Veelvoorkomende spraakstoornissen bij kinderen uitgelegd

Moeite met duidelijk spreken kan zowel voor kinderen als volwassenen een uitdaging zijn. Bij kinderen kan een spraakstoornis hun communicatie, zelfvertrouwen en sociale ontwikkeling beïnvloeden. Als ouder kan het lastig zijn om in te schatten of spraakproblemen vanzelf overgaan of dat logopedie nodig is. Op mijn website vind je meer informatie en praktische tips. In deze blog leg ik veelvoorkomende spraakstoornissen bij kinderen uit, inclusief het klankverwervingsschema van M. Beers en hoe logopedie kan helpen.

1. Fonologische stoornissen

Een fonologische stoornis betekent dat een kind moeite heeft met het correct gebruiken van klanken in woorden. Hierbij gaat het niet om de fysieke productie van klanken (zoals bij een fonetische stoornis), maar om het begrijpen en toepassen van klankpatronen in woorden. Kinderen met een fonologische stoornis kunnen klanken verwisselen, weglaten of vereenvoudigen omdat ze de klankstructuur van woorden nog niet goed hebben opgeslagen. Bijvoorbeeld:

• Een kind zegt “tat” in plaats van “kat”, omdat het klanken in een woord verwisselt.
• Een kind zegt “ba” in plaats van “bal”, doordat het klanken weglaat.
• Klankgroepen worden vereenvoudigd: “toe” in plaats van “stoel”.

Wat is het verschil met een fonetische stoornis?
Bij een fonologische stoornis is de klank motorisch wél goed uit te spreken als het kind de klank apart zegt, maar wordt deze verkeerd toegepast in woorden. Bij een fonetische stoornis kan het kind de klank fysiek niet goed produceren, zelfs niet losstaand. Dit onderscheid is belangrijk voor het bepalen van de juiste behandeling.

Waarom gebeurt dit?
Fonologische vereenvoudigingsprocessen zijn normaal bij jonge kinderen. Als deze na een bepaalde leeftijd (meestal na 4 jaar) blijven bestaan, kan logopedie helpen. Lees meer over hoe ik ouders hierbij ondersteun op mijn pagina.

2. Fonetische stoornissen: Moeite met het vormen van klanken

Bij een fonetische stoornis (ook wel articulatiestoornis genoemd) kan een kind bepaalde klanken moeilijk uitspreken. Ze weten welke klank ze moeten maken, maar de motoriek werkt niet goed mee. Veelvoorkomende voorbeelden zijn:

• Lispelen of slissen bij de /s/ of /z/
• Moeite met de /r/ uitspreken
• Klanken vervormen of weglaten

Hoe helpt logopedie?
Met gerichte oefeningen leren kinderen de juiste mondstand, tongplaatsing en klankvorming. Dit maakt het spreken duidelijker en makkelijker verstaanbaar.

3. Het klankverwervingsschema

Het klankverwervingsschema van M. Beers geeft inzicht in de leeftijd waarop kinderen normaal gesproken bepaalde klanken verwerven.

Wat betekent dit?
Als een kind op bijvoorbeeld 4-jarige leeftijd nog moeite heeft met de klanken k of g (die normaal tussen 2 en 2,5 jaar verworven worden), kan dat een signaal zijn om logopedie in te schakelen. Dit schema dient als richtlijn; ieder kind ontwikkelt zich in zijn eigen tempo.

Wanneer is logopedie nodig?
Veel ouders vragen zich af: “Wanneer moet ik me zorgen maken?” Hier zijn enkele signalen die kunnen wijzen op een spraakstoornis:

• Je kind is na de leeftijd van 3,5 jaar moeilijk verstaanbaar voor onbekenden. (Volgens de JGZ-richtlijn Taalontwikkeling is 50%-70% van de spraak verstaanbaar op 3 jaar en 75%-90% op 4 jaar; bron: NCJ-richtlijn)
• Onderzoek toont aan dat afwijkende spraak-/taalontwikkeling gemiddeld wordt gesignaleerd op 3 jaar, 5 maanden en 25 dagen. (bron: Taalreis-onderzoek)
• Je kind vervangt of laat klanken weg die leeftijdsgenoten wel correct uitspreken.
• Je merkt frustratie bij je kind omdat het zich niet goed verstaanbaar kan maken.
• Klanken die volgens het klankverwervingsschema al verworven zouden moeten zijn, ontbreken nog.

Twijfel je? Ik beoordeel graag of logopedie voor jouw kind passend is. Plan hier een intakegesprek of bekijk mijn website voor meer informatie.

Hoe verloopt de behandeling?
Tijdens de eerste afspraak brengen we de spraakontwikkeling van je kind in kaart. Samen stellen we haalbare doelen op, afgestemd op wat je kind nodig heeft. Door spelletjes, klankoefeningen en praktische tips werken we aan een duidelijkere spraak. Kinderen ervaren de sessies vaak als leuk en leerzaam!

6. Klaar om de stap te zetten?

Wil je weten hoe ik jou en je kind kan helpen? Meld je direct aan voor een intakegesprek of bezoek mijn website voor meer informatie over mijn behandelingen. Samen werken we aan duidelijke communicatie en meer zelfvertrouwen voor je kind!

Heb je vragen of wil je vrijblijvend advies? Ik denk graag met je mee!

Meer weten? Bekijk mijn andere artikelen op mijn blogpagina.