Nowa NASZA HISTORIA na MARZEC

11 min readFeb 25, 2016

Najnowszy, marcowy numer NASZEJ HISTORII jest już dostępny w kioskach. Nasz magazyn historyczny różni się od wszystkich innych obecnych na polskim rynku tym, że powstaje w aż dziewięciu niezależnych regionalnych wersjach. W każdej z nich znajdą Państwo zarówno materiały o charakterze ogólnopolskim, jak i zajmującą 30 stron sekcję lokalną— z tekstami o historii naszych miast i regionów. Te materiały powstają w ścisłej współpracy z redakcjami najlepszych polskich dzienników regionalnych. Są pisane przez dziennikarzy historycznych, którzy dzieje swojej Małej Ojczyzny znają nie tylko z książek i źródeł, lecz także ze stałych kontaktów ze świadkami i badaczami regionalnej historii, z codzienej reporterskiej obserwacji tego, jak to, co działo się wczoraj wpływa na to, co dzieje się dziś.

Oto, co dokładnie dla Państwa przygotowaliśmy w najnowszym numerze — we wszystkich wersjach regionalnych NASZEJ HISTORII:

MATERIAŁY OGÓLNOPOLSKIE

Te teksty znajdą Państwo w każdym wydaniu Naszej Historii — niezależnie od regionu:

Cichociemni w akcji. Największe partyzanckie operacje komandosów polskiego Podziemia. “Ponury” i jego 315 towarzyszy broni.

Elżbieta Zawacka „Zo”. Jedyna kobieta żołnierz wśród cichociemnych.

Rzeczpospolita Kampinoska. Jak AK stworzyła w 1944 roku quasi-państwo w Puszczy Kampinoskiej, tuż pod Warszawą.

Agent „Tom”. Trudne karty z dziejów Brygady Świętokrzyskiej. Człowiek, który sprzymierzył się z gestapo przeciwko komunistom.

Generalna Gubernia. Życie codzienne Polaków pod okupacyjnymi rządami Hansa Franka.

Śpij spokojnie, ORMO czuwa. Jak PZPR usiłowała zamienić obywateli w milicjantów.

Marionetki Stalina. Ludzie, którzy nie wahali się denuncjować nawet Bieruta czy Zambrowskiego. Donosiciele idealni, najgorsza agentura w partii.

Murmańczycy. Polskie oddziały interwencyjne walczące u boku aliantów z bolszewikami na północy Rosji.

Ardeny. Ostatnia rozgrywka Hitlera, która stała się Stalingradem Zachodu. Znany brytyjski historyk Antony Beevor kreśli epicki obraz ostatniej wielkiej bitwy rozpoczętej przez III Rzeszę i opisuje bestialstwo, z jakim traktowali się Niemcy i Alianci.

Oskar Schindler — bohater z wieloma skazami. Ten niemiecki przedsiębiorca znany jest z filmu “Lista Schindlera” jako idealista ratujący Żydów przed śmiercią. W rzeczywistości myślał przede wszystkim o zyskach, a pomagając liczył korzyści, jakie mu to daje. Sylwia Arlak

Jak Gorbaczow i Jaruzelski robili politykę Polakami w ZSRR. W 1986 r. Warszawa i Kreml przypomniały sobie o mniejszości polskiej żyjącej w zachodnich republikach Związku Radzieckiego. Paweł Kowal opisuje, w jaki sposób zostali oni wciągnięci w wir ówczesnej polityki.

Burdelmama wszechczasów. Madame Claude prowadziła najsłynniejszą agencję towarzyską w Paryżu. Kto ją w niej odwiedzał? Artykuł “The Times”

Pierwsza kobieta w kosmosie. Portret Anne Francis — aktorki znanej głównie z filmu “Zakazana Planeta” — pierwszej wysokobudżetowej produkcji z gatunku science fiction, należącej do klasyki gatunku.

Kombinezon (overall) od Coco Chanel, kultowe metalowe krzesło “Tolix”, muzyka mistrza Ennio Morricone, pierwsze perfumy domu mody Balmain i inne ikony świata POP.

Kalendarium, a w nim między innymi: premiera komedii kryminalnej “Vabank” w reżyserii Juliusza Machulskiego, rocznica ukończenia dramatu “Szewcy” i założenia w Łodzi tzw. „Filmówki”.

Trójkąt miłosny. Historia burzliwej miłości Richarda Burtona i Elizabeth Taylor, czyli romans stulecia. Po raz pierwszy spotkali się w Rzymie, na planie “Kleopatry”. On był kompletnie pijany, ona postanowiła otoczyć go opieką. Połączyła ich wzajemna fascynacja i skłonność do nałogów.

MATERIAŁY REGIONALNE

Te teksty znajdą Państwo wyłącznie w wydaniach regionalnych Naszej Historii.

WARSZAWA

Międzywojenny luksus. Najbardziej oczywistym symbolem luksusu dwudziestolecia były… bale. Jeśli wierzyć korespondentowi „Vogue’a”, w Warszawie tańczono nawet częściej niż w Paryżu. Na co dzień z kolei bogata Warszawka chętnie odwiedzała kina, cyrki i teatry. Uwielbiała też przesiadywać nad małą czarną. Oczywiście miarą bogactwa były markowe buty i ubrania. Liczył się też automobil

Knajpy ubeków. Nawet przy obiedzie i kawiarnianym stoliku warto było zachować czujność. Funkcjonariusze SB nie mieli specjalnych, resortowych knajp, ale były takie miejsca w mieście, które szczególnie sobie upodobali.

1. Pułk Szwoleżerów. Życiem kawalerzysty tej ultraelitarnej warszawskiej jednostki rządziła zasada trzech K: konie, kobiety i koniak. Niektórzy dodawali to nich jeszcze czwarte K: komendanta Józefa Piłsudskiego.

Plac Inwalidów. Jego historia to tak naprawdę historia Żoliborza Oficerskiego, jednego z najbardziej prestiżowych fragmentów tej części miasta. W porównaniu z innymi dzielnicami nie jest to długa historia, a jej losy wyznaczyła znajdująca się obok Cytadela.

Zamachy po warszawsku. Choć ze skutecznością bywało różnie, w wyborze broni polscy zamachowcy nie odbiegali od średniej europejskiej. Były sztylety, bomby, rewolwery, a nawet węgierski czekan.

> Kup E-WYDANIE warszawskiej Naszej Historii

KATOWICE

Maciej Szczepański dzielił jak nikt inny sukcesy,porażki i upadek epoki Gierka — pisze Sławomir Cichy, przypominając zmarłego w grudniu ubiegłego roku legendarnego szefa Radiokomitetu. Szczepański pochodził z Sosnowca, zanim trafił do telewizji, robił karierę w śląskich mediach i komitecie wojewódzkim PZPR. .

Tylko nieliczni Ślązacy odważyli się powiedzieć “nie” Niemcom i nie podpisać volkslisty. Losy tych nielicznych przypomina Teresa Semik

Verdun to najkrwawsza bitwa pierwszej wojny światowej. Walczyli w niej, i ginęli, także Ślązacy, poddani cesarza Wilhelma. Alojzy Lysko, śląski pisarz i historyk zebrał wspomnienia tych, którzy przeżyli hekatombę.

Bytomska miłość Henryka Sienkiewicza. Grażyna Kuźnik sięgnęła do zapomnianej historii niedoszłego małżeństwa słynnego pisarza i redaktorki bytomskiego “Katolika”, Marii Radziejewskiej

> Kup E-WYDANIE katowickiej Naszej Historii

POZNAŃ

Krzysztof Komeda — laryngolog i światowa gwiazda jazzu od urodzenia był związany z Wielkopolską. W Poznaniu zagrał swe pierwsze koncerty. Męża wspomina Zofia Trzcińska Komeda, a pisze o nim Katarzyna Sklepik i Marek Zaradniak.

Mostami Poznania, czyli spacerkiem po Wenecji — Historia miasta zapisana w historii przepraw przez Wartę. Miejsca których już nie ma, a które sprawiały, że mówiono o poznańskiej Wenecji opisuje Krzysztof Smura

Amerykańskie Posen — Miasteczko założyli farmerzy z Wielkopolski, którzy przybyli tu za chlebem. Do dziś odbywa się tutaj ,,Festiwal ziemniaka’’. Nieprzypadkowo pisze o tym Grzegorz Okoński

Okupacja kulturalna w Wielkopolsce — Okazuje się, że w czasie wojny nie tylko ,,świnie siedziały w kinie’’ Ludzie łaknęli kultury nawet w trakcie okupacyjnej nocy — a wspomina tamte czasy Stefan Lamęcki

> Kup E-WYDANIE poznańskiej Naszej Historii

KRAKÓW

Generał Zygmunt Zieliński — legionista, obrońca Przemyśla i Lwowa, uczestnik wojen z Ukraińcami i bolszewikami. Krakowianina, wielkiego patriotę i niezłomnego żołnierza przypomina Piotr Hapanowicz.

Gdzie się podział krakowski ratusz? Dziś została z niego tylko wieża, ale przez pół tysiąca lat na Rynku stał pokaźny gmach. Kiedy i dlaczego został zburzony — pisze Mateusz Drożdż.

Miłosne przypadki Konstantego Krumłowskiego. Okoliczności powstania „Królowej przedmieścia” — najsłynniejszego wodewilu rozgrywającego się na krakowskim Zwierzyńcu — wyjaśnia Paweł Stachnik.

Himmler i Frank — dwaj hitlerowscy zbrodniarze, którzy się nie znosili. Przypominając wizyty Himmlera w Krakowie, Mateusz Drożdż opowiada o rywalizacji Reichsführera i generalnego gubernatora.

Gmach PKO przy Wielopolu. Modernistyczny budynek z lat 20. XX wieku należy do najlepszych realizacji architektonicznych międzywojennego Krakowa — pisze Paweł Stachnik.

Pokuta braci Gawrońskich. Jak to możliwe, że dwaj pijani szlachcice, którzy w kościele Mariackim porąbali szablami Bogu ducha winnego krawca, przed sądem wykręcili się sianem? Odpowiedź w tekście Pawła Stachnika.

> Kup E-WYDANIE krakowskiej Naszej Historii

GDAŃSK

Czterej pancerni zdobywają wybrzeże. Ile prawdy jest w historii Rudego 102 i jego walk o Wejherowo, Gdańsk i Kępę Oksywską? — sprawdzał Marek Adamkowicz

Czy Niemcy topili jeńców na Zatoce Gdańskiej? Wojciech Beszczyński próbuje wyjaśnić okoliczności zbrodni, popełnionej rzekomo tuż przed zdobyciem Gdańska i Gdyni przez Armię Czerwoną.

Ogień u św. Józefa. W marcu 1945 r. w jednym z gdańskich kościołów czerwonoarmiści spalili żywcem około sto osób, głownie kobiet i dzieci. Przez lata o tragedii nie można było mówić. Teraz przypomniał ją Krzysztof Filip z IPN

Prostytutki, bezpieka i afera szpiegowska. W pierwszych latach po wojnie uprawianie nierządu było koncesjonowane. Na jakich zasadach można było zajmować się tym procederem wyjaśniają zachowane w IPN zeznania kobiety, która została wplątana w aferę szpiegowską związaną z André Robineau. Co można w nich przeczytać, zdradza Dominik Radecki

Gdyńskiego marynarza potyczki z Albertem Einsteinem. Pasją Wacława Urbanowicza, chłopca okrętowego na SS Kościuszko, było morze. Oraz fizyka, którą zainteresował się przypadkowo. Fascynacja tajemnicami Wszechświata okazała się na tyle mocna, że w końcu doszedł do ustaleń, które — jak twierdził Urbanowicz — podważyły teorię względności. Marcin Lange

Gra o tron, czyli początki konsulatu francuskiego w Gdańsku. Nadmotławskie miasto zajmowało przed wiekami ważne miejsce w polityce europejskiej. Doceniali je m.in. Francuzi, którzy zainstalowali w Gdańsku swoje przedstawicielstwo dyplomatyczne. Jego historię, znaczoną niejedną intryg, przedstawia dr Piotr Paluchowski z Muzeum Historycznego Miasta Gdańska

> Kup E-WYDANIE gdańskiej Naszej Historii

ŁÓDŹ

“Daleko od szosy” — najbardziej łódzki serial. Historia chłopaka ze wsi, który zakochuje się w dziewczynie z miasta w latach siedemdziesiątych wzbudzała wiele emocji. Dziś to kultowy film — podkreśla Anna Gronczewska.

Zbrodniarze wojenni regionu łódzkiego. Różnie ułożyły się losy niemieckich zbrodniarzy wojennych, którzy w czasie okupacji działali na terenie Łodzi i okolic. Anna Gronczewska przypomina, że ne wszystkich spotkała zasłużona kara.

Historia zoo w Łodzi. Słonie indyjskie, hipopotamy nilowe, nosorożce białe, niedźwiedzie polarne i brunatne, wilki — oto gatunki zwierząt, których nie ma już w Łodzi. Jakie były największe gwiazdy łódzkiego zoo? — pyta Jacek Losik.

“Warszyc” i inni Żołnierze Niezłomni. Dr Tomasz Toborek, historyk z IPN, opowiada Wiesławowi Pierzchale o tragicznym losie Żołnierzy Niezłomnych z regionu łódzkiego, którzy byli osaczeni, zdradzeni, katowani, a na śmierć szli jeden za drugim.

Kobieta, która przyjaźniła się z Chruszczowem. Biografia Michaliny Tatarkówny-Majkowskiej oceniana jest dziś niejednoznacznie. Z jednej strony funkcjonariuszka systemu, z drugiej osoba pracująca na rzecz miasta — twierdzi Anna Gronczewska.

Czarująca Arkadia i loża masońska. W bajecznej Arkadii koło Nieborowa Jan Skąpski dostrzega liczne odwołania do symboliki, filozofii, ideologii i estetyki wolnomularskiej.

Karmelitanki z ulicy Gwiezdnej. Od roku 1958 mieszkają w Ksawerowie pod Łodzią Siostry Karmelitanki Dzieciątka Jezus. Od roku 1998 mieszkają w Domu Zakonnym przy ul. Gwiezdnej. Obecnie jest tu dwanaście sióstr — opisuje Dariusz Piekarczyk.

Walizka ze zwłokami. 30 lat temu ta zbrodnia wstrząsnęła nie tylko Łódzkiem. Na torach kolejowych pod Skierniewicami znaleziono walizkę z częściami ludzkiego ciała. Kim była ofiara i kto ją zabił? — pisze Anna Gronczewska.

Kup E-WYDANIE łódzkiej Naszej Historii

WROCŁAW

Profesor z sercem na dłoni. Wielki wrocławianin, wielki lekarz. Światowa sława w dziedzinie medycyny. Wiktor Bross — znakomity polski chirurg, współtwórca kardiochirurgii polskiej. Po II wojnie światowej przyjechał do stolicy Dolnego Śląska (z Kresów Wschodnich, jak wielu przesiedleńców), w której stworzył „Wrocławską Szkołę Chirurgiczną”. Światowy sukces przyszedł do niego w 1958 roku, kiedy to wykonał pierwszą w Polsce operację na otwartym sercu. Jak go wspominają ci, którzy z nim pracowali? — pisze Katarzyna Kaczorowska

Festung Breslau spływa krwią. W sierpniu 1944 roku, kiedy Wrocław został ogłoszony Twierdzą, niewielu mieszkańców wierzyło, że Armia Czerwona dotrze na Śląsk. Bo przecież, jak zapewniała hitlerowska propaganda, front miał się na stałe zatrzymać na Wiśle. Dwa miesiące później, w niedzielę, 7 października 1944 roku, na miasto spadły pierwsze rosyjskie bomby — w nalocie zginęło 69 osób. Wśród ofiar było 37 kobiet i 12 dzieci. Jak wyglądało życie zwykłych mieszkańców w czasie oblężenia Wrocławia? — opisuje Hanna Wieczorek

Mieliśmy swojego smoka. Dziedzictwo Dolnego Śląska to nie tylko bogata historia i imponujące zabytki. To także po-dania i legendy, które prze-trwały na tych ziemiach od wieków. Opowieści przekazywane były z pokolenia na pokolenie, często ustnie. I choć każdy region ma swoje „mity”, niektóre z nich mogą być podobne do siebie, bo odzwierciedlają ludowe tradycje i wierzenia.

Okazuje się, że w naszym regionie też grasował smok, a złym wzrokiem zabijał bazyliszek. Dobrze się też miały wiedźmy… — przypomina Marcin Walków

Dur brzuszny, czerwonka i… żadnego szpitala. Mimo że skończyła się wojna, Wrocław wciąż był polem walki. Tyle że wrogiem nie byli już (przynajmniej oficjalnie) inni ludzie, ale choroby. Latem 1945 roku miasto dręczyła epidemia czerwonki, którą — jak czytamy w jednym z artykułów gazetowych — przywlekli uciekający Niemcy. Leczono na nią około 500 osób. Jesienią natomiast we Wrocławiu grasował dur brzuszny. Ówczesne służby sanitarne zanotowały 2500 przypadków. A przecież to nie wszystko — pomocy lekarskiej potrzebowało też prawie 8 tysięcy rannych. Lekarze i pielęgniarki mieli więc pełne ręce roboty. Sytuacja była o tyle trudna, że w maju 1945 roku nie działał żaden z kilkunastu wrocławskich szpitali — opowiada Agata Grzelińska

Cygara na niebie. Sterowce górowały na niebie przez kilka dekad. Jedna katastrofa zdecydowała o końcu marzeń. Na powrót na dolnośląskie niebo czekały ponad pół wieku — pisze Mateusz Różański

> Kup E-WYDANIE wrocławskiej Naszej Historii

LUBLIN

Jubileusz Teatru im. Osterwy. 6 lutego 1886 roku 40-tysięczny Lublin uroczyście świętował otwarcie Nowego Teatru przy ulicy Namiestnikowskiej, dzisiejszej Narutowicza. Wydarzenie odbiło się szerokim echem we wszystkich zaborach. Nie bez zdziwienia i zazdrości

Krwawe łzy Matki Bożej. Specjaliści nie mają wątpliwości: to wyjątkowa sensacja w skali całego kraju. W kościele Świętego Ducha w Lublinie odnalazły się dwie miedziane matryce z końca XVII wieku. Dotyczą cudu, do którego miało dojść w tymże kościele

Czujemy się jak pod zaborem. 11 marca 1968 roku było zimno, padał gęsty śnieg. Studenci, którzy przyszli tego dnia wiecować pod Chatką Żaka, o proteście dowiadywali się pocztą pantoflową lub z ulotek rozrzucanych po całym Lublinie. Demonstrowało około tysiąca osób.

Opowieść rodem z grobowca. Jak wyglądało codzienne życie zwyczajnych ludzi 5,5 tysiąca lat temu na Lubelszczyźnie? Opowiada i przybliża nastoletni Aru. Młody chłopak nie do końca prawdziwy..