Waarom een Amerikaanse investeerder nog zo gek niet is voor Feyenoord.
en een To-do list voor de nieuwe Feyenoord-directie.
Het was weer bal de afgelopen week. De club Feyenoord staat voor de zoveelste keer in zijn geschiedenis in lichterlaaie. Opvallend daarbij is het opportunisme bij een deel van de aanhang. Het komt er op neer dat vrijwel iedereen het veld moe(s)t ruimen. Maar owee als je een clubicoon ontslaat, dan is de wereld te klein. De club drijft momenteel volledig op emotie en opportunisme en de club heeft dat volledig aan zichzelf te wijten. Te vaak worden er lapmiddelen gekozen in plaats van een vlucht vooruit te nemen. Via dit artikel doe ik een poging om de belangrijkste zaken op een rijtje te zetten en doe ik aanbevelingen voor zaken die veranderd zouden moeten worden. En dan laat ik het debacle dat Feyenoord-City heet gemakshalve nog even buiten beschouwing. Want dat is sowieso een misplaatste smoes om het niet beter te hoeven doen.
Allereerst, waar staat Feyenoord voor?
Waar staat de voetbalclub Feyenoord voor. De vraag is makkelijk gesteld. Het antwoord is zo eenvoudig nog niet. De een zegt: mouwen opstropen, de ander zegt: aanvallend en direct voetbal, weer anderen zeggen: het gecultiveerde lijden. Mijn vrees: bij Feyenoord weten ze het zelf niet eens. Ga maar eens naar de website van Feyenoord of bekijk interviews van spelers, trainers en bestuurders. Er valt niets uit te halen. Nergens is iets te bekennen van een missie of een visie.
Update:
Uit een ouder jaarverslag valt wel iets te noteren. Met dank aan twitteraar In-Soo Radstake.
Visie
In een voetbalwereld die steeds zakelijker en afstandelijker wordt, onderscheidt Feyenoord zich door een uitdrukkelijke focus op het opleiden van spelers in een zich onderscheidende jeugdopleiding, gericht op doorontwikkeling in het 1e elftal, creëren en onderhouden van een
topsportklimaat, het koesteren en verrijken, uitbreiden en bereiken van de aanhang, het gerichtbouwen aan de juiste uitstraling en het optimaal inrichten van de stadionfaciliteiten en haar dienstverlening.Missie
Feyenoord en het stadion spelen een leidende rol in het Nederlandse voetbal en bieden het trouwe legioen in het mooiste stadion van het land een unieke beleving en inspiratiebron. Wij zijn trots op onze club, onze helden, onze historie, ons stadion, onze gastvrijheid en op elkaar. Feyenoord staat voor Daadkracht, Trots, Samen en Respect.
Dit is Feyenoord!Strategie
De vier onderscheidende pijlers waarop Feyenoord de toekomst kan bouwen zijn:Een onderscheidende jeugdopleiding.
Het opleiden van eigen spelers in een zich onderscheidende jeugdopleiding, passend bij de missie van Feyenoord. Tegelijkertijd moet dit worden doorgetrokken naar de technische staf en al het andere personeel binnen de Feyenoord organisatie.Het creëren en onderhouden van een topsportklimaat op alle niveaus in de organisatie en dat steeds verder door ontwikkelen.
Het gericht bouwen aan de gewenste uitstraling en beleving voortbouwend op het unieke Feyenoord gevoel.
Het koesteren, verrijken, uitbreiden en verzilveren van de grote en loyale aanhang door open te staan voor alle supporters en sympathisanten.
Feyenoord schijnt in 2018 eea te hebben herzien maar het is nergens te vinden. Bovenstaande is in ieder geval ontzettende vaagtaal.
Hoe anders is dat bij de concurrentie. De site van PSV vertelt bijvoorbeeld dit glasheldere verhaal:
PSV wil ieder jaar een serieuze gegadigde zijn voor het kampioenschap van Nederland, heeft UEFA Champions League-ambities en streeft naar een topsportklimaat met professionaliteit op en rond het veld.
Om deze doelstelling te realiseren is de eigen jeugdopleiding, zeker gezien de Europese verhoudingen op financieel gebied tussen de grote voetballanden en Nederland, enorm belangrijk. Het belangrijkste streven van de PSV Jeugdopleiding blijft de ontwikkeling van individueel talent. Vanzelfsprekend kan een talent zich pas optimaal ontwikkelen in een professionele omgeving op het hoogste niveau. De doelstelling van het verscherpte jeugdbeleid is om gemiddeld jaarlijks twee spelers aan de A-selectie van PSV te kunnen afleveren. De opleidingselftallen worden door ervaren en hoog gekwalificeerde jeugdtrainers getraind en begeleid. Ook de medische staf is uitstekend op haar taak berekend en innovatieve trainingsmethodes worden toegepast. Hierdoor is PSV in staat om jeugdspelers optimaal te begeleiden naar het betaald voetbal.
Een ander speerpunt van beleid bij PSV is de scouting. Zowel regionaal, nationaal als ook internationaal zijn de scouts van PSV actief. Via een uitgebreid netwerk van tipgevers en uitstekende contacten met internationaal opererende voetbalmakelaars heeft PSV een goede basis om talenten te ontdekken. Het gegeven dat jonge talentvolle spelers bij PSV een kans krijgen om zich op Europees niveau te presenteren, is een pre om voor PSV te kiezen. Door een moderne, klantvriendelijke accommodatie en vele eigentijdse voorzieningen wordt met succes gestreefd naar sterke binding met de eigen clubsupporters en andere wedstrijdtoeschouwers. PSV versterkt haar externe uitstraling door commerciële partnerships met ondernemingen en instellingen van nationale en internationale allure, daarbij ondersteund door een eigen crossmediaal platform.
Helderheid bij Ajax:
Ook bij Ajax is er een heldere strategie. In het jaarverslag 2017/2018 valt te noteren:
Alles bij Ajax staat in het teken van voetbal. Wij willen met attractief en aanvallend voetbal wedstrijden en prijzen winnen. Wij hebben de volle overtuiging dat we met onze speelstijl ook in Europees topverband kunnen spelen en winnen. En dat doen we met zoveel mogelijk zelfopgeleide spelers in de A-selectie en in volle stadions. Daarom investeren we ook zo veel in onze opleidingen, zodat onze toptalenten de volle potentie hebben en voetballen op een manier die in onze speelstijl past.
Naast het binnenhalen van de grootste voetbaltalenten willen we ook aantrekkelijk zijn voor trainers en specialisten die excelleren in de ontwikkeling van jeugdspelers. Zo zorgen we voor optimale begeleiding van elk individueel talent. Ajax moet de nummer één keuze zijn voor grote talenten. Wij zijn een voetbalclub; voetbal staat bij ons op de eerste plaats. Al onze activiteiten zijn erop gericht om attractief voetbal optimaal te ondersteunen. Het is onze overtuiging dat deze pure voetbalbeleving het aantrekkelijk maakt om deel uit te maken van Ajax. Niet alleen voor onze spelers, maar ook voor supporters en commerciële partners. Onze sportieve doelstellingen zijn landskampioen worden en overwinteren in Europees verband. Financieel gezien streven wij naar minimaal een break-even operationeel resultaat en een jaarlijkse waardegroei van zowel onze merknaam als van de hele club Ajax.
Bij AZ is het iets lastiger te vinden, maar een blik in hun jaarverslag en de visie op jeugdopleiding geeft er blijk van dat er een plan “samen naar victorie ligt” Met vanuit de jeugdopleiding in ieder geval de volgende centrale gedachte:
Aanvallend voetbal
In de visie van AZ op voetbal staan het domineren van de wedstrijd, aanvallend voetbal, eigen initiatief en spelplezier voorop. Talenten moeten durven uitblinken en het publiek vermaken met attractief voetbal en zoveel mogelijk goals. De AZ Jeugd onderscheidt zich met een hoog niveau op het gebied van inzicht, zelfsturing, onverstoorbaarheid en creativiteit. Zij zijn technisch en fysiek in optimale conditie, zodat ze het voetbal van AZ op topniveau kunnen spelen en volhouden.
Feyenoord blinkt uit in vaagtaal
Dan nog even terug naar Feyenoord. De jeugdopleiding is de levensader van de club. Daar alt het volgende te lezen:
Feyenoord Academy is een toonaangevende jeugdopleiding, die jonge voetballers opleidt tot profvoetballer. We werken met de beste talenten, beschikken over topsportfaciliteiten en bieden kansen aan onze spelers. Elk jaar stromen er twee spelers vanuit Feyenoord Academy door naar de eerste selectie. Het uiteindelijke doel van Feyenoord Academy is dat zij minimaal de helft van de eerste selectie van Feyenoord voortbrengt.
Feyenoord Academy leidt op in een topsportomgeving waarbinnen optimaal gepresteerd kan worden. De Academy richt zich op meer dan alleen de voetbaltechnische en fysieke ontwikkeling van het individu en focust binnen de opleiding op:
• Zelfkennis en leervermogen (intrinsiek vanuit kracht)
• Ontwikkeling (totale mens)
• Betrokkenheid (kameraadschap)
• Prestatiegedrag (gerelateerd aan voetbal)
• Winnaarsmentaliteit (het échte willen)
• Onverstoorbaarheid (jouw proces binnen veranderende omgeving)
Hoewel de zaken die hierboven genoemd staan niet slecht zijn, is het verschil met de concurrentie helder. Bij zowel Ajax, PSV áls AZ kun je alles wat zij doen goed toetsen. Bij Feyenoord doet men daar schimmig over. In het jaarverslag wordt er gerept over een technisch beleidsplan 2018–2023 maar het is nergens te bekennen. Het enige meetbare is het aantal spelers dat doorstroomt naar het eerste, en het aantal selectiespelers uit de eigen jeugdopleiding in de A-selectie. Dat zegt niets over het doel dat uiteindelijk gerealiseerd moet worden.
Als het gaat om technisch beleid zal later in dit stuk blijken waarom dit problematisch is.
De (Governance) Structuur
Momenteel is het bij Feyenoord niet alleen een zooitje op het veld, maar ook in de bestuurskamer is het onrustig. Technisch directeur Martin van Geel stapte in de voorbereiding -waarschijnlijk gedwongen- op. Niet veel later volgde Jan de Jong. Naar eigen zeggen vanwege een verschil van inzicht met de Raad van Commissarissen. Een goede verstaander wist ook daar genoeg natuurlijk. De Raad van Commissarissen is een controlerend orgaan. Zij moeten toezien op het al dan niet goed functioneren van een directie. Onderdeel van een goede governance is dat je als “publiek” moet kunnen nagaan of het al dan niet ingrijpen van een RvC op de juiste gronden gebeurt. Omdat volstrekt onduidelijk is waar Feyenoord voor staat en voor gaat, is dat heel lastig af te lezen. En dus vellen supporters zelf hun oordeel en is nu de beoogde Algemeen Directeur Koevermans de volgende kop van jut. Wat een Raad van Commissarissen bij een voetbalclub bijzonder maakt is dat die RvC bijzonder dicht bij de operatie zit. Namelijk in het stadion, op z’n minst tijdens wedstrijden. Dat maakt het lastig voor zo’n raad om met de nodige distantie naar de materie te kijken. Tegelijkertijd kent de voetbaljungle zo zijn eigen wetten en wordt afwezigheid, zeker wanneer het moeilijk is, ook niet op prijs gesteld.
In 2007 nam Feyenoord afscheid van het Presidentiële model. Of herkenbaarder: van Jorien van den Herik. Ook hij, ooit de held, werd met pek en veren het stadion uitgejaagd. Daar ging iets aan vooraf. In 2006 kreeg een groepje wijze mannen, onder leiding van Gerard Kerkum de opdracht om te kijken naar de structuur van Feyenoord. De club moest transparanter worden.
Uitgangspunten
Om tot zijn advies te komen heeft de Commissie de volgende uitgangspunten gehanteerd:
De nieuwe structuur moet voldoen aan de Richtlijn Onafhankelijkheidswaarborgen Licentiehouder van de Koninklijke Nederlandse Voetbalbond (“KNVB”);
De nieuwe structuur en organisatie moeten voldoen aan de huidige in het bedrijfsleven gangbare Corporate Governance normen;
De nieuwe structuur en organisatie moeten transparant zijn en herkenbaar voor hen die Feyenoord een warm hart toedragen;
De historische banden tussen Feyenoord en de Vereniging Sportclub Feyenoord (de “Vereniging”) moeten aangehaald worden. Dit omwille van een groot aantal factoren waaronder het waarborgen van het culturele erfgoed, de spelersopleiding en de gemeenschappelijke belangen met betrekking tot het stadion;
De structuur en organisatie moeten de onafhankelijkheid van Feyenoord ten opzichte van (toekomstige) financiers waarborgen;
Vanwege de onvermijdbare tegenstrijdige belangen tussen de deelnemers in spelersfondsen en vergelijkbare structuren enerzijds en de bij deze structuren betrokken voetbalclubs anderzijds, moet Feyenoord uiterste terughoudendheid betrachten bij het aangaan van dergelijke structuren;
De supporters moeten zich meer herkennen in en betrokken voelen bij Feyenoord;
de structuur moet geschikt zijn om de benodigde financiële middelen te verkrijgen om i) het ambitieniveau van het spelen in de top van het Nederlandse voetbal en het 2 maal per 4 jaar spelen in de Champions League waar te maken en (ii) binnen de komende 10 jaar een nieuw stadion te realiseren.
Ik hoop dat je niet te hard lacht -of huilt- om het laatste punt. Maar als je dit hierboven leest dan denk je: dit klinkt alleszins redelijk en verstandig.
Maar dan de uitvoering:
Bovenstaande afbeelding is een weergave van de aandelenstructuur van Feyenoord. Het bindende advies van de commissie Kerkum zegt daarover:
De aandelen van Feyenoord N.V. zullen gehouden worden door twee Stichtingen. Stichting Continuïteit Feyenoord Rotterdam zal door middel van een zogenaamde “Gouden Aandeel” en prioriteitsaandelen (al dan niet in combinatie met preferente aandelen) het culturele erfgoed van Feyenoord bewaken. Stichting Administratiekantoor Feyenoord Rotterdam zal aandelen verkrijgen teneinde certificaten van aandelen uit te geven aan mogelijke investeerders en/of andersoortige financiers. Uitsluitend ter extra waarborging van het culturele erfgoed worden deze certificaten door een separate stichting uitgegeven en niet door Stichting Continuïteit Feyenoord Rotterdam.
Ten behoeve van het aantrekken van investeerders zal in de statuten van Feyenoord Rotterdam N.V. voorts voorzien worden in de mogelijkheid dat Feyenoord Rotterdam N.V. winstbewijzen uitgeeft. Daarmee kunnen specifieke rentabiliteiten van de onderneming ten goede komen aan de houders van aan deze rentabiliteiten gerelateerde winstbewijzen. De Commissie adviseert ten stelligste hierbij vaste parameters te hanteren om tot uniforme afspraken te komen met alle mogelijke investeerders.
De aandelenverhouding hier is 51% voor de stichting continuïteit Feyenoord Rotterdam en 49% voor Stichting Administratiekantoor Feyenoord Rotterdam. Dit ging er destijds in als zoete koek omdat aan supporters verkocht is dat Feyenoord altijd Feyenoord zal blijven omdat de continuiteit gewaarborgd is in de STICO. Het shirt, het stadion, and so on. De club kan, kortom, niet in handen komen van een buitenlandse investeerder.
Wat volkomen schimmig blijft is hoe de benoeming van de mensen die in de STICO zitten verlopen. Je moet heel goed op de website van Feyenoord zoeken om iets te vinden. Inmiddels weten we dat Michiel Gilsing er vanuit het supportersorgaan Het Legioen in zit. En dat de STICO verder gevormd wordt door Ivo Opstelten (voorzitter), Dick van Wel (oud voorzitter van de RVC)l, Peter van der Laan en Jan Struijk. Kortom: een grote groep mensen die nauwelijks weten of er lucht of zand zit in een bal, hebben grote invloed op wie er aangesteld wordt als RVC-lid. En ook die mensen vinden het maar wat prettig om hun biertje en bitterbal op het ereterras te nuttigen.
Een stichting continuïteit op zichzelf is helemaal geen raar idee. Heel veel clubs leggen hun culturele erfgoed vast in een 1%-aandeel. Ook AZ heeft zo’n soort structuur.
Maar bekijk het verschil maar eens met de totale organisatie Feyenoord zoals in 2006 vastgelegd.
Het is wel duidelijk. Destijds heeft Feyenoord de structuur met best goede uitgangspunten gemaakt. De uitwerking is desastreus. Er zitten veel te veel poppetjes op allerlei oncontroleerbare plekken macht uit te oefenen. Poppetjes die niet ter verantwoording worden geroepen. Alleen daarom verdient Toon van Bodegom het voordeel van de twijfel. Hij wil doorpakken met Feyenoord en er een topclub van maken. Daarbij schuwt hij Buitenlandse investeerders niet bepaald. Wat zij echter als eerste omver zullen willen werpen, is deze belachelijke Governance-structuur. De zittende elite in de Kuip voedt supporters met de gedachte dat de club overgeleverd wordt aan de goden als de structuur veranderd wordt. De realiteit is dat de club op dit moment overgeleverd is aan een paar antieke mastodonten zonder enige herkenbare visie. Wat zou er gebeuren als Amerikanen het voor het zeggen hebben? Dan willen ze uiteraard rendement. Dat behaal je alleen als je waarde op het veld realiseert. Dat lijkt me een verbetering tov de huidige situatie.
De cultuur
Maarten Wijffels van het Algemeen Dagblad heeft het de laatste weken bijzonder vaak over de cultuur van Feyenoord. Dat er iets in die cultuur zit dat er voor zorgt dat er elk jaar wel een kansloze nederlaag tegen een laagvlieger plaatsvindt. Ook cultuur is vaagtaal. Cultuur is output. Geen input. Wat input voor cultuur is, is gedrag. Hoe ga je met elkaar om. Daarbij zie je bij Feyenoord ook in en buiten het veld werkelijk alles verkeerd gaan. En niemand die er blijkbaar op toe ziet. Op het veld was het in de uitwedstrijd tegen Fortuna Sittard pijnlijk duidelijk. Denny Landzaat schreeuwde vanaf de zijlijn dat middenvelder Renato Tapia moest doorschuiven naar het middenveld. Hij bleef echter hangen tussen de centrale verdedigers waardoor Feyenoord zelfs door het nietige Fortuna Sittard overlopen werd op het middenveld. Rick Karsdorp is dit seizoen ook hét voorbeeld van het uit de tactische discipline spelen. Maar er volgde weinig. Karsdorp staat op het wedstrijdformulier zolang hij fit is, terwijl hij aantoonbaar afspraken aan zijn laars lapt. Stam klaagde over het niet nakomen van afspraken. Maar hij beloonde keer op keer slecht gedrag. Daarmee vorm je een cultuur van excuses. Een cultuur die mannen als Ronald Koeman en nu ook Dick Advocaat niet zouden accepteren. Stam blonk sowieso uit in het ontrekken aan het collectief. Hij gaf verslaggevers zoals Milan van Dongen een veeg uit de pan, noemde Senesi niet zijn aankoop en zocht continu naar excuses zoals niet fitte spelers. Dan ben je gewoonweg een bijzonder zwakke en laffe leider, en verdien je, hoe vervelend ook, je ontslag volledig.
De belangrijkste asset van de organisatie Feyenoord: kwaliteit op het veld
Wat bij Feyenoord het belangrijkste zou moeten zijn is dat alles er op gericht moet zijn om op het veld zo goed mogelijk te presteren. Dat kun je heel simpel vertalen naar: zoveel mogelijk kwaliteit op het veld. Voor nu en in de toekomst. Als je vervolgens nadenkt over wat dan de uitgangspunten voor het technisch beleid zouden moeten zijn, dan komt iedereen met een beetje gezond verstand uit op een samenstelling van een selectie die uit de volgende drie categorieën spelers bestaat:
- Talenten uit de eigen jeugdopleiding die uit kunnen groeien tot topspelers (zie het WK onder van Gaal)
- Jonge spelers die meer waard kunnen worden
- Topspelers die direct inzetbaar zijn. Dit is de enige categorie waar huur geoorloofd is.
Elke technisch directeur zal verkeerde aankopen doen, zonder enige twijfel. Maar je kunt je aankopen wel toetsen op enkele beleidsmatige uitgangspunten. Laten we de spelers die de afgelopen window op een of andere manier in de A-selectie terecht zijn gekomen eens op een rijtje zetten:
Luciano Narsingh
Past in geen van deze categorieën. Als hij topfit zou zijn geweest en wedstrijdritme had, dan kun je nog een discussie over de laatste categorie voeren. Maar bij het signeren van zijn contract viel hij nergens in. Volgens de technische toets luidt het oordeel: niet halen.
Liam Kelly
Liam Kelly is 23 jaar. Je kunt een oordeel hebben over zijn kwaliteiten. Maar volgens de toets valt hij in de tweede categorie. Volgens de technische toets luidt het oordeel: zorgvuldig scouten en beoordelen of hij beter is dan wat er in de eigen opleiding loopt.
Leroy Fer
Leroy Fer is hoewel hij een aardige speler is al 29 jaar. Daarmee ga je dus geen waarde op het veld creëren. Omdat hij niet topfit was en enorm veel ritme miste bij de start van het seizoen, luidt het strenge oordeel van de technische toets: niet halen.
Achraf el Bouchataoui.
Stroomde door vanuit de jeugd en maakte op mij een betere indruk tijdens de voorbereiding dan op Jaap Stam. Je zou kunnen zeggen dat de komst van Fer en Liam Kelly zijn ontwikkeling blokkeert.
Marcos Senesi
Marcos Senesi is 22 jaar en international bij Argentinië onder 23. Op basis van de eerder gestelde criteria een potentieel uitstekende aankoop.
George Johnston
Aanvoerder van Jong Liverpool. 21 jaar. Op basis van de eerder gestelde criteria een potentieel prima aanwinst.
Edgar Miguel Ié
Het verhaal Ié is misschien wel een van de vreemdste verhalen van de afgelopen transferwindow. Hij verruilde Lille OSC voor Trabzonspor waar hij niet eens geweest is. Feyenoord huurt hem voor een jaar. Ié voegt geen waarde toe aan de selectie van Feyenoord en zou op basis van de gestelde criteria niet gehaald moeten zijn.
Rick Karsdorp
Karsdorp is 24 jaar. Nog altijd best een prima leeftijd. Maar de beste man heeft de afgelopen twee jaar nauwelijks gespeeld en met de ene na de andere blessure gekampt. Kortom: ongeschikt.
Nick Marsman
NIck Marsman is 29 jaar oud. Kwam transfervrij over. Kost niet de hele wereld, maar levert Feyenoord ook geen waarde op. En aangezien we Feyenoord graag uit het moeras willen trekken moeten we streng zijn. Marsman is ook geen topspeler en dus had ook hij afgewezen moeten worden.
Elber Evora
De jeugdige keeper die vanuit de jeugdopleiding is doorgeschoven. Nick Marsman houdt zijn ontwikkeling momenteel tegen.
Lutsharel Geertruida, Wouter Burger en Orkun Kökçü heb ik niet meegenomen in deze overweging omdat zij al een seizoen eerder debuteerden.
Kortom: in de selectie die Feyenoord dit seizoen samenstelde zou de helft van de spelers bij een gezond beleid afgewezen moeten zijn. Of het beleid zoals ik dat geformuleerd heb 100% het juiste is, valt ook te bezien, maar je ziet dat op basis van een paar simpele principes, je grond creëert voor een gezondere club. Dus mensen die écht verstand hebben van de materie zouden daar best wat uit kunnen halen, lijkt me. Het huidige beleid zorgt er voor dat niet fitte spelers de ontwikkeling van jeugdspelers in de weg staan waardoor er dus geen waarde ontwikkeld kan worden. Tel daarbij op dat de spelers die als gevolg van die slechte aankopen niet spelen, totaal geen gelegenheid krijgen om zich op niveau te ontwikkelen omdat Feyenoord niet deelneemt aan de beloftenpyramide en het drama is compleet. Het zogenaamd viersporenbeleid dat Feyenoord predikt is ook onzin. Vrijwel iedere speler die aan FC Dordrecht uitgeleend is om ervaring op te doen, zit op de bank. Dus dat zijn niet bepaald de toptalenten die tegen de eredivisie aanhikken.
To do list voor de nieuwe directie
- Maak een beleidsplan waarin missie, visie omschreven staan en communiceer deze ook regelmatig.
- Stippel de route uit van dat beleid en communiceer desnoods dat het een aantal jaren gaat duren omdat het fundament nu eens goed gelegd moet worden.
- Zorg dat er een hele simpele Governance-structuur komt zodat iedereen binnen de club accountable is. Dat zorgt voor vertrouwen bij alle stakeholders, en niet in het minst bij de supporters.
- Stel cultuurwaarden op en formuleer gedragsregels en handhaaf deze, zichtbaar.
- Leg principes vast voor scouting en de samenstelling van de selectie.
- Als je dit allemaal gedaan hebt: zoek dan de poppetjes erbij die hierachter staan en dit willen uitvoeren.
Het is eigenlijk zo simpel.
