Girişimciler için MBA
Bu yazi serisinde girisimcilerin bilmesi gereken kavramlari olabildigince basit ve pratik kisa yazilarla anlatacagim.
Turkiye ve Amerika’da toplam 3 diploma edindim, ikisi lisansustu seviyede; her iki ulkede de farkli branslardan onlarca arkadasim oldu dolayisiyla ulkelerin egitim seviyeleri ve egitime yaklasimlari konusunda cok fazla gozlemim oldu. Bu yazi serisine sebep olan sey de bu gozlemler.
(Yazilarin listesi ve siralamasi icin tiklayin.)
Amerika’da son baktigimda 5000 tane universite vardi. Dolayisiyla pek cok universitenin ve mezununun ortalamanin altinda seviyede oldugunu dusunmek yanlis olmayacaktir. Ote yandan dunyanin en iyi universitelerinin neredeyse yarisi da Amerika’da. Turkiye’ye bakacak olursak Turkiye’de de cok basarili universiteler ve ogrenciler var. Her ne kadar Turkiye’deki universiteler Amerika’dakilerin seviyesine ulasamiyor olsa da (1); ogrenciler acisinda durum hic de oyle degil. Gorduklerimi ve okuduklarimi birlestirirsek, Turkiye’deki ortalama basarili bir ogrenci, Amerika’daki ortalama basarili ogrenciden cok daha iyi. Ozellikle Turkiye’de universite giris sinavinda iyi puan almis (belki dereceye girmis) bir kisi Amerika’daki en iyi okullarda cok cok rahat okuyup cok iyi bir dereceyle mezun olabilir.
Peki insan kaynaginda sorun yoksa neden Turkiye’de milyon hatta milyar dolar kazanan girisimler cikmiyor? Sonucta girisim dedigimiz seyin ilk bileseni iyi bir fikir ve o fikri tutkuyla hayata gecirmek. Bunun olmamasindaki cok buyuk bir etken, tabi ki, bir ekosistemin henuz olusmamis olmasi. Bunun icin yatirimcilarin, devletin vs devreye girmesi gerekiyor. Ama girisimci adayinin da kendisini bu ekosisteme hazirlamasi gerekiyor.
Ben de cocukluktan beri bir muhendis ve girisimci olarak (!), bir seyleri nasil yapmam gerektigini ogrenmek icin MBA yaptim. Tum ogrenim hayatimdan daha fazla keyfi MBA’den aldim. Fakat MBA’deki problem, cok uzun suruyor olmasi (2 yil). Bu yazi serisinin bir amaci da girisimcilere ihtiyac duyabilecekleri bilgileri ve fikirleri cok hizlica verebilmek.
Kabaca bahsedecek olursak dahil edecegimiz konular sunlar olacak:
- Pazarlama
- Yeni urun gelistirme
- Ekonomi
- Finans
- Oyun teorisi
- Strateji
- Rekabet
- Tuketici davranislari
- Sirket kulturu
- Insan ve takimlari yonetme
Her bir konu icin 3–10 arasi makale yazmayi planliyorum. Olabildigince kisa yazacagim ve bolca ornek verecegim. Yazarken de is dunyasinda fikirleri degistirmis kitaplar ve makaleleri de referans olarak verecegim. Bir “challenge” olarak gunde bir makale yazmayi planliyorum. Ilerledikce yazi tarzim evrilebilir, fikirleriniz onerileriniz olursa duymak isterim. (Mesela cok fazla parantez kullanmam yada dipnotlari yazinin en altinda veya ilgili paragrafin altinda vermem konusunda.)
Turkce terimlerin yanlarina ingilizcelerini de koyacagim, boylece internette konu hakkinda arama yapmak istediginizde dogru anahtar kelimelere hizlica erisebilirsiniz. Ayriyeten, bu serinin amacina ulasabilmesi icin Turkce yazilmasi gerekiyor fakat bahsedecegim terimlerin pek cogunu ingilizce ogrendigim icin Turkce karsiliklarini bilmiyorum ve bana en uygun sekliyle cevirecegim icin hata yapmis olabilecegimden yanlis yonlendirmemek icin de ingilizcelerini yanlarina birakmak iyi bir fikir gibi geliyor.
Diger bir konu da ingilizce klavyede yazmak zorunda olmam. Bu yuzden Turkce’nin noktali harflerini muadilleri ile degistirmis oluyorum ama bunun bir avantaji da daha hizli yazabiliyor olmam. (6 harfi elemis oluyorum, noktalama isaretlerine erisimim de daha kolay oluyor. Programciliktan kalma bir aliskanlik.) Her makale icin bir gun ayirdim, hizlica bu seriyi tamamlamak istiyorum. Daha sonra harf degisikliklerini ve varsa anlam bozukluklari ile ilgilenecegim.
Makaleleri uygun siralamada okumak icin asagidaki yazidaki siralamayi ve gruplamayi takip edebilirsiniz. Bu liste her yazi eklendikce guncellenecek.
(1) Amerika’daki okullar daha iyiler ve oyle kalacaklar cunku sahip olduklari muazzam paralar var. Bunun bir kismi bagislardan (eski mezunlar ve sirketler), bir kismi okullarin ucretli olmasindan, bir kismi da piyasaya yaptiklari islerden kazandiklari paralardan olusuyor. Dunya ekonomisinin halen buyuk kismi Amerika’da dondugunden de universitelere is yaptiriyorlar, universiteler gelisiyor, bu da tekrar ekonomiyi buyutuyor. Kendini besleyen bir ekosistem.