LİNUX İŞLETİM SİSTEMLERİ
NEDEN BU KADAR ÇOK LİNUX ÇEŞİDİ VAR?
Linux işletim sistemlerinden bahsetmeden önce neden bu kadar çeşidi olduğunu anlatarak akıldaki soruları giderelim;
Linux dağıtımlarının bu kadar çeşştli olmasının arkasında yatan başlıca nednelerin en önemlisi “Açık Kaynak İşletim Sistemi” olmasıdır.
Açık kaynak işletim sistemi olması MacOS ve Wİndows’un aksine daha özgür ve gelişim limitleri olmayan bir işlerim sistemi haline getiriyor.
Böylece, herkes kaynak kodlarına ulaşıp dilediği gibi özelleştirme yapabileceği anlamına gelir. Toplulaklar ve şirketler kendi iş akışlarına özel linux sistemlerini geliştirebilir.
Linux, bir dizi farklı kullanım senaryosuna uyacak şekilde tasarlanmıştır. Bu, masaüstü bilgisayarlar, sunucular, gömülü sistemler, süper bilgisayarlar ve daha fazlasını kapsar. Farklı kullanım durumları, farklı özelliklere, optimizasyonlara ve yapılandırmalara ihtiyaç duyar, bu da farklı Linux dağıtımlarının ortaya çıkmasına neden olur.
Sonuç olarak bu esneklik ve limitsiz özgürlük farklı ihtiayç ve senaryolara uygun Linux dağıtımlarının ortaya çıkmasına sebep oldu.
Unix ve Linux Arasındaki Farklar Neler?
Linux kaynak kodu halka açıktır, oysa unix’te kaynak kodu özeldir.
UNIX OS, 1960’ların sonunda AT&T Bell Labs’de, Linux ise 1991’de Helsinki
Üniversitesi’nde Linus Torvalds tarafından inşa edilen bir işletim sistemidir
Linux ve Unix arasındaki temell fark, Lİnux’un Unix’in bir klonu olmasıdır.Lİmnux varsayılan kabuğu BASH, Unix’in kabuğu ise Bourne Shell’dir.
Linux tehdit algılama ve çözümünün çok hızlıdır. Unix kullanıcılarının uygun hata düzeltme yamasını almak için daha uzun bekleme sürelerine ihtiyaç duyar.
Linux’un önemli sürümleri Redhat, Ubuntu, OpenSuse, Solaris iken; Unix’in önemli sürümleri HP-UX, AIS, BSD, vb.’dir.
Bazı Popüler Linux Dağıtımları;
- Ubuntu
Dünya’nın en yaygın kullanıma sahip Linux dağıtımlarından biridir. Popülerliğinden dolayı birçok dizüstübilgisayarda önceden yüklenmiş olarak gelir. Basit bir kullanıcı arayüzüne sahiptir. Kolaylıkla dilediğiniz gibi özelleştirebilirsiniz.
https://ubuntu.com/download/desktop Anasayfasından indirebilirsiniz.
Popülerliğinin getirisi olarak, bir çok forum ve kanalda kullanıcılar ile tanışabilir, sorularınıza cevap bulabilirsiniz.
2. LİNUX MİNT
Windows XP’nin arayüzüne benzediği için, XP’nin üretimi durduğunda , yeni başlayanların tercih ettiği dağıtım oldu.
Linux Mint, Cinnamon, dağıtımın gelişimi Ubuntu’ya dayanmaktadır. Böylelikle Ubuntu üzerine extraları vardır.
https://linuxmint.com/ Adresinden kolaylıkla indirebilrisiniz.
3. ELEMANTARY OS
En sevilen özelliği oldukça kolayca benimsenen bir arayüze arayüze sahip olması. MacOS arayüzünü anımsatmaktadır. Bu, Mac tabanlı bir sistemde oldukça kolay bir kullanım sağlar. Ubuntuya dayanmaktadır ve performans dayalı kullanıcı dostu ortam sunmaya odaklıdır.
https://elementary.io/ Adresinden indirebilirsiniz.
4. MX LİNUX
MX Linux, antiX ve MX Linux toplulukları arasındaki ortak bir girişimdir. Zarif ve verimli masaüstü bilgisayarları yüksek kararlılık ve sağlam performansla birleştirmiş bir işletim sistem ailesidir.
MX’in Grafik araçları çok çeşitli görevleri yerine getirmenin kolay bir yolunu sağlarken, antiX’ten devralınan Canlı USB ve anlık görüntü araçları etkileyici taşınabilirlik ve yeniden düzenleme yetenekleri ekler.
Videolar ve belgelerle kendi sayfasında destek sağlamkatadır.
https://mxlinux.org/ Adresinden indirebilirsiniz.
5. ZORİN OS
Ubuntu tabanlı dağıtımdır. İşletim sistemi ile birlikte GUI tabanlı birçok uygulama hazır olarak gelir.
Bir diğer özelliği ise Lite sürümünü eski cihazlara da yükleyebiliyor olmamız. Ayrıca Ücretsiz sürüm olan Core ve ücrete tabi olan Education ve Ultimate sürümleri vardır.
Bununla birlikte Zorin geliştiricisi olmak istiyorsanız eğer Ultimate paket almanız lazım.
https://zorin.com/os/ Adresinden indirebilirsiniz.
6. Pop!_OS
Ubuntu tabanlı bir dağıtımdır ve tam disk şifrelemeyi destekler.
COSMIC olarak bilinen özelleştirilmiş bir GNOME masaüstü ortamına sahip özgür ve açık kaynaklı bir Linux dağıtımıdır.
https://pop.system76.com/ Adresinden indirebilirsiniz.
7. KUBUNTU
Kubuntu, dünya çapında geliştirici topluluğu tarafından oluşturulmuş bir işletim sistemidir. Windows e MacOS’a alternatif açık kaynak bir platformdur. Hazır paket olarak ihtiyaç duyacağınız çoğu uygulamayı beraberinde getirir.
https://kubuntu.org/ Adresinden indirebilirsiniz.
8. FEDORA LİNUX
Fedora, genellikle en son sürüm ve yazılımları barındırır.
Fedora, en saf Linux ve açık kaynak deneyiminden birini sağlayan bir Linux dağıtımıdır. Fedora, tamamen özgür olmayan donanım sürücülerini veya yazılımları varsayılan olarak içermez.
https://fedoraproject.org/ Adresinden indirebilirsiniz.
9. SOLUS
Sıfırdan oluşturulmuş bir Linux dağıtımıdır. Kendi paket yönetim sistemine sahiptir. Erişiminiz olan paket/yazılım sayısını sınırlar. Bununla birlikte, sistemin kararlılığını da arttırır. Ayrıca; Spotify, Google Chrome, Skype, Slack vb. gibi açık kaynaklı olmayan bazı popüler programlar, uygulama mağazalarından yüklenebilir.
Süresiz olarak tüm güncellemeleri almaktadır.
https://getsol.us/ Adresinden indirebilirsiniz.
10. KDE NEON
KDE Neon, temel olarak Ubuntu stable, LTS sürümlerini ve DE olarak KDE plasl-mayı destekleyen çook kararlı Linux dağıtımıdır.
Plazma masaüstünde sayısız tema ve widget bulunmaktadır. Dilediğiniz gibi temanızı değiştirebilirsiniz.
https://neon.kde.org/ Adresinden indirebilirsiniz.
11. MANJARO
Arch Linux tabanlı çok hızlı ve masaüstü odaklı bir işletim sistemidir. Bu işletim sisteminin tasarımı, onu tüm işletim sistemlerinden farklı kılar.
Manjaro oldukça stabil ve güvenli bir işletim sistemidir.
Arch Linux, daha çok tecrübeli kullanıcılara hitap eden bir yapıya sahiptir ve teknik deneyime sahip kullanıcıları hedefler.
https://manjaro.org/ Adresinden indirebilirsiniz.
12. DEBİAN
İstikrarlı bir sürüm taahhüt etmesi, yazılımın dağıtıma çıkınca direkt alması değilde sürümün kararlı hale gelmesini beklemektir. Böylece kararlı, açıkları olmayan ve yeniden başlatma gerektirmeyen yamasız bir yazılım sunar.
Debian kendi başına bir dağıtım olsa da, diğer dağıtımların da temelidir. Ocak 2021 itibariyle, DistroWatch.org’daki kayıtlı ve aktif 275 dağıtımın 121’i Debian’a dayanmaktadır. Bu, Debian’ın temel mimarisini en popüler Linux dağıtımı yapar.
https://www.debian.org/ Adresinden indirebilirsiniz.
13. KALİ LİNUX
Kali Linux, siber güvenlik testleri v euygulamaları için özel olarak tasarlanmış bir Linuxişletim sistemi dağıtımıdır. Kali Linux, özellikle sızma testleri, güvenlik açıkları tarama, penetrasyon testleri ve diğer siber güvenlik aktiviteleri gibi güvenlik odaklı işlevler için kullanılır.
https://www.kali.org/ adresinden indirebilirsiniz.
