Pop folk sevicilik
Bir müzik türü olarak pop folk’a giriş yapmadan önce bu yazının amacını belirtmekte fayda olduğunu düşünüyorum. Pek çok kişinin 3.sınıf olarak niteleyip ötelediği (ki bu konuda pek de haksız sayılmadığı) balkanların vazgeçilmez tarzı pop folk’a namı diğer chalga’ya dair kendi tecrübemden hareketle küçükte olsa bir izlenim oluşturabilmek.
Özelikle Bulgaristan, Romanya, Sırbistan, Makedonya, Arnavutluk, Kıbrıs, Yunanistan, Slovenya ve son dönemde Türkiye üzerinde de etkilerini hissetmeye başladığımız bu müzik tarzı 80’lerin sonu 90’ların başı olarak tabir ettiğimiz bir geçiş döneminde gerçek anlamda doğup o günden bu güne büyüdü. Ben bir Bulgaristan göçmeni olarak kendi memleketimin üzerinden gidip bu tarza dair bildiklerimi ve sevdiğim müzisyenleri aktarmaya çalışacağım….
Adından da anlaşılacağı gibi pop tınılarının ve yerel melodilerle mikslenmesiyle meydana gelen pop folk şarkıları genellikle başlarda pop sonlarda yerel ezgiler şeklinde oluşturuluyor. Uzun oyun havalarının kısaltılmış versiyonları olarak da nitelendirilebilecek tarzın 90'lar boyunca folk ağırlıklı olan ilerleyişi 2000’lerin ortalarından itibaren yerini pop maskülen bir tarza teslim etti. Benim bu müziklerle tanışmam ise 2003 yılına tekamül eder. İşin tuhafı Bulgaristan da yaşadığım 9 yıllık süreçte kulağımı hiç çevirmediğim pop-folk şu an vazgeçilmez dinlencelerim arasında. Nasıl oldu bilmiyorum ama büyük kısmı hareketli ve kıpır kıpır, sözleri çok derin anlamlar ifade etmeyen, hemen hepsi birbirine benzeyen bu müziğin çıktıları keyifsiz zamanlarımın en tesirli lacı oluverdi.
Pop folk yada chalga şarkılarını dinleyen bir Türk’ün eminim ki aklına ilk olarak Serdar Ortaç ve Demet Akalın gelecektir. Gerçekten de bu tarza ülkemizde en yakın duran iki isim olarak gösterilmeleri tesadüf değil. Zira Serdar Ortaç geçtiğimiz yıllarda Bulgaristan'ın en büyük pop folk icracılarından Emanuela ile ‘’Pitam te Posledno’’ isimli şarkıda düet yaptı ve şarkının klibinde de topal Bulgarcasıyla arz-ı endam etmekten çekinmedi. Yine Son Dönemin parlayan isimlerinden Sinan Akçıl Bulgar pop folkunun başarılı isimlerinden Teodora ile bir düete imza attı. Şarkının tanıtımı için ikili Beyaz Show’a birlikte katıldı. Demet Akalın henüz sıca sıcağına pop folk sanatçılarından birisiyle temansta bulunmasa da pek çok şarkısı Bulgaristan’da coverlanarak bu tarza ne kadar uygun olduğu ispatlandı.
Bu isimlerin dışında İsmail YK, Yıldız Tilbe, Mustafa Sandal, Gülşen ve Hande Yener gibi isimlerin parçaları pop folk’a en çok apartılanlar listesinde daima popülerliğini koruyor. Pop folk’u ana müzik tarzı olarak benimseyen ülkelerin en büyük özelliği ise birbirleri arasında müthiş bir pazar alışverişinde bulunmaları. Öyle ki Sırbistan da hit olan onlarca parçayı birkaç ay içinde Bulgarca olarak dinleme şansınız var. Aynı şekilde Yunanistan-Türkiye örneği verilebilir.
Şarkı sözlerindeki avamlığı ve uçuculuğu ise kapatmanın yolu oldukça basit: güzel kadın şarkıcı nüfusunun yüzdesi. Pop folk icracısı ülkelerin şarkıcılarının hemen hemen %95 ini kadınlar oluşturuyor ve bu kadınların hemen hemen aynı yüzdesi geçirdikleri estetik operasyonlar ve dış takviyeler sayesinde rüya görünümler sergiliyor. Bu durumla tuhaf şekilde handikap oluşturan mesele ise ses noktasında devreye giriyor. Seslerine de estetik yaptırmış olamayacaklarına göre bu müthiş sesli solistlerin neden estetiğe ihtiyaç duyduklarının tek açıklaması yukarıda değindiğim durum yüzünden mantıklı geliyor.
Tüm bunlardan hareketle ise şunu söyleyebilirim ki ülkemizde veya Avrupa'nın herhangi bir yerinde doğru parçalar ve doğru bir ekiple star olabilecek Preslava, Galena, Cvetelina Yaneva gibi pek çok isim ülkelerinde üçüncü sınıf pop folk solisti olmanın ötesine geçemiyor. Planeta Payner, Ara Music, Sunny Music, Grand Music gibi dev pop folk şirketleri ise sanatçılarını kendi pazarlarında müthiş bir şekilde sunarak hem göndericiyi hem de alıcıyı tatmin etmeyi başarıyor. Her yıl düzenledikleri yaz ,kış, ilkbahar ve sonbahar festivallerini o dönemlerde piyasaya sürülen karma albümlerde yer alan şarkılarla ele geçiriyorlar.
Evet pop folk’un en önemli özelliklerinden birisi de şirketlerin şarkıcılarına albüm çıkarma konusunda sergilediği cimrilik. Çoğu şarkıcı 2000’lerin ortasından bu yana yalnızca 1 yada 2 albüme imza atabildi. Dönemlik singlelar ve karma albümler için hazırladıkları parçalarla çarkı döndüren sektörde 90'lar ve 2000'lerin başından beri bu işi yapan sanatçılar albüm konusunda yeni çıkanlara nispeten daha şanslı. Bu isimlerin 3–4 yıl arayla da olsa yeni albüm çıkarma şansları varken pop folk karavanına sonradan eklemlenen şarkıcılara ise albüm konusunda maalesef şans tanınmıyor. Sektörün işleyişi bir anda parlayıp sönen mevsimlik şarkılar üzerine kurulu olduğundan ezici gücü de bu tarz parçalarda üstünlük sağlayan kitle oluşturuyor.
Tüm bu ön bilgilerin ardından artık pop folk dinlemeye hazır olduğunuzu düşünerek Bulgaristan pop folkunun önemli birkaç ismini ve mutlaka dinlemeniz gereken parçalarını size kısaca sunuyorum:
GLORIA
1973 Ruse doğumlu. 1994 yılından beri pop folk söylüyor. Balkan ülkelerinin en bilinenlerinde ilk sırada. Modern pop şarkıcısı ve pop folkun kurucusu ‘’Prima’’ gibi vasıflarla anılıyor. Bizdeki Süperstar Ajda Pekkan’la paralellik kurulabilir. 12 adet stüdyo albümü var. Son albümü Pateki’yi 2013 yılında çıkardı. Bu albüm Gloria için bir dönüm noktası çünkü tamamen folk şarkılardan oluşan ilk albümü olma özelliğini taşıyor. Başarılı sanatçı bu albümle sadece bir pop şarkıcısı olmadığını aynı zmaanda güçlü bir folk yorumcusu olduğunu da albümün aldığı ödüllerle kanıtladı. Kadifeye benzetilen sesi ve meslektaşlarının icra ettiği klasik pop folk örneklerinden ayrılan şarkılarıyla Gloria bence bu işin en iyisi. Mutlaka dinlemeniz gereken şarkıları: Ako te nqma, ochakvane,obratno broene, do poslednata sulza, opiat
PRESLAVA
1984 Dobrich doğumlu 2004 yılında piyasa girdiğinde tiz sesi ve güçlü yorumuyla anında fark yaratmayı başardı. Ard arda 4 yıl boyuncA yılın kadın sanatçısı ödülünü kucakladı. Dyavolsko Jelanie, rezhim neprilichna, nyamam pravo ve luja e gibi sayısız mutlaka dinlemeniz gereken hite imza attı. 6 Stüdyo albümü var son albümünü 2011 yılında yayınladı o günden beri yılda 3–4 adet çıkardığı single çalışmalarıyla piyasadaki liderliğini korumaya devam ediyor.
AZIS
Kuşkusuz ki pop folk müziğinin en sansasyonel isimi Azis. Giysileri, sesi, klipleri kısaca her şeyi olay haline gelen 1978 Sliven doğumlu eşcinsel şarkıcı tarzın tüm özelliklerini bünyesinde barındırıyor. Yıktığı tabuları adeta aksesuar olarak kullanıyor ve adından her daim söz ettirmeyi başarıyor. 1999 yılından bu güne yayınlanmış 10 stüdyo albümü var. Yırtıcı sesiyle fark yaratan Azis’in dinlemeden geçmemeniz gereken şarkıları arasında Obicham te, hop, Gloria ile düat yaptığı Ne sme bezgreshni ve Mikanos ilk sırayı çekiyor.
GALENA
1985 doğumlu şarkıcı son 5 yılın en üretken ve en başarılı isimlerinden. Bu yaz yayınladığı İngilizce single i Body Language ile Avrupa’ya açılan Galena pop folkun gelecek için umut vaad eden isimlerinden. Tarzıyla modaya da öncülük eden güzel yıldızın diskografisinde 4 albüm yer alıyor. Mutlaka dinlemeniz gereken parçaları arasında ise Pak li, tiho mi pazi, Fiki ile düet yaptığı Koy ve dai mi var.
ANELIA
Müzik okulu mezunu ender pop folk şarkıcılarından Anelia tarzın güçlü temsilcilerinden. 2000’lerin başından beri pek çok hite imza atan 82 doğumlu yıldızın yayınlanmış 7 adet stüdyo albümü var. Dansları ve düzgün fiziğiyle dikkat çeken Anelia’dan Yako mi deistvash, pogledni me v ocite, İlian ile düet yaptığı ne iskah da te naraniah gibi şarkıları dinlemenizde fayda var.
IVANA
Pop folk şarkıcıları arasında geçirdiği estetik operasyonlarla en büyük değişimi yakalayan Ivana güçlü sesi, sağlam karakteri ve her biri hit olan şarkılarıyla Gloria’nın tahtını sallayan en kuvvetli isim. Doksanların sonunda piyasa giren 68 doğumlu usta şarkıcının yayınladığı 8 albümü de büyük satış grafikleri elde etti. Mutlaka dinlenmesi gereken şarkıları: Nazdrave, padni na kolene, stara ıstoria, shampansko i sulzi
