5–11 Ağustos 2019 tarihlerinde Fransa’nın La Chapelle-Saint-André köyünde düzenlenen “Felsefi Pratik” başlıklı 8 günlük seminere katıldım. Oscar Brenifier’nin kurucusu olduğu Felsefi Pratikler Enstitüsü (Institut de Pratiques Philosophiques) tarafından her yaz düzenlenen seminere çeşitli ülkelerden yaklaşık 30–40 kişi katılıyor. Seminer programı, Oscar’ın yöntemini dersler, gözlemler, uygulamalar ve grup çalışmalarıyla öğrenmenin yanı sıra, katılımcıların düzenlediği atölyelerde farklı çalışmaları deneyimleme imkanı sunuyor. Katılımcılar ağırlıklı olarak akademik felsefe, öğretmenlik, çocuklar için felsefe, felsefi danışmanlık, koçluk, sivil toplum gibi alanlarda çalışan ve mevcut işlerini geliştirmek isteyen kişilerden oluşuyor. Bunun yanı sıra, yalnızca felsefeye ya da kişisel gelişimine meraklı kişiler de seminere katılıyor. Seminerin düzenlendiği köye…

Nuran Direk’le Söyleşi

Ö.Ö.: Nuran Hocam, bugün Çocuklar İçin Felsefe bizi bir araya getirdi. Öncelikle bu tanışmadan çok memnun olduğumu söylemek isterim. Sizin felsefe öğretmeni olduğunuzu, Çocuklar İçin Felsefe alanında çalıştığınızı, Felsefe Olimpiyatları’nı başlattığınızı biliyorum. Ama hikâyenizi tam bilmiyorum aslında. Onunla başlayalım mı?

N.D.: Tabi ki. İlk öğretmenliğim 1965 yılında Kırklareli Lisesi. Ondan sonra Antalya Lisesi. 1975’ten 1980’e kadar Adana Erkek Lisesi, 1980’den 1985’e kadar Galatasaray Lisesi. 1985’te emekliliğimi istedim çünkü Galatasaray Lisesi’nde felsefe dersleri Fransızca’dır, o yüzden ben Türkçe olan sosyoloji derslerine giriyordum. Bu yüzden okulda idareci olma teklifini kabul etmek zorunda kaldım. İdarecilik pek sevdiğim bir iş değildi…

Peter Worley’le Söyleşi

Bu yıl Danimarka’nın Odense şehrinde düzenlenen SOPHIA 2018 toplantısında, Peter Worley’le bir araya geldik. Çocuklar İçin Felsefe alanında çalışan ve İngiltere’de The Philosophy Foundation’ın kurucusu olan Worley, aynı zamanda SOPHIA’nın bu dönemki direktörü. Hazır bir araya gelmişken, kendisiyle küçük bir söyleşi yaptık.

Özge: Merhaba Peter. Önce senin hikayenle başlamak isterim. Çocuklar İçin Felsefe (P4C) yöntemiyle nasıl tanıştın? Sonrasında olaylar nasıl gelişti?

Peter: Okullarda çalışıyordum. İngiltere’de ilkokullarda gitar öğretmeni olarak. 7–11 yaş çocuklarla birlikte. Üniversitede felsefe okumuştum. Aynı zamanda Tim LeBon’dan felsefi danışmanlık eğitimi almıştım. Sonuçta bir gün hepsi bir araya geldi; felsefe geçmişim, danışmanlık geçmişim, öğretmenlik geçmişim…

Bugün asker, astronot, siyasetçi ve iş dünyası liderleri de dahil olmak üzere birçok insan, hayatlarını daha iyi hale getirmek için Antik Yunan felsefesine başvuruyor. Antik Yunan’da “iyi yaşam” anlamına gelen “eudaimonia” ya ulaşmayı, yalnızca gündelik hayat için değil, kurumsal hayat için de hedefliyorlar. İşte liderlerin şirketlerini eudaimonia’ya ulaştırmak için kullanabilecekleri yedi ünlü filozoftan yedi teknik…

Sokrates: “Karşı çıkmaya cesaret etmek”

Sokrates, kendimiz için düşünme hakkımız olduğunda ısrarcı olan ilk filozoflardan biriydi. Ona göre, genelde insanlar hayatları boyunca çoğunluğa kapılarak sürüklenen uyurgezerlerdi.

Bu durum, ahlak ve özellikle kurumsal yönetim konularında çok tehlikelidir. Yolsuzluklar ortaya çıktığında, insanlar “herkes bunu yapıyor” diye gerekçelendirebilirler…

SOPHIA ağı, Avrupa ülkelerinde Çocuklar İçin Felsefe (P4C) alanında çalışan kişileri bir araya getiren, bilgi ve deneyim paylaşımına aracılık eden ve her sene bir ülkede bir toplantı yaparak bu bağı güçlendiren bir topluluk. Sophia’nın alt başlığını tam Türkçe’ye çevirmek istersek, Avrupa Çocuklarla Felsefe Yapmanın Gelişimi Kuruluşu olarak çevirebiliriz sanırım.

Bu seneki toplantı Danimarka’nın Odense şehrindeydi. Odense masalcı Andersen’in doğduğu ve yaşadığı şehir. O yüzden şehrin simgesi Andersen. Eski şehir, masallardakine benzer küçük renkli sıra evlerden ve taş parke sokaklardan oluşuyor. Bu sokaklar Andersen masallarındaki kahramanların heykelleriyle çevrili. …

Felsefe dersi lise seviyesinde haftada iki ya da dört saat olarak ders programlarında yer alıyor. Ancak son yıllarda bu alana verilen önem artıyor ve daha erken yaşta felsefe yapmayı öğretme konusu gündemde. Jana Mohr Lone, ilkokul öğretmenlerinin felsefe bilmelerine gerek olmadığı görüşüne katılmıyor. Aksine öğretmenlerin felsefe oturumlarını başarılı bir şekilde yürütebilmesi için Çocuklar İçin Felsefe eğitimi almaları gerektiğini savunuyor.

Çocuklarla felsefe yapmak sadece önemli filozofların yazdıkları kitapları okumak değil. Daha çok çocukların zihninde felsefi düşüncelerin, ilham verici fikirlerin oluşması ve dile getirilmesi demek. …

Biyomedikal alanında uzman yetiştiren birçok doktora programı, hızlı biçimde laboratuvar çalışanı yetiştirme baskısından dolayı, ders sayılarını azaltıyor ve daha geniş bağlamda araştırma yapma imkanlarını kısıtlıyor. Sadece biyomedikal alanında değil, bugün birçok doktora programı için geçerli olan durum şu ki, programlar öğrencilere ilgili alanda uzmanlık kazandırmalarına rağmen, onlara gerçek hayattaki durumlar karşısında eleştirel düşünme ve yaratıcı problem çözme becerisi kazandıramıyorlar. Bunun sonucunda doktora programları, toplumun gerçekten ihtiyacı olan iyi düşünebilen ve yaratıcı problem çözme becerisine sahip kişileri yetiştiremiyor.

Örneğin biyomedikal alanındaki öğrenciler, mikrobun yaşam döngüsünü çok iyi biliyorlar, ama bilimin bizzat ne olduğu hakkında çok az bilgiye sahip oluyorlar. Onların, teorik…

“Dünyamız giderek siyah beyazlaşıyor, insan bilimleri ise gittikçe keskinleşen dünyamıza renk katıyor.” Bu sözler McMaster Üniversitesi’nde 3. sınıf felsefe öğrencisi olan Pearl Bakhtiari’ye ait. Ailesinin bu bölümde okumasına şiddetle karşı çıkmasına ve etrafında “Bu bölümü okuyup ne yapacaksın?”, “İş bulabilecek misin?” gibi bir takım sorular soran insanlar olmasına rağmen, o istediği bölümü okumakta kararlı davranmış.

Bu cümleler size de yabancı gelmemiştir sanırım. Çevremizde tarih, felsefe, edebiyat, sanat gibi bölümleri tercih etmek isteyip ailelerinden ve çevrelerindeki insanlardan bu tepkiyi alan birçok öğrenci var. …