Ślady starej Warszawy — kolejka EKD

Marcin Żywiałkowski
4 min readJun 1, 2016

--

Warszawska Kolej Dojazdowa, a do 1951 roku Elektryczna Kolej Dojazdowa dowozi codziennie kilkadziesiąt tysięcy osób z podwarszawskich miejscowości do centrum miasta. Jej trasa wielokrotnie zmieniała swój przebieg na terenie Warszawy.

EKD to wielki projekt spółki Siła i Światło kierowanej przez S. Lilpopa. Przedsiębiorstwo wykupiło tereny inwestycyjne pod Warszawą z przeznaczeniem na działki letniskowe i rekreacyjne i doprowadziła do nich pierwszą, normalnotorową, zelektryfikowaną linię kolejową w Polsce. Od 11 grudnia 1927 roku, kiedy nastąpiła inauguracja linii kursowała z centrum Warszawy do Grodziska.

Warszawa Śródmieście — Warszawa Poznańska

Początkowa stacja znajdowała się na pustym dziś placu na ulicy Nowogrodzkiej w Warszawie, na rogu z ulicą Poznańską. Obiekt znajdował się obok przedwojennego gmachu Poczty i Telefonu istniejącego do dziś. Na współczesnych zdjęciach można odnaleźć haki do trakcji, która do końca lat ’40 XX wieku zasilała jeżdżące tu elektryczne składy.

Hak podtrzymujący trakcję na ul. Nowogrodzkiej

Warszawa Chałbińskiego

Kolejny przystanek znajdował się na ul. Nowogrodzkiej przy skrzyżowaniu z ulicą Emilii Plater. Dziś jest to czysto parkingowy odcinek tej ulicy wciśnięty pomiędzy budynek hotelu Mariott a budynkiem Oxford Tower.

Na zdjęciu, po prawej stronie widać byle już Liceum im. Klementyny Hoffmanowej przy ul. Emilii Plater

Widok współczesny w Google Street View

Warszawa Barska

Kolejną stacją kolejki EKD była stacja Warszawa Barska. Znajdowała się ona przy dzisiejszym skrzyżowaniu ul. Grójeckiej z ul. Niemcewicza
Widok współczesny w Google Street View

Warszawa Szczęśliwice

Stacja znajdowała się przy dzisiejszym skrzyżowaniu ul. Bitwy Warszawskiej 1920 roku z ul. Szczęśliwicką

Zdjęcie pochodzące z niemieckich archiwów ukazujące atak na Warszawę. Zdjęcie ukazuje widok ul. Szczęśliwickiej Wrzesień 1939
Okolice stacji Szczęśliwicka, Wrzesień 1939

Do 2011 roku, do przebudowy ulicy w asfalcie można było natknąć się na stare szyny WKD na ul. Bitwy Warszawskiej 1920

Warszawa Opaczewska

Stacja znajdowała się przy dzisiejszym rondzie na skrzyżowaniu ulic Drawskiej i Szczęśliwickiej. W okolicy znajduje się pętla autobusowa Szczęśliwice. Dziś to miejsce wygląda tak.

Dalej kolejka biegła brzegiem parku Szczęśliwickiego

Do dziś widoczny jest ślad torów, w osi ulicy Drawskiej, np tutaj.

Warszawa Wiadukt

Niegdyś linia kolejowa nr 8 prowadząca z Warszawy do Krakowa krzyżowała się z torami EKD w jednym poziomie. Na skrzyżowaniu znajdował się posterunek z dróżnikiem, który kierował ruchem.

Widoczne skrzyżowanie linii EKD z linią nr 8. Linia Warszawa — Kraków jest jednotorowa, linia EKD dwutorowa.

Niestety, po tragicznym wypadku z 1933 roku zadecydowano, że niezbędne jest zbudowanie wiaduktu w tym miejscu.

Wiadukt EKD nad linią nr 8

Ruiny tego obiektu stały aż do 2005 roku, kiedy to przeprowadzono kompleksową modernizację linii nr 8.

Nowym śladem

Od 1973 roku, w związku z budową Dworca Centralnego przebieg linii WKD uległ zmianie. Przed wojną linia “uciekała” od torów PKP przebiegając przez Ochotę i Śródmieście jako tramwaj. Od lat ’70 postanowiono przesunąć linię bliżej torów PKP począwszy od skrzyżowania z linią nr 7.

Nowy przystanek Warszawa Śródmieście WKD
Przystanek Warszawa Al. Jerozolimskie w budowie
Prototypowy skład EN-94 na stacji Warszawa Śródmieście WKD. Składy tego typu wycofano z ruchu 27 maja 2016 roku.

--

--