ŞEKER YERİNE İNÜLİN

1. İnülin

İnülin, polidispers bir yapıda olan bir tür prebiyotik maddedir. Prebiyotik maddeler sindirim sistemimizdeki mikroorganizmalar tarafından kullanılır ve sağlığımızı olumlu yönde etkiler. İnülin, soğan, sarımsak, pırasa ve yüksek miktarda hindiba bitkisinde bulunur. Günümüzde sağlıklı beslenme amacıyla birçok kişi lifli gıdalar tüketmeye özen göstermektedir. Doğal olarak gıda üreticileri de lifli besinler ve içecekler üretmeye başlayarak bu talebi karşılamaya çalışmaktadır. Lif olarak en çok tercih edilen bileşenlerden biri de inülin.

Bu noktada, 3 farklı prebiyotiğin sağlık açısından faydaları kanıtlanmıştır.

· İnülin (uzun zincirli)

· Oligofruktoz, kısa zincirli fruktooligosakkarit (FOS)

· Galaktooligosakkarit (GOS)

İnülin ve FOS, doğal besinsel liflerden elde edilmektedir. GOS ise hayvansal kaynaklardan elde edilir. İnülin, gıda ürünlerinde yağ oranını azaltmak amacıyla kullanılabilir. FOS ise daha tatlı bir madde olduğu için gıdalarda ve içeceklerde şeker miktarını azaltmak için şeker yerine kullanılabilir.

Şekil 1. Toz İnülin (http://better4u.sg/edible-food-tech/23-inulin-500g-belgium.html).

2. İnülinin İnsan Sağlığı Üzerindeki Etkileri

Genellikle hindiba bitkisinden elde edilen inülin fonksiyonel bir besin bileşenidir. Günlük ortalama tüketim miktarı Amerika Birleşik Devletleri’nde 1–4g, Avrupa ülkelerinde de 3–10g olarak belirlenmiştir. İnülin, bağırsaklarda bulunan iyi bakterlerin gelişmesini sağlar. Kalın bağırsakta bulunan bifidobakterilerin gelişmesini sağlar.

· Başta kalsiyum olmak üzere birçok mineralin emilimini sağlar.

· Kemik mineral yoğunluğunu arttırır ve genellikle yaşlı insanlarda görülen kemik erime hastalığını azaltır.

· Karaciğerde yağ yapımını azaltarak kardiyovasküler hastalık oranını azaltırlar.

· Bağırsak hareketlerini arttırıcı etkisinden dolayı kabızlığı önlerler.

· Bifidobakterilerin Gram negatif ve pozitif çoğalmasını önleyici özellikleri nedeniyle de ishal oluşumunu engellerler.

· Kötü huylu tümörlerin oluşmasını veya gelişmesini engellerler.

· Kalın bağırsak kanseri riskini azaltırlar.

Yapılan bir çalışmaya göre, prediyabet durumunda olan ve kilo vermek amacıyla diyetisyene giden bireylerin inülin kullandığında daha fazla kilo verebildiği gözlemlenmiştir. Bunun nedeni olarak;

· İştah bastırıcı hormon peptidi YY’nin üretimini arttırarak,

· Midenin boşalmasını yavaşlatılmasına yardımcı olan Glukagon benzeri peptid-1 hormonunu arttırarak,

· İştah bastırmak için beyindeki nöronal aktiviteyi değiştirerek kilo kaybını arttırmasına yardımcı olur.

KAYNAK

Roberfroid, M.B., 1999. Concepts in functional foods: the case of ınulin and oligofructose. Journal of Nutrition 129: 1398S-1398S.

Roberfroid M.B. (2005). Introducing inulin-type fructans. Br J Nutr., 93 Suppl 1: S13–25.

Kaur N., Gupta A.K. (2002). Applications of inulin and oligofructose in health and nutrition. J Biosci., 27(7): 703–14.