SQL — Part 1 : Veritabanı Temel Kavramlar

Hüsna POYRAZ
2 min readJun 12, 2023

--

Merhabalar, MySQL veritabanı yönetim sistemi kullanarak SQL yapısal sorgulama dili hakkında bir seri yazmaya karar verdim. Bu serinin ilkinde temel veritabanı kavramlarından bahsediyor olacağım.

1. Veritabanı Nedir?

Veritabanı, temel anlamda sorgulanabilir bir şekilde veri barındıran yazılımlardır. Verileri listeler halinde tablo ve satırlarda tutan her yapı aslında kendi çapında veritabanıdır. Bir veritabanı temelde tablolar, sütunlar, satırlar ve indexlerden oluşmaktadır.

2. SQL Kavramı Nedir?

SQL (Structured Query Language), yapısal sorgulama dili demektir. Bir veritabanındaki verileri sorguladığımız bir çeşit kodlama dilidir.

3. Veritabanı Yönetim Sistemi Nedir?

Veritabanı Yönetim Sistemleri, yeni bir veritabanı oluşturmak, oluşturulan veritabanlarını düzenlemek, yönetmek, geliştirmek, belirli amaçlar için kullanmak ve bu veritabanlarının bakımlarını yapmak için kullanılan yazılıma veritabanı yönetim sistemi denir. Temel olarak SQL sorgulama dilini desteklemektedirler.

4. Veritabanı Yönetim Sistemleri Yazılımları Hangileridir?

Günümüzde en sık kullanılan veritabanı yönetim sistemleri şunlardır:

  • Microsoft SQL Server
  • Oracle
  • MySQL
  • PostgreSQL
  • IBM DB2
  • Redis

5. Veritabanı Sunucusu Nedir?

Veritabanı sunusu bir yazılımdır. Network üzerinde bir porttan sistemi dinler ve gelen komutlara göre istenilen veriyi gönderir. SQL Server, MYSQL, PostgreSQL, Oracle gibi sistemler veritabanı sunucularına örnektir. Acces, Excel gibi yapılar ise bir sunucu değildir.

6. Client-Server Mimarisi Nasıl Çalışır?

Cilent-server mimarisinde, istemci (client) bilgisayar ağı üzerinden sunucuya (server) bir veri talebi gönderir, sunucu istemcinin istediği işlemi kabul eder ve istenen veri paketlerini istemciye geri gönderir. Bu işlem sırasında load balancer (yük dengeleyici), isteği uygun sunucuya yönlendirir. İstemciler kaynaklarını paylaşmazlar. Yani, istemci bir talepte bulunur ve sunucu, veritabanında bulunduğu sürece istemciye hizmet eder.

7. Veritabanı Yönetim Tipleri Nelerdir?

İki tip veritabanı tipi vardır. Bunlar:

  • İlişkisel veri tabanları ve yönetim sistemleri(RDBMS)
  • İlişkisel olmayan (NoSQL-Not Only SQL) veri tabanları

olmak üzere iki tip veri tabanı vardır.

Daha fazla detaylı biligi için Veritabanı Tipleri ve Karşılaştırması adlı medium yazımı okuyabilirsiniz.

8. İlişkisel Veritabanı Nedir?

İlişkisel veritabanı (RDMS), tekrar eden verileri tekilleştirmek amacı ile yapılandırılan veritabanı sistemleridir. Bu modelde veriler tablolar halinde tutulur. Tablo içerisinde yer alan satırlar bilgileri, sütunlar ise bilgi alanlarını belirtir.

İlişkisel veri tabanın çoğu, veri tabanına erişim için SQL(Structured Query Language) kullanılır.

9. SQL Komutları

SQL komutları, üç alt gruba ayrılır. Bunlar:

a. DDL (Data Definition Language (Veri Tanımlama Dili))

  • Veri tabanı yapısı oluşturmak, tanımlamak ve düzenlemek için kullanılır.

b. DML (Data Manipulation Language (Veri İşleme Dili))

  • Veriler üzerinde işlem yapmak için kullanılır.

c. DCL (Data Control Language (Veri Kontrol Dili))

  • Verilere erişimi düzenlemek için kullanılır.

Bir sonraki seride Docker üzerinde ayağa kaldırmış olduğumuz MySQL veritabanı üzerinde DDL ve komutları hakkında bahsediyor olacağım.

İyi çalışmalar :)

--

--