Printversie / Franstalige versie

Brusselse gemeenten ontwikkelen of ondersteunen vernieuwende projecten rond wonen : solidair wonen, begeleid wonen, mobiele woningen, bezettingen van leegstaande panden. Projecten waarmee men een antwoord wil bieden op de huisvestingscrisis en die we u willen voorstellen, zonder de pretentie te hebben van de volledigheid.

Projecten op initiatief van de gemeente …

Oasis[1] in Jette : diversiteit

In Jette heeft de gemeente in het kader van een wijkcontract een oud gebouw van het Brugmann ziekenhuis gerenoveerd. Het gebouw van 3.500 m² werd omgevormd tot 24 woningen die worden verhuurd tegen sociaal tarief en een creche. De renovatie kostte 5 miljoen euro, maar werd voor 80% gefinancieerd door Beliris (federale fondsen). Sinds 2015 zijn de woningen bewoond.

Het bijzondere van het project is dat de bewoners zeer divers zijn : jongeren, gezinnen, bejaarden, personen die het moeilijk hebben, … en dat er met diverse verenigingen overeenkomsten werden gesloten voor de begeleiding van sommige bewoners. Het beheer van het gebouw is voor rekening van de gemeente.[2] De bewoners engageren zich ook tot een zekere gemeenschappelijke betrokkenheid, het bewonerscomité, ….

De huurprijzen liggen tussen de 372 en 521 euro en zijn berekend volgens het SVK-tarief. De woningen — behalve de transitwoningen — worden verhuurd voor een termijn van 9 jaar aan de bewoners of aan de verenigingen.

Van Lierde in Anderlecht : ’autonomie

Het project ‘Van Lierde’[3] is een nieuwbouw op een terrein van de gemeente Anderlecht en bevat 12 studio’s voor begeleid wonen die volledig zijn aangepast voor bewoners met een motorische handicap. Het project werd gefinancierd met middelen van het Grootstedenbeleid en de gemeente Anderlecht en kostte 3 miljoen euro. Het project is ook erkend en gefinancierd door de GGC[4] als dienst begeleid wonen voor autonome volwassen personen met een handicap.

In tegenstelling tot andere projecten is de sociale begeleiding van de huurders niet uitbesteed aan verenigingen, maar in handen van de sociale dienst van de gemeente Anderlecht. De huurders zijn autonoom en de begeleiding richt zich vooral op vorming, tewerkstelling, vrijwilligerswerk, … en de ontwikkeling van gemeenschappelijke activiteiten met de bewoners. De sociale werkers hebben hun kantoor in het gebouw zelf.

Bij de 12 studio’s is er ook een transitwoning die wordt gebruikt voor onder andere personen die na een ziekenhuisopname niet meteen hun eigen woning — waar aanpassingswerken moeten aan gebeuren — kunnen betrekken.

Projecten met steun van de gemeente …

Gemeenten kunnen ook creatieve initiatieven van verenigingen of bewoners steunen. Sommige gemeenten laten bijvoorbeeld hun leegstaande gebouwen tijdelijk bewonen of betrekken. De gemeente Elsene is hiervan een voorbeeld die voor haar leegstaande gebouwen overeenkomsten aangaat met diverse organisaties voor diverse projecten (niet allemaal huisvesting). De gemeente heeft onder andere met Fébul, met Mentor-Escale en met Communa dergelijke overeenkomsten gesloten voor de huisvesting van een twintigtal personen. Ook Brussel-Stad en Vorst doen dit.

Aan de gemeente kosten deze projecten weinig en ze zorgen ervoor dat de gebouwen niet verder degraderen en gebruikt worden voor sociale projecten. De ervaring toont ook aan dat dit geen impact heeft op de uitvoering van eventueel geplande werken, ook wanneer de herhuisvesting van de bewoners geen gemakkelijke taak is.

Solidair mobiel wonen (swotmobiel) in Jette

Dit project wordt gedragen door de vzw samenlevingsopbouw brussel (www.samenlevingsopbouwbrussel.be) in samenwerking met de faculteit architectuur van de KUL en

en wil een tijdelijke woonoplossing bieden voor thuislozen en kwetsbare personen. De idee is om 8 mobiele woningen van 22m² met alle basisvoorzieningen (sanitair, keukentje, .. ) te ontwikkelen en te installeren op leegstaande terreinen. De vzw krijgt hiervoor financiële middelen van Innoviris en de KoningBoudewijnstichting.

De opzet van het project is om thuislozen een degelijke, tijdelijke woonst aan te bieden ; om hen te betrekken bij de ontwikkeling van de mobiele woningen en het opzetten van initiatieven naar de buurt toe.

De zoektocht naar geschikte terreinen was niet evident voor de vzw, maar uiteindelijk werd een terrein gevonden in Jette. De gemeente voorziet in het kader van het wijkcontract Magritte (2017–2022) dat de vzw een terrein ter beschikking krijgt waar de mobiele woningen eind 2018 kunnen worden geïnstalleerd tot 2020. [5] Nadien wordt er op het terrein een buurthuis opgericht.

De bedoeling van de vzw is om via dit project ook buurtgerichte activiteiten te ontwikkelen. Het is niet alleen een vraag van de gemeente, maar kan ook bijdragen om het project voor de buurtbewoners aanvaardbaar te maken.

Na 2020 moet de swotmobiel verhuizen en zal de vzw andere gemeenten of instanties moeten overtuigen om hun terrein te laten gebruiken.

Deze publicatie wordt uitgegeven met subsidies van het Brusselse Hoofdstedelijk Gewest, Integratie via de huisvesting en van de Fédération Wallonie-Bruxelles.

[1]De naam wordt door de bewoners zelf gegeven. Het gebouw ligt aan de Wemmelsebaan 229.

[2] Sommige woningen worden beheerd door het SVK van Jette of rechtsreeks door de partnerverenigingen

[3] Jean Van Lierdestraat 16

[4]Gemeenschappelijke gemeenschapscommissie

[5]Het terrein is nu nog privé en moet door de gemeente worden aangekocht. De bezettingsduur is daardoor vrij beperkt.