Wortelschieten
See, buy, fly!
Dit artikel verscheen eerder in Trans Artists, maart 2004.
Ik wilde graag een beroemde man met een band worden. Optredens overal ter wereld en alleen maar haast voor het volgende vliegtuig. Dom dat ik in plaats van liedjes grote stukken voor orkesten, blokfluiten en violen ging schrijven, want een componist ligt lang niet zo voordelig in de race voor een TMF award.
Ik heb wel van dichtbij gezien wat voor leven je krijgt als topartiest. Je reist de hele wereld over, en ziet van elk land de hotels en de theaters. Jammer dat nu juist de hotels en theaters overal ter wereld hetzelfde ruiken, en het leven met een band op tournee net zo opgesloten blijkt te zijn als 3 maanden op de grote vaart.
Toen ik hoorde dat Nederland in het kader van haar voorzitterschap van de EU dit jaar kunstenaars naar Oost Europa ging sturen om het contact tussen de landen die binnenkort ineens zoveel dichterbij blijken te liggen te versterken, zag ik al aankomen hoe een Nederlands orkestje dinerend, handenschuddend en concerterend rondreist en dan weer voldaan huiswaarts keert. Muziek is immers zo’n prachtige universele taal, en ook beeldend kunstenaars, filmers, architecten en choreografen communiceren o zo gemakkelijk tijdens masterclasses en seminairs in een soort internationaal kunst esperanto over hun motieven, technieken en intuitie. De wereld is kleiner dan ooit! See, buy, fly!
Net als voor gloeilampen, tomatenpuree en DVD’s, is er voor internationale topkunst in ieder land ter wereld een structuur gebouwd waar het goed inpast en tot zijn recht komt.
En is dat niet het doel van een Europese eenwording: het eens zijn en efficiënt spullen uitwisselen?
Ik heb toen gebeld met een plan om de efficiëntie op zeep te helpen. Een plan om weinig publiek te bereiken en veel tijd kwijt te zijn. Niet als een razende beroemdheid alle grote concertzalen af te fietsen, maar wekenlang op plekken te verblijven waar men geen “artsperanto” spreekt, en tijd te hebben om te luisteren en te kijken, zonder meteen te snappen en te shoppen.
Het plan mocht, en in september en oktober zal ik in Ljubljana, Praag en Bratislava wonen om locale kunstenaars te leren kennen en samen iets bijzonders te maken. Door zowel kinderen, amateurs als professionals deel te laten worden van een gebeurtenis op locatie, en een handvol Nederlandse musici te betrekken bij de aanloop hiernaartoe, komt een voorstelling van de grond die is geworteld in de plaatselijke omstandigheden en stevig kruisbestuift. Op 30 december worden vervolgens de gelukte stukjes in Paradiso versmolten tot een fijn slotevent.
Bij mijn oriënterende bezoek aan Ljubljana Praag en Bratislava presenteerde ik mijn project. Ik werd voorgesteld aan belangrijke artiesten die me duidelijk maakten dat ze zeer ervaren waren, druk ook; erg bezet, maar wel mee wilden doen als ik met een helder uitgewerkt plan zou komen. Ik moest me bedwingen om niet lekker thuis iets geniaals te componeren en dit via de juist gebaande paden overal te laten uitvoeren (met mijzelf erachteraan; dinerend, handenschuddend).