Only because scarcity exists is there even a problem of formulating moral laws; insofar as goods are superabundant (“free” goods), no conflict over the use of goods is possible and no action-coordination is needed. Hence, it follows that any ethic, correctly conceived, must be formulated as a theory of property, i.e., a theory of the assignment of rights of exclusive control over scarce means. Because only then does it become possible to avoid otherwise inescapable and unresolvable conflict.
- Hans-Hermann Hoppe
Eign er algjört lykilhugtak í hagfræði til þess að skilja hvernig hagkerfi okkar virka. Í einföldum skilningi eru eignir þær vörur sem búa yfir sjaldgæfni sem maðurinn á og notar til þess að svara sínum þörfum. Þá á enginn annar rétt á að ákveða hvað er gert við þá eign annar en sá sem hana á.
Eignir eru eina leiðin sem við höfum til þess að takast á við og hagræða með tilliti til sjaldgæfni. Eins og ég ræddi þegar ég skrifaði um tíma mannsins, að þá er grunnur allra hagræðinga mannsins byggður á því að vörur búa yfir sjaldgæfni, það er að eftirspurn eftir þeim er umfram framboðið, sem leiðir af sér að við þurfum að meta virði þeirra vara sem okkar þörfum mæta og gerum þær að okkar eignum, það er við tökum eignarhald á þeim, verndum þær og viðhöldum svo þær geti mætt okkar þörf til lengri tíma litið.
Eignir, líkt og hagkerfi mannsins, er ekki einhver uppfinning, það er tilkomið vegna þess að það er eina raunhæfa leiðin til þess að leysa tiltekinn vanda, sá vandi liggur í því að efnahagstengdar vörur eru til af skornum skammti, og við þurfum því að stunda hagræðingar til að velja á milli, eina raunhæfa leiðin til þess að hagræða til lengri tíma litið er með eignarhaldi. Þegar eftirsprun er umfram framboðið neyðumst við til að velja þá þætti sem mæta okkar brýnustu þörfum fyrst, þegar við eignumst svo þá hluti sem mæta okkar þörfum hugsum við vel um þá, viðhöldum þeim og verndum þá gegn þjófnaði, allt til þess að við þurfum ekki að ganga í gegnum þá vinnu að eignast hlutinn aftur, því það er ódýrara fyrir okkur að nota húsið, bílinn, símann og fötin okkar oftar en einu sinni, það sama gildir ef við erum að rækta land, það er mjög óhagstætt fyrir okkur að hugsa illa um landið sem við notum undir ræktun, við framleiðum það sem landið okkar býður upp á og hugsum vel um jarðveginn svo hann geti gefið af sér góða framleiðni næstu ár á eftir.
Til þess að geta hugsað um hús þitt, bíl eða land, þarftu að eiga þá hluti og búa yfir eignarrétti á þeim, eina leiðin til þess að komast hjá ágreningi um hver á hvað er að við sem siðmenntað samfélag sammælumst um hvað skilgreinir eignir, því án þess að skilgreina hvað gefur fólki eignarrétt munum við standa í eílífum útistöðum um hver á hvað. Með því að afmarka eignir, leyfum við fólki að lifa í sátt og samlyndi án þess að taka þær af hvort öðru, án slíkra afmarka mun fólk alltaf stíga á tærnar á hvort öðru og standa í eilífum útistöðum og átökum.
Það eru til fjórar tegundir af eignum:
- Neysluvörur; Vörur sem við getum einungis neytt hverrar einingu af einu sinni, líkt og matur og olíur.
- Endingalangar neysluvörur; Vörur sem við getum neytt oftar en einu sinni og krefjast viðhalds, líkt og hús, bíll eða þvottavél.
- Framleiðsluvörur; Vörur sem við neytum ekki en notum til þess að búa til og framleiða neysluvörur, líkt og fiskveiðibátur eða traktor.
- Peningalegar vörur; Vörur sem við neytum ekki eða notum til þess að búa til aðrar vörur úr, heldur notum til þess að skipta á fyrir aðrar vörur.
Til þess að geta búið í siðmenntuðu samfélagi þar sem við getum átt samskipti við annað fólk og verið laus frá ofbeldisfullum átökum alla daga þurfa að vera til hlutlaus og sannanleg tengsl á milli eigna og þeirra sem þær eiga, og á sama tíma þurfum við að sammælast um hvernig við eignumst okkar eignir. Sagan hefur sýnt okkur að svo hefur alls ekki alltaf verið svo og þá sérstaklega þegar ný tækni ryður sér til rúms, en þegar menn lifa í sátt og samlynd í samfélaginu er það vegna þess að þeir sammælast um það hvað skilgreinir eignir hvers og eins, á slíkum tímum blómstra okkar samfélög. Án eignarrétts, upplifum við eilíf átök.
Í dag erum við að horfa upp á slíka atburði eiga sér stað í Palestínu, þar sem Ísrael hefur gengið á og hrifsað burt eignir og landsvæði Palestínu síðan um miðbik síðustu aldar. Fyrir þann tíma ríkti eignarréttur í Palestínu þar sem þegnar landsins sammældust um hvað það þýddi að eiga eign, slíkt var skrásett og gat fólk selt og keypt eignir. Stríðið sem átti sér stað í Palestínu um 1948 kom til vegna þess að Zionistar ráku 250.000 Palestínu menn úr eignum sínum og Arabíski herinn reyndi að stöðva þær aðgerðir og tókst þeim einungis að halda eftir um 20% af gömul Palestínu fyrir Palestínubúa. Í dag er ekki til neitt sem heitir eignarréttur í Ísrael, allt landsvæðið er í eigu ríkisins, og er því sósíalíkst, og leigir fólk það út landið af ríkinu, þannig að ef þú ert gyðingur átt þú rétt á því að flytja til Ísraels og fá úthlutað land til að búa á, á meða Palestínumenn eiga engann rétt á að búa á sínu gamla landssvæði og er landsvæði þeirra stanslaust að minka.
Aðeins eru til þrjár mögulegar leiðir til þess að eignast tiltekna eign án þess að beita valdi eða einhverskonar þvingunum:
- Ef eignin á engan núgildandi eiganda. T.d. ef þú finnur landssvæði sem enginn hefur eignað sér ert þú frjálst til þess að taka yfir það, því þú ert ekki að stela því frá neinum öðrum. Þar af leiðandi getur þú eignað þér það og notað eins og þér hugnast best.
- Afurðir þess lands sem þú átt. Ef þú ræktar dýr eða jurtir á þínu landi, eru þær afurðir sjálfkrafa þín eign.
- Hlutir sem þú eignast frá öðrum eigendum, hvort sem það er sem gjöf eða í viðskiptum. Þ.e. ef einhver selur þér eða gefur þér bílinn sinn eða húsið sitt sjálfviljugur án þess að þú hótir þeim, verður hluturinn þín eign.
Það er því mjög einfalt að skilgreina hvað er eign, en það er ótrúlegt hve margir hugsandi menn eiga erfitt með að skilja þetta, sennilega vegna þess að allir sósíalistar og marxistar trúa því að allar eignir sé þjófnaður. En svo lengi sem þú hótar ekki og stelur eignum af þeim sem þær eiga, er eignin þín, þetta er grundvöllur þess sem byggir upp siðmenntað safmélag. Um leið og við getum sammælst um hvað skilgreinir löglega eign, getum við séð okkur fært um að umgangast hvort annað án þess að standa í endalausum ofbeldisfullum átökum og útistöðum. Án eignarrétts, erum við ekkert meira en dýr að slást við hvort annað.
Sjálfseignarhald
Maðurinn er sjaldgæf auðlind og er stanslaus eftirspurn eftir vinnandi fólki, líkt og ég skrifaði um í kaflanum um vinnu, hvort sem það er til verknaðar eða hugmyndasköpunar. Öll myndum við vilja hafa fleira fólk til að vinna fyrir okkur, hvort sem það væri að þrífa heima hjá okkur, elda fyrir okkur eða til að sjá um innkaupin. En það sem flestir átta sig ekki á er að við sem tökum þátt í markaðshagkerfi heimsins erum með milljón manns í vinnu fyrir okkur á degi hverjum, eins og fólkið sem hefur komið að framleiðslu raftækisins sem þú ert að lesa þennan texta af, þennan texta sem ég hef eytt tíma mínum og orku í að skrifa, fólkið sem gróf eftir þeim efnum sem notaðar eru í raftækið þitt, eða fólkið sem sendi raftækið til þín, eða fólkið sem smíðaði internet inviðina sem nauðsynlegir eru til þess að gefa þér aðgengi að þessum texta, allt er þetta fólk í óbeinni vinnu fyrir þig.
Fólk er sjaldgæf auðlind og sívaxandi eftirspurn er eftir vinnandi fólki, en einhver þarf að eiga fólk og eru aðeins þrjár mögulegar leiðir til þess:
- Sjálfseignarhald (e. self ownership): Þegar hver og einn maður á sig sjálfan, og aðrir hafa ekkert með það að segja hvernig hann nýtir tíma sinn eða líkama.
- Sameignarhald (e. communal ownership): Þar sem allir einstaklingar tiltekins samfélags eiga sameiginlegt eignarhald á hverjum og einum og ákvarða því sameiginlega hvernig hver og einn ver tíma sínum. Í slíkum aðstæðum metur þú ekki hvað er best fyrir þig heldur tekur samfélagið þær ákvarðanir fyrir þig.
- Þrælahald (e. slavery): Þegar maður er í eigu einhvers annars ræður eigandi hans því hvernig hann nýtir tíma hans eða líkama.
Þannig annaðhvort á fólk sig sjálft eða einhver annar á það, hvort sem það er ein manneskja eða hópur af fólki.
Sameignarhald mun aldrei ganga upp til lengri tíma litið, því fólk mun aldrei vera sammála um hvernig hver og einn á að verja tíma sínum eða sinna sínum skyldum. Sem dæmi gæti manneskja A haldið því fram að manneskja B eigi að sinna skyldu X til þess að vera löggildur samfélagsþegni, en manneskja B trúir því að manneskja A þurfi að sinna skyldu Y til þess, hver á þá að taka ákvörðunina?
Sömuleiðis mun þrælahald aldrei ganga upp, afhverju á einhver að geta ráðið yfir sér og öðrum á meðan aðrir ráða ekki einu sinni yfir sér sjálfum og hvað þá öðrum? Sömuleiðis er það siðlaust, þræll mun alltaf leitast eftir leiðum til þess að vera ekki þræll, og fólk sem á þræla mun alltaf reyna að halda sínum þrælum, slíkt mun aðeins leiða af sér endalausa valdabaráttu og ofbeldi.
Sjáfseignarhald er eina rökrétta og siðferðislega lausnin. Um leið og þú samþykkir forsendur sjálfseignarhalds verður réttindi, réttlæti og friðsæld sjálfkrafa afurð þess. Um leið og við samþykkjum fullkomið sjálfseignarhald getum við hafist handa við að vinna saman á friðsælan hátt, því þú stjórnar mér ekki og ég stjórna þér ekki, þú þarft að sannfæra mig um að vinna fyrir þig, með því að bjóða mér eitthvað sem ég verðmet meira en vinnuna sem ég legg út, og ég þarf að sannfæra þig um ráða mig í vinnu með því að bjóða þér eitthvað sem þú verðmetur meira en það sem þú gefur mér í staðin. Á þennan hátt getum við starfað í sátt og samlyndi á friðsælan hátt, og samþykkt okkar eigið sjálfseignarhald. Án sjálfseignarhalds erum við einu skrefi frá frumskóginum, ef ekki í honum, þar sem við erum í stanslausum átökum sem leiða af sér endalausa þjáningu og eyðileggingu.
Að rökræða gegn sjálfseignarhaldi er þversögn, ef þú reynir að færa friðsæla röksemdarfærslu fyrir því afhverju fólk á ekki fullkomið sjálfseignarhald á sér sjálfu ertu búinn að gera þér grein fyrir að ég á eignarrétt á mínum skoðunum og þú ert að reyna að skipta út mínum skoðunum fyrir þínar á friðsælan hátt, ef þú trúir ekki á eignarrétt afhverju ertu þá að reyna að breyta mínum skoðunum? Afhverju öskraru ekki bara frekar og tekur eignir burt frá fólki? Ef þú ert að reyna að sannfæra fólk um að það að það á sig ekki algjörlega sjálft, ertu ekki að færa rök gegn sjálfseignarhaldi, þú ert að færa rök fyrir því að þú eigir ekki heima í siðmenntuðu samfélagi, þannig þú hefur ekki einu sinni rangt fyrir, þú hefur í raun rétt fyrir þér, því ef þú trúir því að eignir séu ólögmætar ættiru ekki að vera rökræða við fólk um það, þú ættir frekar að flytja út í skóg, í þitt náttúrulega umhverfi, gefa upp allt sem þú átt og berjast við og kasta skít í önnur dýr. Þar munt þú ekkert eiga og vera ánægður eins og WEF hafa áður reynt að sannfæra okkur um.
Þeir sem kynna sér Austurrísku hagfræðina að einhverju leiti munu á endanum aðhyllast frjálshyggju, og er ástæðan ekki aðeins tilkomin vegna þeirra efnahagslegu þátta sem hún kennir, heldur kennir hún líka að fólk metur virði á huglægan hátt og að sjálfseignarhald og eignarréttur er eina skilvirka leiðin til þess að byggja upp friðsælt samfélag, burt frá átökum og gremju. Það er til fólk sem vill búa við og deyja í stanslausri gremju og átökum, en ef þú kýst að lifa í friði og ró munt þú aðhyllast frjálshyggju, því hún er eina hugmyndafræðin sem samþykkir fullkomið sjálfseignarhald. Öll önnur hugmyndafræði trúir annaðhvort á sameignarhald eða þrælahald, þannig ef þú aðhyllist þvingaðri skattinnheimtu, peningaprentun, eða það varði við lög að reykja ólöglega plöntu eða neita því að sprauta í okkur tilteknum efnum, þá ættirðu að gefa upp eignir þínar og flytja út í skóg burt frá siðmenntuðu fólki.
