In gesprek met Monique vd Heuvel

docent en onderzoeker Hogeschool Rotterdam

Daar stond ze, die deeltijdstudent met haar jaren ervaring die toch dat papiertje van docent nodig had om in het MBO onderwijs verder te komen. Ze was mopperend binnengekomen en vroeg zich af wat ik nog had toe te voegen aan die ervaring. Daar stond ze, met tranen in haar ogen omdat ik haar had bevraagd in die les over wie zij nou was als docent, als mens. In het onderwijs heet dat: wat is jouw pedagogische opdracht? In mijn eigen taal heet dat: welke docent wil jij worden? Daar stond ze dus, en zei tegen me: “Ik heb veel van je geleerd. Ik dacht alles al te weten, nu weet ik hoe ik verder kan als docent.”

Daar kan ik enorm trots op zijn, zegt Monique van den Heuvel, docent op de Hogeschool Rotterdam. Dat is mijn bijdrage binnen deze opleiding Gezondheidszorg en Welzijn. Hier komen met name deeltijdstudenten die les gaan geven bij VMBO en MBO scholen. En ik kan je vertellen dat dit niet de makkelijkste scholen zijn. Belangrijk is dan dat docenten niet alleen de stof goed door kunnen geven, maar vooral een verbinding maken met die leerlingen. Belangrijk is dan om te weten wie jij bent.

Het onderwijs is nog te veel leerstof gestuurd. Mijn persoonlijke purpose is om die nieuwe docenten mee te geven dat het vooral over henzelf gaat. Of zoals de pedagoog Luc Stevens ergens schrijft: ‘zonder relatie geen prestatie’. Kan jouw werkwijze dan niet als een olievlek door dat onderwijs gaan? Monique reageert bescheiden, mompelt iets over dat ze geen revolutie kan ontketenen, maar als ik doorvraag voel ik bij haar wel de sterke behoefte dat juist ook dit onderwijs die docenten aflevert die in hun werk op al die scholen waar ze terecht komen echt impact maken. Hoe dan? Ik wil dat ze daar staan als een goed mens, zegt ze dan.

‘We moeten mensen de kans geven te leren in het leven.’

Hoe moet dat onderwijs op jouw Hogeschool dat meer gaan bereiken, vraag ik later. Door nieuwsgierig te worden, vertelt ze. Nieuwsgierig naar de mensen. Wie zijn ze, wie zijn die studenten die straks hier de leslokalen verlaten? Wie zijn ze als docent, wat is hun verhaal? Maar ook om hen nieuwsgierig te hebben gemaakt naar wie ze zelf zijn. Natuurlijk moeten ze een vak hebben geleerd, maar als je jezelf niet bent tegengekomen, van welke waarde ben je dan voor het onderwijs.

Het onderwijs hier moet dan niet alleen sturen op resultaat, of zoals ik beginnende docent op het Friesland college te horen kreeg: je kunt het nu nog niet. Dat betekende dat ik het vertrouwen kreeg te groeien, te leren. Onlangs kwam ik daar weer, maar liefst twintig jaar later. En opnieuw kreeg ik te horen dat er werd gezegd tegen studenten: je mag er zijn. Je kunt het nog niet, maar je mag hier leren.

Die les mogen we ook leerlingen geven op al die scholen. Je mag er zijn, en je kunt het nog niet, maar je mag hier leren. Dat betekent dat we al die jonge mensen de kans geven in het leven te leren.

Weet je, eindigen we ons gesprek, ik accepteer gewoon niet dat er mensen achterblijven, dat is mijn bijdrage, iedereen mag er zijn. Dat is misschien voor mij het juiste onderwijs.

Ron van Es — Work and Purpose