Wat Arun: Bangkok’un Görkemli Tapınağı Bilinmesi Gerekenler
Wat Arun tapınağı neresidir, nasıl gidilir, gitmeden önce bilmeniz gerekenler, tarihi ve mimarisi, dikkat etmeniz gerekenler, ziyaret saatleri
Tayland’ın en ikonik ve fotojenik tapınağı ile tanıştırayım sizi: Wat Arun. Adını “Şafak Tapınağı” olarak da duymuş olabilirsiniz.
Tayland’da yüzlerce hatta binlerce tapınak var. Hepsini görmeye fırsat da yok sabır da yok. “Tayland’a kadar gelmişken en ünlülerini görelim” mi diyorsunuz?
Kısıtlı zamanda Tayland’da nereyi göreyim derseniz burası listenizin başında olsun derim. Bu yazıda Wat Arun’a dair tüm sorularınıza cevap bulacaksınız.
Wat Arun
İsminin Anlamı
Tayland’ın başkenti Bangkok’un nehir kıyısında yer alan ve mimarisiyle dikkat çeken Wat Arun, Tayland’ın en özel tapınaklarından birisi. Sırasıyla “Wat Makok” -> “Wat Chaeng” -> “Wat Arun” olarak adlandırılmıştır.
Wat Arun “şafak tapınağı” anlamına geliyor. “Wat” Tayca’da Budist tapınağını ifade ederken, “Arun” Hindu tanrısı Arun’dan gelir. Peki kim vermiş bu ismi ve neden vermiş?
Tapınağın İlk Hali
Wat Arun’un başlangıçtaki adı “Wat Makok”. O zamanlar sadece sıradan bir tapınaktı. Ancak Ayutthaya’nın (Ayutthaya nedir diyenler için: Bangkok’tan önceki başkent) Burma istilasıyla birlikte düşmesiyle, dönemin güçlü liderlerinden Taksin, Bangkok’u başkent yapmaya karar verir. Yeni başkentin burada kurulması kararını, sabahın ilk ışıklarında rastladığı bu tapınağı bir işaret olarak kabul ederek aldı diye bir söylenti var.
Başkent taşındıktan sonra, tapınağın adı “Wat Chaeng” olarak değiştirildi. Tapınak, kraliyet sarayının topraklarına dahil edildi. Rama II ve Rama III dönemlerinde tapınak tekrar restore edilip, ana prang’ın (kule gibi görünen yapılara prang deniliyor) inşası tamamlanmıştır. Ayrıca Rama II’nin külleri Wat Arun’a gömülmüştür.
Tapınak Önem Kazanıyor: Zümrüt Buda
Geniş bir gövde ile başlayıp incelerek devam eden pranglar Wat Arun’un en belirgin yapısı. Bu yapı tarzı, Khmer stilini çağrıştırmaktadır. 82 metre yüksekliğinde ana prang, gözden kaçamayacak güzellikte. Sabahın ilk ışıkları tapınaktaki bu pranglardan yansıyormuş, her ne kadar adı şafak tapınağı olsa da gün batımında görüntüsü eşsiz.
Wat Arun 17. yüzyılda küçük bir tapınaktı, 19. yüzyılda eklenen devasa prangla önemli hale geldi. Önem kazanmasında en büyük etken Zümrüt Buda heykelinin buraya taşınması. Heykel buraya taşındıktan sonra en önemli tapınak olmuş. Laos’tan gelen heykel 1785’e kadar burada konaklamış. Sonrasında günümüzdeki konumu olan Wat Phra Kaew’e taşınmıştır. Zümrüt Buda Tayland’daki en kutsal heykel (sadece krallar dokunabiliyor öyle düşünün).
Tapınağın Mimarisi
Tapınağa geldiğinizde pranglardaki rengarenk porselenler hemen gözünüze çarpıyor. Eskiden Bangkok limanına gelen Çin gemileri tonlarca eski porseleni limana atarmış. Kırılan porselenleri değerlendirmek için tapınakları bu kırık porselenler ile süslemeye başlamışlar. Wat Arun’daki rengarenk porselenler de bu tapınak süslemelerinden günümüze ulaşan en güzel örneği.
Wat Arun’un en karakteristik özelliği 82 metrelik ana prang ve renkli porselenleridir. Merkezi prang Hindu kozmolojisindeki Meru dağını sembolize ediyor. Budist ikonografyasında merkezi prangın üç sembolik seviyesi var:
- Tabanı, Traiphum’u temsil eder ve tüm varoluş alemini simgeler, eski Çin askerleri ve hayvanlarla süslenmiştir.
- Ortası, Tavatimsa’yı temsil eder ve Budizm’de Tusita cennetini ifade eder. Hindu tanrısı Indra’nın Erawan’a bindiği dört heykel bulunur.
- Tepesi, Devaphum’u simgeler ve yedi mutluluk alemindeki altı cenneti gösterir.
Ana prangın yanında Yaksha gardiyanları olan binaya gitmeyi unutmayın, asıl ibadet yeri orası. Yeşil olan Yaksha’nın adı Thotsakan, beyaz olan ise Sahassa Deja.
Wat Arun’da Festival
Önceden ana prangın tepesine merdivenlerden çıkılabiliyormuş ama biz gittiğimizde merdivenler kapalıydı (Şubat 2024). Eğer açılmışsa yorumlara yazar mısınız?
Kathina festivalinde kral kraliyet botlarından oluşan bir geçit töreniyle Wat Arun’a gelip, tapınaktaki monklara yeni kıyafetler sunuyormuş. Festivale denk gelirseniz kaçırmayın 🙂
Wat Arun’a Ziyaret Saatleri
Wat Arun’nun açık olduğu saatler farklılık gösterebilir. Gitmeden önce resmi sitesinden son durumu kontrol etmenizi öneririm. Ama genel olarak:
Pazartesi → 08:00–18:00
Salı → 08:00–18:00
Çarşamba → 08:00–18:00
Perşembe → 08:00–18:00
Cuma → 08:00–18:00
Cumartesi → 08:00–18:00
Pazar → 08:00–18:00
Wat Arun’a Ulaşım
Ulaşımı oldukça pratik. Grand palace ya da Wat Pho’dan sonra gidecekseniz karşı kıyıda Wat Arun’u kolayca görebilirsiniz. Limana vardığınızda, 5 baht karşılığında karşıya geçen feribotlara binebilir ve tapınağın kapısında inebilirsiniz. Icon Siam tarafından da feribot kalkıyor ve ücreti 16 baht civarında.
Wat Arun’a Bilet Nerden Alınır?
Wat Arun için bileti kapıdan alabilirsiniz. Giriş ücreti 200 baht, küçük bir su da veriliyor (su verilmesinin amacı sanırım ayinsel faaliyetler için ama biz direkt içtik 😀 ).
Kıyafet Kuralı
Her tapınakta olduğu gibi Wat Arun’da da kıyafet kuralları geçerli. Omuzları ve dizden yukarısını göstermeyen kıyafetler giymelisiniz. Tshirt ve diz hizası şort kabul ediliyor, kısa etek/şort veya tayt gibi kıyafetler ile içeri alınmayabilirsiniz.
Resmi Sitesi
Bu yazıyı yazarken Wat Arun için resmi bir site bulamadım, onun yerine güncel bir facebook sayfaları var:
Kıyafet Kiralama
Eee Tayland’ın en fotojenik tapınağında fotoğraf çılgınlığı da tavan. Wat Arun’a fotoğraf çekmek için gelen binlerce turist Tayland prens ya da prensesi olmak için kıyafet kiralayabiliyor. Saatliği 100 bahtlardan başlayan bu kiralama hizmetleri saç süsüne kadar veriyor. Fotoğrafları çekilip kıyafetleri teslim ediyorsunuz, siz mutlu onlar mutlu 🙂 Tapınağın girişinde kıyafet kiralayabilirsiniz.
Bizce çok gerekli değildi, o yüzden kiralamadık. Kıyafetler olmadan da güzel fotoğraflar çekileceğiniz garanti. Ama Wat Arun’a sadece fotoğraf çekmek için gitmediniz unutmayın. Etrafınıza bakmaya ve yazdığımız heykelleri bulmaya çalışmaya öncelik verebilirsiniz. İnanın öylesi daha keyifli ve unutulmaz 🙂
Gitmeli miyiz? Ne kadar vakit ayıralım?
Wat Arun’a kesinlikle gidin. Karşı kıyıdan bakmak da etkileyici ama yanına gidip o zarif işçiliği yakından görmek de ayrı bir tat veriyor. Gece karşı kıyıdan parıl parıl ışıldayan ve gün batımında sunduğu güzellikle beraber unutulmaz bir manzara sunması da cabası.
Wat Arun’a gidince en az bir saat zaman ayırın. Ha yok ben fotoğraf çekmem diyorsanız (ki sevmeyene bile en az bir defa kamera açtırır bence), yarım saat de yeterli bir süre. Küçük bir alanda olduğu için rahatça ve hızlıca gezilebilecek bir yer.
Tarih: Asya turu / Şubat 2024