Bir Deneyim Tasarımcısının El Çantası
Kanvas ekibi olarak 10 Nisan’da gerçekleştirdiğimiz “Kitap Konuşmaları” yayınından sonra, ekipçe kendi aramızda blog ve Medium yayınlarından bahsediyorduk. Ardından Seyfeddin’nin “Apple Geliştiricisinin Alet Çantası” adlı makalesine göz gezdirince, “Neden aynısını bir tasarımcı için yazmayayım?” diye düşündüm.
Fakat başlık sizi yanıltmasın. Bu yazımda size kullanılması gereken popüler araçların tanıtımını veya favorilerimin güzellemesini yapmayacağım. Yeni mezun ve lisans eğitimi sırasında kullanıcı deneyimi tasarımında uzmanlaşmaya başlamış biri olarak, üniversiteye yeni başlayacak veya bu alanda kariyere başlamak isteyenler için, kendimi geliştirmemde rol oynayan ve bana bakış açısı kazandırmaya devam eden birkaç pratiği paylaşacağım.
Uzmanlaşmak istediğiniz disiplinin geçmişini araştırmak
Öncelikle kendinizi geliştirmekte olduğunuz alanda şu anda belirlenmiş olan trendleri incelerken “neden” sorusunu bir kendinize sorun.
“Neden arayüz birimleri birer metaforik simge halinde?”
“Neden CTA butonlarının büyüklüğü, gerçekten bu kadar önemli?”
“Neden affedilebilirlik, kullanılabilirliğin önemli bir parçası?”
…
gibi, belki de size saçma gibi görünen ancak çoğunun birer geçmişe dayandığını öngörmek, sizin bu alanda keşfe çıkmanızı sağlayacaktır. İnsan-bilgisayar etkileşimi tasarımı ağırlıklı bir eğitim aldığımdan psikolojinin, endüstriyel tasarımın (ergonominin) ve bilgisayar teknolojilerinin günümüzün belirli tasarım dillerinin oluşmasında katkı sağladığını görmüş oldum. (Ayrı bir yazımda etkileşim tasarımının geçmişinden bahsedeceğim.)
Bir yandan, tasarım disiplininizin nereden geldiği hakkında bilgi sahibi olmak, sizin yeni nesil teknolojiler için nasıl yol izleyeceğinize ve tasarım anlayışınızı nasıl geliştirebileceğiniz hakkında yardımcı olacaktır.
Tavisiye edebileceğim kaynaklar:
Human-Computer Interaction: An Empirical Research Perspective
Designing Interfaces: Patterns for Effective Interaction Design
User Friendly: How the Hidden Rules of Design Are Changing the Way We Live, Work, and Play
A Brief History of Human Computer Interaction Technology
Tasarım psikolojisine hakim olmak
İnsan davranışlarının çoğu bütün tasarım disiplinlerini etkiler. Bir üstte bahsettiğim başlığın devamı olarak, etkileşim tasarımında alışık olduğumuz çoğu pattern, aslında birer kapsamlı kullanılabilirlik araştırmalarının sonucu olarak ortaya çıkmış bir dildir. Bir insanın nasıl düşündüğü, nasıl aksiyon aldığı bizlerin tasarım sistemlerini oluşturmamızın mihenk taşıdır.
“100 Things Every Designer Needs to Know About People” adlı kitabı bu adım için güzel bir kaynak olarak sayabilirim. Kitapta verilen tasarım örnekleri biraz geçmişte kalsa da, bahsedilen çıkarımları, günümüzde kullandığımız ürünlerle karşılaştırmanız, size faydalı bir egzersiz yapmanızı sağlayabilir.
Bir diğer göz atmanızı önerdiğim kaynak: https://lawsofux.com/
En başından alışın: Erişilebilirilik (Accessibility)
Kullanıcı araştırmanızı yaptınız, tasarım akışlarınızı çizdiniz ve iş nihai tasarımlar üzerine çalışmaya geldiğini düşünelim. Dribbble ve benzeri mecralarda gördüğünüz iyi kombinlenmiş renk paletleri ve smooth prototiplenmiş arayüz birimleriniz olsun istiyorsunuz. Evet iyi olan görsel her zaman ilgi çekicidir. Ancak bir çoğu beğeni ve tanınabilme amacı güttüğünden tasarımların ne kadar kullanılabilir oldukları tartışılır, tartışılıyor. Bu tür platformlardan ilham alın fakat referans almamanızı tavsiye ederim. Sektöre yeni adapte olurken, mükemmeliyetçi ruhunuz sizi esir alabilir ve veriminiz buna bağlı düşebilir.
Henüz birçok ürün ve sistem hala erişilebilirliğe önem vermiş değil. Eğer siz kendinizi en başından her kitleye göre kullanılabilir arayüz birimleri oluşturmaya alıştırabilirseniz, tebrikler! Kariyerinizin en zorlu adımını burada atmış olacaksınız. Her arayüz birimini erişebilir olarak adapte etmek zor olsa da, küçük adımlarla başlamak size katkı sağlayacaktır. Böylelikle bir ürün tasarlarkenki yaklaşımınız subjektif değil daha empati odaklı olacaktır.
Akademik olan günceli takip etmek
Tasarım öğrencileri bilakis okul kütüphanelerini en az kullanan kitledir. Eğer sizin de, müfredatınız etkileşim tasarımı üzerine kuruluysa, en vurgulayacağım nokta, alanınızda sürdürülen akademik makalelerin, araştırmaların ve konferansların takipçisi olun. Ve bunun için okulunuzun çevrimiçi kütüphanesini kullanın. Araştırmak istediğiniz alanın anahtar kelimelerini aratarak farklı bakış açıları, fikirler ve teknolojilerin kullanımını keşfedin; “gestural interaction, haptic, mixed reality, emprical studies…” gibi. Ayrıca eğer bir okula kayıtlı değilseniz Google Scholar’ı da kullanabilirsiniz.
Tavsiye: İnsan-bilgisayar etkileşimi alanında takip etmeniz gereken en önemli topluluk SIGCHI (Special Interest Group on Computer–Human Interaction)’dir.
SIGCHI, insan teknolojisi ve insan-bilgisayar etkileşimi (HCI) ile ilgilenen profesyoneller, akademisyenler ve öğrenciler için önde gelen uluslararası bir topluluktur.
SIGCHI is the premier international society for professionals, academics and students who are interested in human-technology and human-computer interaction (HCI).
Belirli başlıklar üzerinden akademisyenlerin yayınlarının kabul aldığı ve her yıl neredeyse 20'den fazla konferansa ev sahipliği yapan bir toplulukta, dünyanın önde gelen araştırmacıların tasarım ve teknolojinin gelişmesinin yönünü nasıl belirlediğini gözlemleyeceksiniz.
Bu konferanslardan biri olan CHI (Conference on Human Factors in Computing Systems) en kapsamlısı olmakla birlikte, konferans dahilinde öğrenci tasarım ve araştırma yarışmaları da düzenleniyor. Bu denli geniş kapsamlı bir konferans için hazırlanmak lisans eğitimizinde size hem araştırma yapmanın deneyimini, hem de bu alanda deneysel bir tasarım konsepti oluşturmanın vizyonunu kazandıracağına eminim.
Eğer gönderdiğiniz paper’ınız kabul almasa bile, jüri üyeleri tarafından projeniz hakkında detaylı bir geribildirimle değerlendiriliyorsunuz ⏤ ki bu zorlu sürecin en kıymetli yanı.
SIGCHI Konferanslarını izlemek için veya CHI 2019'un makalelerini okumak için:
https://www.youtube.com/user/acmsigchi/ https://dl.acm.org/doi/proceedings/10.1145/3290607
MIT Media Lab’in projelerine de göz atmanızı kesinlikle öneriyorum:
Kim, neyi, nasıl yapıyor? Tasarım süreçlerini tekrarlamak
Geçtiğimiz Şubat ayında Figma, Communities özelliğini beta olarak açacağını duyurmuştu. Figma Communities’i tasarımcıların çalışmalarını CC BY 4.0 lisansı altında, herkese açık bir şekilde paylaşacakları yeni bir mecra olarak tanımladı.
Yazımın başında bahsettiklerimle bir an ters düştüğümü düşünebilirsiniz. Ancak bu maddede belirtmek istediğim, Communities ile, herkes birbirinin oluşturduğu tasarım sistemlerini ve tarzlarını görebilmesi anlamına geliyor. Sektöre yeni giren biri için bir nevi freebie kaynaklarının sınırsız olduğu bir oluşum.
Eğer daha sitemli bir çalışma stili oluşturmaya çalışıyorsanız, Communities’deki çalışmalara göz atıp, süreçleri kendinize göre uyarlamanızı tavsiye ederim.
#designtwitter’ın bir parçası olmak
Globalde çalışan ve tanınan çoğu tasarımcılar Twitter üzerinden yıllardır büyük bir kitle oluşturmuş durumda. Büyük ölçekli şirketlerde yer alan tasarımcılar genelde Twitter üzerinden çevre edinip, daha büyük kitlelere seslenme fırsatı buluyorlar.
Ayriyeten tasarım çevresinde dönen güncel tartışmalar, argümanları takip etmek ve bilgi sahibi olmak için faydalı etkinlik ortamı bence. Design Twitter olarak anılmasının sebebi de bir yandan bu olarak gösteriliyor. Yani tanınabilirseniz, karşınıza çıkacak fırsatlardan da faydalanabilirsiniz.
Son olarak: Farklı disiplinlerden beslenmek
Bazen gerçekten insan aynı şeyleri görmekten sıkılıyor, bırakıyor veya duymak istemiyor. Ben genelde kendi sektörümdeki anlık gelişmeleri Twitter aracılığıyla takip ediyorum. Böyle durumlarda ise bir sosyal medya hesabımı sadece etkileşim tasarımı dışında diğer alanlardan yetenekli insanların hesaplarını takip ederek, diğer yanımı, yani estetik algımı pekiştirmeye çalışıyorum.
Örneğin soyut illüstrasyon, generative art, kinetik tipografi ve enstalasyon sanatçılarının çalışmalarını takip ediyorum. Bu durum ayrıca size multidisipliner bir anlayış getirmesine de yardımcı olacaktır.
Eğer sizin de paylaşmak istediğiniz bir yöntem veya fikriniz varsa, lütfen paylaşmayı esirgemeyin. Ayrıca bu makale, kendini zamanla güncelleyecektir :)
Bana Twitter veya feyzaokumus.com üzerinden ulaşabilirsiniz 🌱
