Hiểu cấu trúc thông tin của một trang web để thiết kế sản phẩm (web/hybrid) tốt hơn — Phần 1
Đối với một trang web (dù là web tĩnh hay web app) thì việc định nghĩa cấu trúc thông tin của trang web này là việc cần thiết phải thực hiện, trước khi nhóm có thể tiến hành các công việc chuyên môn như Design, Implementation, Coding.
Việc hiểu các mô hình liên quan đến cấu trúc thông tin của một trang web sẽ giúp những người làm sản phẩm hiểu rõ hơn ý nghĩa của việc triển khai từ ý tưởng/nghiên cứu đi ra tính năng (feature/function) thực sự. Một trong những lý luận phổ biến của những người Product Owner trong việc thiết kế một tính năng (chứ chưa nói đến toàn bộ sản phẩm) đó là cứ thực hiện nghiên cứu (research) các app sẵn có kèm theo đó là việc nói chuyện với user thông qua các hình thức đơn giản như gửi survey, mời gặp để thực hiện interview. Đúng, nhưng chưa đủ.
Kiến thức được mình tổng hợp từ nhiều nguồn và thông qua làm việc thực tế để chắt lọc lại.
Product Owner (và những vị trí khác) cần hiểu cấu trúc thông tin này như thế nào?
Với những người làm thiết kế (Designer) thì chắc chắn sẽ phải học qua IA (Information Architecture) khi làm UX (gọi là làm mới đúng chứ thật ra chạm tới ngưỡng thiết kế ra UX thì trên thế giới này không nhiều người, trừ team Apple). Khái niệm IA sẽ rộng với tất cả các dạng sản phẩm như mobile, web app, hybrid. Riêng với web thì chúng ta chỉ cần nhìn hình bên dưới là đủ.
Tổng cộng có 7 mô hình liên quan đến cấu trúc thông tin của một trang web (xem hình trên). Khi phát triển một sản phẩm liên quan đến web thì đa phần chúng ta đều bắt đầu đi từ trang chủ vào các trang bên trong.
Để có thể chọn được mô hình phù hợp, chúng ta phải hiểu rằng ngày nay các sản phẩm web đều được xây dựng dựa trên nội dung (content, content-first, context-first).
Để hiểu rõ khái niệm này thì hãy nhớ về các năm trước đây, khi khái niệm Mobile-first trở nên phổ biến: Tức là khi thiết kế phải cố gắng phối hợp việc hiển thị dữ liệu trên các chế độ responsive và chế độ đầy đủ trên máy tính như thế nào mà vẫn đảm bảo mục tiêu cuối cùng của người sử dụng tính năng đó.
Hãy hỏi Developer về Data Model
Một điểm thú vị có thể chúng ta chưa nhận ra: Với developer thì mấy cái việc làm Data Model nó tương tự việc chúng ta suy nghĩ về Content cho feature vậy.
Suy cho cùng, bản chất của Content (nói chung) chính là UX. Nếu là vậy, thứ người ta thích thiết kế của bạn từ lần đầu tiên phải đến từ trải nghiệm này.
Sau đây là một số cách để cải thiện hiệu quả làm việc với content:
- Bí quá thì dùng Lorem ipsum.
- Sử dụng nội dung thật ngay từ đầu (kể cả trên mockup).
- Sử dụng nội dung từ đối thủ để test.
Tùy vào điều kiện và hoàn cảnh cụ thể thì chúng ta sẽ chọn cho nhóm cách làm việc phù hợp nhất.
Ở phần 2 mình sẽ giải thích rõ 7 mô hình cấu trúc thông tin.
