4.5G Nedir? Hayatımızda Neleri Değiştirecek?
4.5G ihalesi 26 Ağustos 2015 tarihinde ihale dosyası alan beş şirketten (Avea, Huaweii, NetGsm, Turkcell ve Vodafone) dördünün katılımıyla gerçekleşti. Huaweii firması ihale dosyası almasına rağmen ihaleye katılmayarak kendinden epey sözettirdi. (50bin liraya reklam yapmış oldu :))
NetGsm hariç şu an Türkiye’de hizmet veren üç operatörün de farklı frekanslar kazanmasıyla sonuçlanan ihalenin teknik olarak bir kaybedeni yok. Ancak en yüksek bant genişliğine sahip frekansları alan Turkcell’in 4.5G ihalesinin kazananı olduğunu söylemek yanlış olmaz.
800, 900, 1800, 2100 ve 2600Mhz frekanslarında farklı bant genişlikleri için ayrı ayrı yapılan açık arttırma usulü ihale sonucuda Turkcell 2100Mhz frekansındaki tüm bant genişliğini, 2600 ve 1800Mhz frekanslarındaki en geniş bandı, 800 ve 900Mhz frekanslarında ise en dar 3. bant genişliklerini kazandı.
İhalenin belki de en şaşırtıcı sonucu, 2. en geniş bant aralığını beklenenin aksine Vodafone’un değil Avea’nın kazanmış olmasıydı. Avea, 1800Mhz ve 800Mhz frekanslarında 2. en geniş bandı, 900Mhz frekansında en geniş bandı kazanırken, 2600Mhz frekansında ise 2x10Mhz ve 1x15Mhz bant genişliği kazandı.
Vodafone ise 1800Mhz frekansındaki en dar bant genişliğine razı olurken, 800Mhz frekansında 1., 900Mhz frekansında 2. geniş bantları kazanırken, 2600Mhz frekansında ise 2x15Mhz ve 1x10Mhz bant genişlikleri kazandı.
NetGsm, ihale dosyası almış ve oturuma katılmış olmasına rağmen teklif vermeyerek ihale dışı kaldı.
4.5G Ne Zaman Kullanılabilecek?
Daha önce öncelikli olarak ses ve kısa mesaj gibi kısıtlı veri hizmeti aldığımız 2G için Turkcell ve Vodafone 900Mhz frekansını Avea ise 1800Mhz frekansını kullanıyordu. Türkiye’de 3G’nin 2009 yılında hayatımıza girmesiyle birlikte operatörler daha fazla bant genişliği sunan 2100Mhz frekansını kullanmaya başladılar.
Türkiye’de şu an kullanılmayan 2600Mhz frekansı 1 Nisan 2016 tarihinden itiraben kullanılmaya başlanacak.
İhale sonucuna göre en geniş bandı Turkcell’in kazanması, teorik olarak en hızlı internet hizmetini Turkcell’in vereceği anlamına geliyor. Turkcell’in dün yaptığı duyuruyu göre, 1 Nisan 2016 tarihinden itibaren taşıyıcı birleştirme yöntemi kullanılarak 375mbps hıza ulaşılabilecek. Ancak bu sadece teoride mümkün. Hepimizin bildiği üzere operatörlerin duyurduğu en yüksek hızlara, günlük kullanımda ulaşmak mümkün olmuyor. Turkcell’in 2 taşıyıcılı internet teknolojisi ile 42.2Mbps ve 3 taşıyıcılı T60 akıllı telefonu ile 63.3Mbps hızında internet erişimine ulaşmanız mümkün olmasına rağmen günlük kullanımda konumunuza ve bağlandığınız şebekenin hızına göre indirme hızınız 20mbps değerlerini çok zor görebiliyor.
3G vs 4.5G
3G ve 4G’yi kıyaslamak için rakamlarla kafanızı karıştırmadan çok basit bir örnek vermek istiyorum.
Şu an Türkiye’de popüler akıllı telefonlar ile teorik olarak alabileceğiniz en yüksek hız 42.2mbps. 42.2mbps hız ile 4GB boyutundaki HD filmi yaklaşık 13 dakikada indirebilirsiniz. (8mbps ADSL bağlantısı ile bu süre yaklaşık 65 dakika)
En az 100mbps indirme hızı vaad eden 4.5G teknolojisi sayesinde bu süre 5 dakikaya, Turkcell’in 375mbps iddiası gerçeğe dönüşürse sadece 1 dakikaya düşecek.
Elbette ki kimse kota limitinin olduğu mobil internet bağlantısı ile film indirmeyi düşünmeyecektir ancak, böyle bir imkanın varlığı bile gelecekte, internet üzerinden yapılan işlemlerde bekleme sürelerinin çok daha kısalacağının, daha fazla verinin daha kısa zamanda transfer edileceğinin açık göstergesidir.
Mobil internet bağlantısının ADSL bağlantısına göre en büyük avantajı yükleme hızının çok daha fazla olması. 8Mbps indirme hızı sunan ADSL bağlantısı yaklaşık 1mbps sunarken 16Mbps indirme hızına çıkan VDSL bağlantıları yaklaşık 2mbps yükleme hızı sunabiliyor. Fakat mobil şebekelerde 4–5mbps yükleme hızlarına erişebiliyorsunuz. Bu durumda, mobil cihazınızla çektiğiniz HD kalitesinde videoları, Youtube’a yüklemeniz şu ankinden çok daha kısa sürecektir.
4.5G elbette ki sadece veri indirme ve yükleme hızının artması demek değil. Daha kaliteli ses iletimi ve daha kısa bağlantı sürelerini beraberinde getirecek. HD görüntü kalitesiyle birlikte pürüzsüz ve kesintisiz ses kalitesine de kavuşacağız.
4.5G Ne Zaman Kullanılabilecek?
Operatörlerin tamamının 4G altyapısının hazır olduğu iddialarını da dikkate alırsak 1 Nisan 2016 tarihinden itibaren internete 4.5G hızında erişebileceğiz. Fakat, 4G’nin her yerde aynı yüksek kapasiteyi sunabilmesi için vericilerin tamamının fiber altyapıya sahip olması zorunlu. Şu an Türkiye’deki vericilerin büyük çoğunluğunun yüksek 3G talebini karşılayamadığını düşünürseniz 4.5G için heyecanınız biraz sönebilir.
Stadyumlar ve merkezi toplu taşıma durakları gibi kalabalık bölgeler ile şehir merkezinden uzak bölgelerde teoride 42.2mbps hız vaad eden Turkcell ile internete erişemediğimiz zamanlarda ne hissediyorsak 4.5G hayatımıza girdiğinde de benzer hisleri taşıyacağız :)
Operatörlerin, bu günden başlayarak, fiber altyapı çalışmalarını hızlandırmaları ve yoğun bölgelerde şebeke kapasitelerini artırmaları gerekiyor. Yoğun olarak internet kullanılan bölgelerdeki kapasitelerin anlık olarak ayarlanabilmesi gerekiyor. Aksi durumda 375mbps hız vaad edip kullanıcınıza 3.75mbps hız sunacaksanız biz 3G’de kalalım, en azından şarjımız boş yere tükenmesin :)
Umuyorum ki, operatörler 4.5G ile birlikte internet kotalarında da hayli cömert davranarak tüketicilerin gönlünü kazanacaktır. Zira, 100mbps hız ile 1–2GB kotayı bir kaç günde tüketmek işten değil…
