Graven in de juiste zandbak
Vergeet het right to be forgotten, en andere tips voor journalisten.
Het moeten uitzonderingen zijn, de journalisten die tijdens het schrijven van een stuk niet minstens één keer langs Google passeren. Hoewel steeds meer online content vast komt te zitten in zogenaamde walled gardens — met Facebook op kop — blijft het efficiënt kunnen doorzoeken van het web een gigantische troef.
In België, net als elders, domineert Google. In september zou bijna 95% van de Belgen de voorkeur gegeven hebben aan de gekende zoekgigant (cijfers: StatCounter). Rivalen als bing, Yahoo, en DuckDuckGo (een zoekmachine die uw privacy beschermt) vormen zelfs samen geen waardige tegenstander.
Op risico een klein aantal onder jullie te beledigen (inclusief aanhangers van Wolfram Alpha, een zoekmachine die zich uitstekend leent tot het opzoeken van feitelijke gegevens), staat Google hier centraal.
Google doet veel meer aan dan een zoekmachine aanbieden om het geïndexeerde web, het zogenaamde surface web, te doorzoeken. Zonder hier verder op in te gaan, wijs ik graag op het bestaan van Google Trends, een manier om te analyseren waar mensen naar op zoek gaan, en Google Reverse Image Search, dat je in staat stelt om je online speurtocht te starten met een afbeelding.
Google all the things
Een belangrijke manier om te zorgen dat je zoektocht efficiënt start, is zorgen dat je daadwerkelijk zoveel mogelijk informatie doorzoekt. U heeft vast en zeker al gehoord van het zogenaamde right to be forgotten.
Dit recht dat door het Hof van Justitie van de Europese Unie vastgelegd werd voor EU-burgers, heeft ervoor gezorgd dat Google sinds juni 2014 een formulier aanbiedt waar mensen kunnen vragen om inhoud niet langer weer te geven na zoekopdrachten. Ook andere zoekmachines werden hiertoe verplicht.
Als journalist wil je natuurlijk niet gaan graven in een gecensureerde zandbak.
Dit heeft ervoor gezorgd dat u vandaag onder sommige zoekopdrachten het volgende leest: “Sommige resultaten zijn mogelijk verwijderd op grond van de Europese wet inzake gegevensbescherming.”
Als journalist wil je natuurlijk niet gaan graven in een gecensureerde zandbak. Dit right to be forgotten heeft, tot spijt van Frankrijk dat onlangs besliste dat Google de beperkingen wereldwijd moet doorvoeren, momenteel alleen gevolgen voor zoekopdrachten binnen de EU. Maar jammer genoeg, doch begrijpelijk, maakt Google het je, mede door de juridische druk, niet eenvoudig om de censuurvrije .com-versie van zijn zoekmachine te gebruiken en zo de beperkingen te omzeilen.
Je wordt namelijk, met behulp van je IP-adres (een uniek adres dat je met je meesleept tijdens het surfen) en andere kruimels die je online achterlaat, steeds teruggestuurd naar de nationale variant.
Maar het internet kent, gelukkig maar, geen grenzen. Hier leg ik kort uit hoe je ervoor zorgt dat je standaard de .com-versie gebruikt binnen Chrome, de officiële browser van Google. Het principe is gelijkaardig voor andere browsers.
Op deze manier kan je vermijden dat je steeds een specifieke URL ( www.google.com/?hl=en of www.google.com/ncr) moet invoeren en volledig van de goodwill van Google afhankelijk blijft of die URL’s blijven werken en je de .com-versie tonen.
How to
Open Chrome en ga via het menu rechtsboven naar “instellingen”.
Onder “Zoeken”, selecteer je “Zoekmachines beheren…”.
Je standaard zoekmachine staat bovenaan, dit zal voor de meesten onder jullie Google zijn.
Kopieer, na er dubbel op te klikken, de tekst die na Google staat in de laatste kolom.
Scroll helemaal naar onder tot je invulvelden ziet met de volgende tekst: “Zoekmachine toevoegen”, “Zoekwoord”, “URL met %s ipv. zoekterm”.
In het eerste veld typ je “GoogleCOM”. Onder “Zoekwoord” typ je “google.com”. In het derde vak plak je dan de lange tekst die je gekopieerd hebt, maar je vervangt “{google:baseURL}” met “http://google.com/".
Sla de nieuwe zoekmachine op en stel deze in als standaard.
Proficiat! Je standaard zoekmachine binnen Chrome is nu de ongecensureerde .com-versie en wanneer je in de adresbalk bovenaan (de zogenaamde omnibox) een zoekterm typt, zal je deze zoekmachine gebruiken.
Het bos zien door de digitale bomen
Over naar het efficiënt gebruiken van Google. Hiervoor is de kennis van Google’s zoekoperators cruciaal.
Wist u bijvoorbeeld dat het perfect mogelijk is eender welke site met behulp van Google te doorzoeken door “site:www.voorbeeld.be" toe te voegen aan uw zoekopdracht?
Bent u op zoek naar pagina’s die gelijkaardige info bevatten, dan bent u geholpen met “related:www.voorbeeld.be".
Is een site offline gegaan na uw laatste bezoek, gebruik “cache:www.voorbeeld.be" of “http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:http://www.voorbeeld.be" en wie weet treft u een kopie die Google gemaakt heeft.
De mogelijkheden zijn eindeloos en experimenteren is de boodschap. Wie een eenvoudigere manier zoekt om deze zoekoperators te gebruiken, kan bij Google Geavanceerd Zoeken of Advangle.com terecht. Wie meer interesse heeft in het efficiënt inzetten van Google’s zoekoperators, verwijs ik graag door naar het werk van Henk van Ess en… Google natuurlijk!
Dit stuk verscheen eerder als onderdeel van een maandelijkse rubriek in De Journalist, het magazine van de Vlaamse Vereniging van Journalisten. Jago Kosolosky werkt als webredacteur 2.0 voor MO*, is gepassioneerd door innovatie in het journalistieke veld, en is toekomstig web developer.
