SOLAR ENERJİ

4 min readMar 6, 2023

Solar Enerji Nedir?

Solar enerji, diğer bir deyişle güneş enerjisi, güneşin yüzeyinde meydana gelen füzyon tepkimeleri sonucu açığa çıkan enerjidir. Bu enerji füzyon tepkimesi sonucu ısı ve ışık enerjisi olarak karşımıza çıkar. Güneşte oluşan bu tepkimeler sonucu Dünya’ya gelen enerji miktarının küçük bir miktarı bile, Dünya’da kullanılan enerji miktarından katbekat fazladır.

Güneş enerjisinin kullanılması yönündeki çalışmalar özellikle 1970 yılından sonra hız kazanmış ve bu tarihten sonra teknolojik olarak ilerlemelerle birlikte maliyet olarak düşüş gözlemlenmiştir.

Günümüzde ise yenilenebilir enerji dendiğinde akıllara ilk gelen güneş enerjisidir. Gittikçe popülerleşen güneş enerjisi kullanımı doğamızı da pozitif yönde etkilemektedir.

Solar Enerjinin Avantajları & Dezavantajları

Avantajları

· Sınırsız bir yenilenebilir enerji kaynağıdır

· Temiz olmasıyla birlikte çevreyi kirletici duman, gaz karbomonoksit gibi atıkları yoktur

· Yerel uygulamalar için son derece elverişlidir

· İşletme giderleri son derece düşüktür.

Dezavantajları

· Maliyetler yüksek olduğundan yatırımın geri dönüş süresi uzundur

· Güneş ışınları sürekli olmadığından depolama maliyetleri ortaya çıkar ve depolama ihtiyacı duyulur, söz konusu depolama ise sınırlı ve maliyetlidir

· Enerji üretimi konusunda istikrarsızdır, mevsim, güneşim konumu, hava koşulları gibi etmenler son derece etkilidir.

Bize Ne Kadar Güneş Enerjisi Lazım?

Belirli yıllara göre dünyanın toplam elektrik tüketimine bakacak olursak:

2005 -> 17 trilyon kWh
2015 -> 24 trilyon kWh
Bu verilere göre 2030 yılında 33 trilyon kWh tüketim öngörülüyor.

Peki biz güneş enerjisi ile dünyanın tüm enerji ihtiyacını karşılayabilir miyiz?

Elimizdeki veriler ışığında bunu hesaplayalım:

1-İyi güneşlenen bir alanda güneşten gelen ortalama güç 250 Watt/m2

2- O zaman yılda metrekareye gelen enerji (250*24*365/1000) işleminin sonucunda 2.190 kWh olur

3- 1 kilometrekarede 1 yılda üretilen enerjide böylece (2.190*1000*1000) 2.19 Milyar kWh olur

4- 2030 yılının enerji ihtiyacı 33 trilyon olduğu verisinden yararlanırsak (33 trilyon/2.19 milyar) = 15.000 kilometrekare alan gerekli olur

5- Enerji dönüşüm verimi %15 olarak hesaba katılırsa gerekli alan 100.000 kilometrekaredir.

6- Diğer altyapı ihtiyaçlarını da göz önünde bulundurduğumuzda bu ihtiyaç 2 katı olur ve 200.000 kilometrekare olarak karşımıza çıkar.

9 milyon kilometrekare Sahra çölü, 2.3 milyon kilometrekare Arap Çölü ile birlikte düşünülürse, bu alan dünyanın tüm enerji ihtiyacını karşılamaya yeterli bir alandır. Ancak bahsi geçen çöllerin yerleşim yeri olduğu unutulmamalıdır.

Solar Enerji Kullanım Alanları

Solar enerjinin ülkemizde en çok kullanıldığı teknoloji, PV (Photo Voltaic) enerji türüdür. Fotovoltaik enerji kelime yapısı bakımında ışık ile elektrik anlamına gelmektedir. Fotovoltaik güneş hücreleri (Güneş pilleri, güneş panelleri, Solar paneller, PV) yarı iletken malzemelerden üretilen -genellikle silisyum kullanılır- ve üzerine güneş ışını geldiğinde elektrik üreten elektronik cihazlardır.

Güneş enerjisi sistemi kurmak için ihtiyacımız olan 5 kısım vardır:

1-PV Panel
2-Evirici (Inverter)
3-Elektrik Dağıtım Panosu
4-Çift yönlü sayaç
5-Kablo ve montaj aksamı

Bu sürecin sonunda güneş enerjisi santralimizi kurmuş oluruz ve elektrik enerjisi üretmeye başlayabiliriz.

Güneş enerjisi santrali kurulumunda karşımıza çıkan en büyük sorun maliyettir. Yatırım maliyetlerinin yüksekliği ne kadar güneş enerjisi teknolojilerinin kullanımını azaltsa da gelişen dünyamızda ortaya çıkan yeni teknolojiler ve maliyetlerin düşüşü ile birlikte güneş enerjisi teknolojileri kullanımı hızlanacaktır.

Türkiye’de Elektrik Üretiminde Yeni Düzenleme

Güneş enerjisi santrallerini isteyen herkes kurabilme şansına sahiptir. Bu konuda 2 tip üretici vardır. Lisanslı üreticiler güneş santralleri ile üretilen elektriği şebekeye iletir ve ilettiği enerjinin karşılığında ücret alır. Diğer tip üretici ise lisanssız üreticidir, lisanssız üretici dediğimiz tür ise üreticiden ziyade tüketici olarak görülebilir. Örnek vererek açıklayacak olursak kendi fabrikası için güneş enerjisi santrali kuran birisi ihtiyacı kadar enerjisini karşılar ve üretilen fazla enerjiyi şebekeye aktarıp ücretini alabilir.

2022 yılında açıklanan EPDK düzenlemesi ile lisanssız üreticiler için yeni bir açıklama getirilmiştir. Bu açıklamaya göre 2019 yılı sonrasında kurulan güneş enerjisi santralleri için, “Bir önceki yıl tükettiği elektrik miktarının 2 katı kadar satabilir.” düzenlemesi getirilmiştir. Yani 2020 yılında 50 kWh elektrik enerjisi kullanan bir firma, 2021 yılında ne kadar elektrik enerjisi üretmiş olursa olsun maksimum 100 kWh elektrik enerjisini ücretli bir şekilde şebekeye aktarabilir, fazlasını ise ücretsiz bir şekilde devreder.

Düzenlemenin olumlu yönlerinden birisi ise bulunduğu konumdan dolayı güneş enerjisi santrali kurulamayan yerlerde, faklı bir konumda üretilen enerjinin kullanılabilmesi söz konusu olmasıdır. Hemen bir örnekle detaylandıracak olursak İstanbul’da güneş enerjisi santrali kurmak için alan bulamayan bir kurum Konya’da kurduğu güneş enerjisi santrali ile kendi elektrik enerjisini üretebilme şansına sahip olur.