UX-Kullanıcı Deneyim Tasarımı Bağlamında İşlevsellik ve Empati

Hüsamettin özbek
4 min readMay 30, 2023

--

Günümüzde, başarılı bir Kullanıcı deneyimi inşa etmenin en önemli unsurlarından biri işlevselliktir. Kullanıcılar, bir ürünü kullanırken pratik, etkili ve kullanışlı olmasını beklerler. İşlevsel bir tasarım, kullanıcıların ihtiyaçlarını karşılayarak onlara değerli bir deneyim sunar. Peki, işlevsellik nedir ve neden Kullanıcı deneyim bağlamında bu kadar önemlidir ?

İşlevsellik, bir ürünün kullanıcının ihtiyaçlarını karşılama kabiliyetidir. Bir tasarımcı olarak, kullanıcıların neye ihtiyaç duyduğunu belirlemek ve bu ihtiyaçları karşılayacak çözümler sunmak için işlevsel tasarım prensiplerini kullanmalıyız. İşlevsellik, kullanıcının bir ürünü kolayca kullanabilmesini, hedeflerine ulaşmasını ve gereksinimlerini karşılamasını sağlar.

İşlevsel bir tasarım, kullanıcının deneyimini olumlu yönde etkiler. Kullanıcılar, bir ürünü kullanırken zaman kaybetmek, karmaşık işlemlerle uğraşmak veya gereksiz adımlar atmak istemezler. İşlevsel bir tasarım, kullanıcının süreci hızlı ve sorunsuz bir şekilde tamamlamasını sağlar. Bu da kullanıcıların memnuniyetini artırır ve tekrarlı kullanımı teşvik eder.

Steve Jobs’ın işlevsellikle alakalı alıntısını sizlerle paylaşmak isterim.

Tasarım tuhaf bir sözcüktür. Kimileri tasarımın dış görünüşle
ilgili olduğunu düşünür. Ancak biraz eşelerseniz, işlevle ilgili
olduğunu görürsünüz. Mac’ın tasarımı onun bir parçası olsa da dış görünümden ibaret değildi. Öncelikle nasıl işlediğiyle ilgiliydi. Bir şeyi gerçekten iyi tasarlamak için onu kavramanız gerek, iyice özümsemeniz gerek. Bir şeyi gerçekten derinlemesine anlamak,
üzerine kafa yormak, üstün körü geçiştirmemek, tutkulu bir adanma gerektirir. Çoğu insan ise buna zaman ayırmaz.
— Steve Jobs, Wired, Şubat 1996

Kullanıcı Deneyimi Tasarımıda Empatinin Rolü

Tasarımda kullanıcı deneyimi üzerinde etkili olmanın en önemli yollarından biri, işlevsel tasarım prensiplerini empatiyle birleştirmektir. İşlevsel tasarım, kullanıcıların ihtiyaçlarını karşılamayı hedeflerken, empati ise kullanıcıların duygularını ve düşüncelerini anlama becerisidir. İşlevsel tasarımı empatiyle birleştirdiğinizde, kullanıcı deneyiminde güçlü bir ilişki oluşturursunuz. Peki, işlevsel tasarımı empati bağlamında nasıl değerlendirebiliriz?

İşlevsel tasarımın empati bağlamında değerlendirilmesi, kullanıcıların ihtiyaçlarına ve duygusal deneyimlerine odaklanmayı içerir. İşlevsel tasarımı empati bağlamında değerlendirmek için kullanılabilecek bazı yöntemleri üstünde çalıştığım proje örnekleri ile sıralamaya çalıştım.

Kullanıcı Araştırması

Empatik bir yaklaşım benimsemek için kullanıcıların ihtiyaçlarını ve beklentilerini anlamak önemlidir. Kullanıcı araştırmaları yaparak, kullanıcıların yaşam tarzlarını, tercihlerini ve değerlerini anlamaya çalışmak oldukça önemlidir. Kullanıcıların gerçek deneyimlerini, sorunlarını ve motivasyonlarını keşfetmek için anketler, mülakatlar ve gözlem gibi yöntemler kullanabilirsiniz.

Kullanıcı Profili Oluşturma — Persona

Kullanıcılarınızın farklı demografik özelliklerini, ihtiyaçlarını ve hedeflerini dikkate alarak kullanıcı profilleri oluşturmak tasarımda genel profil açısından Kullanıcı ara birimini tasarlayacak kişiye olumlu katkıları olacaktır. Bu profiller(personalar), kullanıcıların farklı deneyimlerini ve beklentilerini anlamanıza yardımcı olacaktır.

Üniversite İOS Mobil uygulama Geliştirirken Çıkardığım Persona

Kullanıcı Yolculuğu Haritalama

Kullanıcıların ürününüzle etkileşimlerini adım adım gösteren kullanıcı yolculuğu haritaları oluşturun. Bu haritalar, kullanıcıların deneyimlerini başlangıçtan sona kadar takip etmenizi sağlar. Kullanıcıların hangi aşamalarda zorluklarla karşılaştığını, ne tür hisler yaşadığını ve nasıl memnuniyet sağladığını anlamak için kullanıcı yolculuğunu dikkatlice değerlendirmek önemlidir.

Üniversite İOS Mobil uygulama Geliştirirken Çıkardığım Yol Haritası ( User Journey Map)

Prototipleme ve Geri Bildirim Toplama

İşlevsel tasarımın empatik bir değerlendirmesi için prototipleme sürecinde kullanıcılarla etkileşimde bulunun ve geri bildirimlerini toplayın. Prototiplerinizin kullanıcılar tarafından nasıl deneyimlendiğini görmek, tasarımınızı iyileştirmek ve kullanıcı beklentilerini daha iyi karşılamak için önemlidir. Kullanıcıların geri bildirimlerine aktif olarak kulak verin ve onları tasarım sürecine dahil edin.

Test ve İterasyon

Tasarımın gerçek dünyada nasıl işlediğini görmek için kullanılabilirlik testlerine önem verin. Kullanıcıların ürünü kullanırken karşılaştıkları zorlukları, kullanıcı arayüzünün anlaşılırlığını ve kullanım kolaylığını değerlendirin. Test sonuçlarına dayanarak tasarımınızda geliştirmeler yapın ve gerekli düzeltmeleri gerçekleştirin. İteratif bir yaklaşım benimseyerek, tasarımınızı sürekli olarak kullanıcı geri bildirimleriyle geliştirin.

Kullanıcı Odaklılık

İşlevsel tasarımın empatik bir değerlendirmesi için kullanıcı odaklılık önemlidir. Kullanıcıların ihtiyaçlarını, beklentilerini ve hedeflerini göz önünde bulundurarak tasarım kararları alın. Kullanıcılarla aktif iletişim kurun, onların görüşlerine değer verin ve tasarımınızı kullanıcılarla birlikte şekillendirin. Kullanıcıların deneyimlerini sürekli olarak değerlendirmek ve ek geliştirmeler yapmak son kullanıcı nezdinde önemlidir.

Duygusal Bağlantı

İşlevsel tasarımın empatik bir değerlendirmesi, kullanıcıların duygusal deneyimlerini de göz önünde bulundurur. Kullanıcıların ürün veya hizmetle etkileşimleri sırasında ne tür hisler yaşadıklarını anlamaya çalışın. Kullanıcıların pozitif bir deneyim yaşamasını sağlamak için estetik, renk, metin ve görsel unsurlar gibi tasarım öğelerine özen gösterin. Kullanıcıların ürününüzle bir duygusal bağlantı kurmalarını teşvik edin.

Geri Bildirim Döngüsü

Empatik bir değerlendirme için kullanıcı geri bildirimlerini dikkate almak önemlidir. Kullanıcıların deneyimleri hakkında geri bildirimleri toplayın ve bu geri bildirimleri tasarım sürecinde değerlendirin. Kullanıcıların önerilerine ve eleştirilerine açık olun, onların ihtiyaçlarını daha iyi anlamak ve tasarımınızı geliştirmek için geri bildirimlerini takip edin.

Genel bir değerlendirme yapacak olursak

İşlevsel tasarımı empati bağlamında değerlendirmek, kullanıcıların ihtiyaçlarına, duygusal deneyimlerine ve beklentilerine odaklanmayı içerir. Kullanıcılarla aktif bir iletişim kurarak, kullanıcıların perspektifini anlamaya çalışarak ve tasarım sürecinde sürekli olarak geri bildirim toplayarak empatik bir yaklaşım benimseyebilirsiniz. Bu şekilde, kullanıcı deneyimini iyileştirebilir ve kullanıcıların ihtiyaçlarına daha iyi yanıt verebilen işlevsel tasarımlar geliştirebilirsiniz.

Teşekkürler :)

--

--