Karşınızda Fuel — En Hızlı Modüler Yürütme Katmanı
Bugün, en hızlı modüler yürütme katmanını tanıtıyoruz: Fuel, blok zinciri ölçeklenebilirlik tarihine yeni bir sayfa açıyor.
Fuel v1, monolitik olan Ethereum için katman-2 (L2) ölçeklenebilirlik teknolojisi olarak tasarlandı. Ethereum ana ağında 2020'nin sonunda devreye alınan(deploy) ilk optimistik rollup’tı. Proje, mütevazı başlangıcından bu yana önemli ölçüde büyüdü ve şu anda 35'ten fazla iyi ve parlak mühendise, en iyi blok zincir firmaları ve endüstri liderlerinden bazılarının desteğine sahip durumda.
Bugün, en hızlı modüler yürütme katmanını tanıtıyoruz: Fuel, blok zinciri ölçeklenebilirlik tarihine yeni bir sayfa açıyor.
Temel Sorun: L2'ler Ölçeklenebilirlik Krizini Tek Başına Çözemez
L2'ler Ethereum ekosistemine erişim için bir maliyet azaltma şansı vermiş olsa da, toplam verim artışı en iyi ihtimalde dahi mütevazı ölçüde kalmıştır (hem optimistik hem de ZK yaklaşımlarında). Ve Ethereum’da trafiğin yüksek olduğu zamanlarda, L2'ler maliyetleri düşük tutmakta başarısız olmuş ve ücretler, genellikle işlem başına birkaç dolara yükselmiştir.
Bir topluluk(community) olarak blok zincir teknolojisine gerçek anlamda küresel erişim sağlamak istiyorsak ücretlerde yapılacak mütevazı bir indirimle yetinemeyiz. Etkili bir değişime ihtiyacımız var: Sadece israfı ve verimsizliği azaltmakla kalmayan, aynı zamanda blok zincir alanında daha önce hiç görülmemiş yeni kullanım alanları açan bir değişime…
Modüler Yürütme Katmanı nedir?
Katman-1 (L1) blok zinciri mimarilerinde devam etmekte olan devasa bir değişim söz konusudur. Konsensüs, veri kullanılabilirliği(data availability) ve yürütmenin birbirine sıkı sıkıya bağlı olduğu monolitik bir tasarımdan (örneğin bugünün Ethereum’u); yürütmenin, veri kullanılabilirliği ve konsensüsten ayrıldığı modüler bir geleceğe doğru ilerliyoruz (örneğin yarının Ethereum’u veya Celestia’sı). Bu ayrım, temel katmanda uzmanlaşmaya olanak tanıyarak bant genişliği kapasitesinde önemli bir artış sağlayacaktır.
Fuel, özellikle bu ek bant genişliğinden, başka hiçbir ölçekleme sisteminin yapamayacağı şekilde faydalanmak üzere tasarlanmıştır. Fuel, modüler blok zincir yığını için en hızlı yürütme katmanıdır ve en yüksek güvenlik ile esnek verimi sağlar. Buradaki “esnek” kelimesi önemlidir çünkü sadece basit transferler değil, Ethereum tarzı birlikte çalışabilir Turing uyumlu (Turing-complete) akıllı sözleşmeler anlamına da gelir.
Fuel, modüler bir yürütme katmanını şu şekilde tanımlar: modüler blok zincir yığını için tasarlanmış, doğrulanabilir bir hesaplama(computation) sistemi.
Daha somut bir ifadeyle, veri kullanılabilirliği için modüler bir blok zincirinden yararlanan ve dolandırıcılık- veya geçerlilik- kanıtı (ki bu yöntemlerle, yapılan işlemin sahte mi yoksa gerçek mi olduğu anlaşılır) kullanan bir blok zinciri (veya başka bir hesaplama sistemi).
Fuel, yürütmeyi olabildiğince verimli hale getirme konusunda uzmanlaşacak şekilde tasarlanmıştır. Bu, kısıtlı bant genişliği gibi monolitik sorunlar için optimize edilmiş olan ve bugüne kadar yapılmış rollup’ların tersine bir durumdur. Ethereum büyüdükçe buna ayak uyduramayan projeler, hesaplamanın kısıtlı olduğu tasarım alanının sonuçlarına maruz kalmaya devam edecekler. Zaman, ‘modüler yürütme’ zamanıdır.
En Yüksek Güvenlik ve Esnek Verim. Ama nasıl?
Fuel’in teknoloji yığınının üç temel ayağı vardır:
1-Paralel işlem yürütme
2-Fuel Sanal Makinesi (FuelVM)
3-Üstün bir geliştirici deneyimi (Sway ve Forc ile)
İlk olarak: Fuel, UTXO modeli şeklinde katı durum erişim listeleri kullanarak işlemleri paralel olarak yürütme yeteneği sayesinde benzersiz bir işlem kapasitesi sunar. Bu, Fuel’ın CPU’nuzun tek iş parçacıklı(single-threaded) blok zincirlerinde genellikle boşta olan çok daha fazla iş parçacığını ve çekirdeğini kullanmasını sağlar. Sonuç olarak Fuel, tek iş parçacıklı benzerlerine kıyasla çok daha fazla işlem, durum erişimi(state accesses) ve işlemsel verim sağlayabilir.
İkinci olarak: FuelVM, geleneksel blok zincir sanal makine mimarilerinin savurgan işlemlerini azaltmak ve geliştiriciler için potansiyel tasarım alanını büyük ölçüde artırmak üzere tasarlanmıştır. Bu tasarım, geçmişin hatalarından ve yıllarca süren üretim blok zincirlerinden elde edilen sezgilerden ders almaktadır. Artık geliştiriciler, EVM’nin kısıtlamaları göz önüne alındığında başarabileceklerinin çok ötesine geçebilirler.
Üçüncü olarak: Fuel, Sway adı verilen kendi alanımıza özgü(domain-specific) dilimiz ve Forc (Fuel Orchestrator) adı verilen destekleyici bir araç zinciri ile güçlü ve akıcı bir geliştirici deneyimi sunar. Geliştirme ortamımız Solidity gibi akıllı sözleşme dillerinin avantajlarını korurken, Rust araç ekosisteminde sunulan paradigmaları da benimsiyor. Artık geliştiriciler, sanal makineden CLI’ye kadar her bileşenin uyum içinde çalıştığı, tamamen dikey olarak entegre bir deneyim yaşayabilirler.
Otonom Gelecek için İtici Güç Oluşturmak
Tüm bireylerin ve grupların gerçekten doğrulanabilir otonom sistemler yaratma ve bunlardan yararlanma erişimine sahip olduğu otonom bir gelecek öngörüyoruz. Bu sistemler yaratıcılarından bağımsız olarak çalışacak ve yeni nesil insan koordinasyonu ve işbirliğine güç verecek.
Otonom gelecekte, karmaşık finansal ve ortaklaşa blok zinciri altyapıları inşa edilebilir ve bu altyapılara nihayet güvenilebilir. Bu yeni altyapı; muazzam miktarda gücün, değer sağlamayan rant peşindeki aracılardan, değer sağlayan kişi ve gruplara kayabileceği anlamına gelmektedir.
Fuel’i bu otonom geleceğin motoru(itici gücü) olarak görüyoruz. Fuel üzerinde geliştirme yapmak, monolitik blok zincirlerin bizi geride bırakan kısıtlamalarından kurtulmamız anlamına geliyor.
Fuel ile artık monolitiğin ötesine geçebiliriz.
Orijinal yazının linki: https://fuel-labs.ghost.io/introducing-fuel-the-fastest-modular-execution-layer/
