Vizesiz Balkan Turu
Avrupa’nın göbeğinde doğu ve batı kültürlerinin iç içe geçtiği Balkanlar; tarihi, kültürü ve muhteşem doğasıyla size unutamayacağınız güzellikler sunuyor. 30 Haziran — 8 Temmuz 2018 tarihinde, 8 gece 9 gün olmak üzere, 4 kişi yaptığımız Vizesiz Balkan Turu‘nda yaşadıklarımızı ve deneyimlerimizi bu yazımda sizlerle paylaşıyor olacağım.
Balkan Turu uçak biletlerimizi, gezimizden 3 hafta öncesi Pegasus’tan, İstanbul — Saraybosna gidiş dönüş olmak üzere 460 TL’ye satın aldık. Bundan sonraki süreç, önceden Vizesiz Balkan Turu yapan kişilerden bilgi toplamak ve araştırmakla geçti.
Vizesiz Balkan Turu gezimizi turla değil kendimiz yapacağımızdan için tüm detayları ulaşım, konaklama ve gezilecek yerler gibi tüm şeyleri kendimiz araştırmalıydık.
Okuduğum yazılarda karşıma çıkan en büyük sıkıntı yol ve ulaşım konusundaydı. Balkanlarda baştan sona tur düşünüyorsanız sizin de karşılaşabileceğiniz en büyük sıkıntı muhtemelen ulaşım olacaktır.
Neden mi? Çünkü bir ülkeden diğerine geçişte yaşanan politik sorunlar, yapılacak sefer sayıları gibi birçok sıkıntı sizin tüm rotanızı ve planınızı etkiliyor. Biz de bu sıkıntıyı en aza indirmek için Vizesiz Balkan Turumuzu araç kiralayarak yapmaya karar verdik. Fakat yazımda; yalnız ya da arkadaşıyla arabasız gezecek olanlar için de alternatif ulaşım yollarından bahsedeceğim.
Unutmadan arabayla vizesiz balkan turu yapmanın en uygun ve ucuz yollarından birisi bizim gibi 3–4 kişilik arkadaş grubuyla yola çıkmaktır.
Karşılaşacağınız tüm problemler için yazıyı konu başlıklarına ayırıp, Vizesiz Balkan Turunu rahat bir şekilde yapmanıza yardımcı olacağım. Hadi şimdi arkanıza yaslanın beraber Balkan Turuna çıkıyoruz.
Vizesiz Balkan Turu Rotamız Hangi Ülkeleri Kapsıyor?
Bizim Balkan Turu rotamız Saraybosna başlangıç ve bitişli olmak üzere, Karadağ, Arnavutluk, Makedonya ve Sırbistan gibi Balkan ülkelerini içeriyordu. Sırbistan ve Kosova arasındaki problemlerden dolayı
rotamıza Kosova’yı eklememe kararı aldık.
Bu şekilde gezdiğimiz şehirler ise şu şekilde oldu.
- Bosna Hersek; Saraybosna, Jablanica, Mostar
- Karadağ; Zabljak, Perast, Kotor, Budva
- Arnavutluk; Tiran
- Makedonya; Ohri, Üsküp
- Sırbistan; Belgrad, Novi Sad, Bajina Basta
Kosova bağımsızlığını ilan ettikten sonra Sırbistan’ın bağımsızlığını tanımamasından dolayı Vizesiz Balkan Turu rotamızı bu şekilde yapmaya karar verdik.
Fakat siz Kosova’yı mutlaka görmek istiyorum diyorsanız, Kosova’dan direkt Sırbistan’a geçmek yerine Karadağ veya Makedonya üstünden Sırbistan’a girmeyi deneyebilirsiniz. Pasaportunuzda Kosova giriş çıkışını görünce nasıl tepki verirler bu konuda bir tecrübem yok.
Alternatif Vizesiz Balkan Turu rotaları olarak eğer hali hazırda Schengen vizeniz varsa Saraybosna — Karadağ rotası üstünde olduğundan rotanıza Hırvatistan’ı da ekleyebilirsiniz.
Son olarak Vizesiz Balkan Turu rotasını bizim yaptığımızdan farklı olarak başka şehirden başlayıp bitirerekte yapabilirsiniz. Biz Saraybosna’da araç kiraladığımızdan dolayı, ekstra büyük bir masraf çıkmasın diye aracı tekrar Saraybosna’ya götürmemiz gerekti.
Vizesiz Balkan Turu İçin Gezi Planı Nasıl Yapılır?
8 gecemiz ve gezeceğimiz 4 ülke olduğundan (Arnavutluğu transit geçiş ve konaklama için gezi planımıza ekledik.) her ülkeye 2 gün ayıracak şekilde bir gezi planı oluşturdum. Ama bazı ülkelerde bir bazılarında üç gün konakladık. Bizim gezip görmek istediğimiz yerler, genel olarak milli parklar ve doğal güzelliklerdi.
Bu demek değil ki şehirleri gezmedik. Gezdik ama bizim kültürümüzde çok olmayan daha çok Orta Çağ şehirlerini (Old Town — Stari Grad) gezmek daha keyifliydi. Planınızı yaparken tamamen kendi isteklerinizi göz önünde bulunduracaksınız ve tüm rotanız da buna göre şekillenecek. Ben de o kadar yazı okudum ama planımı tamamen kendi görmek istediğim yerlere göre yaptım. Size şehirler daha güzel geliyordur öyle bir plan yaparsınız.
Gezi planı yaparken, görmek istediğimiz yerler, bütçe, zaman gibi unsurlar rota planında oldukça etkili oluyor. Şu da bir gerçek ki ne kadar vaktiniz olursa olsun her yeri gezmeniz maalesef mümkün değil, bu yüzden bazı yerleri önceliklendirmelisiniz ve ona göre rota planı yapmalısınız.
Google Trips uygulamasından gitmek istediğiniz şehirleri aratarak çevrede nelerin olduğundan, neler yapabileceğinize dair bilgiler alabilir. Yerlerinizi yukarıda haritada paylaştığım gibi Google Maps üzerinde pinleyebilir. Sonra bu yerler için ne kadar vakit ayıracağınıza karar vererek bir plan oluştabilirsiniz.
9 günlük gezi benim için aslında bir keşif gezisiydi. Daha sonradan sevdiğim yerlerde daha uzun süreli seyahat edebileceğim yerleri görmek açısından önemliydi. Nitekim de öyle oldu, bir daha Balkan turu yaparsam nereye gidip ne kadar kalacağım konusunda şuan daha net fikre sahibim. Ama bunun kararını bence herkesin kendisinin vermesi en doğrusu.
Balkanlarda Ulaşım
Balkan Turu için seyahat planınızı çıkardıktan sonra eğer arabayla gezmeyecekseniz, genel olarak otobüsle seyahat edeceksiniz demek oluyor. Otobüslerde maalesef Türkiye’deki gibi konforlu değil ve saatleri genellikle gündüz vakitlerinde olduğundan bu sizin gün içinde gezip göreceğiniz yerlerin vaktinden çalması anlamına geliyor.
Balkanlarda otobüs ile ulaşım seçeneği için bilgi alabileceğiniz birkaç siteyi ekliyorum. Gideceğiniz lokasyonları girerek saat ve ücreti öğrenebilirsiniz. Vizesiz Balkan Turu rotanıza göre ulaşım kaleminizi de bu şekilde belirleyebilirsiniz. Omio uygulaması ilk seyahatiniz için size uçak, tren ve otobüste kullanabileceğiniz 10 Euro’luk bir hediye tanımlıyor. Bu çekle seyahatinizi daha ucuza getirmeniz mümkün. Biletlemeyi yaparken 40 Euro altında kalan biletleriniz için arkadaşınızla beraber biletlemeyi yaparak bu indirimden faydalanabilirsiniz. Buradan kayıt olarak hediyenizi kazanabilirsiniz.
Şehirler arası otobüsleri kullandınız, peki ya şehir içinde? Şehirlerde tramvay, otobüs gibi seçenekleriniz var. Bizim aracımız olduğu halde tüm şehir merkezlerini yürüyerek çok rahat bir şekilde dolaştık. Bu konuda kafanız rahat olabilir.
Balkanlarda Araç Kiralama
Araba kiralamanın en güzel yanı istediğiniz yerde durup güneşin batışını izleyip yolunuza devam edebilmeniz, planınızı istediğiniz şekilde değiştirip, rotanızı değiştirebilmeniz. İstediğiniz yerde istediğiniz kadar kalıp gitme özgürlüğüne bu şekilde sahipsiniz.
Balkanlar Turumuz için aracımızı RentalCars sitesinden Saraybosna havalimanındaki GumaX şirketinden kiraladık. Türkiye’de de gayet ekomonik fiyatlara kullandığımız RentalCars‘ın Balkanlarda da hizmet verdiğini görünce seçimimizi bu yönde kullandık. Tatil için o kadar plan yapınca insan süpriz yaşamak istemiyor bu yüzden güvendiği firmalara öncelik veriyor.
Balkan Turu’nda kiraladığınız araç için dikkat etmeniz gerekenler;
Eğer dağa tepeye gideceğim diyorsanız ona göre araç seçin ve kendinize eziyet etmeyin. Biz araç olarak alt kısmı normal araçlara göre yüksek olan Dacia Sandero kiraladık ve dağ tepe her yeri sorunsuz bir şekilde gezdik.
Bir diğer dikkat etmeniz gereken nokta ise ülkeler arası geçiş için almanız gereken cross border, green card(yeşil sigorta) sertifikası, bu sertifikayı araç kiraladağınız yer size belli bir ücret karşılığında sağlıyor(Biz 40 Euro ödedik). Bu sertifika Balkan ülkeleri arasında sigorta geçerliliği gibi şeyler sağlıyor ve almadan Balkan ülkeleri arası geçiş yapamazsınız. Aldığınız sertifikanın kiraladığınız aracın plakasıyla uyumlu olduğuna dikkat edin.
Bizim kiraladığımız araç 2018 model 3000 km civarında çok yeni bir araçtı. Yine aracı full kaskolu şekilde kiraladık, yol uzun ve bilmediğimiz bu yerde başımıza ne geleceğini bilmediğimizden bu riski almak istemedik. Aracı teslim alırken üstünde olan çizik, darbe gibi şeyleri görevli kişiye göstererek işaretlemesini söyleyin ve resim, video çekerek sizde kaydedin. Kiraladığınız aracın kilometre limiti olmadığından emin olun. Biz tüm rota boyunca 2500 km yol yaptık ve kilometre limitsiz aldığımız için herhangi bir sorun yaşamadık.
Firmalar araçları genelde full depo verip alıyorlar ve temiz teslim edip temiz istiyorlar. Bu şekilde teslim edilmeyen araçlara kendi şartlarına göre ek ücret yansıtıyorlar. 9 günlük bir gezide aracın kirlenmemesi imkansız gibi, ama siz yine de hor kullanmayın ve kirletmemeye çalışın. Biz teslim edeceğimiz gün Saraybosna’da araç yıkama yerinde içi ve dışını kendimiz temizledik ve teslim ettik, herhangi bir sorun yaşamadık. Toplamda 2.5 Euro (5 KM) gibi bir ücrete temizleme cihazlarını kullanabiliyorsunuz.
En önemlilerinden aracı buradan gitmeden kiralayacaksanız, her araç firmasında olduğu gibi aracı kullanacak ana şoförün kredi kartından ödemeyi yapması gerekmektedir. Ödemeyi yapacağınız kartınızda Euro ekstresi açarak, daha sonra yaşanacak iptal veya değişimlerde kur farkından etkilenmemek için önlem alabilirsiniz. 9 günlük araç kirasına, full kasko ve green card ücreti dahil 4 kişi, kişi başı 100 Euro ödedik. Normalde Balkanlar Turu’nda yapacağınız bir turda otobüs ve trene minimum ödeyeceğiniz tutar, eğer otostop yapmıyorsanız bu oluyor. Biz bu şekilde tamamen kendi isteğimize göre, istediğimiz saatlerde hareket edebilecek şekilde Balkan Turu’muzu planlayabildik. Böylece gün içinde gezeceğimiz yerlerin süresinden de yememiş olduk.
Unutmadan firma bize bir ek şoförü ücretsiz tanımladı ve kullandığımız araçta navigasyon vardı. Bunun gibi ek özelliklere normalde günlük ek ücret ödeniyor. Balkan ülkelerinde farlarınızın gece gündüz açık olması gerekiyor. Bu nedenden dolayı Belgrad merkezde ufak bir sorun yaşadık. Farları açık unuttuğumuzdan aracın aküsü boşaldı ve tekrar dolunca navigasyon çalışmadı, burada bir pin kodu isteniyor, kiraladığınız yere bunu da sorarsanız herhangi bir aksilik durumunda tekrar kullanmakta sıkıntı çekmezsiniz. Bizim kullandığımız navigasyon Bosnakça’ydı. Bunuda kiraladığınız yerdeki görevliye söyleyip belki değiştirebilirsiniz.
Balkanlarda yollar genelde tek şerit ve virajlı. Bazen yavaş gittiğiniz anlar olacak, önünüze kamyon, tır geçecek ama yol çok keyifli sürekli Karadeniz’de yol yapıyormuşsunuz gibi düşünün. Tüm Balkanlar yemyeşil ve dağların tepelerin arasında, nehirler üzerinde. Arnavutlukta hatalı sollamadan dolayı bir kez polis durdurdu. İngilizce bilmediğinden bir şeyler anlatıp sonra gidin dedi. Bu bizim şansımızaydı. Yollarda dikkatli olun, çok viraj olduğundan sollama yapmayın, biraz geç ulaşın ama sağlam ulaşın. Yol kenarlarında göreceksiniz bir sürü anıt ve çiçekler bulunuyor, tüm Balkanlarda böyle. Kazalarda hayatını kaybedenler için böyle şeyler yapıyorlar. O yüzden bu konuda dikkatli olun.
Balkanlarda Ehliyet
Şunu söylemekte fayda var ki eski ehliyetlerin, çoğu ülkede geçerliliği yok. Gitmeden önce bu konuyu çok araştırdık. Genel söylenenler şunlardı, ehliyet kontrolüne tabi tutulan kimse olmamış, fakat tutulunca ne gibi bir yaptırımla karşı karşıya kalacağımızı bilmediğimiz için biz aracı yeni ehliyeti olan arkadaş üzerinden kiraladık ve gitmeden diğer arkadaşımızda yeni ehliyet çıkartabildi bir sorun yaşamadık.
Eski ehliyetlerin geçerlilik bitiş tarihi yazmadığından yurt dışında sorun yaşayanlar olmuş. Yine söylüyorum biz sorun yaşamadık ama bu sizin de sorun yaşamayacağınız anlamına gelmesin. Artık yeni ehliyetler çok daha hızlı sürede çıkarılabiliyor, yeni ehliyet çıkartın ve işlemlerinizi bunun üstünden yapın.
Balkanlarda Konaklama
Bu konuda içiniz rahat olsun çünkü Balkan ülkelerinde konaklama oldukça uygun. Aşağıya ucuza konaklama yapabilmeniz için Balkan ülkelerinin arama kutularını ekledim. Balkanlarda konaklayacağımız yeri seçerken şu kriterleri göz önünde bulundurdum. O gün nereleri gezeceğiz, ne kadar vakit alacak? Yarın nereyi gezeceğiz? Yarın gezeceğimiz yer buradan ne kadar uzaklıkta? Yarın gezeceğimiz yer eğer bulunduğumuz yerden 2 saat uzaklıktaysa izlediğim yol şu oldu. O gün gezdiğimiz yeri gezelim, yarın ki gezeceğimiz yere yakın yerde konaklayalım. O günkü yeri gün içinde gezdikten sonra gün batmaya yakın yola düşüp o gece bir sonraki yerin yakınında bir yerde konakladık ve bir sonraki gezi gününün vaktinden yememiş olduk.
Bu şekilde yorulduğunuz bir gerçek, ama bu rotayı yorulmadan bu kadar kısa sürede yapmakta epey zor. İnanın gezide gördüğünüz yerlerden aldığınız keyif o yorgunluğu tatlı bir hale çeviriyor. Fakat ilk gün bu yorgunluğu göze alırsanız diğer günler bunun rahatlığını gerçekten görüyorsunuz. Bizim gezi planımız genel olarak milli parklar ve doğa harikalarını görmek üzerine olduğundan benzer bir isteğiniz varsa rotamızı rahatlıkla uygulayabilirsiniz. İlk günkü konaklayacağımız yere saat gece 2 civarı ulaşabildik. Gezdiğimiz yerlerde keyifli vakit geçirdiğimizden dolayı az uykuyu göze aldık.
Balkanlarda Booking Konaklama Fırsatları
Tüm konaklama planını Booking üzerinden kredi kart şartı olmadan, ücretsiz iptal( ücretsiz iptal seçeneğini, konaklayacağınız gün olan yerleri seçerseniz rotanız üzerinde esneklik kazanırsınız ve paranız yanmaz. Örneğin Temmuz ayının 3’ünde kalacaksınız, rezervasyon yaparken ücretsiz iptal 3 Temmuz saat 12 ve 18’e kadar ise burayı rahatlıkla seçebilirsiniz. Rota ve planınız şaşarsa rahatlıkla iptal edip farklı bir plana yönelebilirsiniz) ve ön ödemesiz seçenekleriyle gerçekleştirdik.
Konakladığımız tüm yerlerin linklerini aşağıda paylaşıyorum.
Boutique Guest House EMPL 74 — Saraybosna
Ucuz, temiz ve merkeze yürüme mesafesinde olmasından dolayı son gün konakladığımız bu yerde Dino bizi misafiri gibi ağırladı. Her şeyi en ince ayrıntısına kadar düşünmüş. İşini harika yapan biriyle tanışacaksınız. Kaldığımız evi incelemek ve rezervasyon yapmak isterseniz tıklayın.
Durmitor National Park, Zabljak, Montenegro (Karadağ)
Zabljak’ta iki farklı evde toplamda 2 gün konakladık. Aynı yerin 2 gün için uygun olmamasından dolayı birbirine çok yakın iki yeri seçtik. Kaldığımız yerler hem ucuz hem temiz yerlerdi. İkisinden de memnun ayrıldık.
Kaldığımız yerleri incelemek ve rezervasyon yapmak için isimlerine tıklayabilirsiniz.
Tiran, Arnavutluk
Arnavutluk’u hiç sevemesemde kaldığımız bu evde kendimizi gerçekten evimizde hissettik. Her şey için çok yardımcı oldular. Evi incelemek ve rezervasyon yapmak isterseniz tıklayın.
Üsküp, Makedonya
Gordana’s House, konfor olarak diğer kaldığımız yerlerden biraz uzaktı. Fakat sıkıntı yaşamadan burada da rahatlıkla kaldık.
Sırbistan’da aslında toplam 3 gece kalarak, en fazla vakit geçirdiğimiz yer oldu diyebiliriz. Merkezi çok farklı bulmadık fakat Tara National Park oldukça etkileyici bir deneyim oldu.
Belgrad, Sırbistan
Apartment Tarik, Belgrad merkezde Tarık abi de kaldık. ingilizcesi olmamasına rağmen anlaşmak için gösterdiği çaba ve yardımseverliği üst düzeydeydi. Yine kendimizi evimizde hissettiğimiz yerlerden oldu burası. Yukarıdaki dağ evi gibi evlerde kalmak için aşağıdaki haritadan faydalanabilirsiniz veya buraya tıklayarak benzer evleri görebilirsiniz.
Balkanlarda konaklama için vereceğim tavsiyeler;
Balkan turunda arabamız olduğundan dolayı şehir merkezinde pahalı olan yerlerde kalmak yerine şehir merkezine yakın daha uygun fiyatlı yerleri tercih ettik. Aracınız ve ulaşım alternatifiniz yoksa merkezde konaklama yapmanız en iyisi. 4 kişi olduğumuzdan dolayı genel olarak konaklamalarımızı evlerde ayarladım. Evde yemek yapmak, kendimize ait duş ve tuvalet imkanlarımızda olduğundan gayet rahat konakladık. Unutmayın Balkan turunda aracınızın olması, ucuz konaklamanıza, ev gibi yerlerde konaklamakta yemek konusunda yine masraflarınızı azaltmakta size yardımcı olacaktır. Booking’te en ucuz fiyata göre yerleri listeledikten sonra verilen puanlara oldukça dikkat edin. Puanı çok düşük olan yerlerde ucuz olsa da kalmayın, çünkü bu size zaman kaybı ve düşük motivasyon olarak geri dönecektir. Bir konaklamamız böyleydi ve hem orada kalamadık, hem zaman kaybettik, hem de boş yere gerilerek tadımız kaçtı.
Konaklayacağınız yerlerin check-in saatlerini göz önünde bulundurarak, oraya tahminen kaçta gidebileceğinizi kalacağınız yere bildirin. Balkanlarda whatsapp yerine genelde viber uygulaması kullanılıyor. Konaklayacağınız tüm yerlerin numaralarını önceden bu platformlarda ekleyerek bulun ve iletişim kurun. Her zaman internet erişiminiz olmayabilir, bunları önceden yapmak size oldukça zaman kazandıracaktır. Bazı ev ve apartların konumu yanlış veya rahat bulunamadığından ev sahibinden evin lokasyonunu istemek size kolaylık sağlar. Yine aracınız varsa kalacağınız yerin ücretsiz park yeri var mı buna bakın. Konaklamayla toplamda 8 gece kişi başı 67 Euro ödedik. Sadece Makedonya’da kaldığımız yer dışında her yer gayet iyiydi. Konakladığımız her yerde Euro üstünden ödeme yaptık. Bazen para üstünü o ülkenin para biriminden aldığımız oldu.
Balkan Ülkeleri Arası Sınır Geçişleri
Balkan ülkeleri arası sınır geçişleri sanırım herkesin aklında en fazla yer eden konu Balkan turunda. Acaba sınırdan geçebilecek miyiz? Ya bir sorun olursa diye düşünmeden edemiyor insan. Uçağımız Saraybosna’ya indiğinde 4 kişi beraber aynı sıraya girdik. Ben önden görevliye pasaportumu verdim ve niye geldiniz? Ne kadar kalacaksınız? gibi sorularına cevap verdikten sonra, pasaportuma damga vurup teslim etti. Burada önemli olanlar, gidiş-dönüş uçak bileti çıktınız, konaklama bilgilerinizin çıktısı oldukça önemli. Görevlilere bunları gösterdikten sonra çok fazla soru sormadan genelde pasaportunuza damga vurup geçiriyor. Bazı ülkelerde damga vurulmuyor, bilgisayar sistemine işliyorlar şaşırmayın. Ben gezi rotamızın da çıktısını alıp gerekli olduğu zamanlarda gösterdim. Saraybosna’da ben geçtikten sonra görevliye diğer arkadaşlarında benimle beraber olduğunu söyleyince onlara tekrar aynı şeyleri sormadı ve direkt pasaportlarına damga vurup geçirdi.
Diğer ülke geçişlerinde sadece Arnavutluk’tan çıkarken sıkıntı yaşadık. Aracımızı aramak için arama bölümüne çektik. Burada uyuşturucu vs için arama yapılıyor. Görevli araca kaba taslak bakıp seyahat yaptığımızı anladı ve size hızlı arama yaptım diyerek bizden açıkça rüşvet talebinde bulundu, iki görevliye 5 Euro vermemiz karşılığında arama yapmayacağını söyledi. Burada bir arkadaşımız polis okulunda öğrenci olduğunu söyledikten sonra işi dalgaya vurup tamam siz geçin hadi dedi. Burada geçirebildiği kişilerden rüşvet alıyorlar. Balkanların en kötü noktası Arnavutluk, ülkeye girdiğiniz anda anlıyorsunuz. Ülke de çok fazla yolsuzluk var bu yüzden bize çok uzak değiller. Makedonya’ya girerken de üç beş görevli ağzımızı aradı, sonra bir sıkıntı olmadan ülkeye giriş yaptık. Diğer Sırbistan ve Karadağ’da iyi bir tutumla karşılaştık ve hiç sıkıntı yaşamadan giriş çıkış yapabildik. Geçiş noktalarına gelmeden önce pasaport, ehliyet ruhsat gibi belgelerinizi hazırlarsanız iyi olur. Bekleme konusunda genelde akıcıydı. Sadece Sırbistan’dan Bosna Hersek’e geçerken biraz bekledik.
Balkanlarda Para Birimleri
Balkanlarda para birimleri konusu biraz karışık. Öncelikle tüm ülkelerde genel olarak Euro kullanabiliyorsunuz. Bu yüzden buradan gitmeden yanınızda muhakkak Euro götürün. Euro kullandığınız bazı yerlerde sizden komisyon alabiliyorlar. Onun içinde exchage office(döviz bürosu) bulup hemen o ülkenin para biriminde döviz almak gerekiyor. Ülkelerde ortalama 15–20 Euro civarı para harcadık. Benzin alacağımız zamanlar ekleme yaptık. 4 kişi olduğumuzdan ortak masraflar için (benzin, otopark, yol geçiş ücreti) ortak para koyup oradan harcamaya çalıştık ki daha sonradan hesap kitap karışmasın diye. Diğer zamanlarda da harcadığımız ücretleri not alıp genelde o günün akşamında alacak vereceği hallettik. Ama en iyisi her zaman ortak para toplamak, hesap kitapla uğraşmak günün yorgunluğundan sonra güzel olmuyor
SplitWise uygulaması bu tür konularda size yardımcı olabilir uygulamada arkadaşlarınızla bir grup oluşturuyorsunuz. Burada herkesin ödediği tutarlar gözüküyor kim ne kadar verip alacaksa hepsi hesaplanmış oluyor.
Bosna-Hersek’in para birimi KM-Bam olarak geçiyor. Biz Saraybosna’da 1 Euro 1.95 KM üzerinden bozdurduk genelde. Ama Mostar’da 2 KM bozan bir yer vardı. 1.95 gördüğünüz yerde bozdurursanız sıkıntı olmaz. Saraybosna merkezde bir çok exchange office bulunuyor.
Karadağ’da tamamen Euro geçiyor bu yüzden en pahalı yer burası diyebiliriz
Ama öyle aşırı bir pahalılık yok gözünüz korkmasın. Biz Zabljak’ta 5 Euro’ya orta boy bir pizza yiyebildik. Bizden çok az pahalı diyebilirim.
Arnavutluk’un para birimi Lek, burada gece bulunduğumuzdan döviz bürosu aramadık. Yemek yedik sadece ve manavdan biraz meyve aldık. Ödemeleri de genel olarak Euro üstünden yaptık.
Makedonya’nın para birimi Makedonya Dinarı, burada ilk Ohrid’e gittik ve otopark için Euro üzerinden komisyon alındığını görünce hemen gidip para bozdurduk ve parayı öyle ödedik. Bazı ülkelerde komisyonlar Euro üzerinden oluyor, o ülkenin para biriminden almanızda fayda var. Makedonya’da para bozdurduğumuz abi Türkçe biliyordu. Bir zamanlar Türkiye’de yaşamış, gayet iyi bir ücret üzerinden para bozdu ve araçta önemli eşya bırakmamamız gibi bazı tavsiyelerde bulundu.
Sırbistan’ın para birimi Sırp Dinarı, buraya da gece varmıştık. Ama şehir merkezinde açık yer bulduğumuzdan para bozdurup alışveriş yaptık.
Para birimleri için XECurrency uygulamasını indirip döviz kurları arasındaki çevrim ve farkları görebilirsiniz.
Balkanlarda para birimleri için vereceğim tavsiyeler;
Balkan turunda sürekli ülke değiştirdiğinizden dolayı gereğinden fazla o ülkenin parasından almayın ki diğer ülkeye geçtiğinizde elinizde kalmasın. Biz sadece dönüşümüz Bosna Hersek olduğu için fazla bozdurmuştuk. Sırbistan’dan sonra tekrar buraya dönünce onları kullandık. Genelde elimizde kalan paraları benzin doldurup değerlendiriyorduk.
Balkanlarda Dil
Balkanlarda dil konusu biraz farklı, çünkü İngilizce bilseniz de her zaman anlaşamıyorsunuz çünkü onlar bilmiyor
Genel olarak yaşlı nüfus İngilizce bilmiyor, gençlerin bir çoğu az çokta olsa bilip yardımcı olabiliyor. Hiç ingilizceniz yoksa bir şekilde anlaşırsınız tabii ki ama bazen gerçekten gerekiyor. Bilmeyen insanlar vücut diliyle yine bir şeyler anlatmaya çalışıyor. Yanınızda bilen birisi olursa rahat edersiniz. En kötü yanınızda gitmeden google translate uygulaması bulunsun ve gideceğiniz ülkelerin dillerini(Boşnakça, Arnavutça, Sırpça, Makedonca gibi) çevrimdışı indirin. Çok büyük sorun olursa ona başvurursunuz. Bosna Hersek ve Makedonya’da Türkçe konuşan çok kişiye denk geldik. Hatta Makedonya’da Türk olmasalar bile Türkçe konuşan çok kişi var. Yine Kotor’da turist olarak dolaşan çok sayıda Türk vardı ve çarşıdaki bazı esnaflar Türk’tü. Bosna Hersek ve Makedonya’da da Türklerin bulunduğu çarşılar bulunmakta. Çok sıkıntı yaşarsanız en azından buralarda derdinizi anlatabilirsiniz.
Balkanlarda Benzin Fiyatları
Bizim kiraladığımız araç benzinliydi. Benzin için genel olarak 7 tl’nin altında benzin aldığımızı hatırlamıyorum. Bu yüzden orada ucuz kafasına çok girmeyin. Tercihiniz az yakan araç olursa iyi olur. Çünkü biz 2500 km yol yaptık bütçeye direkt etki ediyor. Toplamda benzine 200 Euro civarı bir ücret ödedik diyebilirim. 4 kişi olduğumuzdan kişi başı çok düşmüyor ama az yakan ve tasarruflu araçlarda daha da düşürebilirsiniz. Yine bazen Euro üstünden almanız gerekebilir ama burada yine komisyon aldıkları oluyor. En iyisi o ülkenin para biriminden benzin almak.
Balkanlarda Yol Geçiş ve Otopark
Yol geçiş ücretleri genelde bizdeki gibi fiş alıp bir sonraki gişe de ödemek gibi veya direkt olarak o gişe de ödemek gibi oluyor. Euro üzerinden buralarda yüzde elli civarı komisyon alınmakta o yüzden geçeceğiniz yolların ücretli olup olmadığına bakıp ona göre yanınızda o ülkenin parasından bulundurursanız tasarruf etmiş olursunuz.
Otopark ücretleri Avrupa’daki gibi uçuk değil bize daha yakın. Genelde saatlik ücretler 1–1.5 Euro civarında. Bu ücretleri 4 e bölünce kişi başı çok fazla bişey düşmediğinden aracınızı güvenli yerlere bırakmanızı tavsiye ederim. Belgrad’da otopark konusu biraz karışık araçları sokağa park ediyorsunuz ve görevliye ücreti ödemelisiniz. Telefon üstünden sms ile de ödeme yapılmakta. Biz bilmediğimizden park cezası yedik ve onu ödemek için bir de banka bulmakla uğraştık. 7 Euro civarı bir park cezası ödedik. Siz siz olun Sırbistan’da araç park ederken görevliyi bulun. Oldu ki park cezası yediniz Post Office’lerden veya benim ödediğim Erste Bank üzerinden cezayı ödeyebilirsiniz. Bu arada saat 21:00’dan sonra şehirde otopark ücreti alınmıyor. Otopark ücreti Sırbistan’da gayet uygun o yüzden ceza yemeden güzelce ödeyin :). Novi Sad’da ise aracı park ettiğimiz yerdeki bir kız bizim yerimize ücreti kardeşine telefondan ödetti ve ısrarlarımıza rağmen bizden para almadı.
Balkanlarda Yeme İçme
Balkan ülkelerinde yeme içme konusunda hiç sıkıntı yaşamazsınız hem yemekleri bize çok benziyor hem de fiyatlar gayet uygun. Kahvaltıları genelde marketten aldığımız müsli, süt ve mısır gevreği gibi şeylerle yaptık. Ara öğünler için bazen sandviç, bazen ton balığı bazen de meyve ve dondurma ile geçiştirdik. Gitmişken bol bol cevapcici yiyin. Fiyatına göre porsiyonu oldukça bol.
Saraybosna’da boşnak böreğine 1 Euro (2 KM), Cevapi köftesine 3.5 Euro (7 KM) 10 tane köfte pide ve soğanla geliyor, triliçeye 1 Euro (2 KM) verdik.
Karadağ’da dışarıda sadece pizza yedik. Orta boy pizzaya 5 Euro verdik.
Makedonya’da Hamza Döner’de döner yedik, oldukça fazla dolduruyor döneri, kolayla beraber 2 Euro (120 Makedon Dinarı), yine bir gün 2 lahmacun ve ayrana 2 Euro (120 Makedon Dinarı) ödedik.
Arnavutlukta tavuk,salata ve kolaya 4.5 Euro civarı para ödedik ve yediğimiz en lezzetsiz yemekti.
Sırbistan’da genelde evde bir şeyler yaptık. Marketten alınan şeyler bizdekiyle hemen hemen aynı.
Balkanlarda Kullandığımız Mobil Uygulamalar
Aracın navigasyonunu çok efektif kullanamadığımdan önceden maps.me ve google maps üzerinden offline olarak indirmiş olduğum haritaları kullandım. Tüm gezi boyunca genel olarak google maps’i kullandık. Gezeceğimiz yerleri de harita üstünde pinlediğim için yol tariflerini kolayca alıp gezebildik. Tek yaşadığımız sıkıntı bazen alt veya üst geçitte olduğumuzu bilememesi ve bazen de bizi ters şerite sokmasıydı. O yüzden gözünüz açık olsun. Diğer yol arkadaşlarınız da mutlaka offline olarak haritaları indirsin her zaman sarjınız olmayabiliyor.
Para birimlerini birbirine dönüştüren Currency uygulamasını mutlaka indirin. Hesap kitap yaparken işinize çok yarayacak.
Google Trips, bu uygulamaya gezeceğiniz yerleri girerek çevrede yapabileceğiniz şeyleri görebilirsiniz ve size rota, günlük plan yapmasını sağlayabilirsiniz.
Booking, konaklama kısmında biz tüm rezervasyonlarımızı booking üzerinden yaptık. Konaklayacağınız yerlerin bilgisine uygulama da offline olarakta erişebilirsiniz. Konaklamalarınızda kullancağınız %10 indirim için tıklayın.
Google Translate, gittiğiniz ülkelerin dillerini de ingilizcenin yanında indirin ki, yaşadığınız sıkıntılarda size yardımcı olabilsin.
Viber, Whatsapp, Balkan ülkelerinde genel olarak Whatsapp’tan ziyade Viber kullanılıyor. Bu yüzden iletişim kuracağınız zaman bu platforma bakmanızı tavsiye ederim.
Vizesiz Balkan Turu Toplam Maliyet
Vizesiz Balkan Turu için en merak edilen konulardan birisi olan maliyeti bilerek sona bıraktım ki gezide neler yapıp yapmadığımıza hakim olun ve kendi maliyetinizi kafanızda canlandırmanız daha rahat olsun.
- Balkanlarda araç kiralamaya kişi başı 100 Euro verdik. Siz otobüsle de bu geziyi yapsanız aşağı yukarı harcayacağınız fiyat budur.
- Balkanlarda benzine kişi başı 50 Euro harcadık. Ulaşım kalemini düşününce bizim en fazla para harcadığımız kısım bu oldu.
- Konaklama için kişi başı 67 Euro harcadık. Kaldığımız yerlerde genel olarak evlerdi. Çok merkezi olmayan, merkeze uzakta olmayan, temiz, ucuz evlerde kalmaya çalıştık. Konfor olarak normal standartlarda yerlerdi hepsi.
- Totalde 300 Euro’ya yakın para harcadım. Ulaşım ve konaklama 217 tuttu gerisi de, yeme içme, yol geçiş ücreti, otopark, hediyelik, yapılan aktiviteler(kano, bot), müze girişleri ücretleri, milli park giriş ücretleri.
Bazı masraflar kişiden kişiye göre değişebilmekte, örneğin yeme-içme, aktivite vb. gezi de içimde kalan göremediğim yer sadece bir iki vardır. Onlarda tercihlerden dolayı vakit yetersizliğinden gidilemeyen yerler oldu. Onun dışında çok görmek isteyip, göremediğim yer olmadı. Kıyı bucak her yeri gezdik, istediğimiz yerde durduk güneşin batışını izledik. Araba bu konuda bize çok büyük özgürlük sağladı ve tamamen içime sinen bir gezi oldu. Zaten haritadan yaptığımız rotaya bakınca göreceksiniz ki sadece şehirler üstünde geçmedik. Balkan turunda kimsenin gitmediği bir sürü yere gittik.
Uçak için Saraybosna’ya gidiş dönüş uçak bileti 460 TL kampanya ile geziden üç hafta öncesinde alındı (30 Haziran — 8 Temmuz). 50 TL’si dönünce pegasus puan olarak iade edildi.
Gezi yazılarımın detayları için aşağıdaki bağlantıları takip edebilirsiniz.
- Bosna Hersek Gezi Notları
- Durmitor National Park
- Kotor Gezilecek Yerler
- Makedonya Gezi Notları
- Sırbistan Gezi Notları
Yeni yazılarımdan abone listesine kayıt olup veya instagram adresimden takip ederek haberdar olabilirsiniz. Instagram üzerinde paylaştığım öne çıkan hikayelerimden ve fotoğraflarımdan da gittiğimiz yerlere dair daha net bilgi alabilirsiniz.
Ben yapamam diye düşünmeyin, bu geziden önce benimde tecrübem yok denecek kadar azdı. İyi araştırma ve plan ile harika bir gezi yapabilirsiniz.
Instagram da öne çıkan hikayelere sabitlediğim Vizesiz Balkan Turu hikayelerime buradan bakabilirsiniz.
Vizesiz Balkan Turu’yla ilgili kafanıza takılan veya merak ettiğiniz bir şey var ise yorumlara yazarsanız çok sevinirim (:
Keyifli seyahatler.
