Jak w pragmatyczny sposób stworzyć wirtualną klasę w 24h i prowadzić zajęcia online— poradnik dla nauczyciela i opiekunów V1.1

Marek Wawro

7 min readMar 13, 2020

photo by https://unsplash.com/@ruben18rodriguez

Wstęp:

Dokument ten jest doraźną i spontaniczną próbą pomocy nauczycielom, uczniom i opiekunom.
Dokument powstał w wyniku braku systemowych rozwiązań dotyczących nauczania przez internet uwydatnionych w wyniku decyzji Prezesa Rady Ministrów Mateusza Morawieckiego z 11 marca 2020r. o zamknięciu placówek oświatowych celem walki z wirusem COVID-19.
Dokument ten nie jest materiałem reklamowym ani sponsorowanym, zamieszczone sugestie i zalecenia są rozwiązaniami, które-w ocenie autora -mają największą szansę sprawdzenia się w polskiej szkole, pomocy uczniowi i nauczycielowi.
Ważne, że jest to zbiór praktycznych wskazówek, które można wdrożyć do poniedziałku 16 marca 2020r. przez pojedynczych nauczycieli, którzy nie uzyskali wsparcia placówki, kuratorium i ministerstwa. Kiedy szkoły zostaną oficjalnie zamknięte narzędzie powinno zminimalizować negatywne nałożonej izolacji i zwrócić na uwagę na potencjalne problemy.
Narzędzie daje także nauczycielom i opiekunom zabezpieczenie wynikające z przepiów GIODO w ramach RODO.
Sugerowane rozwiązania są rozwiązaniami wypracowanymi przez ostatnie 20 lat aktywności zawodowej w branży IT i pracy w międzynarodowych zespołach.
Ewentualne dalsze aktualizacje dostępne będą ogłaszane:
Twitter: http://twitter.com/flaber
Facebook: https://www.facebook.com/marek.wawro
Medium: https://medium.com/@marekwawro

O Autorze:

Marek Wawro jest CTO https://futurefinance.com/ oferującej rozwiązania finansowe skierowane dla studentów, aktywnym mentorem w wolontaryjnym programie Google Launchpad pomagającym młodym przedsiębiorcom na całym świecie; założycielem i twórcą technologi platformy do transferów międzynarodowych http://azimo.com. Przez ponad 15 lat “zmuszony” do ciągłej pracy z innego kraju z partnerami biznesowymi w ponad 35 krajach.
Specjalne podziękowania dla osób, które pomogły oraz zainspirowały mnie do stworzenia tego dokumentu:
Artur Kurasiński http://revolver.pl
Greg Albrecht https://gregalbrecht.io/
Iga Mościchowska https://www.witflow.com
Piotr Nowosielski https://justjoin.it
Wojciech Daniło https://www.luna-lang.org
Piotr Konieczny https://niebezpiecznik.pl

Praktyczny przewodnik dla nauczyciela:

Utworzenie celowego konta @gmail.com dla nauczyciela:

Konto Gmail umożliwia prostą i przyjemną formę pracy w mniejszych grupach, jest to jedno z narzędzi, które w wariancie komercyjnym jest wykorzystywane przez małe i globalne przedsiębiorstwa do efektywnej współpracy.
W trosce o prywatność nauczyciela wskazane jest aby stworzył sobie celowy e-mail, sugerowany format Szkola.Miasto.Nauczyciel@gmail.com, np. SP66.Miasto.Jan.Kowalski@gmail.com pozwoli zminimalizować problemy z dostępnością adresu.
Istnieje ryzyko w którym dzieci będą sobie w ramach żartów podkradać adresy email, w takim wypadku dodanie dowolnej liczby na końcu powinno rozwiązać problem.
Informacje na temat jak otworzyć konto Gmail dostępne są pod adresem: https://support.google.com/mail/answer/56256?hl=pl

Utworzenie celowego konta Skype dla nauczyciela:

Na rynku dostępnych jest wiele rozwiązań do rozmów audio video, skype w wersji bezpłatnej dla użytkowników indywidualnych pozwala na prowadzenie grupowej rozmowy dla maksimum 50 użytkowników, co powinno spełnić oczekiwania każdej klasy.
Celem zachowania prywatności oraz przejrzystości wymagane jest, aby konto zostało założone przy użyciu wcześniej utworzonego konta @gmail.com w takim samym formacie- ułatwi to dalsze zarządzanie procesem.
Informacje na temat tworzenia nowego konta skype dostępne są pod adresem: https://support.skype.com/pl/faq/FA12413/jak-utworzyc-nowe-konto-skype-a

Zebranie adresów @gmail.com oraz Skype celem stworzenia listy wirtualnej klasy

Aby móc zarządzać pracami uczniów i uczniami w efektywny sposób, należy stworzyć celową bazę danych adresów email, pozwoli to utrzymać porządek.
Celem automatyzacji procesu wskazane jest wykorzystanie narzędzia Google Forms, do którego dostęp uzyskuje się bezpłatnie i automatycznie wraz z otwarciem konta @gmail.com
Formularze Google, oprócz zebrania niezbędnych informacji na temat kont GMAIL i SKYPE Ucznia, pozwoli zebrać zgody rodziców, które powinny zminimalizować ryzyka związane z oczekiwaniami GIODO w ramach RODO.
Oficjalne informacje na temat jak używać Formularzy Google można znaleźć pod adresem: https://support.google.com/docs/answer/6281888?co=GENIE.Platform%3DDesktop&hl=pl
Warto także zapoznać się z materiałami tworzonymi przez społeczność YOUTUBE przykładowe samouczki oraz porady można znaleźć pod adresem: https://www.youtube.com/results?search_query=Jak+używać+Formularze+Google
Przykładowy (gotowy) formularz: https://docs.google.com/forms/d/1X_UXYXn_Al2WKjEzjj6osntLgqi8OM5W1v_eQCIngp8/edit?usp=sharing
Aby udostępnić formularz rodzicom/opiekunom przy pomocy istniejących kanałów komunikacji (np. Librus, istniejąca lista adresów email rodziców) należy postępować zgodnie z instrukcją:

“Pobieranie linku do formularza” dostępną pod adresem: https://support.google.com/docs/answer/2839588?hl=pl

skopiowany adres URL/Link należy wysłać do opiekunów prawnych dzieci

Należy zapoznać się z sekcja “Wyświetlanie wszystkich odpowiedzi w arkuszu kalkulacyjnym” dostępną pod adresem https://support.google.com/docs/answer/139706?hl=pl aby móc odczytać wypełnione zgody oraz ankiety

UTWORZENIE “WIRTUALNEJ KLASY” PRZY UŻYCIU SKYPE

W przypadku kiedy nauczyciel posiada już konto Skype, należy najpierw się wylogować. Warto wspomnieć, iż wylogowanie nie spowoduje utraty konta prywatnego, a instrukcje dostępne są pod adresem: https://support.skype.com/pl/faq/FA34855/jak-wylogowac-sie-ze-skype-a
Kolejnym krokiem jest dodanie uczniów do listy kontaktów z listy adresów e-mail zebranych we wcześniejszym kroku.

Informacje na temat jak wyszukiwać i dodawać kontakty dostępne są pod adresem: https://support.skype.com/pl/faq/FA34807/jak-znalezc-nowe-kontakty-w-skypie

Kolejnym krokiem jest utworzenie konferencji grupowej, krok ten należy wykonać dopiero, gdy na liście kontaktów będziemy mieli dodanych wszystkich uczniów zgodnie z instrukcją:
https://support.skype.com/pl/faq/FA34799/jak-utworzyc-konwersacje-grupowa-w-skypie-na-komputery-pc
Celem ułatwienia dalszej nawigacji sugerowane jest nadanie odpowiedniej nazwy grupie opisującą klasę oraz przedmiot, np. 8A — Język Polski
Wskazane jest zapoznanie się z możliwymi problemami technicznymi oraz sposobami ich rozwiązania. Więcej informacji dostępnych jest pod adresem: https://support.skype.com/pl/skype/windows-desktop/troubleshooting/

WSKAZÓWKI DOTYCZĄCE PROWADZENIA LEKCJI

Skype umożliwia wysyłanie wiadomości tekstowych, które w programie nazywają się “Wiadomościami Błyskawicznymi”
więcej informacji na ten temat można uzyskać pod adresem: https://support.skype.com/pl/faq/FA34798/jak-wyslac-wiadomosc-blyskawiczna-w-skypie
Wiadomości błyskawiczne będą idealnym rozwiązaniem do wysyłania linków z wymaganymi materiałami.
Skype umożliwia współdzielenie ekranu nauczyciela, co pozwala na sprawniejsze udostępnianie materiałów uczniom, gdyż wszyscy uczniowe widzą to samo co nauczyciel w tym samym czasie.
Informacje na temat udostępniania ekranu dostępne są pod adresem: https://support.skype.com/pl/faq/FA34895/udostepnianie-ekranu-w-skypie
Skype umożliwia rozmowy głosowe wraz z video, informacje dodatkowe: https://support.skype.com/pl/faq/fa10613/jak-dzwonic-w-aplikacji-skype
Ze względu na możliwe ograniczenia wynikające z przepustowości internetu oraz w trosce o prywatność uczniów i nauczyciela, wskazane jest ,aby uczniowie nie korzystali z połączenia wideo.
Ważne, by wszyscy uczniowie w trakcie prowadzenia lekcji mieli wyciszony mikrofon, gdyż pomoże to uniknąć niepotrzebnego szumu. Skype informuje czerwoną ikonką przekreślonego mikrofonu o tym, że uczestnik ma wyłączony mikrofon. Jej brak pozwoli szybko zidentyfikować ucznia, który nie wyciszył mikrofonu.
W trakcie prowadzenia Grupowej Konferencji, wciąż istnieje możliwość wysyłania bezpośrednich wiadomości do poszczególnych uczniów
Ze względów bezpieczeństwa bezwzględnie nie należy odbierać i wysyłać plików między uczniami, gdyż mogą zawierać równie groźne wirusy komputerowe.

WSKAZÓWKI DOTYCZĄCE SKUTECZNEGO TWORZENIA TREŚCI ONLINE

Platforma GoogleDocs dostepna jest pod adresem: https://docs.google.com/
Pozwala ona na bezpłatne tworzenie w chmurze:
Prezentacji Online
Arkuszy Kalkulacyjnych
Dokumentów Online
Ankiet / Formularzy
Współdzielenia folderów i plików
Więcej informacji na temat tworzenia dokumentów w Platformę GoogleDocs można uzyskać pod adresem: https://support.google.com/docs?hl=pl&p=#topic=1382883
Wskazane jest, aby uczniowie wysłali wyniki swojej pracy w formie Dokumentu;Prezentacji;Arkusza Google (który jest internetowym odpowiednikiem programu Microsoft Office), oprogramowanie to wymaga tylko i wyłącznie przeglądarki internetowej.
Uczniowie powinny znać adres @gmail nauczyciela i na ten adres udostępniać wyniki swojej pracy.
Informacje o tym jak udostępniać pliki dostępne są pod adresem: https://support.google.com/docs/answer/2494822?co=GENIE.Platform%3DDesktop&hl=pl
Ważnym jest, by uczeń w trakcie udostępniania pracy upewnił się, że nauczyciel ma możliwość komentowania, instrukcje dostępne są pod adresem: https://support.google.com/docs/answer/65129?co=GENIE.Platform%3DDesktop&hl=pl
Google Docs pozwala na równoczesną edycje tego samego dokumentu przez całą klasę.
Dodatkową zaleta Google Docs jest możliwość przeprowadzenia pełnego audytu zmian dokonywanych przez uczniów.
Więcej informacji dostępne jest pod adresem: https://support.google.com/docs/answer/190843?co=GENIE.Platform%3DDesktop&hl=pl

Praktyczne kroki dla opiekuna:

Utworzenie celowego konta @gmail dla ucznia:

Konto gmail umożliwia prostą i przyjemną formę pracy w mniejszych grupach, jest to jedno z narzędzi, które w wariancie komercyjnym wykorzystywane przez małe i globalne przedsiębiorstwa do efektywnej współpracy.
Gmail oficjalnie pozwala na otwarcie konta dopiero po ukończeniu 13 lat.W przypadku młodszych dzieci konto powinno zostać założone przez opiekuna prawnego i udostępnione dziecku.
W trosce o prywatność dziecka wskazane jest utworzenie odrębnego konta; Sugerowany format szkola.miasto.klasa.imie.nazwisko@gmail.com np SP66.Miasto.8A.Jan.Kowalski@gmail.com
Istnieje ryzyko w którym dzieci będą sobie w ramach żartów podkradać adresy email, należy upewnić się, że dziecko nie będzie podejmowało takich kroków.
Informacje na temat jak otworzyć konto Gmail dostępne są pod adresem:
https://support.google.com/mail/answer/56256?hl=pl

Utworzenie celowego konta SKYPE dla ucznia:

Na rynku dostępnych jest wiele rozwiązań do rozmów audio video, skype w wersji bezpłatnej dla użytkowników indywidualnych pozwala na prowadzenie grupowej rozmowy dla maximum 50 użytkowników, co powinno spełnić oczekiwania każdej klasy.
Celem zachowania prywatności oraz przejrzystości wymagane jest, aby konto Skype zostało założone przy użyciu wcześniej utworzonego konta GMAIL w takim samym formacie. Ułatwi to dalsze zarządzanie procesem.
Informacje na temat tworzenia nowego konta skype dostępne są pod adresem:
https://support.skype.com/pl/faq/FA12413/jak-utworzyc-nowe-konto-skype-a

ROZPOCZĘCIE PROCESU “REJESTRACJI”

Tworzenie podręcznej bazy danych przez nauczyciela w oparciu o Arkusze Google wymaga poszanowania przepisów RODO, dlatego wymagamne jest zebranie niezbędnych oświadczeń opiekuna.
Należy podkreślić, iż opisywane tutaj rozwiązanie jest podejściem pragmatycznym, które próbuje ominąć brak systemowych rozwiązań z zakresu prowadzenia zajęć lekcyjnych online. Niestety stawia ono nauczyciela w niewygodnej prawnie sytuacji.
Nauczyciel wyśle instrukcje, w jaki sposób należy go poinformować o nowoutworzonych kontach GMAIL i SKYPE