İşletim Sisteminin Tarihçesi

Yunus Kaan Karamuklu
4 min readNov 4, 2022

--

İşletim sistemi

İşletim sistemleri, Bilgisayarlarımız, cep telefonlarımız, tabletlerimiz hatta evimizdeki beyaz eşyalarımızın tüm bunların hepsinin işleyişini kontrol alan ve sorunsuz çalışmasını sağlayan işletim sistemidir.

İşletim sistemleri hem donanım hem de yazılımın çalışmasının temelidir.

İşletim sistemi olmadan bilgisayar, tablet veya akıllı telefonlarımızı kullanamayız.

İşletim Sisteminin Tarihçesi

İşletim Sistemi denince herkesin aklına gelen ilk Windows, Mac Os, Linux, vb. işletim sistemleri geliyor ama ilk nesil işletim sistemleri sizce de bunlar mıydı?

Hadi gelin bir geçmişe dönüp bakalım.

Günümüz Tarihinin en eski elektronik bilgisayarların işletim sistemleri yoktu. Zamanın makineleri o kadar eskiydi ki programlar genellikle sıralı mekanik anahtarlar (fiş panoları) üzerine bir bit olarak girilirdi. İleriki yıllarda Alan Turing, panel ışıklarını ve düğmeleri kontrol edebilecek bir yazılım geliştirdi ve bilgisayar tarihinin ilk işletim sistemi oldu.

GMOS olarak bilinen ilk işletim sistemi ortaya çıkıyor

Bu işletim sistemi IBM bilgisayarı için geliştirilmiştir. GMOS, tek akışlı toplu işleme sistemine dayanıyordu tüm benzer işleri gruplar veya gruplar halinde toplar ve ardından bir makinedeki tüm işleri tamamlamak için bir delikli kart kullanarak işleri işletim sistemine gönderiyor. Bir iş tamamlandıktan sonra işletim sistemi temizleniyor ve ardından delikli kartta okumaya devam ediyor ve bir sonraki işe başlıyordu. O zamanın makineleri o kadar çok büyüktü ki bir oda dolusu makine vardı. Günümüzdeki bilgisayarımız gibi küçük ve kolay bir kullanımı yoktu sadece belirli profesyonel operatörler kullanabiliyordu. IBM gelişen bütünleşmiş devreler ile matematiksel hesaplamalar ve karakter işlemleri için üretilmiş makineleri birleştirerek IBM 360 adında bir bilgisayar tanıtıyor ve bu cihaz ile birlikte OS/360 ilk işletim sistemi olarak hayatımıza girmiş bulunuyor. 1960’lı yıllarda OS/360 o dönemlerin efsanevi bir yazılım olarak kabul ediliyordu. Sebebi ise geliştiricilerden Freed Brooks, veri giriş çıkışını düzenleyebiliyor ve bilgisayarın performansını yükseltebiliyordu. Bu o yıllar için çok büyük bir gelişmeydi belki de şu zaman kadar kullandığımız işletim sistemlerin çoğunun temelini bile atmış olabilir. Bu gelişmelerden dolayı Freed Brooks, “Mistik Adam” lakabını almıştır.

Bu video 1966–1967 yılların da IBM Sisteminin nasıl çalıştığını gösteren eski bir tanıtım filmi videosudur.

GÜNÜMÜZ İŞLETİM SİSTEMLERİ

Gelelim Günümüzdeki işletim sistemlerine. Şu anda en çok popüler olan işletim sistemleri Windows, Mac OS, Linux olarak bilinir.

Linux

LİNUX

Linux işletim sistemi 1991 yılında. Açık kaynak kodlu olarak ortaya çıkmıştır. Unix benzer bir işletim sistemidir Linux ismi geliştirici olan Linus Torvalds tarafından 1991 yılında “Linux” adı verilmiştir. İsminin sonunda ki S harfi yerine X harfi almıştır. Unix benzer olmasına rağmen Linux içinde Unix’ten alınmış herhangi bir kod bulunmamaktadır. Geliştirilen bu yazılım, kullanıcı araçları olmayan sadece bir çekirdek yazılımı bulundurur.

Windows

WİNDOWS

Windows işletim sistemi şu anda günümüzde en çok kullanılan bir işletim sistemidir. İlk olarak Windows kelimesi 1983 Yılında kullanıldı ve bu tarihte beta sürümü çıkarıldı. Ancak kullanıcılar tarafından kullanılabilir anlamda Windows ilk kez 20 Kasım 1985 tarihinde satışa çıkarılmıştır.

Kullanışlı grafik ara yüzler, görsel iletiler kullanır. Programları çalıştırmak, komut vermek gibi hızlı işlemler yapılabilen, kolaylığı sağlamaktadır.

Toplum içerisindeki en büyük özelliği kolay öğrenilebilmesidir. Bu kolaylık sayesinde en çok kullanılan sistem olmuştur. Windows´un şu ana kadar bir çok sürümleri çıkarılmıştır. Bunlar sırasıyla şunlardır:

  • Windows 2.0 | Kasım 1987
  • Windows 3.0 | 22 Mayıs 1990
  • Windows 95 | 24 Ağustos 1995
  • Windows 98 | 25 Haziran 1998
  • Windows ME | 24 Eylül 2000
  • Windows XP | 25 Ekim 2001
  • Windows Vista | 30 Ocak 2007
  • Windows 7 | 25 Ekim 2009
  • Windows 8 | 26 Ekim 2012
  • Windows 8.1 | 26 Ekim 2012
  • Windows 10 | 1 Ekim 2014
  • Windows 11 | 2021
Mac Os

MAC OS

Macintosh işletim sistemi Apple tarafından geliştirilen bir işletim sistemidir 1984 yılından beri Macintosh serisi kişisel bilgisayarlarıyla kullanılmak üzere tasarlanmıştır.

1984 yılında Apple Macintosh Sistem Yazılımını ortaya çıkararak Klasik Mac OS olarak bilinen işletim sistemini piyasaya çıkardı. 1996'da ise “Mac OS” adını değiştiren sistem, 2002'ye kadar her Macintosha önceden yüklenmiştir. Kullanım kolaylığı ile dikkat çeken ürün, rakiplerine göre Windows Linux vb. gibi modern teknolojilerin eksikliği nedenleriyle çok eleştirildi. Ama hala günümüzde şu anda en çok kullanılan işletim sistemleri arasındadır.

Günümüzde işletim sistemleri sürekli gelişmekte ve belki de ilerde hayalimizden çok daha ötede yeni bir işletim sistemi çıkabilir mesela bilgisayarımıza dokunmadan sadece vücut dilimizle veya mimiklerimizle bile kullanabileceğimiz bir sistem nasıl olurdu?

Blogumuz da İşletim sisteminin tarihi gelişimini ve güncel işletim sistemin tarihlerini anlattım bunları okuduğunuzda kafanızda sizin hayalinizdeki işletim sistemi nasıl olurdu? Aşağıda yorumlarınızla belirtirseniz sevinirim 😊

Kaynakça :

https://tr.wikipedia.org/wiki/İşletim_sistemi
https://tr.wikipedia.org/wiki/Linux
https://lilly021.com/the-evolution-of-the-operating-system/
https://www.bilisimle.com/isletim-sistemi-nedir-cesitleri-nelerdir/
https://shiftdelete.net/isletim-sistemleri-tarihi-23523
https://tr.wikipedia.org/wiki/Macintosh_işletim_sistemleri#:~:text=1984%20yılında%20Apple%2C%20orijinal%20Macintosh,süre%20için%20Macintosh%20klonlarında%20sunuldu.
https://tr.wikipedia.org/wiki/Microsoft_Windows#:~:text=İlk%20Windows%2C%2020%20Kasım%201985%20tarihinde%20satışa%20sunulmuştur.

--

--