Sebiller Çeşmesi

Kütahya Çeşmeleri
3 min readJan 25, 2024

“Sebiller Çeşmesi”, “Sebil Çeşmesi”, “Karagöz Ahmet Paşa Cami önü çeşmesi”, “Karagöz Ahmet Paşa Çeşmesi”, “Karagöz Ahmet Paşa Sokak çeşmesi”

Ne zaman yapıldığı bilinmeyen çeşme 19. yüzyıla tarihlendirilmektedir. Çeşmenin kitabesi yoktur.

KÜTOPYA’da Sebiller Çeşmesi

“Karagöz Ahmet Paşa Camisi’nin kuzeyinde yer alan çeşme ve sebillerin bu cami ile ilgili herhangi bir bağlantısı yoktur. Mevcut kaynaklar incelendiğinde Karagöz Ahmet Paşa Camisi’nin cami, medrese ve mektep olarak inşa edildiği anlaşılmaktadır. Caminin içerisinde yer alan dört kitabe, eldeki veriler doğrultusunda incelenmiş ve bu kitabelerin ikisinin çeşme kitabesi olduğu anlaşılmıştır; ancak tespit edilen iki kitabede tanımlamasını yaptığımız çeşmeye ait değildir. Camiye yakın olmasından dolayı halk tarafından bu isimle bilinmekte ve adlandırılmaktadır. Çeşme ve yanındaki 4 musluklu sebil, 3.60 m ölçülerinde bir platform üzerine oturtulmuştur. Bu platformun genişliği yol seviyesinden dolayı farklılık gösterse de geniş açılı bölümünden alınan ölçü itibariye 20 cm olduğu görülmektedir. Çeşmenin yüksekliği 1.43 m olup, genişliği 1 m’dir ve çeşme ince düzgün hatlı sütunceler üzerine oturtulmuş yuvarlak bir kemere sahiptir. Kemer nişi içerisinde sabun vs. konulmak için açılan tas yuvalığı dikkat çeker. Ayna taşı üzerinde açılan pirinç malzemeden yapılmış lüle ile suyun akışı dikdörtgen hatlı kurnaya akıtılmıştır. Çeşmenin kemer köşelikleri sade tutulmuş ve üzeri düz bir sundurmayla sonlandırılmıştır. Çeşmenin yanında yer alan sebiller 80 cm yüksekliğinde olup 2.60 m genişliğindedir. Bu bölüm 4 muslukla tamamlanmış ve akan su, ince uzun dikdörtgen formlu çeşme kurnasına akıtılmıştır.” -Yasemin Verim

KÜTOPYA’da Sebiller Çeşmesi ve Karagöz Ahmet Paşa Cami

Süsleme Özellikleri: Yapının üzerinde herhangi bir süsleme öğesi yoktur.
-Yasemin Verim, 2019.

Malzeme ve Teknik: Tamamı mermer malzeme kullanılarak inşa edilen çeşmede, pirinç dökme lüle kullanılmıştır. -Yasemin Verim, 2019.

Abdullah Reha Nazlı, 2023

Karagöz Camisinin kuzeyinde Sultan Marketin yanındaki mermer çeşme ve bitişik mermer sebiller, yine mermer havuz ve ahır üzerine akmaktadır. İşçiliği güzel olan ve beyaz mermerden yapılan bu çeşme ve sebiller camii çevresinin tarihi görünümüne ilave bir letafet katmaktadır. Caminin avlusuna sonradan yapılan şadırvan, ön bahçedeki ve avludaki ağaçlar ve çiçeklerle, çok işlek bir cadde üzerinde bulunan Karagöz Camisine gelen ve buradan geçen şahıslara bir gönül rahatlığı huzur ve imkânı vermektedir. Kadın ve erkek tuvaletleri ve yanındaki sebiller de temiz ve bakımlı hizmet birimleridir.

Caminin banisi Karagöz Ahmet Paşa ve muhterem hanımı, eskiden medrese ve sübyan mektebi (ilkokul) ve hatta imareti ile Kütahya’daki vakıflar içinde en çok akar (gelir getiren taşınmaz) vakfeden zatlardır. Cümle hayırsever geçmişimizle birlikte yüce yaratanımızın rahmet ve mağrifetini niyaz ediyoruz. -Mustafa Kalyon, 2010.

-Yasemin Verim, 2019.

Ali Paşa Mahallesi Karagöz Paşa Sokak’ta Karagöz Camii’nin giriş kapısı karşısındadır. Eski ve yeni iç içe olan bu çeşmenin 19. yüzyılda yapıldığı düşünülmektedir. Hangi tarihte kim tarafından yaptırıldığı kesin olarak bilinmeyen çeşmenin kitabesi de yoktur. Tümüyle mermerden yapılmış
çeşmenin pirinç lülesinden devamlı, gür akan suyu dört tane de sebili mevcuttur. Büyük çeşmenin her iki yan kısmında mermer üzerine oyulmuş iki yuvarlak sütun üzerine yarım daire şeklinde kemer oturtulmuş, çift kemerli olduğu gözükmektedir. Lülenin bulunduğu bütün mermer bloğun üzerinde, kemerin içinde, eski çeşmeden kaldığı anlaşılan üzeri
kabartma süslemeli ve tas nişi olan mermer blok görülür. Büyük çeşmenin olduğu bölüm dikine sebillerin olduğu bölümün yanında dikdörtgen şeklindedir. Çeşme akmakta ve halen kullanılmaktadır. -Ayşe Doğan Elarslan, 2022.

-Yasemin Verim, 2019.

--

--

Kütahya Çeşmeleri

2024 yılında Abdullah Reha Nazlı, İsmail Germiyanoğlu, Adil Bayram Uçar ve Ensar Bekir Nazlı tarafından gerçekleştirilmiş bir projedir.