Hoe kunnen we omgaan met digitale activa in een web3-omgeving?

Digitale eigendom

Hoe definieer je digitale eigendom? Digitale eigendom verwijst naar de rechten en verantwoordelijkheden van een individu of organisatie met betrekking tot het bezitten van digitale activa. Denk aan software, muziek, video’s, NFT’s, web3 domein, en andere digitale bestanden.

Om digitale eigendom te begrijpen, is het nodig om eerst terug te gaan naar eigendom in het fysieke domein.

Eigendom wordt gedefinieerd volgens twee specifieke voorwaarden: 1) bewijs van eigendom en 2) overdraagbaarheid van eigendom. Als eigenaar moet je kunnen bewijzen dat jij het rechtmatige bezit hebt van het object en moet je het eigendom kunnen overdragen.

Bijvoorbeeld: als je een boek koopt kun je aantonen dat je het hebt gekocht en ben je de wettige eigenaar van dat specifieke exemplaar. Als je besluit om het boek te verkopen of uit te lenen, kun je dat doen.

Web2: kopen is leasen

Binnen een klassieke web2-omgeving wordt er gesproken over “leased ownership”. Deze term is echter niet volledig nauwkeurig omdat er geen sprake is van eigendom (ownership). Er wordt niet voldaan aan de twee fundamentele voorwaarden van eigendom: 1) bewijs van eigendom en 2) overdraagbaarheid van eigendom.
De koper is nooit de werkelijke eigenaar van digitaal activa in een web2-omgeving. In plaats daarvan koop je een licentie om bepaalde digitale activa onder voorwaarden te gebruiken zolang a. je licentie actief is of b. het platform/de verkoper actief is. Het platform/de verkoper blijft de enige echte eigenaar van de digitale activa.

Bijvoorbeeld: je koopt een ebook via Amazon, hierdoor kan dit boek gebruiken maar niet doorverkopen of uitlenen. Hoewel het erop lijkt dat je door de aankoop van het ebook eigenaar bent is dit echter niet het geval. Er is geen mogelijkheid om het ‘eigendom’ over te dragen.

In een web2-omgeving lease je een product binnen een afgeschermde omgeving (walled garden).

In een web3-omgeving is het wel mogelijk om eigenaar te worden van digitale activa. De blockchain speelt een fundamentele rol in 1) bewijs van eigendom en 2) overdraagbaarheid van eigendom.

Blockchain

Blockchain technologie is een gedecentraliseerde, ‘digitale boekhouding’ die transacties en gegevens op een veilige en transparante manier kan opslaan en verifiëren zonder tussenkomst van een centrale autoriteit. Het is een continu groeiende lijst van transacties die worden opgeslagen in blokken die met elkaar verbonden zijn, vandaar de naam “blockchain”.

In plaats van één centrale instantie die verantwoordelijk is voor het beheer en de verificatie van gegevens en transacties, vertrouwt blockchain technologie op een netwerk van computers en gebruikers die deel uitmaken van het systeem en die allemaal een kopie van de blockchain hebben. Elk blok in de keten bevat informatie over de transacties die hebben plaatsgevonden, evenals een ‘hash’ van het vorige blok, waardoor het moeilijk is om een blok te wijzigen zonder de hele keten te veranderen.

Dit maakt blockchain technologie bijzonder geschikt voor het veilig en betrouwbaar opslaan van informatie en transacties, zoals cryptocurrency-transacties, maar het kan ook gebruikt worden voor andere toepassingen zoals supply chain management, identiteitsverificatie en het delen van (medische) gegevens.

Met de blockhain technologie is het mogelijk om 1) bewijs van eigendom en 2) overdraagbaarheid van eigendom te koppelen aan digitale activa. Deze twee specifieke eigenschappen zorgen ervoor dat we wel kunnen spreken over digitale eigendom.

Web3

Web3 is de volgende generatie van het World Wide Web en heeft als doel om een meer gedecentraliseerd, open en gebruikersgericht internet te creëren. Het wordt aangedreven door blockchain-technologie en slimme contracten, waardoor het mogelijk is om transacties en interacties op een veilige en transparante manier uit te voeren zonder tussenkomst van derden. We spreken hier niet meer over een ‘walled garden’ Zoals we eerder beschreven zijn deze aspecten van web3 noodzakelijk om over digitale eigendommen te kunnen spreken. Globaal gezien kunnen we digitale activa in volgende categorieën onderscheiden:

1. NFT

Een non-fungible token kan gezien worden als een digitale container voor (digitale) activa die je op een server of op de blockchain opslaat. Deze technologie maakt het mogelijk om de authenticiteit en het eigendom van een NFT te garanderen en te bewijzen, zelfs wanneer het digitaal wordt verhandeld.

Yan Ketelers van OG Studio legt het als volgt uit: “Stel, je hebt een concert ticket. Je verpakt dit digital met NFT-technologie waardoor deze activa “super powers” krijgt. Denk maar aan decentraal opslaan, trade functies, verhuur functies, bewijs van ownership, toegang tot aanbiedingen, voorrang op toekomstige concerten etc…”

NFT’s worden o.a. gebruikt in digitale kunst, verzamelobjecten en andere digitale goederen (in-game NFT’s) die een unieke identiteit en waarde hebben. De waarde van een NFT wordt bepaald door de marktvraag en kan variëren afhankelijk van de zeldzaamheid, kwaliteit en de populariteit van het object dat het vertegenwoordigt.

2. Cryptocurrencies

Ook wel crypto’s genoemd, zijn digitale valuta die werken met behulp van cryptografie om transacties te beveiligen. Ze worden gedecentraliseerd beheerd, wat betekent dat er geen centrale autoriteit is die de uitgifte en transacties controleert.

Cryptocurrencies worden gebruikt voor verschillende doeleinden, zoals het doen van betalingen, het verhandelen als een investering en het opslaan van waarde.

Smart contracts in web3

In vele gevallen wordt er bij de aankoop van activa gewerkt met een contract. Dit contract bepaalt o.a. aankoop/verkoop voorwaarden en wordt opgesteld en uitgevoerd door intermediairs zoals advocaten, banken en notarissen.
In een web3 omgeving doet men beroep op smart contracts om een aankoop/verkoop te regelen.

Een smart contract is een computerprotocol dat de uitvoering van contractuele afspraken tussen partijen automatiseert en beveiligt. Het is een digitale versie van een traditioneel contract, waarbij de voorwaarden van de overeenkomst worden vastgelegd in code in plaats van op papier.

Smart contracts worden vaak gebruikt in blockchain-netwerken omdat ze kunnen worden geprogrammeerd om automatisch te worden uitgevoerd wanneer bepaalde voorwaarden zijn vervuld. Hierdoor worden de risico’s van menselijke fouten of fraude verminderd en worden de kosten van intermediairs die traditioneel nodig zijn voor contractuitvoering, zoals advocaten, banken en notarissen, geëlimineerd.

Over het algemeen bieden smart contracts een snellere, efficiëntere en veiligere manier om contractuele afspraken uit te voeren en hebben ze het potentieel om de manier waarop we zaken doen drastisch te veranderen.

Web3 domein: Holistische digitale identiteit

In web2 worden digitale identiteiten vaak beheerd door grote techbedrijven, wat kan leiden tot beveiligingsrisico’s, gebrek aan privacy en ‘leased ownership’. In het gedecentraliseerde web3 wordt het mogelijk om je digitale identiteit zelf te beheren. Dit kan o.a. door het gebruik van een web3 domein.

Een web3 domein kan gebruikt worden om een Self-sovereign identity (SSI) uit te bouwen, een holistische digitale identiteit. Het gaat niet alleen om het beheren van persoonlijke gegevens, maar ook om het creëren van een volledig beeld van iemands digitale aanwezigheid. Dit omvat persoonlijke informatie, interesses, vaardigheden, prestaties, objecten en meer. De gebruiker kan volledige controle nemen over zijn gegevens op een gedecentraliseerde manier. Met een web3 domein kan een gebruiker zijn of haar persoonlijke gegevens en digitale activa opslaan en beheren, terwijl ze tegelijkertijd volledige controle over hun identiteit, gegevens en andere digitale activa behouden.

Conclusie

In web2 moet een gebruiker zich volgens de regels van het platform/de eigenaar bewegen. Deze ‘walled garden’ aanpak zorgt ervoor dat we niet kunnen spreken van eigenaarschap. Met de komst van web3 doorbreekt men de ‘walled garden’ waardoor we effectief kunnen spreken van digitaal eigenaarschap in Web3.
Web3, gekenmerkt door razendsnelle evolutie, heeft verschillende innovatieve technologieën geïntroduceerd, waaronder smart contracts, non-fungibele tokens (NFT’s), blockchain, wallets, web3 domein en SSI. Deze technologieën effenen geleidelijk het pad voor gebruikers om digitale activa op een veilige, verifieerbare en transparante manier te beheren en op te bouwen zonder tussenkomst van een centrale autoriteit.

Er ontstaat m.a.w. een holistische digitale identiteit die steeds meer lijkt op onze fysieke identiteit. In de fysieke wereld zijn we eigenaar van bepaalde objecten (van kleding tot kunst tot diploma’s) die onze persoonlijkheid vormgeven. We zullen dit steeds meer gaan doen in een virtuele omgeving, vooral wanneer deze steeds meer verweven raakt met onze fysieke wereld. Deze evolutie biedt nieuwe kansen voor verschillende sectoren (media, entertainment, HR, medisch, onderwijs, enzovoort).

The future of web3 looks bright.