83 Yaşında Ünlü Olan Ressam Miro
Ünlü ressam Joan Miró ‘nun 83 yaşında ünlü olduğunu biliyor muydunuz?
83 yaşında değerinin anlaşılması, eserlerinin takdir edilmesi? Bilmiyorum bu kadar bekleyen başka bir ressam var mı? (Diyeceksiniz, öldükten sonra ünlü olanlara ne demeli?) Ama ünlü ressam Joan Miró bu kadar beklemiş. 83 yaşına kadar resim yapmış, yapmış. Vazgeçmemiş. Resimleri daha çok kendisi için yapmış.
Çağının ötesine geçen, sürrealist bir ressam Joan Miró. İspanyol. Hayatınının büyük kısmını Palma de Majorca’da eşinin ailesi ile geçiriyor.
Bu hafta 300’ü aşkın orijinal eserinin dünyada ilk kez bir arada sergilendiği Joan Miró sergisini özel davetli olarak gezdim. UNIQ Expo’da bulunan sergiyi küratör Jean-Christophe Hubert bizlere detaylı olarak anlattı.
Miro’nun eserlerini her zaman beğenerek izlemişimdir. Şimdi bir de hayat hikayesini, grafik tarzda olan resimlerini nasıl yaptığını, neden bu şekilde çalıştığını öğrenince farklı bir algı ile bakmaya başladım.
İşte Joan Miró’dan yeni öğrendiğim ilginç bilgiler:
Miró her gün hemen hemen 10 resim yapar, sonra da karşılarına geçer seyredermiş. Bu 10 eserden en çok sevdiği birini seçer ve diğerlerini imha edermiş.
Resimlerinde siyah başta olmak üzere kırmızı, mavi, yeşil gibi ana renkleri kullanırmış. Bu renklerin de hep aynı tonlarını.
Son derece sade ve spontan çizmeyi seven Miró, eserlerine başlarken bir tema ile hareket etmez, içgüdülerine güvenirmiş. Bir fırça darbesi ile ilk hareketi yapar, sonrasında bu hareket onu nereye götürürse ona göre bir tema çıktığını düşünürmüş.
1948'den itibaren daha çok taş baskı üzerine çalışmalar yapmaya başlamış. Ağırlıklı 5–8 renk kullanırmış. Her renk için bir plaka kullanır, onları sırayla kağıt üzerine baskı yaparak kullanırmış. Kağıt üzerine baskı yaptığı eserlerden genelde 100 adet yaparmış. Her bir resmin üzerine de kaçıncı baskı olduğunu yazar (37/100 gibi), sonra bütün 100 baskıyı galeriye götürür ve hepsi 1,000 euro, tanesi 10 euro şeklinde satarmış. (Tabii onun zamanında daha euro yoktu)
Miro’nun Kadınları
Bu şekilde baskı ile resim yapan bir diğer ressam da Chagall imiş. Ama Chagall Miro’nun aksine çok daha fazla renk (25 civarında) ve dolayısıyla çok daha fazla plaka ve baskı yaparmış.
Joan Miró eserlerindeki kişinin kadın olduğunu belirtmek için onun kafasının üst kısmına 2–3 tel saç iliştirirmiş. Sergiye gidip, de çizilen kişinin kafasında 2–3 tel saça benzeyen çizgi görürseniz, bilin ki o eserin ana teması kadın. Kadınları çizdiği de bir dolu resmi var sanatçının.
Sanatla uğraşsa da, uğraşmasa da çoğu insanın en büyük hedefi ünlü olmak ve daha çok kazanmaktır. Joan Miró da 83 yaşından sonra bu emele ulaşmış. Yani ünlü olmuş.
Ama 83 yaşından itibaren daha tanınan ve eserleri astronomik fiyatlara ulaşan Joan Miró, bu olaya çok sinirlenmiş. Kariyerinin başında sadece kendisi için yaptığı eserlerin çok pahalı satılması ona haksızlık olarak gelmiş. Bu nedenle Miró Vakfı’nı kurarak kendi eserlerini toplamaya başlamış. Barselona’ya giderseniz Joan Miró Müzesi’nde bu eserleri görebilirsiniz. Son dönemlerde yaptığı resimlerde daha çok siyah kullanarak da, resimlerinin fahiş fiyatlara satılmasına olan bu öfkesini yansıtmak istemiş.
Miró’nun bu sergisi sürrealizm, çocukluğun rolü, özgürlük, renkler, sanatçının eli, sadelik ve İspanya temalarında kurgulanıyor.
Miro ve Şiir Kitapları İçin Yaptığı Baskılar
Sergide Joan Miró’nun şiirler için yaptığı kitapları sergileyen özel bir bölüm de var. Ünlü ressam tam bir şiir aşığıymış. Bu şiir kitapları az olduğu için onun diğer eserlerinden daha da değerliymiş.
Uniq Expo’da gezdiğim bu sergi Miró’nun sulu boyalar, baskı resimler, çizimler, kolajlar, mektuplardan oluşan litografi ve gravür ağırlıklı en büyük grafik sanatı koleksiyonu olarak nitelendiriliyor.
Miró’nun eserlerini ürettiği litografi makinesi ve Palma de Mallorca’daki atölyesini de içinde barındıran ve ziyaretçilere inceleme şansı sunan sergi, çeşitli atölye çalışmalarına ev sahipliği yaparak Miró’nun dünyasına yolculuk yapılmasına olanak veriyor.
Aynı zamanda kuratör Jean-Christophe Hubert’in özel çabasıyla Miró’nun yakın arkadaşı Picasso’nun da 20 eseri bulunuyor.
Serginin çeşitli yerlerinde Miro’yu çalışırken gösteren videolar içeren ekranlar var. Bir de girişte Joan Miró ile ilgili bir belgesel içeren video var. O videoyu da sizin için çektim. Bizi gezdiren sevgili kuratör Jean Christophe Hubert’in tercümanı da sağolsun çeviriyi yaptı.
Çocukların da sanata yaklaşabilmesi için 40 eserin çocukların göz hizasında sergilendiği UNIQ Expo’da çocuklara özel olarak Miró atölye çalışmaları gerçekleştiriliyor. Ben özellikle bu kısıma bayıldım. İnteraktif soru soran kısımlar, çocuklara özel sandalyeler, etrafta tam onların göz hizasında resimler. Çocuğunuz sanatla ilgileniyorsa bunu kaçırmayın derim.
Miró’nun bilinmeyen yönlerini ortaya çıkaran ‘Joan Miró Litografi ve Gravür’ sergisi 2 Aralık’a kadar UNIQ Expo’da ziyaret edilebiliyor. ZUBİZU üyelerine yüzde 10 indirim ayrıcalığı sağlanan serginin biletlerine Mobilet’ten ulaşılabiliyor.
Biz gezerken çok keyif aldık. Açıklamalar da cabası.
2 Aralık’a kadar alın çocuğunuzu, eşinizi, dostunuzu, bir sergi gezin, atölyeye katılın. Sonrasında ya da öncesinde de Uniq’de bulunan yemek yerlerinden birinde keyifli bir yemek yeyin.
Bahar Anahmias, the art lover
