زمینه تجارت آزاد ایران و اوراسیا ایجاد شد | آراد برندینگ
در حاشیه نشست شورای عالی اقتصادی اوراسیا که در ۲۵ دسامبر در سن پترزبورگ برگزار شد، توافقنامه تجارت آزاد بین اتحادیه اقتصادی اوراسیا و کشورهای عضو آن، از یک سو، و جمهوری اسلامی ایران، از سوی دیگر، امضا شد.
این سند توسط مهیر گریگوریان، معاون نخست وزیر جمهوری ارمنستان؛ ایگور پتریشنکو، معاون نخست وزیر جمهوری بلاروس؛ سریک ژومانگارین، معاون نخست وزیر جمهوری قزاقستان؛ ادیل‌بیک قاسیمالیف، معاون اول رئیس کابینه وزرای جمهوری قرقیزستان؛ الکسی اورچوک، معاون رئیس دولت فدراسیون روسیه؛ میخائیل میاسنیکوویچ، رئیس هیئت کمیسیون اقتصادی اوراسیا؛ و عباس علی‌آبادی، وزیر صنعت، معدن و تجارت جمهوری اسلامی ایران، امضا شد.
میخائیل میاسنیکوویچ تأکید کرد: “توافقنامه تجارت آزاد بین اتحادیه اقتصادی اوراسیا و جمهوری اسلامی ایران که اکنون امضا شده است، تجارت بین کشورهای ما را به سطح جدیدی خواهد رساند. این توافقنامه بلندپروازانه است — تعرفه‌های گمرکی واردات بر تقریباً ۹۰ درصد از طیف محصولات حذف خواهد شد که بیش از ۹۵ درصد از تجارت متقابل ما را شامل می‌شود.”
بیشتر بخوانید: صادرات میوه خشک به ترکیه
توافقنامه موقت که به تشکیل منطقه تجارت آزاد بین اتحادیه اقتصادی اوراسیا و کشورهای عضو آن، از یک سو، و ایران، از سوی دیگر، منجر شد و از سال ۲۰۱۹ به اجرا درآمد، امکان دو برابر شدن حجم تجارت متقابل را فراهم کرده است (از ۲.۴ میلیارد دلار آمریکا در سال ۲۰۱۹ به ۶.۲ میلیارد دلار آمریکا در سال ۲۰۲۲)، در حالی که دامنه کالاهای توافقنامه به مجموعه‌ای حداقلی از محصولات کشاورزی و صنعتی محدود بود.
اتحادیه اقتصادی اوراسیا و ایران در توافقنامه موقت توافق کردند که رژیم تجاری ترجیحی که ایجاد می‌کند، اولین مرحله از انتقال به یک رژیم تجارت آزاد کامل خواهد بود.
آندری اسلپنف، وزیر مسئول تجارت کمیسیون اقتصادی اوراسیا، اظهار داشت: “هنگام مذاکره درباره توافقنامه تجارت آزاد، ما توافقنامه موقت در حال اجرا از سال ۲۰۱۹ را به عنوان پایه گرفتیم که کارآیی آن در عمل نشان داده شده است. در عین حال، ما از دو رویکرد استفاده کردیم. اولین رویکرد بهبود بخش نظارتی رژیم تجاری ما و دومین رویکرد اطمینان از تجارت بدون تعرفه بین کشورهای ما در گسترده‌ترین طیف ممکن از کالاها بود. این دو رویکرد به طور گسترده‌ای برای هر دو طرف اتحادیه اقتصادی اوراسیا و ایران جذاب بود. نتیجه این شد که توافقی شکل گرفت که به نفع همه شرکت‌کنندگان است.”
به گفته او، بر اساس توافقنامه تجارت بین المللی آزاد امضا شده، “کشاورزان کشورهای اتحادیه اقتصادی اوراسیا شرایط ویژه‌ای برای تامین کالاهای اساسی مانند غلات، ذرت، روغن‌های نباتی، گوشت گاو و بره، محصولات گوشتی و مرغ، کنسروها، شیرینی‌ها و طیف گسترده‌ای از محصولات کشاورزی دیگر به بازار ایران خواهند داشت. برای کالاهای صنعتی نیز رژیم تجارت بدون تعرفه برای طیف گسترده‌ای از محصولات صنعت فلزات، صنایع شیمیایی و چوب، صنعت هواپیماسازی و کشتی‌سازی، مهندسی مکانیک، ماشین‌آلات و تجهیزات ریلی و سایر محصولات صنعتی برقرار خواهد شد.”
توافقات اضافی نیز در بخش غیرتعرفه‌ای به دست آمد: در زمینه‌های تنظیمات فنی، اقدامات بهداشتی، دامپزشکی و قرنطینه گیاهی، مدیریت گمرکی، سیستم الکترونیکی برای تأیید مبدا کالا، اقدامات حفاظت تجاری، و اطمینان از سطح لازم شفافیت در خریدهای عمومی.
علاوه بر این، همکاری در طیف گسترده‌ای از بخش‌ها در چارچوب توافقنامه توسعه خواهد یافت. این بخش‌ها شامل معدن، بهره‌وری انرژی و رشد سبز، پژوهش و نوآوری، آموزش، پزشکی و ارتباطات از راه دور می‌شود. با توجه به اهمیتی که دولت‌های کشورهای اتحادیه اقتصادی اوراسیا و ایران به توسعه کمربند اقتصادی شمال-جنوب می‌دهند، توجه ویژه‌ای به راه‌حل‌های حمل و نقل و لجستیک و مسائل حمل و نقل ترانزیتی داده شد.
پس از امضا، توافقنامه تجارت آزاد برای طی مراحل تصویب در ایران و کشورهای اتحادیه اقتصادی اوراسیا که برای اجرایی شدن آن لازم است، ارائه خواهد شد.
میخائیل میاسنیکوویچ خلاصه کرد: “با توجه به اینکه توسعه روابط بین اتحادیه اقتصادی اوراسیا و ایران از اولویت بالایی برای همه طرف‌های توافقنامه برخوردار است، ما معتقدیم که این مراحل نباید به تأخیر بیفتد و توافقنامه به زودی به کار خواهد افتاد.”
