Batı Çeşmesi
Lala Hüseyin Paşa Mahallesi Çeşme
Lala Hüseyin Paşa Mahallesi, hale giderken caddenin sağında köşede, demir lülesinden devamlı akan az suyuyla eskiden kalma mermer kurnasıyla bir çeşme bulunur. Çeşmenin lülesinin olduğu mermerin üzerinde bir yuvarlak işli lüle açığı bulunur. Yine lülenin olduğu demirin etrafı iki kat daire şeklinde kabartma işlidir. Üçgen alınlıklı, alınlığın alt yan köşelerinde yelpaze şeklinde taş oymaları olan ve bu yelpaze şeklinin alt tarafa uzanan yaprak ve çiçek şekilli su yolu gibi inen süsleri vardır.
Bu süslerin bittiği yerde kurnanın içi iki yan kısmında daire şeklinde güneşe benzeyen kabartmalar bulunur. Bu mermer ya da taş oymalı çeşmenin iki yanı sonradan ikişer sıra tuğlayla örülüp üçgen alınlığın da üzeri dahil olmakla birlikte betonla sıvanmış, çeşmenin üzerinin boyanmasıyla tarihi özelliği örtülmüştür. Sanat Tarihi uzmanlarının incelemesiyle Kütahya’ya kazandırılabilecek tarihi bir çeşme olduğunu düşünüyorum. Çeşme halen akmakta ve kullanılmaktadır. -Ayşe Doğan Elarslan, 2022.
Kitabesi: Çeşmenin inşa veya tamirine ait herhangi bir kitabe mevcut değildir. -Ali Tekin, 2021.
Malzeme ve Teknik: Çeşmede mermer, devşirme ve harç malzeme kullanımı görülmektedir. Ayna taşı devşirme mermer malzemeden olan çeşmenin diğer bölümleri betonarme harçla sıvanmıştır. Yalak ise mermerden yapılmıştır. -Ali Tekin, 2021.
Mimari: Yol kodunun yükselmesinden dolayı aşağıda kalmış olan çeşme, kuzeydoğugüneybatı doğrultusunda bağımsız, düz cepheli 1.03 m yüksekliğinde ve 1.13 m genişliğinde, dikdörtgen bir plan kuruluşu sergilemektedir. Önünde 0.65x0.66 m ölçülerinde bir yalak bulunmaktadır. Çeşmede dinlenme sekisi bulunmamaktadır. Tek lüleli çeşmenin 0.43x1.03 m ölçülerindeki ayna taşı, üçgen alınlık şeklinde sonlanmaktadır. Çeşmenin üstü ise beşik çatı şeklindedir. -Ali Tekin, 2021.
Süsleme: Çeşmedeki süsleme ayna taşı üzerinde yoğunlaşmaktadır. Ayna taşının köşelerinde istiridye kabuğu motifleri, ortada ise bir rozet yer almaktadır. -Ali Tekin, 2021.
Tarihlendirme: İnşa kitabesi bulunmayan çeşmenin ne zaman ve kim tarafından yaptırıldığı bilinmemektedir. Mevcut haliyle tarihlendirme yapmak güçtür. -Ali Tekin, 2021.
Mevcut Durum: Kütahya Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun 28.01.2015 tarih ve 2190 sayılı kararıyla tescillenen çeşme, günümüzde sağlamdır ve kullanılmaktadır. -Ali Tekin, 2021.
