Süleyman Demirel’in Hayatı
Özel Hayatı
Süleyman Demirel 1 Kasım 1928 tarihinde Ispartada doğmuştur.Babasının adı Yahya Demirel,Annesinin adı Ümmühan Demireldir.Süleyman Demirel ilkokulu köyündeki okulda okumuştur.Ortaokul ve Liseyi Isparta,Muğla ve Afyonda bitirmiştir.1949 yılında İstanbul Teknik Üniversitesinden yüksek inşaat mühendisi olarak mezun oldu.1948 yılında babasının yeğeninin kızı(Nazmiye Demirel)ile evlendi.
Siyasi Kariyeri
1962 yılında Adalet Partisi ile siyaset hayatına başladı.Aynı yıl yapılan I. Kongre’de Genel İdare Kuruluna seçildi. AP’lilerin af kampanyası sonucunda eski cumhurbaşkanı Celal Bayar’ın 22 Mart 1963'te şartlı olarak serbest bırakılmasının ardından Ankara’da meydana gelen olaylar sırasında Adalet Partisi Genel Merkezinin saldırıya uğraması üzerine aktif siyasetten çekildi.1964 yılında Adalet Partisi genel başkanı Ragıp Gümüşpala’nin ölümü üzerine parti içi bulanımın baş göstermesi sonucu aktif siyasete geri döndü.28 Kasım 1964 yılında 1679 oydan 1072'sini alarak genel başkan seçildi.Şubat 1965'de İsmet İnönü hükümeti düştükten sonra AP,CKMP,MP ve YTP koalisyonu kuruldu ve Süleyman Demirel TBMM dışından başbakan yardımcısı oldu.Aynı senede babası Yahya Demirel Isparta İslamköy Beldesinin belediye başkanı oldu.1965 yılında Süleyman Demirel liderliğindeki AP %52.8 oy alarak tek başına iktidar oldu.Demirel bu seçimde Isparta milletvekili olarak ilk kez seçildi.27 Mayıs sonrasında ilk kez koalisyonsuz hükümeti kurdu ve 12.Başbakan oldu.Adalet Partisi 80 darbesinden sonra kapatılmıştır.
Başbakanlık Dönemi
Süleyman Demirel başbakanlık yaptığı dönemde Boğaziçi köprüsü,Ereğli Demir-Çelik işletmeleri ve Keban Barajı gibi büyük yatırımlar yapmıştır.Bu dönemde Türkiye’de enflasyon %5, kalkınma hızı %7 idi. Bu kalkınma hızı Japonya’dan sonra, petrol ülkeleri dışında, dünyanın ikinci yüksek kalkınma hızıydı.20 Ekim 1991 genel seçimlerinde Doğru Yol Partisi %27 oy alarak en yüksek oy alan parti olmuştur ve 178 milletvekili çıkartmıştır.20 Kasım 1991'de SHP ile koalisyon hükümeti kurmuştur.Süleyman Demirel’in başbakanlığı döneminde DYP-SHP hükümeti, enflasyon konusunda söz verdiği başarıyı gösterememekle birlikte ekonomik büyümeyi canlandırmakta ve ücretlilerin reel gelirlerini artırmakta bir ölçüde başarılı oldu.1992 yılında sosyal güvencesi olmayan vatandaşlar için yeşil kart uygulamasını başlatmıştır.1987 yılında başlatılan, emeklilikte belirli bir süre prim ödeme ve belirli bir süre sigortalı olma şartının yanında üçüncü bir şart olarak da belirli bir yaşı tamamlama şartı uygulaması Demirel döneminde değiştirildi. 1992 yılında çıkarılan 3774 sayılı Kanun’la emeklilikte “yaş” şartı tamamen kaldırıldı, böylece kadınlar 38 ve erkekler 43 yaşında emeklilik hakkı elde etti.
Cumhurbaşkanlığı Dönemi
17 Nisan 1993 yılında 8.Cumhurbaşkanı Turgut Özal kalp yetmezliğinden kaynaklı tansiyon düşmesi sonucu hayata gözlerini yummuştur.Süleyman Demirel 4 Mayıs tarihinde, Turgut Özal’ın beklenmeyen ölümüyle boşalan cumhurbaşkanlığına adaylığını ilan etti. 8 Mayıs günü TBMM’de yapılan seçimin ilk turunda Demirel 234 oyda kalarak yeterli çoğunluğu sağlayamadı. İkinci turda Demirel 225, öteki partilerin adayları Kamran İnan(ANAP) 95, Lütfi Doğan (RP) 49, İsmail Cem(CHP) 25 oy aldı. 16 Mayıs’taki üçüncü turda Doğru Yol Partisi dışında koalisyon ortağı SHP ile MHP desteği ile 244 oy olan Demirel, Türkiye’nin 9. Cumhurbaşkanı olarak seçildi.Cumhurbaşkanı olduktan 1.5 ay sonra Sivas Katliamı yaşandı.1995 yılında Azerbaycanda darbe girişimi olacağını Haydar Aliyeve bildirmiştir.18 Mart 1996 yılında İzmitte bir alışveriş merkezi açılışında suikast girişiminden yara almadan kurtuldu.Görev süresinin bitimine doğru cumhurbaşkanlığı süresinin beş yıl daha uzatılmasını öngören Anayasanın 101. maddesi ilgili değişiklik teklifi, 5 Nisan 2000 tarihinde TBMM’de reddedildi.16 Mayıs 2000 yılında görevini Ahmet Necdet Sezere devretmiştir.17 Haziran 2015 yılında kalp yetmezliği ve solunum yolu enfeksiyonundan dolayı hayata gözlerini yummuştur.
Kaynak:
