Deze publicatie is een deliverable van het project Platform Smart Cities & Citizens. We hebben Medium als platform gekozen om de resultaten van het platform te delen op een plek waar dat het beste past. Een levende online community waarin we de lessen die wij geleerd hebben een tweede leven geven, nadat het platform in het voorjaar van 2019 opgeheven is.
De vormgeving is verzorgd door Nicoleta Pana. De tekstredactie was in handen van John van de Pas. Projectmanagement vanuit het platform door Irene Sijgers.
Vormgeving & Interaction Design:
Tekstredactie:
Projectmanagement:
Tijdens de looptijd van het platform (2017–2019) zijn drie landelijke netwerkbijeenkomsten georganiseerd. De onderwerpen en de sprekers vindt u hier.
PlatformBijeenkomst 1
Datum: maandag 3 juli 2017
Plaats: Utrecht
Dagvoorzitter: Paul van Eijk
Welkom en opening
Thom de Graaf, voorzitter van de Vereniging Hogescholen
Introductie/samenvatting Platform Smart Cities & Citizens
Onderwijsinnovatie rond het thema Smart Cities & Citizens
Keynote: Martijn de Waal, Universiteit van Amsterdam
Martijn de Waal onderzoekt de rol van digitale media in de samenleving. Hij houdt zich bezig met thema’s als smart cities & smart citizens, de platformsamenleving & de deeleconomie en placemaking & de rol van digitale media in de stad. In het werk van Martijn staat niet de technologie maar de mens centraal.
Kahoot!-sessie onder leiding van Paul van Eijk
Interactieve plenaire sessie met stellingen en vragen om de verwachtingen van deelnemers t.a.v. het Platform Smart Cities & Citizens in kaart te brengen.
Inleiding op kennissessies en KIEM-matchmaking
Tijdens de looptijd van het platform (2017–2019) zijn drie plenaire bijeenkomsten georganiseerd. Op die bijeenkomsten hebben 94 deelnemers van 45 verschillende organisaties contacten gelegd en kennis gedeeld. Het platform Smart Cities & Citizens heeft daarmee aangetoond samenwerking te stimuleren in een ‘triple helix’ context.
E r waren vertegenwoordigers aanwezig van 5 gemeenten, 14 hogescholen en 26 bedrijven en non-profitorganisaties. In onderstaand overzicht zijn de websites van de organisaties vermeld, waarvan vertegenwoordigers het platform Smart Cities & Citizens gevonden hebben.
Gemeenten (5)
Hogescholen (14)
Als Smart Cities de toekomst zijn, zijn studenten die op dit moment opgeleid worden tot professional de vormgevers van die toekomst. De stedebouwkundigen, bedrijfskundigen, sociaal werkers, psychologen, ICT’ers, ingenieurs, verpleegkundigen, onderwijzers, communicatiemedewerkers, economen, designers, juristen, veiligheidskundigen, kunstenaars en marketeers, komen straks in een slimme omgeving terecht die nieuwe mogelijkheden biedt voor het oplossen van (maatschappelijke) vraagstukken.
Eén van de doelstellingen van het Platform Smart Cities & Citizens was het verbinden van hoger onderwijs met het thema. Vanuit de gedachte dat wij in het hoger onderwijs de professionals opleiden, die de Smart Cities van de toekomst bouwen, zullen wij studenten kennis mee moeten. Bij de uitoefening van hun vak gaan zij immers gebruik maken van de verregaande digitalisering en automatisering van stedelijke omgevingen. Daarmee zullen zij diensten en producten ontwikkelen, die het menselijk leven in alle aspecten zullen veranderen en verrijken.
Toegankelijk onderwijsaanbod is daarvoor cruciaal. Want als studenten het aanbod niet kunnen vinden, kunnen ze er ook niet voor kiezen om het in hun studie op te nemen. Bij de start van het platform bleek het voor een geïnteresseerde student moeilijk om onderwijsaanbod te vinden dat oriëntatie, verbreding of verdieping biedt om zich voor te bereiden op een rol bij het vormgeven van een Smart City. …
De huidige trend van concentratie van bevolking en economische activiteiten in de steden vormen een forse uitdaging voor de stad als een gezonde en vitale leefomgeving. Een trend die hand in hand gaat met de opgave van aanpassing aan een veranderend klimaat en met de energietransitie in de vorm van decentrale opwekking en opslag van elektriciteit. Nieuwe technologie biedt kansen voor de ontwikkeling van slimme systemen en het benutten van vele nieuwe databronnen. Dit moet bewoners en reizigers, patiënten en gezonde mensen, ondernemers en kunstenaars en al die andere stedelingen in staat stellen om bij te dragen aan een gezonde en vitale stedelijke samenleving.
D e toepassing van nieuwe technologie in systemen en materialen maakt steden slimmer. Dat is ook nodig omdat de wereldwijde concentratie van mensen en activiteiten in de steden een forse opgave vormt voor het creëren van een vitale en gezonde leefomgeving. Het uitgangspunt voor het platform is dat de slimme stad bewoners en gebruikers in staat moet stellen om zelf bij te dragen aan het creëren van een gezonde en vitale leefomgeving.
Met deze benadering wordt aangesloten op de game changer die in de NWA route smart cities als Citizen Empowerment wordt omschreven, bij het Rapport Studiegroep Duurzame Groei van juli 2016 (met name voor wat betreft mobiliteit en digitale economie) en bij het kernbegrip vitaliteit en de invalshoek smart society uit het SURF-programma. …
Het Platform Smart Cities & Citizens werd tijdens de looptijd van het project (2017–2019) geleid door een kernteam van lectoren, Samen met de betrokkenen vanuit enkele Topsectoren en Platformpartners hebben zij gewerkt aan het totstandkomen van de doelstellingen. Onderstaand overzicht geeft direct toegang tot de LinkedIn profielen van alle betrokkenen. Het project werd financieel mogelijk gemaakt door het Nationaal Regieorgaan Praktijkgericht Onderzoek SIA.
Financierende instelling
In Smart Cities, digital technologies developed by tech companies are applied. These services are usually based upon business cases, in which commercial or economic considerations prevail. However, in a triple helix context other goals are equally relevant, making it imperative for digital city services to support and further public values.
Willem van Winden, professor of Urban Economic studies at the University of applied Sciences Amsterdam, interviews professor Alessia Neuroni, deputy head of the E-Government Institute at Bern University of Applied Sciences.
Willem: “What is your definition of Smart Cities?”
Alessia: “A city must enhance quality of life and provide benefits to the people living and working there. The main goal of a city is to find an efficient way to manage the challenges arising from tensions between environmental, economic, and social conditions. A Smart City addresses society’s most pressing problems with new forms of problem identification, gathering of information and service delivery. …
Willem van Winden, Lector Urban Economic Innovation, Hogeschool van Amsterdam:
“I was assigned the professorship of the Amsterdam Centre for Applied Research on Business and Economics (CAREM) in 2008. I have published many international comparative studies, among others about cities in the knowledge economy, ICT & the city, the future of industry in European industrial regions, and economic clusters, and specialised in the field of urban economic development and policy. My goal is to help cities improve their economic policies, and let cities learn from each others’ good and bad practices.”
What is your definition of Smart Cities?
Willem van Winden: For me, the word Smart Cities is problematic. It is a metaphor, ascribing a poorly defined human characteristic (“smartness”) to a complex system. Having said that, I take a more pragmatic approach. For me, the notion of Smart Cities refers to the way new technologies are deployed by urban stakeholders to make the city more liveable, attractive, sustainable and inclusive. I prefer to use the term “urban technology governance” to describe my take on Smart Cities. Some cities do a better job than others in that respect. I realise of course that that the liveability of a city does not only depend on new technology. Non-tech “basic” things are much more important, such as good urban planning, public transport, good regulations, a strong social infrastructure, good education for all, etc etc. …
Onderzoeksagenda’s van lectoraten geven richting aan het onderzoek naar Smart Cities. Over de manier waarop voortschrijdend inzicht in de onderzoeksprogramma’s worden meegenomen gingen 3 lectoren met elkaar in discussie.
Mettina Veenstra, lector Smart Cities van Saxion Hogeschool (Enschede), Ben Kokkeler, lector Digitalisering en Veiligheid aan Avans Hogeschool (Breda), en Johan Versendaal, lector Digital Smart Services aan de Hogeschool Utrecht bestrijken het brede gebied van Smart City diensten, waarmee burgers beter bediend gaan worden.
Mettina: “Zullen we beginnen met de vraag welke verbanden wij zien tussen de onderzoeksagenda van het platform en die van onze lectoraten? Een van de onderzoekslijnen binnen mijn lectoraat richt zich op waardevolle, slimme toepassingen voor mensen in de slimme stad of slimme regio. Om toepassingen te ontwikkelen die waardevol zijn voor burgers, is het essentieel goed inzicht te hebben in bijvoorbeeld behoeften en gedrag van burgers. Naast kennis van ICT is er daarom kennis nodig van het ontwerpen én evalueren van toepassingen samen met burgers. Net als in de onderzoeksagenda van het platform speelt de burger dus een centrale rol in het onderzoek van het lectoraat Smart Cities van Saxion. Inwoners worden actief betrokken. Bijvoorbeeld in het RAAK-PRO-project Netmobil, waarin momenteel samen met inwoners van de Achterhoek een Mobility-as-a-Service (MaaS)-oplossing wordt ontwikkeld, die vervolgens gedurende anderhalf à twee jaar door hen wordt gebruikt en samen met hen wordt geëvalueerd en verbeterd. Netmobil richt zich op een “typisch Achterhoekse” oplossing voor het op peil houden van het vervoersaanbod in de regio ondanks de bezuinigingen op het openbaar vervoer. …
Veel onderzoek richt zich op technologische ecosystemen die Smart Cities mogelijk maken. De veranderende verhoudingen tussen aanbieders van platforms in de platformeconomie, overheden, burgers en consumenten, en de rol van maatschappelijke waarden wordt doorgaans minder belicht. David Hamers en Martijn de Waal vinden dat perspectief juist essentieel.
David Hamers (Lector Places and Traces, Design Academy Eindhoven) en Martijn de Waal (Persoonlijk Lector lectoraat Play & Civic Media, Hogeschool van Amsterdam) gaan met elkaar in debat over hun gedeelde fascinatie voor de versmelting van technologie met stedelijke omgevingen. En passant openen zij maatschappelijke vergezichten en bespreken de rol van verwondering en verbeelding in een digitaliserende stedelijke omgeving.
David: “Martijn, wij houden ons allebei bezig met de stedelijke omgeving en de toenemende digitalisering daarvan. Ik ken je al langer en weet dat jij deze thematiek net als ik van groot belang vindt voor onze hedendaagse en toekomstige samenleving. Daarom vind ik het heel interessant om hierover met jou van gedachten te wisselen.Mij wordt vaak gevraagd hoe ik de Smart City definieer. Uiteraard begrijp ik die vraag, maar ik weiger deze vaak te beantwoorden, omdat ik een definitie in een veld dat zo in beweging is, geen productieve bijdrage vindt aan het debat. Liever reflecteer ik op hoe die term in stedelijke plannen en ontwerpen en de discussies daarover wordt gebruikt. Ik denk dat hierin mijn achtergrond als geesteswetenschapper doorschemert en besef dat ik met deze opstelling afstand houd van heel praktische vraagstukken op het gebied van stad, ict en dergelijke. Dat zou je voor een lector een vreemde invulling kunnen vinden van wat praktijkgericht onderzoek wordt genoemd. Het heeft echter meerwaarde, vind ik. Het stelt me bijvoorbeeld in staat om vragen te stellen over welke strategieën en posities schuilgaan achter de gebruikte concepten, welke belangen ermee worden gediend en welke eventueel in de verdringing komen. …
About
