Waterdrager

Gerhard van den Top
10 min readSep 7, 2021

--

Een persoonlijke terugblik op mijn jaar als dijkgraaf van waterschap Amstel Gooi en Vecht.

Dit voelt voor mij al als een mooie traditie. Voor de derde keer schrijf ik aan de start van een nieuw politiek jaar een terugblik op mijn afgelopen jaar als dijkgraaf van Waterschap Amstel Gooi en Vecht. Elke maand sta ik stil bij een — soms twee — momenten om een zo goed mogelijk beeld te geven in wat voor prachtige, wonderlijke en bijzondere werkveld ik opereer.

Ik pak de maand op waar ik in mijn vorige terugblik was gebleven. COVID19— nu helaas nog steeds iets wat nog niet tot het verleden hoort — hield alles in haar greep.

Oktober 2020

Op 28 oktober werd ik door Arthur van Dijk, commissaris van de Koning Noord-Holland, beëdigd voor mijn tweede termijn als dijkgraaf van Waterschap Amstel Gooi en Vecht.

Het is mij een groot voorrecht dat ik officieel ben benoemd voor een tweede termijn als dijkgraaf van dit mooie waterschap. De wereld van het waterbeheer verandert snel. Door de opwarming van ons klimaat wisselen droogte en wateroverlast elkaar steeds vaker af en komen ook steeds vaker voor. In die snel veranderende wereld treden we als Waterschap Amstel, Gooi en Vecht zelfbewust naar buiten. Bewust over onze bijzondere rol en taken. En ook steeds op zoek naar mogelijkheden om daarin met anderen samen te werken. Ik verheug mij er enorm op om daar ook de komende jaren als dijkgraaf een bijdrage aan te mogen leveren.

November 2020

Het werk aan de N200 tussen Halfweg en Amsterdam is klaar. Waternet, Rijkswaterstaat, Gemeente Amsterdam en Waterschap Amstel Gooi en Vecht hebben samen aan de dijk, waterleiding en weg gewerkt.

De gezamenlijke aanpak van het groot onderhoud bleek een vliegwiel waar iedereen profijt van heeft. Hier zie je de BV Nederland op zijn best aan het werk. Niet alleen is alle infrastructuur weer voor lange tijd op orde, met de nieuwe inrichting is het hele gebied mooier, veiliger en groener geworden en was er meer mogelijk dan alleen onderhoud.

December 2020

De digitale veiligheid van Waternet was een belangrijk onderwerp voor mij en het waterschap in de maand december. Uiteraard is de digitale veiligheid essentieel voor de uitvoering van de vitale functies door Waternet. Mede naar aanleiding van twee publicaties door het onderzoeksplatform Follow The Money over vermeende problemen met de digitale veiligheid van Waternet, is er aanvullend extern onderzoek uitgevoerd. Daaruit is gebleken dat de cybersecurity van de organisatie onvoldoende geborgd is. Gegeven de urgentie en het belang van het onderwerp heeft het Stichtingsbestuur, waar ik vanuit mijn rol als dijkgraaf namens het waterschap in plaatsneem, besloten om hier met prioriteit op in te grijpen. Hierover heb ik het AB en heeft mijn collega in het Stichtingsbestuur, wethouder Sharon Dijksma, de gemeenteraad geïnformeerd. Het doel van de ingreep van het Stichtingsbestuur is om zo snel mogelijk weer in control te komen.

Later deze maand wordt duidelijk dat de fractievoorzitter van de PvdA in ons Algemeen bestuur Egbert de Vries het AB verlaat en Sharon Dijksma opvolgt als nieuwe wethouder Verkeer en Vervoer in Amsterdam.

Januari 2021

Host van #CAS2021: Sascha de Boer

Op initiatief van minister Cora van Nieuwenhuizen kwamen op 25 en 26 januari meer dan 30 wereldleiders, 50 ministers met wetenschappers, jongerenvertegenwoordigers en meer dan 18.500 geregistreerde deelnemers online bijeen tijdens de online Climate Adaptation Summit 2021, georganiseerd door Nederland.

Aanpakken en aanpassen, dat zijn de uitdagingen waarvoor het snel veranderende klimaat ons stelt.

Het is belangrijk om hier wereldwijd het gesprek over te voeren. Door klimaatverandering hebben we te maken met extremer weer. Naast het feit dat we er alles aan (moeten) doen om verdere klimaatverandering tegen te gaan, is klimaatverandering al wel aan de gang. Het is dus nu nodig om ons voor te bereiden en ons aan te passen op meer hitte, droogte, wateroverlast door hevige regenbuien en kans op overstromingen.

Februari 2021

Wat een genot; die ijspret.

Wanneer het goed vriest gaat bij ons de ijsnota in: dan zetten we sommige gemalen stil en kan het ijs mooi groeien. Normaliter houdt het daar voor ons op. Wij bemoeien ons voornamelijk alleen met water, en niet met het ijs. Maar we houden uiteraard altijd een oogje in het zeil.

Maart 2021

In de aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen deed ik een oproep aan het nieuwe kabinet. Want langzaamaan bewegen we ons uit de coronacrisis en sluipt de watercrisis naar ons toe. Onze oproep aan het nieuwe kabinet: investeer in waterrobuuste en hittebestendige wijken, parken en pleinen. Leefbare dorpen en steden voor mens en natuurlijk, dat is #WatWaterschappenWillen.

Deze maand werd ik voorzitter van het bestuur bij Wateropleidingen. Professionals opleiden in de watersector betekent niet alleen een professionele ontwikkeling maar ook een persoonlijke ontwikkeling. Gepassioneerde en goed opgeleide professionals maken het verschil in de watersector en vormen daardoor het ‘human capital’ voor Nederland als waterland. Wateropleidingen heeft een breed aanbod opleidingen en stimuleert een leven lang leren. In welke tak van sport je ook werkzaam bent Wateropleidingen biedt verdieping en verrijking. Vakmanschap in de watersector naar een hoger peil brengen. Daar doen we het voor.

April 2021

Water is een van de meest urgente actuele thema’s. En de rol van de waterschappen is daarbij van groot maatschappelijk belang. In de komende jaren verandert er veel door de opwarming van de aarde. Nattere winters, drogere en warmere zomers, hoosbuien en een stijgende zeespiegel. Wat vraagt dit van het waterschap? Dit stelt ons voor een bijzonder belangrijke opgave. Het betrekken van onze omgeving is hierbij van groot belang. Dat doen we op veel verschillende manieren, waaronder via deze nieuwe weg: een podcast-reeks waarin we mensen op een aantrekkelijke manier meenemen in de wereld van het waterbeheer en het waterschap. Ik hoop dat iedereen er met plezier naar luistert.

Ode aan de dijken

Een ambtenaar in functie. Haar titel waardig.
Wie houdt een indringer tegen als het nodig is.
Door haar strenge deurbeleid kan het Oosten slapen.
En weten allebei mijn voeten goed wat droogte is.
Heldhaftig, barmhartig en vastberaden.
Bewoners, wandelaars, gasten van La Vallade.
Waakt over ons allemaal, dus wij doen alles met haar samen.

Dit gedicht, geschreven door Yousef Gnaoui (Sef), prijkte op 20 april met koeienletters op de Ringdijk in Amsterdam-Oost. Waterschap Amstel Gooi en Vecht brengt hiermee een ode aan de dijken, én aan jullie. Want samen houden we de dijken stevig. En dat is nodig: zonder zou Nederland onder water staan. Stevige dijken, droge voeten dankzij jouw waterschapsbelasting.

Mei 2021

Deze maand was voor haar doen extreem nat. De afgelopen zomers hadden we een flink neerslagtekort. Nu hebben we het regenwater kunnen opslaan door de maximale ruimte om het waterpeil te laten stijgen te benutten. Want wanneer het waterpeil door droogte te ver zakt komt er brak water van een minder goede kwaliteit onze polders, meren en plassen in. En dat is slecht voor landbouwgrond, en vissen en planten kunnen eraan doodgaan. Ons humeur werd op de proef gesteld, maar het was wel ergens goed voor.

In het kader hiervan wil ik graag een mooi project uitlichten. De Kromme Mijdrecht, Vinkeveense Plassen en de natuur- en landbouwgebieden in de omgeving hebben baat bij zoet en voedselarm water, waar algengroei minder kans krijgt en kwetsbare planten- en diersoorten een fijn leefgebied hebben. Om deze waterkwaliteit vanaf nu permanent en ook in drogere periodes te kunnen garanderen, bouwen we in de buurt van Wilnis een doorvaarbaar waterkwaliteitsscherm.

Deze maand vond ook de Verbrede IJsselmeertop plaats, mede georganiseerd in het kader van het Deltaprogramma IJsselmeergebied. Er liggen voor veel stakeholders belangen in het IJsselmeergebied, met als belangrijk onderdeel het voorzien van de regio van voldoende van zoet water. Daarom is de samenwerking in het IJsselmeergebied van groot belang, waarbij het thema van dit jaar voldoende zegt: “samen voor later”. Tijdens deze IJsselmeertop krijg ik van gedeputeerde Harold Hofstra letterlijk en figuurlijk het stokje overgedragen voor de organisatie van de Verbrede IJsselmeertop in 2022. Wij zullen samen met de provincie Noord-Holland en HHNK hier een betekenisvol evenement van maken. De datum is nog niet bekend, maar hier komen we spoedig op terug!

Juni 2021

Wij verlengen en versterken de samenwerking met ARTIS, Het Scheepvaartmuseum, NEMO, Muiderslot en Amsterdam City Swim; 4 belangrijke culturele instellingen en een uniek waterevenement in onze regio. Ik verheug mij enorm op de samenwerking met deze 5 prachtige partners op weg naar 2025. Het jaar waarin we vieren dat Amsterdam 750 jaar bestaat. Een moment om niet alleen die lange en gezamenlijke geschiedenis te vieren, maar vooral ook om vooruit te kijken naar de veranderingen waarmee de metropoolregio Amsterdam in de komende decennia en eeuw te maken zal krijgen. De opwarming van ons klimaat en de gevolgen daarvan voor onze regio zijn zulke veranderingen om op in te spelen. Hergebruik van grondstoffen en bijvoorbeeld het gebruik van water als energiebron horen daarbij. We hopen via onze partners veel mensen te bereiken die met ons gaan meedenken over deze vraagstukken.

Het temmen van de Brakke Kwel

In de Horstermeerpolder is een bijzondere pilot aan de gang die ik graag in de schijnwerper zet. Want in het beheergebied van het waterschap Amstel, Gooi en Vecht bevindt zich een aantal diepe polders die te kampen hebben met brak kwelwater dat vanuit de diepte omhoogkomt. En brak (kwel)water is niet goed voor planten en dieren.

Met deze pilot hopen we drie vliegen in een klap te slaan. Het afvangen en benutten van het brakke kwelwater in de Horstermeerpolder biedt zodoende kansen voor 1) schoner water in het gebied, 2) voor het ontwikkelen van een nieuwe drinkwaterbron én 3) voor het ontzien van de zoetwatervoorraad in het Markermeer.

Kortom, een innovatief project dat ik met trots en bewondering volg.

Juli 2021

8 juli was de laatste vergadering van het Algemeen bestuur voor het zomerreces. Een mooi moment om mijn bewondering uit te spreken voor het AGV-bestuur en naar alle medewerkers van Waternet. Want ondanks het ontbreken van fysieke samenkomsten hebben we een zeer productief jaar achter de rug met veel belangrijke en ingrijpende besluiten die ook voor de toekomst van het waterschap van belang zijn.

We hebben onder andere de voorjaarsnota vastgesteld, samen de midterm review opgesteld, besloten over het verbeterplan digitalisering en op het gebied van governance stappen gezet door het vaststellen van de visie op een sterkere overheidsrol en de bestuursopdracht van de evaluatie en de herijking van de samenwerking; dat alles kan alleen door waanzinnige inzet en betrokkenheid bij onze opgave en daarvoor wil ik iedereen bedanken.

Wateroverlast in Limburg

En dan gebeurt het. Dagen van hevige regenval zorgen voor grote problemen, met ondergelopen straten, modderstromen en evacuaties tot gevolg. De rode draad — impact van klimaatverandering — in mijn terugblik wordt deze maand werkelijkheid.

Wij hebben veel verontrustende vragen ontvangen of wat in Limburg is gebeurd ook in ons gebied kan gebeuren. En het antwoord is ‘ja’. Die hoeveelheid regen die daar is gevallen kan ook hier vallen. Het grote verschil is dat Limburg heuvelachtig is. Hier is het relatief vlak. En ook hier stroomt het naar de laagste plekken. Maar dat zijn wel véél lage plekken. En niet één lage plek, zoals een dal. Daarom is het zo’n belangrijke en grote opgave om te kijken hoe we water de ruimte kunnen geven. Daarbij kan je denken aan wateropvangbassins onder rotondes of sportvelden om zo het riool te ontzien. Maar ook jij kan een steentje bijdragen door bijvoorbeeld je tuin te onttegelen. Elke druppel telt in zo’n situatie.

Wat de situatie in Limburg ons ook geleerd heeft, is het belang van het goed functioneren van de Veiligheidsregio’s. Vanuit mijn rol als dijkgraaf ben ik betrokken bij de Veiligheidsregio’s Amsterdam-Amstelland en Gooi & Vechtstreek en pleit ik structureel voor het belang van het thema water. Het doen van calamiteitenoefeningen en het delen van kennis over de mogelijke gevolgen van bijvoorbeeld overstromingen zijn daarin van grote waarde, om ook in deze samenwerking voorbereid te zijn op de mogelijke gevolgen van klimaatverandering.

Augustus 2021

Oef, weer een jaar zonder de Amsterdam City Swim. Voor het tweede jaar op rij kan de Amsterdam City Swim vanwege corona geen doorgang vinden. Dat is ontzettend balen. Want los van het feit dat dit een geweldig evenement is, is het evenement belangrijk om ALS de wereld uit te helpen. Donaties zijn keihard nodig.

--

--