine bağlıdır ve güçten ayrıldığında 5 dakika savaşmaya devam edebilirler. Eva üniteleri denemelerde veya savaş sırasında kontrolden çıkabilirler, istikrarsızdırlar. Merkez kontrol birimleri tarafından ünitenin kontrolü pilotların elinden alınabilir veya tamamen devre dışı bırakılabilir. Dizi, filmler ve mangalar düşünüldüğünde toplam 17 farklı Eva prototipi veya projesinden söz edilebilir fakat olaylar üç Eva ünitesi etrafında gelişir. Üç üniteyi detaylarıyla inceleyip diğerlerinin isimlerini verip geçiyorum.

Evangelion Unit-00
零号機

Eva-00'ın pilotu Rei Ayanami’dir. Evangelionların en istikrarsızı, iki kez kontrolden çıkıp çılgına dönüyor. Birincisi Rei ile aktivasyon deneyi sırasında. Diğeri, Shinji ile değiştirilebilirlik deneyi sırasında. Eva-00'da bulunan ruhun kimliği hiçbir zaman doğrudan ifade edilmez, ancak seri boyunca atılan çeşitli ipuçlarının ve ipuçlarının analizi, ilk Rei Ayanami klonu (veya bir kısmı) olan Rei 1'in ruhu olduğuna işaret eder.

Bu teoriye kanıt olarak Neon Genesis Evangelion 2 video oyunundaki bilgilendirme gösterilir: “Bir çekirdek denilen bir birim, bir tanrı ve bir ruhun bedenine sahip bir insan olan Eva’daki tutarsızlıkları ortadan kaldırmak için kullanılır. Çekirdeğin içine yerleştirilen pilotun annesinin ruhu, bir ortam görevi görür ve pilotlaşmayı mümkün kılar. Eva-00'ın geliştirilmesinde karşılaşılan zorluklar nedeniyle, çekirdeğin sistemi zayıf bir şekilde inşa edilmiş ve sonuç olarak performans kapasitesinin gerisinde kalıyor. Bunun kalitesizliğinin bir başka nedeni de Eva-00'ın pilotu Rei’nin annesinin olmaması.”

Evangelion Unit-01
初号機

Eva-01, Evangelion destanının amiral gemisi mekasıdır. Eva-01, dizinin ana kahramanı Shinji Ikari tarafından yönetilir ve annesi Yui Ikari’nin ruhundan parçalar taşıdığı bilinir.

Diğer Evalardan farklı olarak, vücudu doğrudan Lilith’in vücudundan üretildi ve sonuç olarak Lilith’in “yavruları” veya “klonu” olarak adlandırıldı. Eva Serisinin geri kalanında olduğu gibi, görünüşte Meleklere karşı kullanılacak bir silah olarak yaratıldı. Eva-01, çılgına dönmek ve herhangi bir güç kaynağı olmadan hareket etmekle ünlüdür. Eva-00 denemeler sırasında kontrolden çıkmış ve Eva-02 yok edilmeden hemen önce kontrolden çıkmışken, Eva-01 doğrudan savaşta kontrolden çıkarak çılgına dönen tek Eva’dır.

Dizinin sonunda, Eva-01 haç biçiminde bir patlama başlatır ve o andan itibaren yerleşik ruhunun kontrolü altındadır. Üçüncü Etki ve İnsan Tamamlama Projesinde kritik bir rol oynar, sonunda tüm insanlık için bir anıt olarak uzaya fırlar.

Evangelion Unit-02
弐号機

Eva-00 Prototip ve Test Tipi Eva-01'in yapımı sırasında yapılan hatalar düzeltilerek, özellikle Meleklere karşı savaş için inşa edilen ilk Evangeliondur. Pilotu Asuka Langley Soryu’dur.

Eva-02'nin ruhu Kyoko Zeppelin Soryu’dur ve bu nedenle kızı Asuka Langley Soryu, Eva’nın pilotu olarak seçilmiştir. Yui Ikari’ye benzer şekilde Kyoko, Eva’nın çekirdeğiyle (Eva-02'ninki) bir temas deneyi yaptı, ancak Yui’den farklı olarak tamamen emilmedi. Bunun yerine, Kyoko’nun ruhunun annelik yönlerini içeren kısmı Eva’ya alındı. Sonuç olarak Kyoko deneyden fiziksel olarak kurtulurken, klinik olarak çıldırdı ve bakım evine yatmak zorunda kaldı ve sonunda intihar etti. Asuka’yı derinden etkileyen bir olay zinciri bu şekilde gelişmiş oldu.

Diğer Evalar;

Evangelion Unit-03 (３号機)

Mass Production Evangelions (量産機)

Evangelion Unit-04 (４号機)

Evangelion Unit-05 (５号機)

Evangelion Mark.06 (６号機)

Evangelion Unit-08 (8 号機)

Evangelion Mark.09 (9 号機)

Evangelion Unit-13 (第13号機)

Evangelion Mark.04 (4 号機)

Failed Evangelion Prototypes

Simulation Bodies (模擬体)

Mass Production Evangelions (NTE)

Eva 08+02

Failures of Infinity (インフィニティのなり損ないたち)

3. BÖLÜM — MELEKLER (HAVARİLER)

Melek, (İng. Angel) — (Jp. 使徒, Shito), bağlama bağlı olarak Evangelion mitosu içinde çeşitli anlamları olan belirsiz bir terimdir. Bununla birlikte, Seele’nin “Melekler” olarak adlandırılan tam listesi göz önüne alındığında;

Yaşamın kökeni 1. Adem, 2. Lilith.

Daha sonra; 3.-16. arasındakiler Adem’in soyunun devamı,

17. Kaworu Nagisa ve,

18. Lilin (Homo Sapiens)’dir.

Meleklerin, Havari olarak adlandırlması da doğrudur. Kelime kökeni Japonca, “Haberci” anlamına gelmektedir.

Adem’in çocukları, ikinci çarpma (Second Impact)’den on beş yıl sonra, 3. Melek Sachiel’den başlayarak Tokyo-3'ün etrafında görünmeye başladı. Meleklerin niyetinin Üçüncü Etkiye (Third Impact) neden olmak ve Dünya’yı Lilith’in çocuklarından (Homo sapiens) geri almak olduğu varsayılmaktadır. Evangelionların görevi ise, hem Gendo Ikari’nin hem de SEELE’nin planlarına göre Adem’in çocuklarını yenerek insanlığı korumaktır.

“Melekler” (üçüncü, dördüncü, vb.) şeklinde ayrılmış olmasına rağmen, Adem’in çocukları temel olarak tek bir insanlık ırkı içerir. Bir tema üzerinde olası bir varyasyon, Lilin (Homo Sapiens) ise başka bir varyasyondur. Melekler; “İnsan formunu bir kenara bırakan insanlar” olarak tanımlanırlar.

Melekler Dünyaya Neden Saldırıyor?

Dizide Meleklerin niyetlerine ilişkin iki yorum varıdr. Melekler, Nerv’in laboratuvarlarının bodrumunda haçla bağlı devasa, beyaz bir yaratık olan “Lilith” e ulaşmak için Nerv karargahına saldırmaya çalışıyorlar.

Bazılarına göre ise Meleklerin aklında hiçbir şey yoktu ve ataları Adam’ı kurtarmaya çalışıyorlardı. (zayıf yorum)

Yaşam Tohumları “Seeds of Life” — (生命の種) Nedir?

Yaşam Tohumları, birincil ataların galakside yeni gezegenlere yayılmak için başlayan yarışla yayılım ve varlık gösteren dünya dışı varlıklardır. Bu atalara öncü atalar (progenitor) de denir. Yaşam tohumlarının çeşitleri ve sayıları tam olarak bilinmemekle birlikte bilinen yaşam tohumlarından ikisi, tarih öncesi zamanlarda Dünya’ya gelen Adam ve Lilith’tir.

Kendi gezegenlerindeki yok olma seviyesindeki bir olaya karşılık olarak, “Birincil Atalar Yarışı” galaksideki belirli gezegenlere “Yaşam Tohumları” gönderdi. Bu tohumların amacı, genetik materyallerini kullanıp yeni yaşam formları yaratarak ilk ataların ırkının mirasını korumaktı.

Tohumları taşımak için kullanılan kaplar “aylar” veya “yumurtalar” olarak isimlendirilir. Devasa kürelerdir. Her yaşam tohumuna, gerekirse o tohumu ve onun soyunu tamamen yok etme gücü taşıyan, yaşayan (cansız olmayan) bir silah olan “Longinus Mızrağı*” eşlik eder.

Yaşam Meyvesi “Fruit of Life” Nedir?

Yaşam Tohumlarının iki çeşidi vardır. Bunlardan biri Süper Solenoid (Sarmal) veya S², Motor olarak da bilinen “Yaşam Meyvesi” (Fruit of Life)’a sahip tohumlardır. S² motoru “S² (Super Solenoid) Engine (S²機関)” meleklerin çekirdeğinde onlara sınırsız bir enerji kaynağı verir. Ayrıca konu ile bağlantılı olarak; Evalar S² Motorları ile doğmaz ve bu nedenle (normalde) bir güç kablosu veya dahili batarya ile sağlanan enerjiye bağımlıdır. “Yaşam Meyvesi” Tohumunun bir örneği Adam’dır. Adam’ın, Melekler soyunun S² motoru nedeniyle çok büyük fiziksel gücü vardır.

Peki neden “motor” adı et ve kandan ibaret organına uygun görüldü? Dizinin doğası gereği biyolojik olanı mekanik çağrışım açısından gizleme eğilimi ile tutarlı görünüyor. Bu arada, farklı kanji yazılışında, 器官 ile yazılmış “kikan”, “organ” anlamına gelir ve İngilizce’ye dönüşmeyen bir kelime oyunu sağlar.

İkinci Yaşam Tohumu türü, “Bilgi Meyvesi”dir. Üst üste katmanlar halinde bir yapıya sahiptir. (içten dışa veya dıştan içe katmanlar). Bilgi Meyvesi, aklın gücüdür ve kişinin evren hakkındaki anlayışını ve bilgisini genişletmek için bilimsel yöntemi kullanma yeteneğidir. “Bilgi Meyvesi” tohumunun bir örneği Lilith’dir. Lilith’in çocukları arasında insanlar var. Fiziksel olarak zayıf olmasına rağmen, insanlar çevrelerindeki dünyayı şekillendirmek ve gelişmiş medeniyetler inşa etmek için bilim ve teknolojinin gücünü kullanabilirler.

Öyleyse dünya üzerinde iki tohumun meyvesinin varlığından söz edilebilir;

Adam ve soyu— Yaşam Meyvesi
Lilith ve soyu — Bilgi Meyvesi

Hem Yaşam Meyvesine hem de Bilgi Meyvesine sahip olan herhangi bir varlığın, muhtemelen Birincil Atalar Yarışı’na benzer tanrısal yeteneklere sahip olacağı ima edilmektedir. “Birincil Atalar Yarışı” tarafından belirlenen bir yasa nedeniyle, aynı gezegende birden fazla türde yaşam tohumu bulunamaz. Bu kuralın amacı, hem yaşam meyvesini hem de bilgi meyvesini edinerek, herhangi bir yaşam biçiminin tanrısal bir varlık haline gelmesini önlemektir. Herhangi bir gezegende birden fazla yaşam tohumu yaşarsa, Longinus Mızrakları, bunlardan biri hariç hepsini yok etmekle görevlidir ve bu tohumun o gezegendeki yaşamın tek öncüsü olarak hizmet etmesine izin verir.

Bu İncil’deki Genesis Kitabına bir referans olabilir.

Yaratılış 3:22

Sonra, “Adem iyiyle kötüyü bilmekle bizlerden biri gibi oldu” dedi, “Artık yaşam ağacına uzanıp meyve almasına, yiyip ölümsüz olmasına izin verilmemeli.”

Longinus Mızrağı Nedir?

Longinus Mızrağı — “The Spear of Longinus” (ロンギヌスの槍), herhangi bir Mutlak Terör Alanına (AT Field) nüfuz etme ve tanrı benzeri iktidar varlıklarını hareketsizleştirme gücüne sahip dünya dışı bir eserdir. Mızrak olmasına rağmen yönlendirici olmadan hareket edebilme yeteneği sayesinde canlı olduğu kabul edilir. Longinus Mızrağı tek mızrak değil. Her bir “Yaşam Tohumu” ile birlikte bir mızrak gönderilmiştir.

İlk Etki (First Impact)

Beyaz Ay’ın içinde bulunan Adam, en az 4 milyar yıl önce Dünya’ya ilk gelen tohumdu. Adem-tabanlı yaşam kurulmadan önce, Lilith Kara Ay içinde Dünya’ya çarptı, şimdi “İlk Etki” (First Impact) olarak bilinen olaya neden olan ve görünüşte Lilith’in mızrağını yok eden çarpışmadır. Birincil Atalar Yarışı’nda belirtilmemiş bir yasa nedeniyle, iki tohum aynı gezegende bir arada var olamaz. Ayrıca tartışmalı bir nokta olarak; Adam’ın mızrağının kendi tohumunu bastırmak için inisiyatif aldığı yönünde imalar vardır. Adam milyarlarca yıl boyunca askıya alınmış durumda embriyo olarak kaldı ve Lilith tabanlı hayatın yani bildiğimiz Homo Sapiens’in gelişmesine ve gelişmesine izin verildi.

İkinci Etki (Second Impact)

2000 yılında, Katsuragi* önderliğindeki sefer, Antarktika’daki Adam ve Mızrağı ortaya çıkardı. Mızrak çıkarıldı ve kısa bir süreliğine Ölü Deniz bölgesine götürüldü. Daha sonra “Temas Deneyi” hazırlığı için Güney Kutbuna geri gönderildi. Deney beklenmedik sonuçlara yol açtıktan sonra ekip, Mızrağı Adam’a karşı, onu “yeniden mühürlemek” (yalıtmak) için kullanmaya çalıştı, ancak başarısız oldular ve ikinci etki önlenemedi fakat Mızrak, Adam’ın embriyonik bir duruma geri dönüşüne neden olmaktan sorumlu görünüyor.

*Misato Katsuragi’nin babası olan Dr. Katsuragi

Üçüncü Etki (Third Impact)

Sonunda uyanmış ve serbest bırakılmış Evangelion Ünite-01'e tepki gösterdikten sonra Bölüm 26'da geri döner. Daha sonra İnsan Tamamlama Projesi için önemli bir araç haline gelir ve Eva ile birleşerek Yaşam Ağacı’nı oluşturur. Bununla birlikte, Shinji Ikari süreci reddettikten sonra, Mızrak yeniden yaratılır, Seri Üretim Evalar tarafından kullanılan replika mızrakları yok eder ve Dünya’dan Ünite-01 ile ayrılır.

Replika Mızraklar

SEELE, Seri Üretim Modeli Evalar tarafından kullanılmak üzere Longinus Mızrağının dokuz kopyasını oluşturdu. Kopyalar, orijinalinin özelliklerin çoğunu taşımasının yanı sıra A.T’yi delme yeteneğine de sahiptir. Ayrıca, orijinalin aksine Lilith ile Enstrümantalite (Tamamlama) başlatmak için kullanılamazlar. Orijinal Mızrak kaybolduktan sonra bile SEELE, zor da olsa, Mızrak ve Eva-01 (kendisi Lilith’ten yaratıldı) kopyasını kullanarak Üçüncü Etkiyi başlatma şansına sahip olduklarını düşündüler.

Kopyalarda gözlenen metamorfik (dönüşümsel) yetenekler orijinalin kapasitesini aşmaktadır.

Resmi olarak, Mızrak replikaları iki farklı isimle geçer. Senaryoda bunlara “Ağır Mızrak” (重い槍 — omoi yari) veya nadiren “Dev Kılıç” (大剣 — ooken) denmiştir.

Longinus Kelimesinin Kökeni

Kutsal Mızrak da (Holy Lance) denilen ve çarmıha gerildikten sonra Hz. İsa’nın ölüp ölmediğini kontrol etmek için göğsüne saplanan mızrağın adıdır. Kimilerine göre bu mızrak Romalı asker tarafından (isimsiz askere de Longinus adı verilmiştir. Longinus’un Mızrağı da denir) henüz İsa hayattayken ona saplanmıştır ve canını almasına sebep olan da bu mızraktır. Gerçekte böyle bir mızrağın varlığından söz edilebilir. Asırlar geçtikçe insanların bu mızrağa atfettiği anlam yükselmiştir. İnsanlar zamanla, ona; elinde bulunduran kişinin gücü kontrol (veya temsil) ettiği anlamına gelen bir metafizik anlam yüklemişlerdir.

Title: The Crucifixion — Artist: Pietro Lorenzetti — Date: 1340s

Imperial Treasury Hofburg Palace / Vienna (Hofburg Sarayı’ndaki İmparatorluk Hazinesi / Viyana)

Dizideki Meleklerin İsimleri ve Temel Bilgiler

Yukarıda bahsettiğimiz Adam ve Lilith olay örgüsünde kilit rol aldığı için diğer bölümlere göre nispeten geniş ver verdim. Bu bölümde, dizide asıl aksiyon “savaş” sahnelerinde karşımıza çıkan melekleri de içine alacak şekilde hepsini sırayla inceleyeceğiz. Toplam 17 melek vardır. Bunların çoğu eski kutsal metinlerde isimleri geçen meleklerdir. Dizinin referansı olarak Ölü Deniz Yazmaları’nı (Dead Sea Scrolls), Eski Ahit’i (Old Testament), Hanok’un Kitabı’nı(Book of Enoch) ve Mitleri göstermiştik. Bunlarla bağlantılı olarak dizideki melekler şunlardır;

1. Adam
アダム

Kutsal metinlere göre; İlk insan.

Dünyadaki iki Yaşam Tohumundan ilki. Dünya’yı soyu olacak olan Melekler ile doldurmak için “Beyaz Ay” içinde Dünya’ya gönderildi.

Üçüncü Etki’nin öncüsüdür. Adem aynı zamanda Evaların genetik temelidir, ancak Unit-01 Lilith’ten yapıldığı için onun özelinde durum böyle değildir.

Longinus Mızrağı’nın asıl amacı Adam’ı korumak idi.

2. Lilith
リリス

Kutsal metinlere göre; Âdem’in ilk eşi

Milyarlarca yıl önce, Lilith, “Kara Ay” ile “İlk Etki” olarak bilinen olayda, Dünya’ya tamamen kazayla şiddetle çarptı. Lilith’in kendi Longinus Mızrağı, kazada yok oldu. Dünya üzerinde zaten bir Yaşam Tohumu vardı; Adam. Fakat iki Tohum aynı gezegene inmek için tasarlanmamıştı. Bununla birlikte, Lilith’in Longinus Mızrağı yok edildiğinden (veya yok olduğundan), gezegende kalan tek Mızrak (Adem’in) durumu düzeltmeye çalışmak için harekete geçti ve Adem’i bir uyku durumuna düşürdü.

Lilith, Mızrağın imkan tanıması ile insan ırkında doruğa ulaşan milyarlarca yıl boyunca (bitki, hayvan, insan gibi en basitten en kompleks yapılara kadar akla gelen tüm canlı yaşamı) dünyada yaşamı mayaladı ve soylar oluşturdu. Böylece Lilith’in dölü, insanlık; Adem’in dölü olan Melekler’i yeryüzündeki baskın ırk olarak gasp etti.

3. Sachiel
サキエル

Kutsal metinlere göre; Su Meleği

Üçüncü Melek. İkinci Etki’den on beş yıl sonra ortaya çıkan ilk Melek. İlk olarak Tokyo-3'ün doğusundaki okyanustan çıkan Melek, şehre doğru ilerliyor ve ilk operasyonel görevi sırasında Evangelion Ünite-01 ile mücadele ediyor.

4. Shamshel
シャムシェル

Kutsal metinlere göre; Gündüz Meleği

Meleklerin dönüşünün işaretinin gelişinden sadece 3 hafta sonra Tokyo-3'e saldıran ikinci melek.

5. Ramiel
ラミエル

Kutsal metinlere göre; Yıldırım Meleği

Ramiel, matkap ucu zırhı ile zemini delerek Geofront’a* fiziksel olarak giren ilk Melek oldu.

*Geofront konusuna değinilecek.

6. Gahgiel
ガギエル

Kutsal metinlere göre; Balık Meleği

Köpekbalığı benzeri bir varlık olan Altıncı Melek’dir.

7. Israfel
イスラフェル

Kutsal metinlere göre; Müzik Meleği

Israfel’in en dikkate değer silahı, İngilizce çeviride “Alfa” ve “Beta” ve orijinal Japonca “Kou” ve “Otsu” olarak adlandırılan ayrı, ikiz Meleklere bölünebilmesidir.

8. Sandalphon
サンダルフォン

Kutsal metinlere göre; Fetus Meleği

Hala embriyo aşamasında, aktif bir volkanın içinde keşfedildi.

9. Matrael
マトリエル

Kutsal metinlere göre; Yağmur Meleği

Tokyo-3'de elektrik kesintisiyaşanırken saldıran Dokuzuncu Melek’tir. Her şeyi eritebilen merkezinden “gözünden” turuncu renkli aşındırıcı sıvı asit salgılar.

10. Sahaquiel
サハクィエル

Kutsal metinlere göre; Gök Meleği

Meleğin en yıkıcı silahının kendisidir. Kinetik enerjisini ve A.T. alanını aynı anda kullanır. Kendi parçalarını bomba olarak Dünya’ya bırakır.

11. Ireul
イロウル

Kutsal metinlere göre; Korku Meleği

Ireul, bir virüse benzer nano ölçekli bir varlıktır. A.T.’ye ek olarak, neredeyse her şeye uyum sağlama ve evrimleşme yeteneğini gösterir. Melek, geleneksel anlamda “hareket etmekten” ziyade, hücresel düzeyde hızla çoğalarak yayılıyor gibi görünüyor. Ireul’un bir çekirdeğe sahip olup olmadığı ise bilinmemektedir.

12. Leliel
レリエル

Kutsal metinlere göre; Gece Meleği

Leliel, yalnızca üst düzey fizik teorileri (soyut matematik) ile açıklanabilen son derece tuhaf bir varlıktır. Başlangıçta Leliel, aniden Tokyo-3 üzerinde görünen çarpık, siyah ve beyaz renk desenine sahip yüzen bir küre gibi görünüyor. Ancak, Leliel’in gerçek bedeni aslında yerdeki bir gölge gibi görünen şeydir. Leliel’in varlığı 680 metre genişliğinde, ancak sadece 3 nanometre kalınlığındadır. Yüzen kürenin bizim algıladığımız kısmı sadece bizim boyutumuzda yansıttığı “gölge” dir. Çünkü tersine çevrilmiş bir A.T. Alanı, içinde Dirac Denizi olan vücudunun içindeki boyutumuzdan herhangi bir malzemeyi emebilir. Yani diğer Meleklerden bildiğimiz kendini savunma yöntemi olarak görev yapan A.T. Alanı bu Melekte negatif anlamda işlem görür.

Konu ile alakalı dizideki replik;

“Altı yüz seksen metre çapında ve üç nanometre kalınlığında. Ultra ince alan içe dönük bir A.T. Alanı tarafından destekleniyor. İçeride Dirac Denizi denilen hayali bir alan var. Evren.” - Ritsuko

Not: “Dirac Denizi” gerçek, bilimsel bir terimdir (ancak ekranda tam olarak açıklanmamıştır). İngiliz fizikçi Paul Dirac tarafından 1930'da teorize edilen, negatif enerjiye sahip sonsuz parçacık denizi olarak vakumun teorik bir modelidir.

13. Bardiel
バルディエル

Kutsal metinlere göre; Dolu Meleği

Güçlü meleklerden biri olarak görülür. Düşmanını enfekte etme yeteneğine sahiptir.

14. Zeruel
ゼルエル

Kutsal metinlere göre; Güç Meleği

On dördüncü Melek ve en güçlülerinden biridir. Meleklerin arasında doğrudan, geleneksel savaşa odaklanan ve en ölümcül olanıdır.

NERV Karargahına nüfuz eden üç melekten biri ve bunu doğrudan saldırı yoluyla yapan tek kişi.

15. Arael
アラエル

Kutsal metinlere göre; Kuş Meleği

İnsan aklına nüfuz etme, canlı bir organizmanın ruhuna saldırma kabiliyetine sahip olduğu için etkisi en yüksek meleklerden biridir.

Neredeyse ulaşılmaz bir yerde ortaya çıktı, Dünya atmosferinde.

16. Almisael
アルミサエル

Kutsal metinlere göre; Rahim Meleği

Angel’ın ikinci formu son derece hızlı hareket edebilir ve zahmetsizce A.T.’ye nüfuz eder. Eva’nın keskin nişancı tüfeğinden nokta ateşi tamamen etkisizdir çünkü metamorfik özelliklere sahiptir.

Başka bir varlıkla temasa geçtiğinde, “biyo-füzyon” yapmaya başlar, yani yabancı cismi kendi biyokütlesiyle fiziksel olarak istila eder. İstila, füzyon devam ettikçe yayılan ve kalınlaşan venöz çıkıntılar (deri altındaki belirgin damarlar) olarak dışarıdan görülebilir. Sonunda psikolojik temas mümkün olur.

17. Tabris
タブリス

Kutsal metinlere göre; Özgür İrade Meleği

Karakterler kısmında tanıttığım, insan görünümünde olan Melek ve Meleklerin sonuncusu. Diğer adı: Kaworu Nagisa

Kaworu’nun bedeni, Adam ile Temas Denemesi sonucunda yaratılmış gibi görünüyor. Temas sırasında bir insan donöründen gelen DNA, Adam’ın etine karıştı ve kaynaştı. İkinci Etki gününde “doğduğu” düşünülüyor.

Kaworu, SEELE tarafından Nerv’e teslim edildiğinden, Kaworu’nun dizide görünmesinden önce SEELE’nin gözetimi altında yaşadığına inanılıyor.

ve tüm bunların karşısında…

Lilin
リリン

“Lilin” (Japonca: リリン; İbranice: לילין) Meleklerden biri olan Kaworu Nagisa’nın insanlığa “veya daha spesifik olarak Homo Sapiens türüne” atıfta bulunmak için kullandığı terimdir. Evangelion evreni daha geniş bir “insanlık” anlayışı kullandığından, “Lilin” çoğu kez taraftarlar tarafından belirli bağlamlardaki belirsizliği en aza indirmek için kullanılır.

Lilin, Lilith’in soyunun devamı olan türlerden yalnızca biridir.

İnsanlık, Adem’in Yaşam Meyvesine sahip çocuklarının aksine, Bilgi Meyvesine sahip olan soya ait türdür.

Adem’in çocukları bireyselleşmiş biçimlere sahipken ve buna rağmen ayrı bir “Melekler” olarak kategorize edilirken (tek bir ırkın devamı olmalarına rağmen), milyarlarca insanın tamamını kapsayan insanlık da tek bir “Melek” olarak muamele görür. Dizide hiçbir zaman doğrudan ifade edilmemesine rağmen, “Lilin” Homo Sapiens’in resmi “Melek” adıdır. Adam’ın değil Lilith’in soyundan geldiği için diğer tüm melekler ile Lilin’in derin bir ayrımı söz konusudur.

4. BÖLÜM — MEKANLAR, KURULUŞLAR VE PROJELER

SEELE

Seele, Almanca’da Ruh (Soul) anlamına gelen bir kelimedir. Üst organizasyondur. Gehirn ve Nerv’in gizli destekçisi olan örtülü ve gizemli bir organizasyondur. Seele konseyi üyeleri, Birleşmiş Milletlerin iplerini çeken gerçek kukla ustalarıdır.

Seele konseyi Başkan Keel Lorenz başkanlığındaki 12 üyeden oluşur. Seele toplantıları, her üyenin gerçek görüntülerini yansıtmak yerine, üzerinde “SEELE (üye numarası) SES(sound only)” sözcükleri olan büyük taş monolitlerin görüntülerinin yer aldığı “konferanslar” olarak görünür.

Görünüşe göre Seele’nin iç çemberideki çekirdek oluşum, resmi olarak Birleşmiş Milletler adına (ama aslında kontrol ettiği BM’nin adına) Nerv’in ilerlemesini doğrudan denetleyen İnsan Tamamlama Komitesi’dir.

Komite beş üyeden oluşur ve yine başkan Keel Lorenz tarafından yönetilir.

Seele organizasyonu resmi bir organizasyondan çok bir tür tarikat olarak görünür.

Organizasyonun amacı; bireyleri birbirinden ayıran A.T. alanlarını ortadan kaldırarak tüm insanların tek bir varoluşta birleşmesini sağlamaktır. Bunu yapmak için yürüttükleri proje: “Human Instrumentality Project” yani İnsan Tamamlama Projesi olarak isimlendirilir.

Seele’nin hedefleri “Neon Genesis Evangelion 2” oyununda büyük ölçüde genişletildi. Seele, dizide göründüğünden çok farklı bir Instrumentality tartışıyor. Seele, Instrumentality’nin sadece kendi konsey üyeleri için olmasını amaçlıyor. Seele, LCL denizi oluşturmak yerine, Longinus Mızrak’ını yok ettikten sonra kendilerini S² Motoru ile bir Evangelion ünitesinin içinde birleştirilmek istiyor. Kendi ruhlarını tanrısal bir varlığın bedenine yerleştirerek, insan varlığının zirvesini temsil edecek insan ruhuyla etkili bir ölümsüz Tanrı yaratacaklardı.

Nerv

*God’s in His heaven*, *all’s right with the world*.

Nerv, Seele’ye bağlı ve Birleşmiş Milletler’in doğrudan gözetimi altındaki paramiliter özel bir kuruluştur. Geleneksel askeri güçlerin Meleklerle mücadele edememesinin bir sonucu olarak, savaş stratejisi genellikle doğrudan dış müdahale olmaksızın Nerv’in en üst düzey personelinin takdirine bırakılmıştır. Nerv’in resmi amacı, insanlığın Meleklere karşı savunmasına öncülük etmek, 2000 yılında İkinci Etki sırasında Adam tarafından yaratılan yıkımdan sonra inşa ettikleri Evangelionları kullanarak Üçüncü bir Etki başlatmalarını durdurmaktır. Nerv, Komutan olan Gendo Ikari tarafından yönetilir. Bununla birlikte, gizli ajanda olarak, İnsan Tamamlama Projesini gerçekleştirmek olduğu bir görev de yürütmektedir.

Bununla birlikte, Gendo Ikari’nin Üçüncü Etkiyi başlatmak için kendi planları vardır ve Seele’nin entrikalarına karşı gizlice komplo kurmaktadır.

Nerv, bilim adamları, teknisyenler, paramiliter güvenlik güçleri ve destek personeli de dahil olmak üzere binlerce insanı istihdam etmektedir.

Nerv personeli için standart üniforma, omuzlarında üçgen yamalara sahip haki üniformadır. Komuta pozisyonlarındaki personel (Gendo, Fuyutsuki, hatta Kaji) tek renk uzun ceket giyiyor. Tüm Nerv personelinin üniformasının sol göğsünde, rütbeyi gösteren üçgen bir klips vardır.

Gehirn

Gehirn; (Almanca: Beyin), başlangıçta Evangelionlar, Magi Süper Bilgisayar, Nerv Komuta Üssü ve Tokyo-3'ün yapım aşamasında görevlendirilen Nerv’in öncül organizasyonudur.

Birleşmiş Milletler gözetiminde olarak özel bir örgüt olan Gehirn, Seele örgütü tarafından desteklendi. Proje lideri Gendo Ikari ve baş bilim adamı Dr. Naoko Akagi idi.

Nerv Genel Merkezi kompleksi halen yapım aşamasındayken, Gehirn Hakone’de (Hakone, Japonya’da bir kasaba) Birleşmiş Milletler “Yapay Evrim Laboratuvarı”nı işletti. Gerçekten de, Gehirn’in varlığı resmen bir sır olduğu için, örgütün halka açık yüzü “BM Yapay Evrim Laboratuvarı” idi.

Gehirn, Tokyo-3 ve Magi (Magi, üretilen süper bilgisayarın adı) üzerinde çalışmayı bitirdiğinde, 2010 yılında yeniden düzenlendi ve “Nerv” olarak yeniden adlandırıldı. Yeniden yapılanmadan bir gün önce ölen Dr. Naoko Akagi hariç, tüm Gehirn personeli yeni Nerv organizasyonuna transfer edildi.

İnsan Tamamlama Komitesi

Nerv’in ilerlemesini doğrudan denetleyen Seele’nin iç çemberi. Enstrümantalite Komitesi beş üyeden oluşur ve başkan Keel Lorenz tarafından yönetilir. Komitenin tüm toplantıları video konferans ile yapılır. Seele konseyinin toplantılarından farklı olarak, Komite’nin video konferanslarıda tüm üyelerin yüzleri veya silüetleri gösterir. Dizide sadece Keel’e bir isim verilir; diğer Komite üyeleri yalnızca video konferans görüntülerinin gölgeli rengi ile belirlenir.

Komitenin beş üyesinin her biri farklı bir ülkeyi “temsil eder”

Almanya — Keel Lorenz (Tam Renkli)
Fransa — Sarı
Rusya — Mavi
Amerika Birleşik Devletleri — Yeşil
Birleşik Krallık — Kırmızı

İnsan Tamamlama Projesi

Human Instrumentality Project (人類補完計画) Seele’nin gizli hedefi: Üçüncü Etkiyi kendi kontrolleri altına alarak insanlığın evrimini zorla yönlendirme amacı güdülmektedir. İnsan Tamamlama Komitesi, Nerv’in projenin, tamamlanmasını ve genel olarak süreci denetler.

Peki tam olarak bu proje neyi amaçlar?

Basit bir ifadeyle, insan enstrümantalite projesi (tamamlama projesi) SEELE’nin yeni bir dünya ve yeni bir Tanrı yaratma planıdır. SEELE, yaşam meyvesini bilgi meyvesi ile birleştirerek, insanlığı önceki varlık durumuna, bireysellik, egonun, hiçbir şeyin olmadığı bir duruma döndürmeyi umuyor. Tüm insanlığın ruhları dev bir tang LCL okyanusuna geri döndürülecek ve acıları tamamen ortadan kalkacak. Acı yok. Hayat yok. Basitçe, saf varoluş var.

Peki bu hangi yolla (ne şekilde) yapılıyor?

Üçüncü Etkinin bir sonucu olarak, tüm Lilin ruhları (yani biz insanlar) Lilith’in Yumurtasına toplanır (yumurtası Siyah Ay’dır) ve bir varlık olarak birleşir.

Bu projede, hiç kimsenin tek başına değil, bütünün parçası olarak var olması amaçlanmaktadır. Yani, bir bireyselliğin tamamen ortadan kalktığı tek bir varlık yaratacaktır. “Instrumentality”de, her canlıdaki kusurlar, başkalarındaki güçlerle tamamlanacak ve böylece insanların kalbindeki güvensizlikler silinecektir.

Birleşmiş Milletler

U.N. 2015 yılında (dizide içinde olduğumuz yıl) Birleşmiş Milletler, 2000 yılında İkinci Etki öncesinde olduğu gibi aynı doğaya sahip değildir. Küresel ekolojik felaketler sonrası siyasi kargaşayı takiben, iç yeniden yapılanmalar BM’yi ağır bir şekilde askerileştirdi ve tüm dünyada askeri güçleri aktif bir şekilde konuşlandırdı.

IPEA

IPEA (International Project Evangelion Agency) Nerv’den bağımsız olarak çalışır. Eva-02'nin Vatikan Antlaşması hükümlerine göre yerleştirildiği Eva tesisinden sorumlular. IPEA, Evangelion birimlerini harekete geçirmek için bağımsız bir güce sahiptir.

JSSDF

Japanese Strategic Self Defense Force (JSSDF), Japon Stratejik Savunma Gücü (JSSDF), Japon Savunma Bakanlığı’nın doğrudan komutası altındaki Japon ordusunun ana kolu olan askeri organizasyondur.

Marduk Enstitüsü

Evangelion pilotluğu yapabilecek, 14 yaşındaki çocuklar için küresel nüfusu tarayan gizli seçim komitesidir. Seçilen tüm potansiyel Eva pilotları daha sonra Tokyo-3'teki Sınıf 2-A’ya transfer edilir, böylece güvende olurlar ve Nerv’e gerekmesi durumunda ellerinin altındadır.

Nerv Güvenlik İstihbarat Departmanı

(Nerv Department of Security Intelligence) Nerv Güvenlik İstihbarat Departmanı, istihbarat toplama ve karşı istihbarat faaliyetlerinin yanı sıra Evangelion pilotlarını takip eden ve güvenlik ihlallerini araştıran özel ajanlar içeren Nerv’in alt bölümüdür.

Tabgha Üssü

Tabgha Üssü, Ay’ın Mare Tranquilitatis* bölgesinde yer alan Nerv’in Üssüdür.

*Ay yüzeyinde gerçekte var olan bir bölgenin adı.

Wille

Wille (ヴィレ) Almanca’da “İrade” anlamına gelir. Gelecekteki Etki (Impact) olaylarını önlemeye adanmış Nerv karşıtı kuruluştur.

İlk göründüğü yer Evangelion: 3.0 You Can (Not) Redo

Merkez Dogma (Central Dogma)

Nerv Genel Merkez Bina Kompleksi’nin yer altı bölümünün kod adıdır. Karargâhın piramidinin altında bulunur ve Genel Merkez Binası içerisinden direkt ulaşımı vardır.

Merkez Dogma, Nerv Genel Merkezi’nin geri kalanıyla birlikte, Japonya’nın Hakone şehrindeki Kara Ay’ın içindeki İkinci Etki’nin hemen ardından Gehirn tarafından inşa edildi.

Merkez Dogma’da yer alan Nerv Tesisleri şunlardır:

Birincil düzeyin birkaç seviye altında bulunan Yedekleme Komut Merkezi.
Zeruel’e karşı savaşın ardından kullanılan “Magi” buraya taşınmıştır.
Evangelion Kafesleri.
Simülasyon Organlarını içeren Pribnow Kutusu*.
Yapay Evrim Laboratuvarı; Rei Ayanami’nin doğduğu iddia edilen yer.
“Dummy Plug Plant”, yedek parça olarak ve kukla olarak kullanılmak üzere ruhsuz Rei Ayanami klonlarını üretmek ve muhafaza etmek için kullanılır.
Shinji Ikari’ye ilk olarak Eva’sını nasıl kullanacağını öğreten Eğitim Tesisi.
Pilotların “Senkronizasyon Oranı”nı test etmek için bir tesis.
Terminal Dogma*

*Terminal Dogma, Merkez Dogma’nın en alt seviyesinde yer almaktadır. Merkez Dogma’nın geri kalanından çok uzakta, sadece yüksek seviyeli güvenliğe sahip asansör ile erişilebilir. Terminal Dogma “LCL Tesisi” nin yeridir. Aslında Lilith’in dinlenme yeri, kırmızı haç üzerinde çarmıha gerilmiş Lilith burada bulunur. Lilith’den LCL sıvısı kanar ve bu şekilde LCL üretilmiş olur.

Pribnow Kutusu

“Pribnow Box”, üssün Sigma Ünitesi bölgesinde bulunan Nerv Yerleşkesi içinde bir test tesisidir. Evangelion simülasyon organları ve onlarla testler yapmak için kontrol merkezinin bulunduğu yere verilen addır.

Pribnow Kutusu’nun bilimde karşılığı olan bir anlamı da vardır. Şu şekilde açıklayabiliriz; İpliğin RNA’ya kopyalanmasına ve RNA bağlanmasına başlamasına neden olan polimerazın (bir tür enzim), prokaryot DNA’larındaki organizatör bölgeye verilen adıdır.

Sınıf 2-A

Eva pilotlarının ve diğer potansiyel pilotların gittiği Tokyo-3 şehrindeki ortaokulun 8. sınıf düzeyindeki öğrencilerinin eğitim gördüğü sınıfın adıdır.

Dummy Plug Plant

Ruhsuz Rei klonlarını (kuklalarını) muhafaza eden odanın adıdır.

Gün Batımı Tren Vagonu

Dizi ve filmlerde aralıklarla, belirgin bir şekilde ortaya çıkar. Shinji, trende Rei ve Asuka ile karşı karşıya gelir ve cinsiyet/ilişki sorunları ile karşı karşıya kalır. Bir tür hesaplaşma ve kendi ile yüzleşmenin yapıldığı yerdir.

GeoFront

“GeoFront”, devasa bir yeraltı boşluğunu, spesifik olarak Tokyo-3'ün altındaki GeoFront’u (İkinci Etki Öncesi Hakone bölgesine dek gelen alan) tanımlamak için kullanılan bir terimdir.

Ancak, halk tarafından bilinmeyen kısmı; GeoFront aslında doğal olarak oluşan bir yapı değil, Lilith’in “Kara Ay’ın” dünyaya çarptıktan sonraki enkazıdır. Ayrıca halka açıklanmayan, aslında Antarktika’da birincisi ile aynı olan başka bir GeoFront’un bulunmasıydı. Bu da Adem’in “Beyaz Ayı”dır.

Nerv Genel Merkez Bina Kompleksi GeoFront’un merkezine ve üzerine inşa edildi

Antarktika’daki GeoFront, Birleşmiş Milletler dosyalarında muhtemelen “GeoFront-01” için “GF-01” olarak anılmıştır. Bunun Tokyo-3 altındaki GeoFront’un “GeoFront-02” olarak adlandırılması muhtemeldir. Her iki durumda da, Antarktika-GeoFront’un varlığı tüm dünyadan tamamen gizli tutulduğu için, “GeoFront-01” terimi hiçbir zaman kamuya açık olarak kullanılmadı.

Tokyo-3'deki GeoFront’un varlığı halk tarafından biliniyordu fakat gök taşı tarafından oluştuğu zannediliyordu. Bu yer; “Japan-GeoFront” veya sadece “GeoFront” olarak adlandırılıyordu.

GeoFront başlangıçta 13.75 km çapında büyük bir küre idi, ancak zamanla toprak ve toprak kaymalarından oluşan enkazla doldu. Günümüzde (dizi sırasında), yeraltında kubbe şeklinde bir mağara oluşmuştur. Nerv Genel Merkezi inşa edilirken, erişim tünellerine, monoraylara ve yüzeye giden araba ve trenlerin ulaşımı için başka kazılar yapıldı.

Günümüzde GeoFront’u oluşturan kubbe şeklindeki mağara 6 km çapında ve en yüksek noktasında merkezde 900 metre yüksekliğindedir. Mağaranın en üst kısmı bir noktaya kadar kıvrılmaz, ancak çatının ortasında bulunan ve kenarların yukarı doğru kıvrıldığı 2 km genişliğinde pürüzsüz bir diskle düzleştirilir. Bu düzleştirilmiş diskin merkezinde Tokyo-3'ün hareketli binalarının bulunduğu “Tavan Şehri” yer alıyor ve bunlar 1,5 km çapında olan yüzeyin altına geri çekildikçe aşağıya doğru bakıyor. Mağaranın üstü neredeyse zemin seviyesine kadar ulaşmaz, yüzeyin biraz altındadır; yüzey ve mağaranın üstü arasında, Nerv tabanını savunmak için 22 plaka zırh tabakası vardır. Bu nedenle, GeoFront mağarasının alt katı ile zemin seviyesinin kabaca ~ 1000 metre olması beklenir.

GeoFront boyunca çim ile birlikte ağaçlar dikildi. Yer üstü koşullarının simüle edilmesi için mağaranın bir kenarında yapay bir göl oluşturuldu. Mağaranın yüzeyindeki ters piramit büyük camlardan imal edilmiştir. Pencerelerden güneş ışığı yansıtılarak, gerçek güneş ışığının, ayrıca gündüz/gece döngüsün GeoFront’a girmesi sağlanmıştır.

LCL ve LCL Denizi

LCL Nedir?

LCL, bir Eva pilotunun Evangelion Üniteleri ile zihinsel olarak bağlantı kurmasını sağlayan kehribar renkli, yarı saydam bir sıvıdır. Pilot Eva’ya bindiğinde Eva Ünitesinin kokpiti tamamen LCL ile doldurulur. Kokpit sıvı ile dolduğunda Eva pilotları sıvıyı nefes gibi alabilir

Evangelion’un aktivasyonu ile birlikte, bir elektrik akımı LCL’den geçirilir ve bir faz kaymasına uğrar, bundan sonra yoğunluğu, opaklığı ve viskozitesi azalarak havaya yaklaşır. Yine de, LCL sıvı bir fazda kalır. Pilotlar hava ile çevrelenmiş gibi görünür, ancak bazen hava kabarcıkları ağızlarından uzaklaşır ve bu onların hala sıvı bir ortamda olduklarını gösterir.

Bir Eva aktifleştiğinde, LCL, pilotun sinir sisteminin, Eva’nın sinir sistemi ile elektro-kimyasal olarak doğrudan senkronize olmasına izin veren bir aracı görevi görür. Bir Eva ve pilot, zihinleri arasındaki senkronizasyon derecesi ne kadar büyük olursa, pilotun Eva üzerindeki kabiliyeti kadar yüksek olur.

LCL, bir pilotun kesinlikle bir Eva ile senkronize olmak için ihtiyaç duyduğu tek şeydir. Bazı fiş takımları “paraziti azaltma” konusunda işe yarar ama asli görevi yoktur.

Dizide LCL’nin “kan gibi” koktuğu birkaç kez belirtildi. LCL, aslında, Nerv Karargahı’nın “Terminal Dogma”sında tutulan İkinci Melek, Lilith’in kanıdır. Terminal Dogma’daki “LCL Tesisi” aslında Lilith’in kanından oluşan bir göldür.

LCL Denizi Nedir?

Shinji nerede olduklarını sorduğunda, Rei karşılık verir;

“Burası LCL Denizi. (Biz) hayatın başladığı denizin içindeyiz. A.T. alanları olmayan bir dünya … Kendi şeklin olmadan. Kendinin nerede bittiğini ve diğer insanların nerde başladığını söylemenin imkansız olduğu belirsiz bir dünya. Her yerde ve dolayısıyla hiçbir yerde var olmadığınız akışkan bir dünya.” —Rei Ayanami / 20. Bölüm

Melek Leliel’i tanımlarken Ritsuko’nun söylediği şey bize ipucu verir;

“Ultra ince uzay, içe dönük bir A.T. Alanı tarafından destekleniyor. İç kısım, Dirac Denizi denilen hayali bir alan. Muhtemelen başka bir evrene bağlı.” — Ritsuko Akagi / 16. Bölüm

Bu repliğin ipucu olmasının dayanağı; Melek olan Leliel’in ultra ince gövdesine ateş edildiğinde, LCL ile aynı görünüşte bir sıvı dışarı atılır. Eva-01'in mermileri muhtemelen Leliel’i kırdı ve LCL’nin nihai kökenine ilişkin bir şeyleri dünyamıza (yani evrenimize) akıttı. Varsayımsal olarak, bir Dirac Denizi, LCL Denizi olarak bildiğimiz “başka bir evrene” bir kapı açar. Guf Odası, buna göre, Dirac Denizi fenomeninin bir tezahürü olabilir.

Guf Haznesi

Yahudi mistisizminde, Otzar (הָאוֹצָר) İbranice’den çevirisi “hazine”. İbranice olarak da adlandırılan “Guf Odası”, Yedinci Cennette bulunan ruhların hazinesidir. Ruhlar Ağacı, var olan veya var olacak olan tüm ruhların çıkış yeridir. Son ruh inince de dünya yaşamının sona ereceği söylenir. Talmud’a göre, (Yevamot 62a) Mesih, Guf, tüm ruhlarını boşalana kadar gelmeyecek. Ruhları kuş gibi tahayyül eden diğer Yahudi efsanelerine uygun olarak, Guf bazen duvardaki oyuklar (columbarium) veya kuş evi olarak tanımlanır. Guf’ın mistik önemi, her bireyin önemli olması ve sadece kendisinin eşsiz ruhunun yerine getirebileceği eşsiz bir role sahip olmasıdır. Yeni doğmuş bir bebek bile sadece doğarak, Mesih’in yeryüzüne gelişini yaklaştırır.

Neon Genesis Evangelion, Guf (ガフ), Guf haznesi (ガフの部屋) ve Guf Kapılarına (ガフの扉) atıfta bulunur. Bu terim Yahudî kadim bilgisinden ödünç alınmıştır ve doğmamış tüm ruhların yaşadığı yer olduğu söylenir.

Dizide, hakkında çok az şey söylenirken, Lilith ve Adam kaynaklı yaşamın manevi kökeninde güçlü bir şekilde rol oynuyor gibi görünüyor.

Guf Odası’nın doğası tam olarak anlaşılamaz, ancak her Tohum kendi Guf Haznesi’ne sahip olabilir. Adam’ın Guf Haznelerini İkinci Etki’de açtığı ve bunu yaparken Meleklere ruh vermiş olabileceği ima edilir.

Dummy Plug Plant’deki klon Rei’ler hakkında konuşulan sahnede şu replik konu ile alakalıdır;

“Evet, onlar insan. Evaların içsel olarak ruhları yok, ama içinde insan ruhları var. Hepsi kurtarıldı. Ruhu içeren tek beden Rei idi. Bu bedenlerin Guf Odası boş, görüyorsun. Burada gördüğün ve Rei’ye benzeyen şeylerin ruhu yok. Onlar sadece bedenler. Bu yüzden onları yok edeceğim. Çünkü onlardan nefret ediyorum.” — Ritsuko

Lilith’in avuç içlerine açılan vulva benzeri açıklıklara ilgili storyboard’larda “Guf Kapıları” denmişti.

Not: Aslında o yaralara, İsa’nın çarmıhtan sonraki yaralarına atıfta bulunarak Stigmata denir.

Guf Haznesi’nin, doğmamış ruhlar için “depo” anlamına geldiği öncül, Evangelion dizisi özelinde söylenebilir. Dizide hazneye “dünyanın başlangıcı ve sonu” denir. Lilin (ve muhtemelen diğer Lilith soyundan canlıların tamamı) ruhlarının Üçüncü Etki sırasında aktığı, aslında tersine yaratılış olayının ta kendisidir. Başlangıçta var olan balçığa geri dönüş olur.

5. BÖLÜM —DİZİDEKİ SEMBOLİZM

Sembol Nedir?

En temel anlamı ile sembol; simge yoluyla bir kavramın ilgililer tarafından aynı anlama gelecek şekilde toplu uzlaşı sağlaması için betimlenmesidir. Bu, bir düşünce, nesne, nitelik, nicelik vb. olabilir.

Dizide kullanılan sembollerin bir kısmını, daha doğrusu en çok göze batanlarını (hepsini açıklamamız mümkün değil) listeleyeceğim.

Sembol: Hayat Ağacı

Tree of Life veya The Sephirothic Tree

Hayat ağacı (Yaşam Ağacı), çeşitli mistik geleneklerde kullanılan bir diyagramdır. Araştırmacılar, farklı alanlara sahip bir hayat ağacı kavramının kökenlerinin MÖ 9. yüzyılda Asur’a kadar götürülebileceğini söyler.

Hayat Ağacı diyagramlarında, küreler(düğümler), küreleri birbirine bağlayan yollar (çizgiler), kategorileri belirtmek için ise satır ve sütunlar bulunur.

Düğümler genellikle varoluşun, Tanrı’nın veya insan ruhunun kuşatıcı yönlerini temsil eder. Çizgiler genellikle kürelere atfedilen kavramlar arasındaki ilişkiyi veya bir küreden diğerine gitme gereksinimlerinin sembolik bir tanımını temsil eder. Düğümler ayrıca tanrılar, melekler, gök cisimleri, değerler, renkler, sayılar veya bunların kombinasyonlarıyla ilişkilidir.

Hayat Ağacının Başlıca 10 Düğümünün Adı;

KETER (taç), HOHMA (akıl, hikmet, bilgelik), BİNA (anlayış), HESED (merhamet), GEVURA (adalet), TİFERET (güzellik), NİTZA (zafer), YESOD (temel, asıl), MALKHUT (krallık).

Hayat Ağacının Yorumu;

Kasadist, Kabalist bilginlere göre; Bilginin 10 katmanda açılışına Kabala’da Sefirot denmektedir. Sefirot 10 Emir olarak da Tevrat’ta emir olarak bildirilen bilgilerin ezoterik karşılığıdır.

Kabala İçrek, Bâtıni veya kısaca Ezoterik açılımlar içerir. Kabala,10 kutsal sözün öğretiye uygun yani Tanrıbilime uygun açıklamalarını yapar. Sefira sözcüğünün hiçbir dilde tam karşılığı yoktur, bunun kökü cipher (sifer) veya saphire (safir) sözcüklerine dayanır. Bazıları, Sefirot’u kutsal güçler ve kutsal akımlar olarak görür. Bazıları da kutsal yönetimin alet ve araçları olarak niteler. Mistikler ise bunu Tanrının 10 yüzü, eli hatta elbiseleri olarak ifade ederler. Sefirot arasındaki ilişki, üç kapalı kutsal prensip tarafından yürütülür. Bunlar, yani Zahzarot; İlk İsteğin Gizli Parlaklığı, Merhamet ve Adalet’tir.

İstek dengeyi sağlar, Merhamet genişletir ve Adalet yayılmanın akışındaki dengeyi kurar, bazen de akışı zorlar. Böylece Sefirot sembolünün anlatmak istediği 10 kutsal davranışın kesin örnekler şeklinde organize edilmesi mümkün olur.

Bir diğer örnekse, yokluktan varlığa geçiş, sonra tekrar yokluğa dönüş paradigması tüm ezoterik ve inisiyatik öğretilerde sık rastlanan bir paradigmadır ve araştırıcının da esnek bir zihne sahip olması şartını da gerektirir. Kozmoloji ve teozofi ile ilgilenmek isteyenler, karşıt görüş gibi gözüken görüşlere, iç içe geçmiş sembolleri çözmeye yetkin bir zihne sahip olmalıdırlar. Herşeyin ortaya çıkmaya dayanması modeli, Kabala’da Tanrı’nın imajı olarak adlandırılır, fakat genellikle bu imaj Hayat Ağacı olarak bilinir.

Sembol: Seraph

Seraph, (çoğul) Seraphim

İbranice: (שָׂרָף), çoğul (שְׂרָפִים)

Latince: Seraphim, Seraphin (çoğul), ayrıca seraphus (-i, m.);

Arapça: “Sarufiyyun” veya “Musharifin”

Kaynağı eski Yahudilik olan bir göksel türdür. Terim, Yahudilik, Hıristiyanlık ve İslam’da karşımıza çıkar. Tekil “Seraph” İbranice çoğul biçimi “Seraphim”dir.

İşaya Kitabı’ndaki bir pasajda (Yeşaya 6: 1–8) bu terim, Tanrı’nın tahtının etrafında ağlayarak uçan altı kanatlı varlıkları tanımlamak için kullanıldı.

Seraphim, etkili bir Helenistik eser, Enoch Kitabı ve Vahiy Kitabı’nda göksel varlıklar olarak adlandırılır.

En basit hali ile altı kanatlı meleklere verilen addır diyebiliriz.

Neon Genesis Evangelion Açılışında Görünen Çizim

İslam’da Seraph;

Seraphim İslam’da nadiren ortaya çıkıyor. Bazen Cebrail ve İsrafil gibi özel başmelekler Seraphim olarak tanımlanırlar.

Kuran’dan bir ayet ile örneklendirmek gerekirse;

“(Ey Muhammed! De ki;) Aralarında (İnsanın yaratılışı konusunda) tartıştıkları sırada, yüce meclise (ileri gelen melekler konseyine) dair benim hiçbir bilgim yoktu.” — Sâd Suresi 69. Ayet

Burada bahsedilen meclisteki melekler yüce melekler yani Seraphim’dir.

Sembol: Glifler

Glif (Glyph) veya dizideki adlandırması ile; “Angel-Sealing Hex Glyphs”

Glif (Glyph), kökeni Yunanca’dan gelen (glyphē ve glýphein) ve tipografi bağlamında önemli yeri olan bir terim. Türkçeye “glyph” kelimesinden, geçmiştir. Bu terim “oyma” anlamına gelen Yunanca glyphē ve fiil mastarı “oymak, kazmak, çukur açmak” anlamlarına gelen glýphein kelimelerinden alıntıdır.

Glif, karakterleri yazı içinde temsil ve diğer karakterlerden ayırt eden simgelere verilen addır. Yani, “a” harfini ele alan pek çok glif vardır ve bu glifler birbirinin allografıdır. Çoğunlukla sembolik anlatımlar çerçevesinde değerlendirsek de, glif alfabeleri de kapsayacak geniş bir bağlama sahiptir. Örneğin arkeolojide glif bir yazı veya yazılı bir semboldür. Eski Mısır hiyeroglifleri örnek olarak ele alınabilir. Bir glif, bir resimle belirli bir nesneyi veya eylemi ileten bir piktogram olabilir. Ayrıca, sembolün bir fikri ifade etmek için tasarlandığı bir ideogram da olabilir.

Dizideki gliflerin piyano tuşlarını temsil ettiği ve filmde duyulan piyano dizilerinden birini çaldığı da öne sürülmüştür. Bu ve bunun gibi bir kaç teori öne sürülse de gliflerin anlamına dair tatmin edici bir açıklama yoktur.

Tasarımlar, Anno’nun kendisi tarafından yatırılmıştır. Glifler, Gainax Yapım Şirketi’nde Anno’nun yönettiği daha eski bir anime olan “Nadia: Secret of Blue Water”da görülen bir dizi tasarıma benziyor.

Sembol: Libido — Life Instincts (Eros)

Libido, Freud’un “Yaşamsal İçgüdüler”inden kaynaklanan psişik bir enerjiyi tanımlar. Temelde bir canlı varlığın yaratılmasında yer alan, esasen “hiçbir şeyden” canlı bir varlık oluşturan mekanizmadır. Libido’nun etkilerinin canlı bir varlıkta A.T.’de ortaya çıktığı ima edilir. Yıkıcı güçler olan Death Instincts (Thanatos)’a karşıdır.

Sembol: Gökkuşağı

Gökkuşağı (虹), bir Meleğin ölümünden kısa bir süre sonra ortaya çıkan optik ve meteorolojik bir fenomendir.

Dini yönden ise;

İncil’e göre, Nuh’un selinden sonra Tanrı gökkuşağını göğe soktu ve dünyayı bir daha asla sel ile yok edemeyeceğine dair sözünün bir işareti olarak gösterdi.

Kutsal Kitap’ın ilgili bölümünde;

12. Tanrı şöyle sürdürdü konuşmasını: “Sizinle ve bütün canlılarla kuşaklar boyu sonsuza dek sürecek antlaşmamın belirtisi şu olacak:

13. Yayımı bulutlara yerleştireceğim ve bu, yeryüzüyle aramdaki antlaşmanın belirtisi olacak.

14. Yeryüzüne ne zaman bulut göndersem, yayım bulutların arasında ne zaman görünse,

15. sizinle ve bütün canlı varlıklarla yaptığım antlaşmayı anımsayacağım: Canlıları yok edecek bir tufan bir daha olmayacak.

16. Ne zaman bulutlarda yay görünse, ona bakıp yeryüzünde yaşayan bütün canlılarla yaptığım sonsuza dek geçerli antlaşmayı anımsayacağım.”

17. Tanrı Nuh’a, “Kendimle yeryüzündeki bütün canlılar arasında sürdüreceğim antlaşmanın belirtisi budur” dedi.”

(Tekvin/Yaratılış 9 : 12–17)

Sembol: Haç

Misato’nun bildiğimiz Hıristiyan Haç’ı yerine eşit çubuklu haç kolyesi konuşmaya değerdir.

Bu eşit çubuklu haç ezoteriktir. Misato’nun cinsel doğasına ve iç çatışmasına uyacak erkek ve kadın birliğini temsil eder. Gnostisizmde, mükemmel bakire ruh ne erkek ne de kadındır. Tanrı, bizi tuzağa düşürmek için, insanlığı erkek ve dişi olarak ayrı kıldığından, insanın bütün olmak için ruhunun erkek ve kadın yönlerini birleştirmesi gerekir.

Bunlar gerekçe gösterilerek Misato’nun haçının bu birliği temsil ettiği söylenir. Ayrıca Misato’nun pozisyonu göz önünde bulundurulduğunda, askeri bir komutan olarak “erkek” rolünü; Annesiz Shinji, Rei ve Asuka’ya da anne benzeri bir figür olması ile “kadın” rolünü yerine getirdiği söylenebilir.

Not: Diğer haç, ters haç gibi varyasyonlara değinilmemiştir.

Sembol: SEELE’nin Logosu

Lilith, yedi gözü ve yedi boynuzu olduğu ve katledilmiş gibi görünen Vahiy Kitabı’ndaki kuzu (kurban) gibi görünüyor. Bu genellikle İsa için bir metafor olarak görülür. Evangelion’da Lilith, çarmıha gerilmiş, eksik olan vücudunun altından kan damlayan bir figürdür. Lilith’in yüzü, yedi gözlü bir üçgen, SEELE sembolünün bir parçasıdır. Bu sembolün diğer kısmında yılan ve elma vardır. Yaratılış’ta insanın kökeni ve cennetten düşüşünün İncil hikayesine bir referanstır.

“Tahtın ve dört yaratığın ortasında dikilen, çevresi İhtiyarlar’la kuşatılmış bir Kuzu gördüm. Boğazlanmış izlenimini veriyordu. Yedi boynuzu yedi gözü vardı. Bunlar Tanrı’nın tüm yeryüzüne gönderilen yedi ruhudur.” — Vahiy 5:6

Überm Sternenzelt richtet Gott, wie wir gerichtet.

Albrecht Dürer — The Adoration of the Lamb (1496)

SEELE’nin hedefi, insan tamamlama projesinin başarıya ulaşmasıdır. İnsan yılan tarafından günah işlemeye başladığında kaybedilen masumiyeti yeniden yaratma, insanlığı ilkel, ego içermeyen bir duruma döndürme girişimidir.

Sembol içerisinde yer alan yazı;

Überm Sternenzelt richtet Gott, wie wir gerichtet.

(Biz karar verirken Tanrı, yıldızlı çadır üzerindeki yargıçtır.)

“Neşeye Övgü” (Ode to Joy), 1785 yazında Alman şair, oyun yazarı ve tarihçi Friedrich Schiller tarafından yazılan bir övgüdür. Beethoven’ın 9. Senfonisinin sonu koro ile birlikte Schiller’in “Neşeye Övgü”sü ile sonlanır. Bu sonlanma, “Neşeye Övgü”yü çok ünlü bir hale getirmiştir.

Sembol: NERV’ün Logosu

Nerv Logosu, Neon Genesis Evangelion boyunca Nerv’ü temsil eden simgedir. Logo; NERV kelimesine bitişik bir incir yaprağı görünür. İncir yaprağı, Bilgi Ağacı’ndan yemek yediklerinde, sonrasında çıplak olmanın günah olduğunu ve utanç verici olduğunu öğrendiklerinde Adem ve Havva’nın Genesis’te örtündüğü yaprakları temsil eder. Benzer şekilde Nerv, laboratuvarlarında gömülü olan utanç verici sırlarını örtüyor ve Eva birimlerini inşa ederek ve kullanarak bu gizli utancı koruyor.

Yaprağın altında “God’s in His heaven, all’s right with the world.” sözleri, 1800'lü yıllarda yaşamış İngiliz şair, Robert Browning’in Pippa Passes şiirinden bir alıntıdır.

The year’s at the spring
And day’s at the morn;
Morning’s at seven;
The hill-side’s dew-pearled;
The lark’s on the wing;
The snail’s on the thorn:
God’s in his heaven —
All’s right with the world!

Yıl, baharda
Ve, günün sabahı;
Sabah, yedide;
Çiy incileri tepenin olduğu tarafta;
Tarlakuşu, rüzgarda;
Salyangoz, diken üzerinde:
Tanrı, cennetinde —
Her şey yolunda!

Şiirde dünya yeniden canlanıyor ve hayat normal, ‘olduğu gibi’ devam ediyordur. Şiirde ironi yoktur. Ucuz, ‘her şey harika ve yolunda’ tarzında bir şiirdir. İronisini bu logoda kendine yer bulduğunda alır.

Nerv organizasyonun, bu ironisizliği kendisine slogan olarak belirlemesi yerindedir. Askeri gücü olan, yıkıcı ve yok edici olan bu kurum bu motto ile siyasi ve paravan bir kurum olduğunu bize hissettirir.

Sembol: Gehirn

“qui fecit te sine te non justificavit te sine te”

Bu söz Aziz Augustine tarafından yazılmıştır. “Sizin yardımınız olmadan sizi yaratan, sizin işbirliğiniz olmadan sizi kurtaramaz.” şeklinde tercüme edilebilir.

“Tanrı her şeyin bağlı olduğu ve hiçbir şeye bağlı olmayan hafif, manevi bir maddedir” fikrinden, zorunlu olarak Tanrı’ya tabi olan şeylerin tüm varlıklarını O’ndan aldıklarını söyledi.

Sembol: Rei ve Kaworu

Adam, Nerv tarafından tutulan donmuş bir embriyonik formdadır ve Meleğin DNA’sının temelini oluşturur. Neon Genesis Evangelion: The End of Evangelion (Temmuz 1997) filmi sırasında, Gendo Ikari Adam’ın eline kaynaştı. Gendo, Üçüncü Etki’yi başlatmak için bu eli Rei Ayanami’nin vücuduna sokar. Bu yapılan, Lilith ile temas olarak sayılır, çünkü Gendo’nun ölü karısı Yui’nin bir klonuna ek olarak, Rei’nin Lilith’ten de DNA vardır.

Rei, Gendo’ya karşı koyamaz ve kaçınılmaz olarak Adam’la kaynaşır. Bu olay, sonrasında, hem Adam hem de Lilith’in iyileşmiş, restore edilmiş bir versiyonunu yani tanrı benzeri bir varlığı oluşturur. Oluşan bu varlık, dönüşümlü olarak hem Rei hem de Kaworu şeklini alır.

Senaryodaki bu gidiş bize şunları söyler;

Kaworu ve Rei, görsel benzerlikleriyle, yeni bir yaratılışın, “yeni Adem ve Havva”sı olmuş gibi görünüyorlar. Yani; (Lilith’den — Rei’ye), (Adam’dan — Kaworu’ya) aktarılan bir temsil ve finalin de bu temsillerin bir araya gelişi ile gerçekleştiğini söyleyebiliriz.

“Neon Genesis Evangelion” isminin “Yeni Bir Yaratılışın Müjdesi” olarak tercüme edilebileceği göz önüne aldığımızda, bu mantıklıdır.

Evangelion’un sonunda, (Üçüncü Etki sonrasında) yeni bir Adem ve Havva olarak görünen Asuka ve Shinji’dir. Ancak, bu Shinji’nin hayal gücü olabilir, çünkü Asuka bu noktada öldü. Her ne kadar serinin sonu kafa karıştırıcı olsa da bu yorum zayıftır.

Sembol: Gehirn, Nerv, Seele Bağlantısı

Almanca kelime olan Gehirn; “Beyin, Dimağ” anlamına gelir.

Almanca kelime olan Nerv; “Cesaret, Cüret, Sinir” anlamlarına gelir.

Almanca kelime olan Seele; “Ruh, Tin” anlamına gelir.

Bu kelimelerin anlamlarını göz önüne alarak senaryoyu gözden geçirelim.

Seele, Gehirn adındaki alt organizasyonun kuruluşu ve faaliyetlerini gözetmekteydi. Yani ruh, beyin vasıtası ile hareket ediyordu fakat sonrasında Gehirn organizasyonu faaliyetlerini sonlandırdı ve yine Seele tarafından Nerv kuruldu. Şunu söylemek mantığa uzak değildir. Seele akıl ile hareket etmeyi bırakıp kaba kuvvete geçmiştir. (Ya da kaba kuvvet’in olması için aklın devreden çıkması gerekir.)

Sembol: Magi Sistemi

Magi sistemi, Nerv’in Eva birimlerini izlemek ve faaliyetlerini koordine etmek için kullandığı bilgisayar sistemidir. Magi sistemi, yaratıcısı Naoko Akagi’nin beyninin parçalarını içerir. Naoko, bir kadın, bir bilim insanı ve bir anne olarak temsil edildiği varsayıldığında; Bu, Üçlü Birlik’in Hristiyan kavramı, bir tanrının üç yönü üzerinde bir yansıma olabilir. Japonca Naoko kelimesi; “saf, dürüst, pure” anlamlarındadır. İsa’ya üç hediye getirecek olan ve kim olacağı gizli olan bilge insanlara atıfta bulunuluyor olabilir. Bu yönlerinin yanısıra Magi sistemi Evangelion dünyasında, hayati bilginin kaynağıdır.

Sembol: İkinci Dünya Savaşı ile İlgili Bağlantılar

Katsuragi, Akagi, Fuyutsuki, Ayanami, Sohryu ve Langley, İkinci Dünya Savaşı sırasında kullanılan Japon savaş gemilerinin isimleridir.
Asuka kısmen Alman. Almanya savaş sırasında Japonya’nın ana müttefiki idi. “Rebuild üçlemesini, yani filmleri” saymazsak dizideki tek yabancı karakter. Not: Mari karakteri sonraki filmlerde göründü ve İngilizdi.
Yaşadıkları dünyanın koşullarının çoğu İkinci Dünya Savaşı sırasında Japonya’nın koşullarına benziyor. Gizlilik, kısıtlamalar, kamuoyuna medyada yalan söylenmesi gibi. Ayrıca bir bölümde, Evangelion’un enerji ihtiyacı nedeniyle ülke çapında bir karartma, (elektrik kesintisi) olmuştu. Bütçe sorunları, tıpkı Kore ve diğer Asya topraklarının fethiyle aşırıya kaçan Japon hükümeti gibi Nerv’ün başarısızlıklarının da büyük bir nedenidir.
Eva pilotlarının 14 yaşında olmalarının sebebi Japonya’da savaşta askere gitme yaşının 14 olması ile açıklanabilir.
Yaz Mevsimi: Pearl Harbor, Nagazaki ve Hiroşima’nın bombalanması ve Japonların teslim olması dahil olmak üzere savaşın birçok önemli olayı yazın gerçekleşti.
İnsanlık savaşı kaybeder, ama tamamen ölmez, sadece biçim değiştirir. Benzer şekilde, Japonya’nın kaybı o sırada Japonları dehşete düşürmüş ve muhtemelen onlar için dünyanın sonu gibi olsa da, hayat her devam ediyor.
İlk başta melekler tamamen yabancı görünüyorlar, ancak serinin sonunda insanlarla benzerlikleri ortaya çıkıyor. Japonların savaş sırasında Amerikalıları böyle gördüğü ama bu algının savaş sonunda değiştiği, savaştan sonraki süreçte de müttefikleri oldukları ve ABD’nin, Japonya’nın yeniden inşasında onlara yardım ettiği gerçeği göz önüne alındığında bu çıkarım yapılabilir.

Sembol: Gnostisizm

Gnostisizm, Antik Mısır hermetizmini, Antik Yunan ezoterizmini, İbrani geleneklerini, Zerdüştçülüğü, bazı Doğu geleneklerini ve dinlerini, Hristiyanlığı eklektik bir tutumla sentezleyen, birçok tarikâtın benimsediği mistik felsefeye verilen genel addır.

Nerv, önce Romalılar ve daha sonra Roma Katolik Kilisesi tarafından yeraltına zorlanan eski gnostik gruplar gibi gizlilik içinde faaliyet göstermek zorunda kaldı. Nerv’in bu gizliliğini, incir yaprağı tasarımıyla temsil ettiğini söyleyebiliriz. İncir yaprağı, Adem ve Havva’nın yasak “Bilgi Ağacı”ndan yemek yedikten sonra çıplak olduklarını fark ettiklerinde kullandıkları şeydir.

Gnostisizme göre kendi kusurlu yaratıcımızın üstesinden gelme ve maddi alemin ötesinde daha yüksek bir ruhsal cennete ulaşma yönelimi vardır. Nerv’ün sloganı bu bağlamda, kusurlu yaratıcı Tanrı’nın cehaletiyle alay ediyor olabilir.

Bir diğeri, Rei’nin, insanlığın yardımına, onlara bilgi getirerek gelen Gnostik mitlerdeki Aeon ya da Bilgeliğin bir temsili olabileceğidir.

Daha ilginç olanı ise; İncil’deki melekler de Evangelion’da gördüğümüz, korkunç ve insanlara yabancı olan melekler gibidir. Onlarla karşılaşan insanlara korkunç ve korkutucu görünmüştür. Evangelion’da insanlık, meleklere karşı mücadele ediyor, ancak onlarla iletişim kuramıyor veya anlayamıyor.

Eğer böyle bir anlayış (gnosis) mümkün olsaydı, barış olabileceği ima edilir. Dizinin ilerleyen bölümlerinde, ilk korku bariyerini aşan hareket bu yeni anlayışta başarılı sonuca ulaşmak için anahtar haline gelir. Belki de Melekler aslında, Nerv’ün düşündüğü kadar kötü değildir. Belki de Lilith’i özgür bırakmaya ve “Üçüncü Etki”yi başlatarak, insanlığı yok etmekten ziyade kurtarmaya çalışarak çalışıyorlar.

Bu ikilem, dizinin seyircileri olarak bizleri, düşünmeye zorlayan birçok bulmacadan biridir. (swh)

Sembol: Adam ve Lilith

Diziyi anlamaya çalışırken bizim için özellikle ilgi çekici olan, Adam ve Lilith olarak bilinen bu Melekler idi.

Adam, “Kutsal Kitap”taki Adem’dir. Lilith ise, Ortodoks Yahudiliğinde ve Yahudi mitlerdeki ilk karısıdır. Bu hikayelerde Lilith ve Adem, her ikisi de aynı kilden (topraktan) yaratıldı. Bu onların eşit olduğu anlamına geliyordu. Lilith, Adem’e itaat etmeyi reddetti ve onu terk etti. Sonrasında lanetlendi ve tüm “Sukkubus*”ların annesi oldu. Adem’e de kendi kaburga kemiğinden yapılmış olan yedek bir kadın olan Havva (Eve) verildi. Bu nedenle bu durum, kadınların neden kocalarına eşit olmaktan ziyade onlara tabi olmaları gerektiğini açıklamak için kullanılan bir hikayeye dönüştü.

“*Succubus: Rüyalarda ortaya çıkan ve genellikle şehveti ile erkekleri baştan çıkaran kadın formundaki iblis.”

Neon Genesis Evangelion’da Adem ve Lilith adlarının kullanılmasın gerekçesi bu hikayedekinden çok farklıdır. Dizide İnsan Tamamlama Projesinde bildiğimiz insanlığın sonlanacağı ve onun yerine insanlığın gerçek manevi doğasını geri kazandıracağı söylenen; “Adam-Lilith” ve onların birliğidir.

Erkek ve dişi enerjiler arasında uyumsuzluk, hem toplumda hem de bireysel zihin içerisindeki uyumsuzluk ve bu uyumsuzluğu sonlandırma arzusu Gnostisizm’de yaygındır. Evangelion’da, erkek ve kadın arasındaki çatışma, her fırsatta, erkek-kadın ilişkilerinde örnek olarak gösterilir.

6. BÖLÜM — DİZİ YARATICISI HAKKINDA

Kısa Biyografi

Hideaki Anno (庵野秀明)

Doğum Tarihi: 22 Mayıs 1960 Doğum Yeri: Ube, Japonya

Hideaki Anno, agnostiktir ve Japon maneviyatını, kişisel inançlarına en yakın manevi yön olarak gördüğünü belirtmiştir. Anno aynı zamanda bir vejeteryandır.

İlk gençlik yıllarında Hayao Miyazaki ile tanışmak ve ona bazı çizimlerini göstermek için Miyazaki’nin filmin stüdyosuna gitti. Yeteneğinden etkilenen Miyazaki, filmin sonuna doğru Anno’yu en karmaşık sahnelerden bazılarını çizmesi için işe aldı. Bahsedilen film: “Nausicaä of the Valley of the Wind” Hayao Miyazaki ile bu yıllarından itibaren sıkı ilişki olduğu bilinmektedir.

Anno daha sonra, Aralık 1984'te animasyon stüdyosu Gainax’ın kurucularından biri oldu.

Evangelion ve Hideaki Anno

Neon Genesis Evangelion, bir çok farklı yönünün yanı sıra depresyon ve tipik otaku zihniyeti ile ilgilenen bir çalışmadır. Bu amaçla, Evangelion’un yönetmeni ve birincil yazarı Anno’nun düşüncelerinin arka planına kısaca bakacak olursak;

Anno, Otaku* kültürüyle uğraştı, sonunda depresyona girdi ve mutluluğu elde etmenin bir yolu olarak otaku kültüründen memnun kalmadı. Bu nedenle Evangelion, Anno’nun otaku kültürü ile ilgili deneyimlerinde gördüğü bazı spesifik sorunlara da değiniyor. Anno otaku’dan nefret etmez; daha ziyade onları yaşam, depresyon ve mutluluk açısından kendi hatalarından dönmenin bir ifadesi olarak kullanmak (araç olarak kullanmak) için bu kültürden yararlanma yolunu seçti.

Bahsedilen şeyin ne olduğunu anlamak için tam burada ara başlık girmek durumundayım.

Otaku Nedir?

Otaku (おたく) veya (オタク): Kelime anlamı “Senin Evin” demektir. Yani eve kapanmayı ima eder. Özellikle anime ve mangalara obsesif biçimde ilgi duyan insanlar için kullanılan Japonca bir terimdir. Bu tabir farklı durumlarda, kişiyi övmek veya yermek için kullanılabilir. (Genellikle olumsuz anlamda kullanılır.)

Batıdaki insanların anlaması için, anlamı tam olarak karşılamasa da “fanboy, fangirl, geek, nerd” kelimeleri kullanılabilir fakat bunların hiç biri Otaku kelimesini anlamak için karşılık olan kelimeler olamaz.

Otaku’nun anlamı zamanla genişlemiş ve her alandaki tutkulu-sapkın insanlar için kullanılmaya başlanmıştır. Hatta bazı insanlar kendini bu şekilde tanımlarlar. İsim tamlaması halinde oyuncak tren otakusu, savaş uçakları otakusu, video oyun otakusu vb.

Otaku’ya en uygun çeviri, İngilizce’deki “-phile” (-sevici) eki olabilir.

Ayrıca, Otaku, kesinlikle hobi veya ilgi alanı sahibi olmak demek değildir. Otaku bunun çok daha ötesini ima eder.

Japonya’da insanlar genel olarak hobileri hakkında pek açık değillerdir, Bunun sebebi, hobilerin toplumda hoş karşılaşmamasından ileri gelir. Bu yüzden evdeki ve işteki(okuldaki) yaşantı birbirinden kesin çizgilerle ayrılır. Bu da otakular için bir çifte hayat sürmek anlamına gelir. Gündüzleri iş veya okul arkadaşlarıyla uyum ortamı açısından normal bir hayat, geriye kalan vakitlerde hobilerine doyasıya vakit ayırdıkları özel hayat.

Peki bir insan neden hobilerini saklama ihtiyacı duyar?

Öncelikle tıpkı bizde de olduğu gibi “çizgi filmler çocuk işidir”, yetişkinlerin bunlara ayıracak vakti olmamalıdır veya bu onları çocuklaştırır. Bilgisayar oyunları oynamak yetişkinseniz çocuk işidir, çocuksanız zararlıdır, hırçınlaştırır, gözleri bozar, derslerden alıkoyar ve yalnızlaştırır. Yani Japon medyası da tıpkı dünyanın diğer her yerindeki gibi (nispeten) farklı hobileri olan insanları dışlamış, onları “otaku” haline getirmiş, yalnızlaştırıp içlerine kapanmalarına neden olmuştur. Öyle ki otakuların durup dururken insanlara saldırdığı ve suç işlemeye meyilli oldukları haberleri yapılmıştır. Bu da aileleri, çocuklarının otaku olmaması için onları radikal önlemler almaya yönlendirmiştir. Yine burada eklenmesi gereken, Japonların ve diğer Asya halklarının toplumsal uyumu, batı toplumlarının aksine bireyselliğin üstündedir.

Otakular bu şekilde yalnızlaştırılınca, kültür yalnızlıktan daha çok beslenmiştir. Hobilerini başka insanlarla paylaşmak bir yana dursun, başka insanlarla ilişkisi olmayan biri hobilerine daha çok yönelir. Bunun yanında sevgili simülasyonları, hentai ve çok fazla zaman ve emek isteyen online oyunlar bu yalnızlığın hem ilacı olmuş hem de bunlara çanak tutmuştur. Tüm bunların etkisi ayrıca Otaku’yu bir alt kültür ögesi haline getirmiştir.

Japon otaku kültürünün toplum tarafından kabul görmemesinin sebeplerinden biri de Japon piyasasının dünyanın geri kalanına kıyasla çok daha fazla erotizm ağırlıklı olmasıdır. Ana akım anime ve mangalarda erotizm çok yer almasa da daha alt akım ve fan yapımı ürünler (Doujinshi) erotizm ve pornografi deryasıdır.

Yıllar içerisinde Japonya’da bu durum kısmen de olsa değişim göstermiştir. Hala büyük oranda ebeveynler kendi çocuklarının derslerine çalışmak varken otaku olmasını istemiyordur, kendisi zamanında otaku olsa bile. Hatta belki de kendisi zamanında otaku olduğu ve büyük bir dışlanmaya maruz kaldığı için de istememeleri pekala mümkün. Fakat genel anlamda otakuların toplumun vebası olduğu görüşü artık yerini bir kabul edişe bıraktı diyebiliriz.

“Evangelion ve Hideaki Anno” Başlığının Devamı;

Dizinin yapımından evvel yönetmenin ruh halini anlamak için açtığımız konuyu Anno’nun bir mektubu ve kendisi ile yapılan bir kaç röportajlarla devam ettirelim.

“Yaşamak değişmektir” derler. Bu prodüksiyona, üretim tamamlandığında dünya ve kahramanların değişmesi dileğiyle başladım. Bu benim “gerçek” arzumdu. Kendimi her şeyim Neon Genesis Evangelion’a dahil etmeye çalıştım. Kendim, dört yıl boyunca hiçbir şey yapamayan çökmüş bir adamım. Dört yıldır kaçan, biri. Ölmemiş bir adam. Sonra düşündüğümde. “Kaçamazsın!” mottosu bana geldi ve ben bu prodüksiyonu yeniden başlattım.

Tek düşüncemin; “duygularımı filme aktarabilmek” olduğu bir yapım. Davranışlarımın düşüncesizce olduğunu, zahmetli ve kibirli olduğumu biliyorum. Ama yorgunum. Sonucun ne olacağını bilmiyorum. Çünkü içimde hikaye henüz bitmedi. Shinji, Misato veya Rei’ye ne olacağını bilmiyorum. Hayatın onları nereye götüreceğini bilmiyorum. Çünkü hayatın, üretim kadrosunu nereye götürdüğünü bilmiyorum. Sorumsuz olduğumu hissediyorum. Ama … Ama üretim içinde kendimizi dünya ile senkronize etmemiz mümkündür. Bir risk aldım: “Bu sadece bir taklit.” Şimdilik sadece bu açıklamayı yazabiliyorum. Ama belki de bizim “orijinalimiz” orada bir yerde yatıyor.

17 Temmuz 1995, Stüdyoda. Bulutlu, yağmurlu bir gün. PS.

Röportajı yapan tarafından, isimlerin anlamları ve sembolizm hakkındaki soruya karşılık olarak verdiği cevap;

“Bu arada, Shinji’nin adı bir arkadaşımdan geldi. Misato’nun adı bir manga kahramanından geldi. Ritsuko ismi ortaokuldaki bir arkadaşımdan geldi. Her yerden ödünç aldım. Hiçbir şeyi etkilemeyen isimler bile bu rastgelelik içerisinde bulundu. Boş zamanları olan birisinin onları araştırması eğlenceli olabilir.”

Başka bir röportaj;

“Evangelion bir bulmaca gibidir, bilirsiniz. Herhangi bir kişi bunu görebilir ve kendi cevabını verebilir. Başka bir deyişle, izleyicilere kendi başlarına düşünebilmeleri için kendi kendilerine düşünmelerini öneriyoruz. Birçok Evangelion izleyicisine gelince, “Evangelion Hakkında Her Şey” el kitaplarını sunmamızı bekleyebilirler, ancak böyle bir şey yoktur. Birileri tarafından cevap almayı beklemeyin. Her zaman ikram edilmesini beklemeyin. Hepimizin kendi cevaplarımızı bulmamız gerekiyor.”

Hideaki Anno, translated by Miyako Graham from 11/96 Newtype in Protoculture Addicts #43

ve son röportaj;

“Evangelion benim hayatım ve bildiğim her şeyi bu işe koydum. Bu benim tüm hayatım. Hayatımın kendisi.”

Hideaki Anno, translated from 11/96 Newtype in Protoculture Addicts #43

7. BÖLÜM — SONUÇ

Dizi ve filmlerden oluşan bu seriyi izledikten sonra burada araştırmaya değer şeyler olduğunu fark edip konuya yoğunlaşmak istedim. Özellikle kişisel olarak (birçok izleyende öyle olduğunu tahmin ediyorum) dizinin 25. ve 26. bölümleri gerçekten oldukça etkileyici idi.

Toplamda 630 dakikalık bu dizide; inançlara, mitlere, psikolojiye, psikanalize, felsefeye, ilişkilere, tarihe ve özelde yaratıcısı üzerinden düşündüğümüzde; depresyon, kaygılar, umutlar, gayretler, sonrasında organize edebilme yeteneği, başarı gibi sayısız başlık altında inceleyebileceğimiz bir yapıt ortaya konulmuştır. Elbette kimilerinin sadece akisyonu için izlediği ve bittiğinde bir daha dönüp bakmadığı bir anime olmuş(olacak) olabilir. Hatta bu en alt beğeninin de altında beğenmemeleri de mümkündür. Fakat ben bu diziyi bir kitap gibi okumayı seçtim. Bu derlemeyi oluştururken de en az izlerken aldığım keyfi aldım. Yazıdaki alıntılarımı en altta referanslar bölümünde paylaşacağım. Bloğun bu yazısının asıl amacı diğer yazılarım için derlenmiş, zahmetsizce ulaşılabilir derli toplu bir Türkçe kaynak oluşturmaktı. Başlıktan da anlayabileceğiniz gibi bu nesnel bilgilerin yani neyin ne olduğunun gösterildiği, yerli yerine konulduğu bir blog yazısı oldu. Bundan sonra yazacağım makalelerde anlaşılmayan noktalar olduğunda ve bu sorular bana yöneltildiğinde küçük bir ansiklopedik bilgilendirme sayfası olarak ilgilileri buraya yönlendireceğim. Dizi ile bağlantılı aklımda bir çok düşünce var hepsini yazmak için sabırsızlanıyorum. Ayrıca bu sayfayı baştan sona okuyanlar için de;

tebrikler!

8. BÖLÜM — EKSTRALAR

Dizi Bölümlerinin ve Filmlerin İsimleri

Bunu vermemdeki amaç, bundan sonraki makaleler için bunlara atıf yapacak olmamdır. Hatta bazı yazıların konusunun çıkış noktası bölüm isimleri olacak.

Dizi;

Neon Genesis Evangelion (1995–1996)
Shin Seiki Evangelion (新世紀エヴァンゲリオン)

#01 “Shito, shūrai” (使徒、襲来)
Japonca Versiyon: “Angel Attack” (Melek Saldırısı)
İngilizce Versiyon: “Angel Attack” (Melek Saldırısı)

#02 “Mishiranu, tenjō” (見知らぬ、天井)
Japonca Versiyon: “Unfamiliar Ceilings” (Bilinmedik Tavanlar)
İngilizce Versiyon: “The Beast” (Yaratık)

#03 “Naranai, denwa” (鳴らない、電話)
Japonca Versiyon: “The Silent Phone” (Sessiz Telefon)
İngilizce Versiyon: “A Transfer” (Transfer)

#04 “Ame, nigedashita ato” (雨、逃げ出した後)
Japonca Versiyon: “Rain, After Running Away” (Kaçış Sonrası Yağmur)
İngilizce Versiyon: “Hedgehog’s Dilemma” (Kirpi İkilemi)

#05 “Rei, kokoro no mukō ni” (レイ、心のむこうに)
Japonca Versiyon: “Rei, Beyond the Heart” (Rei, Kalbin Ötesi)
İngilizce Versiyon: “Rei I” (Rei I)

#06 “Kessen, daisan shin Tōkyō-shi” (決戦、第3新東京市)
Japonca Versiyon: “Showdown in Tokyo-3” (Tokyo-3'te Hesaplaşma)
İngilizce Versiyon: “Rei II” (Rei II)

#07 “Hito no tsukurishimono” (人の造りしもの)
Japonca Versiyon: “The Works of Man” (İnsanın Eserleri)
İngilizce Versiyon: “A Human Work” (İnsan İşi)

#08 “Asuka, rainichi” (アスカ、来日)
Japonca Versiyon: “Asuka Arrives in Japan” (Asuka’nın Japonya’ya Gelişi)
İngilizce Versiyon: “Asuka Strikes!” (Asuka’nın İndirdiği Darbe)

#09 “Shunkan, kokoro, kasanete” (瞬間、心、重ねて)
Japonca Versiyon: “Mind, Matching, Moment” (Zihin, Uyum, Hareket)
İngilizce Versiyon: “Both of You, Dance Like You Want to Win!” (İkiniz de Kazanmak İster Gibi Dans Edin)

#10 “Magumadaibā” (マグマダイバー)
Japonca Versiyon: “The Magma Diver” (Magmaya Dalış)
İngilizce Versiyon: “Magma Diver” (Magmaya Dalış)

#11 “Seishishita yami no naka de” (静止した闇の中で)
Japonca Versiyon: “In the Still Darkness” (Hareketsiz Karanlıkta)
İngilizce Versiyon: “The Day Tokyo-3 Stood Still” (Tokyo-3’te Hayatın Durduğu Gün)

#12 “Kiseki no kachi wa” (奇跡の価値は)
Japonca Versiyon: “A Miracle’s Worth” (Bir Mucizenin Değeri)
İngilizce Versiyon: “She Said, ‘Don’t Make Others Suffer for Your Personal Hatred.’” (‘Kişisel Nefretin Yüzünden Başkalarının Acı Çekmesine Yol Açma’ Dedi.)

#13 “Shito, shinnyū” (使徒、侵入)
Japonca Versiyon: “Angel Infiltration” (Karargaha Sızan Melek)
İngilizce Versiyon: “Lilliputian Hitcher” (Ufak Otostopçu)

#14 “Zēre, tamashii no za” (ゼーレ、魂の座)
Japonca Versiyon: “Seele, the Seat of the Soul” (Seele, Ruhun Oturduğu Yer)
İngilizce Versiyon: “Weaving a Story” (Bir Hikaye Dokuma)

#15 “Uso to chinmoku” (嘘と沈黙)
Japonca Versiyon: “Lies and Silence” (Yalanlar ve Suskunluk)
İngilizce Versiyon: “Those Women Longed for the Touch of Others’ Lips, and thus Invited Their Kisses.” (O Kadınlar Başkalarının Dudaklarını Özlediler ve Böylece Onların Öpücüklerine Zemin Oluşturdular.)

#16 “Shi ni itaru yamai, soshite” (死に至る病、そして)
Japonca Versiyon: “The Sickness Unto Death, and then…” (Ölüme Götüren Hastalık ve Sonrasında…)
İngilizce Versiyon: “Splitting of the Breast” (Göğsün Yarılması)

#17 “Yoninme no tekikakusha” (四人目の適格者)
Japonca Versiyon: “The Fourth to be Qualified” (Nitelikli Dördüncü)
İngilizce Versiyon: “Fourth Child” (Dördüncü Çocuk)

#18 “Inochi no sentaku o” (命の選択を)
Japonca Versiyon: “Life and Death Decisions” (Yaşam ve Ölüm Kararları)
İngilizce Versiyon: “Ambivalence” (Duygu Karmaşası)

#19 “Otoko no tatakai” (男の戰い)
Japonca Versiyon:”A Man’s Battle” (Bir Adamın Muharebesi)
İngilizce Versiyon: “Introjection” (İçe Yansıtma (veya Ruhsal Özümseme))

#20 “Kokoro no katachi, hito no katachi” (心のかたち人のかたち)
Japonca Versiyon: “Of the Shape of Hearts and Humans” (Kalplerin Biçimlerine ve İnsanlara Dair)
İngilizce Versiyon: “Weaving a Story 2: Oral Stage” (Hikaye Dokuma 2: Sözlü Sahne)

#21 “Nerufu, tanjō” (ネルフ、誕生)
Japonca Versiyon: “The Birth of NERV” (NERV’in Doğuşu)
İngilizce Versiyon: “He Was Aware That He Was Still a Child.” (Hala Çocuk Olduğundan Haberdardı.)

#22 “Semete, ningen rashiku” (せめて、人間らしく)
Japonca Versiyon: “Staying Human” (İnsan Kalmak)
İngilizce Versiyon: “Don’t Be.” (Olma)

#23 “Namida” (涙)
Japonca Versiyon: “Tears” (Gözyaşı)
İngilizce Versiyon: “Rei III” (Rei III)

#24 “Saigo no shisha” (最後のシ者)
Japonca Versiyon: “The Last Cometh” (Son Gelen O Kişi)
İngilizce Versiyon: “The Beginning and the End, or ‘Knockin’ on Heaven’s Door’” (Başlangıç ve Bitiş veya Cennetin Kapısını Tıklatma)

#25 “Owaru sekai” (終わる世界)
Japonca Versiyon: “The Ending World” (Dünya’nın Sonu)
İngilizce Versiyon: “Do you love me?” (Beni Seviyor musun?)

#26 “Sekai no chūshin de “ai” o sakenda kemono” (世界の中心でアイを叫んだけもの)
Japonca Versiyon: “The Beast that Shouted ‘I’ at the Heart of the World” (Dünyanın Kalbinde ‘Ben’ Diye Bağıran Yaratık)
İngilizce Versiyon: “Take care of yourself” (Kendine İyi Bak)

Tamamlayıcı Final Bölümleri

#25 “Ea” (エア)
Japonca Versiyon: “Air” (Hava)
İngilizce Versiyon: “Love is Destructive” (Aşk Yıkıcıdır)

#26 “Magokoro o, kimi ni” (まごころを、君に)
Japonca Versiyon: “Sincerely Yours” (Saygılarımla)
İngilizce Versiyon: “ONE MORE FINAL: I need you.” (BİR FİNAL DAHA: Sana İhtiyacım Var)

Serinin Devamı Olan Filmler;

Neon Genesis Evangelion: Death and Rebirth (Mart 1997)
Shin seiki Evangerion Gekijō-ban: Shi to Shinsei (新世紀エヴァンゲリオン劇場版 DEATH & REBIRTH シト新生)

Neon Genesis Evangelion: The End of Evangelion (Temmuz 1997)
Shin Seiki Evangerion Gekijō-ban: Ea/Magokoro o, Kimi ni (新世紀エヴァンゲリオン劇場版エア/まごころを、君に)

Evangelion: 1.0 You Are (Not) Alone (Eylül 2007)
Evangerion Shin Gekijōban: Jo (ヱヴァンゲリヲン新劇場版: 序)

Evangelion: 2.0 You Can (Not) Advance (Haziran 2009)
Evangerion Shin Gekijōban: Ha (ヱヴァンゲリヲン新劇場版: 破)

Evangelion: 3.0 You Can (Not) Redo (Kasım 2012)
Evangerion Shin Gekijōban: Kyū (ヱヴァンゲリヲン新劇場版：Q)

Evangelion: 3.0+1.0 Thrice Upon a Time (… 2020)
Shin Evangerion Gekijōban (シン・エヴァンゲリオン劇場版𝄇)

Dizi Müzikleri (Soundtrack)

Shirō Sagisu, Neon Genesis Evangelion ve orijinal TV şovunun üç OST albümünün çoğunu besteledi.

Anime serisi için Yoko Takahashi, dizinin açılış teması şarkısı olarak kullanılan “A Cruel Angel’s Thesis” şarkısını seslendirdi.

Aslen, Bart Howard’ın olan “Fly Me to the Moon” şarkısı, anime serisinin çeşitli ses aktörleri tarafından icra edildi ve şarkının bu versiyonları, dizinin bitiş şarkısı olarak kullanıldı.

Neon Genesis Evangelion Diskografi (Albüm Sayıları)

Stüdyo Albümleri — 5
Canlı Albümler — 2
Derleme Albümler — 4
Single’lar — 15
Soundtrack Albümleri— 11

Spotify’da Dinle

Referanslar