Nita Bouwman-Hermans: ambitieuze strijder tegen discriminatie
Het klinkt hoogdravend, maar als Nita Bouwman-Hermans (36) niet op vroege leeftijd door een beperking was getekend zou ze op dit moment een gevierd politicus zijn. En die ambitie probeert ze nu alsnog waar te maken.
Jochem Wijma en Nina Top
Ondanks alles welbespraakt, een natuurlijk overwicht, geen blad voor de mond en vol wilde plannen. Dat laatste ontkent ze niet, want als ze zichzelf in drie woorden moet omschrijven is ‘zeer ambitieus’ het eerste wat uit haar mond komt. Verder is ze een ‘doorzetter’, en ‘aardig’.
Doorzettingsvermogen heeft ze wel nodig, want haar leven is niet simpel. Toen ze een jaar oud was, is ze geadopteerd door haar Nederlandse ouders nadat ze ondervoed op een straat in India was achtergelaten. Het is aan een behulpzame bisschop te danken dat ze nog in leven is. Door de ondervoeding heeft Nita een hersenbeschading opgelopen, en als gevolg daarvan een zeer lichte verstandelijke beperking. Daardoor kan ze veel dingen niet onthouden en heeft soms meer tijd nodig om dingen te verwerken.
Ondanks dat ze indirect verantwoordelijk zijn voor haar licht verstandelijke beperking verwijt ze haar biologische ouders echter niks. ‘’In India zijn zonen gewoon belangrijker.’’ Geen wrevel dus, maar toch heeft Nita geen behoefte aan contact met haar biologische familie.
‘’Ik dacht dat je blank was.’’
De combinatie van haar Nederlandse naam en haar getinte huid doen de wenkbrauwen soms fronsen. Bij een sollicitatie krijgt Nita vaak te horen dat er gedacht werd dat ze blank was. ‘’Ik krijg ook altijd maar een eenjarig contract. En als je een beperking hebt is het helemaal snel klaar.’’
Wat er in de VS gebeurd vindt ze daarom goed, al keurt ze het geweld af. ‘’Geweld lost niets op, het maakt mensen alleen maar kapot. Het haalt de socialisatie eruit. Maar je moet iedereen gelijkwaardig behandelen. Het Martin Luther King-effect, zo noem ik het zelf.’’
Twaalf jaar ervaring in thuiszitten
Werk heeft ze op dit moment dan ook niet. ‘’Het is in je leven belangrijk om ervaring op te bouwen. Nou, dat heb ik. Ik heb al twaalf jaar ervaring met thuiszitten. Vanwege mijn beperking ben ik afgekeurd voor werk . Terwijl ik weet dat ik wel zou kunnen werken, bijvoorbeeld in de ICT.’’
Te oordelen naar haar twee energieke dochters die soms om aandacht vragen op het beeldscherm heeft ze thuis genoeg om handen, maar volgens Nita kan niemand zeven dagen in de week met kinderen thuis zitten. De kinderen naar de opvang proberen te krijgen is echter problematisch. ‘’Als werkloze krijg je dat niet door je gemeente vergoed. Ik zit toch alleen maar thuis, dus dan kan ik ook wel voor de kinderen zorgen. Moet je maar gaan werken, zeggen ze dan. Maar ja, dat kan dus niet vanwege mijn beperking. Het is echt een ingewikkeld en verrot systeem. Dat kan veel eenvoudiger.’’
‘’Ik kan straks twee pizza’s per maand kopen.’’
Ondanks haar positivisme maakt ze zich wel zorgen om de toekomst. ‘’Leven van een uitkering is geen pretje.’’ Haar echtgenoot werkt dan wel, maar mocht ze onverhoopt alleen komen te staan zou ze wel graag haar eigen boontjes kunnen doppen. ‘’Van het pensioen dat ik straks op heb gebouwd kan ik straks twee pizza’s per maand kopen, heb ik samen met mijn man uitgerekend. €7,50. Dat is het bedrag. Superlaag, toch?’’
In het werkveld is haar beperking dus al een obstakel. Daar komt bij Nita nog bij dat ze een redelijk onzichtbare beperking (mild hersenletsel) heeft waar snel overheen wordt gekeken. Toch vindt ze dat je moet accepteren wat je hebt. ‘’’We zijn allemaal imperfect. En als je dat niet omarmt ben je jezelf gewoon niet.’’
Wereldwijde revolutie
Nita zit echter niet stil. Ze heeft een missie, een visie die steeds helderder wordt. Met ‘Nieuw Socialisme’, een politieke partij, wil ze Nederland structureel gaan veranderen. En niet alleen Nederland, maar ook Europa en daarbuiten. ‘’Beter met elkaar omgaan, op een gezondere en eerlijke manier. Gericht op de toekomst, en het verleden meer loslaten.’’
‘’Op dit moment heeft niemand in de politiek een beperking.’’
‘’’Er is vraag naar. Mensen met en zonder beperking vinden het goed dat er mensen zijn die echt voor beperkten opkomen.’’ Binnenkort gaat de partij officieel geregistreerd worden in Groessen, de woonplaats van Nita. In principe gaat ze eerst lokaal meedoen, en later ook proberen op landelijk niveau. Hoe ze dat precies voor elkaar ziet kan ze nog niet echt specificeren. De partij heeft nu (nog) drie leden, maar volgens de enthousiaste oprichtster zijn dat er binnenkort veertig.
Alle leden hebben zelf ook een beperking. Bang dat ze dat in de politiek toch lastig wordt is ze niet. ‘’Iedereen moet gelijkwaardig zijn. Het moet gaan om het karakter. Maar ik ben wel verbaasd dat er op dit moment nog niemand in de politiek een beperking heeft. Dat kan toch niet?’’
En ze staat niet alleen in haar strijd. Om internationaal ook van de grond te komen krijgt ze hulp van organisaties zoals Amnesty International en Handicap International. Zelf is Nita VN-ambassadeur. In die functie strijdt ze al voor de rechten van mensen met een beperking. Veelal door in gesprek te gaan met de mensen die invloed uit kunnen oefenen.
Een beetje zoals Rick Brink, de officieuze minister van Gehandicaptenzaken, te werk gaat. Nita heeft zelf ook een poging gedaan om het nationale boegbeeld van mensen met een beperking te worden, maar is het dus niet geworden. Ze is best tevreden over Ricks werk als minister.
‘’Ja, Rick is een aardige man en hij doet het goed. Hij is er ook maar druk mee. Maar eigenlijk moet er een officiële minister komen die ook echt politieke macht heeft. Dat wordt door Den Haag echter niet zo goed begrepen.’’
‘’Op een gegeven moment stond ik daar met drugs in handen.’’
Daarnaast blijven volgens Nita sommige dingen bij Rick op de achtergrond. De misstanden bij sociale werkplaatsen bijvoorbeeld. Ze heeft er zelf gewerkt. ‘’Op een gegeven moment stond ik daar met drugs in handen. Want die wordt daar gewoon verhandeld. Het is er heel onveilig voor vrouwen. Ze worden seksueel geïntimideerd. En als je er iets van zegt wordt het onder het tapijt geschoven. Geestelijke hersenspoeling, dat is het.’’
Deze kritiek is niet nieuw. Er zijn meerdere gevallen bekend van grove misstanden in sociale werkplaatsen.
Recht op duidelijkheid
Een van de dingen waar Nita met haar partij voor wil strijden is meer duidelijkheid. ‘’Er ontstaan gewoon nog te veel misverstanden door wollig, ingewikkeld taalgebruik. Duidelijk taalgebruik maakt Nederland veel eerlijker.’’
En er zijn meer gebieden waarop Nita verandering wil zien, bijvoorbeeld de financiën. Veel mensen worstelen met ingewikkelde rekening. ‘’Ik vind dat de hele financiële rompslomp overgedragen moeten worden aan een bedrijf waar dat geregeld wordt. Vrijwilligers regelen dat dan allemaal netjes. Zo hoeft men alleen maar te kijken naar wat ze overhouden. Dat maakt het allemaal overzichtelijker. Geen deurwaarders die je huis leeg halen, geen boze mannetjes.’’ Bang dat er in die situatie veel fraude gepleegd gaat worden is Nita niet. ‘’Misbruik is er overal. Daarom zou ik zelf ook zo’n bedrijf op willen zetten.’’
‘’Zo’n voetballertje verdient bakken met geld door alleen maar achter een bal aan te rennen.’’
In haar partijplannen spreekt ze vaak over hele arme mensen. ‘’Mensen die minder dan 1.000 euro per maand hebben. Die op straat leven. Die geen kleren hebben. Die niks van de wereld weten. Zij hebben ook recht op informatie.’’
Over de nieuwe Wajong-wetgeving is ze dan ook niet bepaald te spreken. ‘’De uitkering wordt nog lager dan eerst. Het is net genoeg om te overleven, niet meer. Dat geld moet echt beter verdeeld worden over de maatschappij. Zo’n voetballertje verdient bakken met geld door alleen maar achter een bal aan te rennen en hoeft daar ook vrij weinig van in te leveren, terwijl mensen met een uitkering van het minimale rond moeten komen. En alle zzp’ers en grote bedrijven die nu veel geld krijgen van de overheid hadden best kunnen zorgen voor een appeltje voor de dorst voor een crisis zoals deze.’’
‘’De grote bedrijven hadden best voor een appeltje voor de dorst kunnen zorgen.’’
De lat omlaag
Intelligentie speelt volgens Nita nog een te belangrijke rol speelt in de maatschappij. ‘’De maatschappelijke ladder lijkt te beginnen bij de havo. Als je geen havo-diploma hebt doe je eigenlijk niet mee. Alle leuke baantjes zijn dan onbereikbaar. Mensen moet niet op intelligentie afgerekend worden, maar gewoon op hun karakter. Die lat moet omlaag.’’
Zelf heeft Nita het ivbo gedaan (voorloper van het vmbo). ‘’Misschien ben ik niet slim in mijn hoofd, maar ik heb wel een hoog niveau in mijn hart. Ik kan met bijna iedereen overweg. ’’
Dat is ook haar politieke strategie. ‘’In gesprek blijven. Eerst handelen en dan pas beloven. En rustig en aardig blijven. Ook tegen de mensen die niet aardig tegen jou zijn. Want wie goed doet, goed ontmoet.’’
Daarom vindt ze het kwalijk dat de media zo negatief zijn. ‘’Iedereen zegt wel dat ze meer positiviteit willen, maar de negativiteit blijft bovenop liggen. En dat zorgt voor agressie en depressies.’’
‘’De swastika moet terug naar de oorspronkelijke betekenis.’’
Binnenkort komt de partij er dus aan, maar Nita is met meer projecten bezig. Ze schuwt de controversie ook niet. Eén van haar dromen gaat namelijk over hakenkruizen en de Hitler-groet. ‘’Het hakenkruis (de swastika) moet terug naar de oorspronkelijke, Hindoestaanse betekenis van gastvrijheid. En de Hitler-groet is eigenlijk afgekeken van de Hindoestaanse ochtendgroet. Het zou toch mooi zijn als die twee dingen hun oorspronkelijke waarde weer zouden krijgen.’’
Nita begrijpt wel dat het een pijnlijk onderwerp is voor veel mensen, en ze blijft ook vaag over hoe ze het precies voor elkaar denkt te krijgen. Toch gaat ze binnenkort in gesprek met de burgemeester van Groessen om te kijken wat er geregeld kan worden.
Dat ze veel om Hindoestaanse erfgoed geeft komt door haar afkomst. Toch heeft ze niet veel met het hindoeïsme. Ook niet met het katholieke geloof dat haar adoptieouders haar hebben meegegeven. ‘’Ik hecht er niet veel waarde meer aan. Dat komt ook door de misbruikschandalen waar je over hoort. Maar iedereen moet wel de kans krijgen om te geloven wat ze zelf willen. Het moet niet opgelegd worden.’’
‘’Iedereen moet de kans krijgen te geloven wat ze zelf willen.’’
Een leek die op haar website kijkt kan het idee krijgen dat Nieuw Socialisme meer is dan een politieke partij. Een levenswijze, misschien zelfs wel een levensovertuiging. Dat ontkent Nita snel. ‘’Ze moeten niet in mij als persoon geloven, ze moeten in mijn ideeën geloven.’’
Het andere klimaat
Om die ideeën aan de man te brengen is politieke macht nodig. Grote vraag is of Nita minister-president zou willen worden. Er volgt een volmondig ja, maar gelijk daarna krabbelt ze iets terug. ‘’Ik weet niet of ik het zou kunnen. Maar ik zou het wel graag willen.’’ De eigengereidheid heeft ze wel, want Nita vaart graag haar eigen koers. ‘’Ik ben op een goede manier eigenwijs.’’
Dat betekent niet dat ze niet openstaat voor samenwerking. ‘’De SP en GroenLinks passen wel bij onze standpunten. Ze geven ook om natuur en om mensen met een beperking.’’
‘’De politieke wereld is ijskoud.’’
Maar kan deze positieve vrouw stand houden in een wereld vol gekonkel en achterkamertjespolitiek? ‘’Ik zal altijd zachtaardig blijven. Zelfs in de ijskoude politieke wereld. Want dat klimaat is misschien wel erger dan de klimaatverandering waar we me te maken hebben. Dat moet echt veranderen.’’
Grote woorden, grote idealen. Hoe onrealistisch het ook lijkt, Nita gaat ervoor. Dat typeert haar. ‘’Als we alleen naar de toekomst gaan kijken gebeurt er niets. Iemand moet de eerste stap zetten.’’ Die eerste stap wordt gezet in Duiven, en zal als het aan haar zelf ligt naar Den Haag, Brussel en verder de wereld over brengen. En zelfs terug naar India, waar het voor haar allemaal begon. ‘’Maar ik weet niet of het ooit zo ver komt’’, tempert ze de verwachtingen.
