Uydular neden genellikle Fransız Guyanası'ndan atılıyor?

İbrahim karabağ
3 min readJan 6, 2022

--

Guyana'nın Fransızlaştırılma süreci:
Fransız Guyanası, Güney Amerika’nın kuzeyinde Surinam ile Brezilya arasında yer alan, Fransa’nın en büyük denizaşırı toprağıdır. Sömürge döneminde bölgede beş Guyana bulunmaktaydı ve buralar batıdan doğuya; İspanyol Guyanası (bugün Venezuela sınırları içinde), İngiliz Guyanası (bugün Guyana), Hollanda Guyanası (bugün Surinam), Fransız Guyanası ve Portekiz’e ait Amapa (bugün Brezilya sınırları içinde) idi.

Avrupa sömürgeciliğine kadar Amerikan yerli halklarının yaşadığı bölge, 15. yüzyılın sonlarından itibaren hızla sömürgeleştirilmeye başlanmış ve başta Afrika olmak üzere diğer coğrafyalardaki sömürgelerden köle taşımacılığı yoluyla getirilen milyonlarca insan sebebiyle demografik yapısı değişmiştir. Fransız Guyanası’na ilk olarak 1493 yılında Kristof Kolomb’un ulaştığı ifade edilmektedir. Buradaki ilk sömürge yönetimleri 17. yüzyılın başlarından itibaren kurulmuş; Fransa, Hollanda ve Portekiz arasındaki hâkimiyet mücadelesi sırasında bölge el değiştirirken, yerli halk da sömürge yönetimlerine karşı mücadele etmiştir. 1667 yılında bölgeyi ele geçiren İngiltere, Breda Anlaşması ile burayı Fransa’ya bırakmış, 1676’dan itibarense bölgede yine kısa süreli bir Hollanda işgali söz konusu olmuştur. Sık ormanlık yapısı, tropikal şartları ve bu şartların doğurduğu salgın hastalıklar, bölgeye altın madeni hayalleriyle gönderilen Fransızların yaşadığı olumsuz tecrübeler vd. nedenlerle bölge uğursuz ve korkutucu bir yer olarak vehmedilmiştir. 1809-1817 yılları arasındaki kısa süreli Portekiz hâkimiyeti dışında Fransa’nın bölgedeki etkinliği devam etmiş, 19. yüzyılın ikinci yarısında Çin, Hint ve Malay coğrafyasından gelen göçmenler burada tarım ve denizcilik faaliyetleri gerçekleştirmiştir. Yine aynı dönemde bölge, Fransa tarafından bir sürgün ve hapishane yeri olarak kullanılmaya başlanmıştır.

Fransa 1930 yılında, bugün bölgenin iç kesimlerinin büyük bölümünü kapsayan bir alanda, Inini adlı bir yönetim tahsis etmiş ancak bu yönetim İkinci Dünya Savaşı sonrası 1946’da yeniden birleştirilerek Fransız Guyanası hâline getirilmiş ve bölge Fransa’nın denizaşırı toprağı kabul edilmiştir. 1968’de faaliyete geçen Guyana Uzay Merkezi, Fransa’nın bu alandaki faaliyet ve denemeleri açısından önemli bir misyona sahiptir. 1970’li yıllardan itibaren bölgede sürdürülen bağımsızlık hareketleri şiddetle bastırılmış, 2010 yılında gerçekleştirilen referandumda ise özerklik seçeneği yeterli destek bulamamıştır. 2017 yılında Macron yönetimine karşı yürütülen grev ve protestolar, bölgede Fransa’ya karşı yakın dönemde gerçekleştirilen en kapsamlı hareket olarak dikkat çekmektedir.

Guyana’nın uzaylaştırılma süreci:
Uydular genellikle Fransız Guyanası’nın Kourou şehrinde bulunan Avrupa Uzay Ajansı’nın roket üssünden atılıyor.

Konum, 1964'te Fransa'nın uzay limanı olması için seçildi. 1975'te Fransa, Kourou'yu ESA ile paylaşmayı teklif etti. Ticari lansmanlar da Avrupalı ​​olmayan şirketler tarafından satın alınmaktadır. ESA, uzay limanının yıllık bütçesinin üçte ikisini ödüyor ve ayrıca Ariane fırlatıcılarının geliştirilmesi sırasında yapılan güncellemeleri de finanse etti.

Avrupa Uzay Ajansı (ESA) Fransız uzay ajansı CNES (Uzay Araştırmaları Ulusal Merkezi) ve ticari firmalar Arianespace ve Azercosmos Kourou'dan hareketi başlattı. ESA tarafından Otomatik Transfer Aracı kullanılarak Uluslararası Uzay İstasyonuna malzeme göndermek için kullanıldı.

4 Nisan 2017'de merkez, Fransız Guyanası'ndaki 2017 toplumsal kargaşasının ortasında 30 işçi sendikası lideri tarafından işgal edildi , ancak 24 Nisan 2017'de geri alındı.

Guyana Uzay Merkezi, coğrafyası nedeniyle bir uzay limanı için arzu edilen bir konuma sahip olarak kabul edilir. Bunun başlıca nedenleri şunlardır:

■Ekvatora yakındır , böylece bir uzay aracını ekvatoral, sabit bir yörüngeye sokmak için daha az enerji gerekir.

■Doğuda açık denizi var, bu nedenle roketlerin ve fırlatma başarısızlıklarından kaynaklanan enkazların alt kademelerinin insan yerleşimlerine düşmesi pek olası değil. Roketler , Dünya'nın dönüşü tarafından sağlanan açısal momentumdan yararlanmak için doğuya fırlatılır.

■Ekvatordan bir roket fırlatmanın avantajlarından bir tanesi, Dünya'nın dönüş hızının sağladığı ekstra destektir.

■Gerçekte, Kourou'nun ana faydası, ekvatora yakın fırlatma konumunun, daha yüksek enlemdeki uzay limanlarından fırlatmalara kıyasla, düşük eğimli (ya da durağan) Dünya yörüngelerine fırlatma için bir avantaj sağlamasıdır. Bunun nedeni, roketlerin ~6° kadar düşük bir eğimle yörüngelere fırlatılabilmesidir.

Bölgede bulunan roket üssünden bugüne kadar onlarca uzay uydusu fırlatıldı. TÜRKSAT 3A ve Azerbaycan’ın ilk uydusu Azerspace1 de buradan fırlatılmıştı.

Dünyanın en gelişmiş ve en büyük uzay teleskobu: James Webb, 24 Aralık 2021'de Güney Amerika'nın kuzey batı kıyısında bulunan Fransız Guyanası'ndaki Avrupa Uzay Üssü'nden, ESA'nın kargo roketi Ariane 5 ile uzaya gönderildi.

--

--